Listado de la etiqueta: culturgal

Roberto

/en , , , , , , , , , /por

Doeume o pasamento de Roberto Pérez Pardo, primeiro director comercial de Xerais, unha das figuras máis respectadas da edición galega contemporánea. Nacido nas terras arraianas de Oímbra (1946), dende os cursos do seminario de Ourense comprometeuse coas causas da xustiza e igualdade; asumindo máis tarde o entusiasmo dos ventos de liberdade como libreiro da libraría Ir Indo de Príncipe, montada por Bieito Ledo, que a tantos nos abriu os ollos cara o libro galego. Como dende marzo de 1980 sería, xunto a Xela Arias e Manolo Batán, motor do equipo de profesionais pioneiro de Xerais, editora xeralista con pegada educativa, fundada por Xulián Maure Rivas. Debemos a Roberto moitas das prácticas e estratexias que revolucionaron a edición galega durante a década dos oitenta, transformando un sector, até entón, voluntarista e militante, en gremio editorial con vontade profesional e normalizadora. Debemos a Roberto os primeiros acordos entre editoras e librarías galegas, a formación dun equipo comercial orientado á promoción educativa e á venda en librarías, a presencia do libro en galego nas feiras do libro, o deseño das primeiras campañas de pre-publicación, o lanzamento de produtos masivos como o Dicionario Xerais da Lingua… Asumiu consciente a responsabilidade do equipo nos momentos decisivos para a continuidade da empresa, foi das persoas imprescindibles que suman e asumen con dedicación os seus compromisos. Tras unha brillante traxectoria en Xerais, dirixiu o primeiro Culturgal (2007), organizado polo Asociación Galega de Editoras, poñéndolle o ramo a súa carreira como xestor editorial. Lembro a Roberto, apaixonado cinéfilo e lector atento, preparando co seu rigor de aceiro e paciencia infinita as previsións anuais de venda, título a título, cando o catálogo chegaba os dous milleiros de referencias. Nunca saberei agradecer a súa lealdade e compromiso coa fantasía de editar en galego, que compartimos en sintonía durante dúas décadas. Un grande, Roberto! Con todos os abrazos.

Publicado en Nós diario: 17/07/2024

Culturgal

/en , , , , , , , , , /por

Desde a primeira edición de 2007 organizada no Pazo da Cultura de Pontevedra pola Asociación Galega de Editoras, Culturgal mantívose como lugar de encontro anual entre públicos, profesionais e creadoras das diversas industrias e manifestacións culturais galegas. Renomeada nesta décimo sexta edición como «Feira das Culturas Galegas», continúa mantendo o seu carácter de evento cultural de referencia en Galicia, grazas tanto a súa organización por parte da asociación Culturgal, formada por cinco entidades profesionais, como ao seu patrocinio por parte doutras tantas administracións (Xunta de Galicia, Ministerio de Cultura, Concello de Pontevedra e deputacións da Coruña e Pontevedra). Un tecido de acordos e achegas públicas e privadas, renovado en cada edición (nun país onde é pouco frecuente que callen os acordos intersectoriais e aínda menos entre administracións de cores diversas), capaz de consolidar un evento de calidade do que se senten orgullosos tanto as organizadoras e patrocinadoras como os públicos participantes. Culturgal entendeu que a súa maior forza residía nos seus públicos, dende o familiar ao profesional, que fixeron da feira pontevedresa un espazo amigable de encontro e de descuberta das novidades de cada sector (libro, música, escena, audiovisual, artes plásticas…) e das iniciativas culