Tecnoloxías – Páxina 4

Onte 1177: bretemas.gal

18 de Decembro de 2014/en Blogs, Lingua, Onte, Recurso_didáctico, Tecnoloxías/por bretemas

Dende onte estas brétemas funcionan co dominio punto gal. Accédese, pois, como bretemas.gal, aínda que aquelas persoas que accedan dende bretemas.com serán redireccionadas sen maior problema ao novo dominio. Unha mudanza para min imprescindible, a pesar de ser consciente que os prezos do dominio galego aínda son moi elevados, o que pode prexudicar a popularización dos seus rexistros. Xaora, finalizadas as fases iniciais de Pioneiros e Abrente, a popularización do dominio para a lingua e a cultura galegas en Internet chegou ao seu momento decisivo. Ben paga a pena facer un esforzo.

Onte 1172: Booktuber gaba «Black Air» e cita a literatura galega

13 de Decembro de 2014/en Autores, Literatura infantil e xuvenil, Novidades, Onte, Presentacións, Promoción do libro, Recurso_didáctico, Tecnoloxías, Traducións, Vídeos, Xerais/por bretemas

Foi unha sorpresa coñecer que a booktuber londiniense Sanne de Booksandquills (117.000 seguidores) dedicase a súa primeira recomendacion do mes de novembro a Black Air, a novela de Agustín Fernández Paz, traducida por Jonathan Dunne e publicada en inglés por Small Stations dentro da colección «Galician Wave». Un feito moi relevante xa que Sanne encadra o texto dentro da literatura galega, gaba a nova colección xuvenil e o deseño cool das súas cubertas, ao tempo que comenta o seu interese por ler máis obras do autor. A peza leva xa máis de 32.000 visionados e non está de máis deterse a ler os comentarios, onde participan lectoras galegas e catalás de Agustín. O fenómeno booktuber (lectores e lectoras novos que comparten as súas lecturas e comentarios no seu vlog de youtube) ten cada vez máis importancia na literatura xuvenil internacional, pola súa grande influencia na conformación de tendencias entre o lectorado.

Dende hai meses coñezo o caso de Sebas G. Moure, un booktuber galego (máis de 31.000 seguidores), un mozo de Lugo de dezaoito anos (con 25.000 seguidores en Twitter), estudante de xornalismo en Madrid, que publica os seus comentarios en «El coleccionista de mundos» e «O rocho das ideas» (en galego). Nos vindeiros días afondaremos no fenómeno booktuber en galego e nas experiencias de lecturas compartidas que se veñen facendo na rede galega de bibliotecas escolares.

Onte 1169: A evolución do escritorio

10 de Decembro de 2014/en Historia, Libro_electrónico, Literacidade, Onte, Recurso_didáctico, Tecnoloxías, Vídeos/por bretemas

Non son moito de fricadas, mais esta peza merece ser arquivada como recurso didáctico. Máis alá do carácter disruptivo da mudanza entre os soportes analóxicos e os dixitais, chama a atención como nos últimos trinta anos a microinformática e o software a ela asociado foron devorando aos aparellos, obxectos e materiais dos escritorios da nosa mocidade. Hoxe moitos dos adolescentes descoñecen como funciona un fax, un magnetofón, un proxector e unha pantalla de diapositivas ou un teléfono de fíos. En todo caso, non é moi difícil aventurar que a evolución desta progresión disruptiva anuncia que os actuais portátiles e smartphones teñen tamén os días contados. Así de cruel é a dixitalización disruptiva, que impide collerlle cariño a todos estes novos aparellos.

Onte 1161: Culturgal para o profesorado

30 de Novembro de 2014/en Culturgal, Educación, Eventos, Lectura, Libro, Libro de texto, Libro_electrónico, Onte, Recurso_didáctico, Tecnoloxías, Uncategorized/por bretemas

Dentro da programación do Culturgal 2014 non deben pasar desaparecibidos os programas formativos para profesionais. Particular relevancia ten o foro Culturgal para o profesorado de educación non universitaria, «Novas ideas na escola: das ferramentas TIC e outras tecnoloxías», que se celebrará ao longo da xornada do sábado, en sesións de mañán e tarde, nas salas de conferencias do Pazo da Cultura de Pontevedra. Un programa completísimo que abrirán a conferencia de Diego Rosales Galiñanes sobre a elección dun modelo de ensino dixital e a presentación da premiadísima aplicación Creappcuentos creada por unha empresa viguesa.

Nas primeiras sesións de tarde presentaranse as experiencias das bibliotecas escolares do Rosal e das Neves e da Biblioteca Municipal de Ribadavia. Así mesmo a Coordinadora Galega de ENDL organiza unha serie de obradoiros prácticos: o de iniciación ao audiovosual do IES As Barxas de Moaña a cargo de Seso Durán; o obradoiro de xoguetes tradicionais como recurso didáctico, a cargo de Xosé López e Xosé Manuel García e o obradoiro de radio escolar impartido polo profesorado e alumnado promotor de «Ponte en galego» a radio escolar do IES Breamo de Pontedeume.

Xa nas derradeiras sesións, os participantes poderán asistir á presentación da experiencia formativa «Un Artista na escola» de EducaBarrié ou ao debate sobre «A lectura e a lectura en galego», impulsada polo servizo de Bibliotecas Escolares da Xunta de Galicia e a Asociación de Bibliotecarios Municipais de Galicia, na que participarán a editora de OQO Eva Mejuto, á bibliotecaria de Caldas de Reis Rosa María Barreiro Novás, a asesora do servizo de Bibliotecas Escolares Pilar Sampedro e o escritor Pedro Feijoo. Unha xornada formativa completísima. Outro xeito de construír Culturgal.

Aquí pódese baixar o programa do Foro Culturgal para o profesorado e aquí enlazar co descritor da actividade recoñecida como formativa pola Consellaría de Educación.

Onte 1138: O «blogomilo» no «Sermos»

7 de Novembro de 2014/en Blogaliza, Blogs, Blogs_e_libros, Internet, Lingua, Medios, Onte, Recurso_didáctico, Tecnoloxías, Twitter/por bretemas

Lin con moito interese o «A fondo» que Sermos Galiza dedica esta semana ao blogomillo. Acerta Tati Mancebo, a coordinadora do suplemento, ao escoller as voces que valoran, case dez anos despois, o que foi a primeira rede hipertextual en galego, na que (como sinala Uxía Casal «Gradicela») compartimos afectos e ensaiamos con esta textualidade nova para a maioría de nós. Pareceume fulcral o artigo de Pedro Silva «Goretoxo, fundador de Blogaliza e do movemento de blogs na nosa lingua, no que defende o papel dos blogs como arquivo permanente, unha idea que sempre compartín como esencial. No entorno actual da saturación provocada por redes informativas como Twitter ou sociais como Facebook, onde sobra ruído e lercheo, os blogs manteñen o seu papel central na conformación da identidade dixital dos seus autores, tanto pola posibilidade de acceder ao seu arquivo como pola de etiquetar con detalle o seu contido. Utilidades que, como tamén sinala Gracia Santorum no seu artigo, converten aos blogs en utilísimos recursos didácticos. Como salienta Martín Pawley, outro dos fundadores dos blogs en galego, máis alá da vixencia do «blogomillo» como etiqueta, os blogs continúan sendo o soporte máis cómodo para compartir na rede a escrita en galego, sendo o arquivo fundamental desta textualidade.

Onte 1044: O consenso puntogal

23 de Xullo de 2014/en Cultura, Culturgal, Internet, Lingua, Novidades, Onte, Presentacións, Tecnoloxías, Vídeos, Xerais/por bretemas

Horas felices as de onte ao mediodía no acto da presentación do programa Pioneiros do dominio.gal. Dende o 25 de xullo, noventa e tres dominios de internet correspondentes a administracións públicas, entidades sen ánimo de lucro e algunhas empresas darán a coñecer os seus servizos, produtos e información en lingua galega baixo o dominio diferencial de puntogal. Galicia e a lingua galega conta xa con este valiosísimo carnet de identidade, «que aumenta a nosa conciencia de país, a nosa cohesión social e a nosa autoestima como pobo», como salientou no acto o profesor Manuel González González, presidente da Asociación Punto Gal. Unha conquista acadada en mancomún, á que non foi allea o traballo voluntario, xeneroso, totalmente altruísta dos membros da asociación Puntogal, que contou co consenso de todas as forzas políticas do Parlamento Galego e co apoio das máis diversas forzas sociais e culturais. Atrévome a dicir que a do Puntogal é a mellor noticia para Galicia e para a nosa lingua da última década, tanto pola súa transcendencia para participarmos con garantías no actual proceso de hibridación comunicacional e cultural coma polo exitoso proceso realizado para chegar a acordos amplos e inclusivos para o conxunto da sociedade galega. A vindeira semana poderemos visitar as páxinas de xerais.gal, prolingua.gal, amesa.gal, celta.gal, rcdeportivo.gal, galiciaconfidencial.gal, sermos.gal, praza.gal, gadis.gal, academia.gal, algúns destes nomes Pioneiros. E a finais deste 2014 poderemos incorporarnos o resto dos que formamos o perimetro en Internet dunha comunidade de catro millóns de persoas. Parabéns A Manuel González González, como presidente, a Edita de Lorenzo, como nova directora xeral do dominio, e ao resto dos membros de Punto Gal por esta gran proeza.

Onte 1029: Gmail en galego

8 de Xullo de 2014/en Internet, Lingua, Novela gráfica, Onte, Recurso_didáctico, Tecnoloxías, Traducións, Twitter/por bretemas

Dende onte xa está en galego a interface de Gmail. Segundo o incansable Iago Varela, o artífice de Mallando Android, o servizo de correo electrónico máis popular chega co galego ás 71 linguas nas que pode ser empregado. Sen dúbida, un éxito para idioma galego. Para mudar o noso Gmail ao galego, abonda con entrar no menú de «Configuración» e escoller «galego». Mágoa, que polo momento, esta opción na nosa lingua non poida ser utilizada nalgúns outros produtos de Google tan importantes como a Axenda, hoxe aínda incompatible (como puidemos comprobar) coa opción en galego da caixa de correo. A pesar deste inconveniente, a chegada do galego a Gmail, coma hai máis dun ano sucedeu con Twitter, supón outro chimpo de xigante para a normalización da nosa lingua na rede, que ofrece máis posibilidades de escolla aos usuarios que así o desexen. Agardemos que decontado se traduza tamén a Axenda de Google. Seguimos 🙂

Onte 974: Máis e-books de Xerais

14 de Maio de 2014/en Internet, Lectura, Narrativa, Novidades, Onte, Tecnoloxías, Xerais/por bretemas

Continuamos incorporando novos títulos ao catáogo de libro dixital de edición xeral de Xerais. Onte publicamos Eu, pel, a primeira novela de Teresa González Costa, coa que incrementamos a nosa oferta (aínda pequena) de libro dixital para o lectorado dixital máis novo. Con todo, no último ano e medio levamos publicado máis dun cento de títulos en formato e-pub, distribuídos polas librarías dixitais de referencia, un catálogo ao que incorporamos tanto a maioría das novidades literarias (publicadas en papel) como recuperacións dixitais dalgúns dos nosos long sellers. Ademais de incrementar de forma significativa este oferta, a curto prazo os retos principais son crear espazos de visibilidade na rede para o libro dixital en galego (apenas unha pinguiña nun océano), aí como consolidar un modelo sectorial para o seu préstamo na rede das bibliotecas públicas galegas. O proceso de hibridación actual do secgor editorial obriga (polo seu carácter disruptivo) a ensaiar solucións para problemas que até agora descoñeciamos sequera que existisen. Crear unha oferta de e-books en galego suficiente, atractiva para os públicos polo seu prezo, diversidade e calidade, así como desenvolvela e consolidada como un mercado sostible (o que non semella doado), son obxectivos polos que traballamos.

A forza das lectoras

6 de Maio de 2014/en Artigos, Artigos Faro de Vigo, Comercio do libro, Cultura, facebook, Feminismo, Lectura, Tecnoloxías, Televisión, Twitter/por bretemas

No artigo da semana en Faro de Vigo comento os datos do informe «A muller e a Cultura Galega» do Observatorio da Cultura Galega:

O recente informe “A muller e a Cultura Galega (1)” do Observatorio da Cultura Galega amosa o que hai tempo supoñiamos, a primacía en Galicia das mulleres no terreo da lectura e do uso das redes sociais. Segundo este informe, no que se recollen os principais datos estatísticos relacionados coa situación actual das mulleres en Galicia no referente a súa relación coa cultura e o uso das TIC, as mulleres galegas len máis ca os homes, unha media de 16 minutos diarios elas fronte a 13 eles, mentres ca noutras actividades de lecer, como ver a televisión e DVDs ou escoitar a radio, están por debaixo do tempo dedicado polos homes. Tanto uns coma outros asisten pouco a espectáculos culturais (máis da metade da poboación galega non vai nunca o cine e apenas unha da cada catro persoas acode a unha función de teatro), aínda que entre as que o fan son maioría as mulleres.

No entanto, con datos referidos a 2010, ver a televisión e DVDs é en Galicia con moita diferenza a actividade de lecer preferida tanto polos homes (84,1 %) coma polas mulleres (78,9 %), dedicando eles cada día a isto dúas horas e elas unha hora e 47 minutos. Xaora, a lectura é en Galicia a segunda actividade cultural diaria dominante para o 21,8 % dos homes e o 26,3 % das mulleres, sendo unha hora o tempo de lectura máis habitual, sen existir neste caso diferenzas significativas entre uns e outras. Unha afección pola lectura que, segundo os datos do Instituto Nacional de Estatística, se incrementou durante a última década no caso das mulleres e descendeu no dos homes que, pola contra, aumentaron o seu consumo de televisión e produción audiovisual. En definitiva, semella que en Galicia se consolidou unha tendencia na que as mulleres apostan máis decididamente pola lectura ca os homes.

O Observatorio da Cultura Galega estima como público lector en Galicia a 1.079.25 persoas, aquelas que leron algún libro, apenas un 41 % das maiores de 7 anos. Ou o que é o mesmo, máis da metade dos galegos non len nunca un libro, unha cifra moi baixa, preocupante, que sitúa a Galicia á cola dos índices de lectura dos países e comunidades do noso entorno. Deste millón de persoas lectoras en Galicia o 58,3 % (máis de 600.000) son mulleres, entre as que o 42,2 % (265.612) len máis de seis libros ao ano, lectoras habituais. Outrosí sucede coas persoas usuarias das bibliotecas públicas en Galicia, nas que tamén son maioría as mulleres, un 35 % das lectoras (220.119), sendo unha boa parte usuarias frecuentes destes servizos públicos de lectura. Cifras nas que volvemos identificar a forza das lectoras en Galicia representada por ese case cuarto de millón de mulleres galegas que integraron a lectura como a súa primeira actividade de lecer e cultura. Un colectivo de lectoras moi amplo e diverso, probablemente maior no país noso co número de socios de clubes de fútbol profesional, aínda que pouco representado na axenda pública utilizada polas administracións e medios de comunicación.

Este informe do Consello da Cultura Galega detense ademais no impacto das TIC sobre a lectura en pantallas. Neste caso os datos achegados polo Observatorio da Sociedade da Información e a Modernización de Galicia detectan que en 2011 as mulleres galegas usaban menos o ordenador, internet e o comercio electrónico ca os homes, aínda que até os treitos de idade inferiores aos trinta e cinco anos o uso das TIC era superior por parte das mulleres ca dos homes, detectándose unha aprezable fenda de xénero xeracional no actual proceso de alfabetización informacional. Non obstante, no que atinxe ao emprego de redes sociais, as mulleres galegas as usan máis e con máis frecuencias ca os homes. O feito de que o 77,5 % das mulleres utilicen diariamente unha rede social (Facebook é a preferida en Galicia) fronte o 68,7 % dos homes amosa desta primacía feminina. Como tamén é significativo o feito de que as mulleres sexan máis activas, sobre todo no que atinxe a publicación de textos (un 4,3 % dispoñen de blog), fotos e música, pero menos proclives a utilizar servizos de almacenamento e descaragar películas, aínda que vexan máis series e cine en liña ca os homes.

O protagonismo das mulleres como lectoras e participantes activas en internet, nas redes sociais, nos clubes de lectura de bibliotecas públicas, de asociacións culturais e centros educativos é un indicio esperanzador do pulo dun proceso de cambio social profundo. A existencia do que a escritora María Reimóndez chamou “sociedade de mulleres en lectura” debería contribuír e acelerar a construción dunha sociedade en igualdade real, superadora de prexuízos e condutas machistas. Esta silenciosa revolución lectora é unha das revolucións contemporáneas necesarias, posibles e irreversibles, moito máis se está protagonizada polas mulleres. Eis a forza das lectoras.

Reimprímete

29 de Abril de 2014/en Age, Artigos, Artigos Faro de Vigo, Autores, Edición, Editores, Educación, Goberno Feijoo, Librarías, Libro_electrónico, Tecnoloxías/por bretemas

No artigo da semana en Faro de Vigo reflexiono sobre o proceso de hibridación do sector do libro, ao fío da celebración do foro Reimprímete.

Con motivo do Día do Libro, o pasado 23 de abril vinte organizacións empresariais e profesionais relacionadas co sector do libro e do produto gráfico celebraron en Compostela o foro Reimprímete. Editores, libreiros, impresores, escritores, xornalistas, ilustradores, tradutores, deseñadores, críticos literarios, publicitarios, marquetinianos, papeleiros, bibliotecarios pertencentes a 500 empresas ou representando a 1.300 profesionais independentes reclamaron con espírito mancomunado a recuperación efectiva do carácter estratéxico do sector do libro e do produto gráfico en Galicia, tal como aparece recollido na vixente Lei do libro e da lectura de Galicia de 27 de decembro de 2006. Como salientou a escritora Rosa Aneiros, autora do manifesto “Se non hai vento, vogar”, un chamamento apoiado por todos os participantes no foro, “no actual proceso de hibridación da comunicación as pantallas convertéronse nun recurso importante, porén o libro impreso continúa sendo garante do acceso á educación e á cultura, ademais dun elemento fundamental da economía da nosa cultura”.

En diversas intervencións no foro púxose de manifesto que a esta altura da hibridación a cultura dixital nin pode nin debe substituír á impresa. Os produtos impresos e dixitais deben convivir no mercado de distribución cultural, asumindo que este é un proceso de mudanza, polo tanto caracterizado pola incerteza e a fraxilidade, onde vai ser tan necesaria a intensa visibilización social do libro e dos produtos impresos coma unha ampla alfabetización informacional cidadá dirixida a todos os sectores xeracionais. En ambos os dous casos será esencial o papel das políticas públicas de lectura sexan as desenvolvidos no sistema educativo e na rede bibliotecaria pública coma as dirixidas ao sector empresarial do libro, garantindo así a equidade, pluralidade e permanencia no acceso de toda a cidadanía aos produtos culturais impresos e dixitais. Evitaríanse así ás situacións de exclusión dixital e a desaparición en Galicia do sector empresarial do libro e do produto gráfico que, a pesar dunha perda brutal do 40 % do emprego nos últimos cinco anos, mantén milleiros de postos de traballos cualificados.

Xaora, unha das maiores preocupacións nas intervencións dos participantes do foro foi a relativa a como afectará o proceso de hibridación no eido do libro de texto, unha actividade que en Galicia supón case a metade dos exemplares fabricados e da facturación do sector. É un feito indiscutible, madia leva!, que ningún dos profesionais do sector do libro educativo puxo en cuestión a necesidade de utilización nas aulas de recursos (encerados dixitais, computadoras, taboíñas ou e-readers) e contidos de aprendizaxe dixitais nin da existencia de entornos virtuais de aprendizaxe nin da importancia do desenvolvemento da competencia dixital con carácter transversal en todas as etapas e áreas educativas. Os editores son conscientes da súa utilidade e da axuda que achegan ao profesorado e alumnado no traballo de aula.

Outra cousa ben diferente é a pretensión do actual Goberno Galego de experimentar un plan de educación dixital completa, no que se prescinde dos libros impresos, anunciado para o vindeiro curso escolar con alardes preelectorais polo presidente da Xunta de Galicia. Un modelo didáctico sen libros impresos, que obrigará ao alumnado de quinto de primaria a utilizar durante toda a xornada escolar un ultraportátil cunha pantalla de 10´1 pulgadas e ao profesorado un contido dixital redistribuído e aloxado nos servidores do seu centro. Un modelo sen precedentes en sistema educativo ningún do noso entorno, baseado na falacia de identificar a innovación e calidade educativas coa utilización exclusiva das tecnoloxías dixitais (e do inglés como lingua vehicular).

Mais por moito que o Goberno Galego pretenda intervir no eido dos materiais curriculares, cuxa elección é unha competencia do profesorado ao abeiro da súa liberdade de cátedra, os recursos didácticos dixitais nin son máis económicos ca os impresos nin da noite para a mañán van contar con idéntica calidade, diversidade e axeitamento ao currículum propio nin o seu emprego vai supoñer a redución das taxas de fracaso e abandono. A este teor –preguntábase Rosa Aneiros no seu chamamento– se sería posible amar a lectura, se os libros impresos fican ausentes da nosa aprendizaxe escolar? Seremos os galegos os que atopemos a chave das noces da educación híbrida actual sendo os primeiros en expulsar os libros impresos das nosas aulas e escolas, cando sistemas educativos moito máis eficientes e inclusivos ca o noso, como é o caso do de Finlandia, manteñen na hibridación a preeminencia dos recursos didácticos impresos? Non merecería isto un trasacordo?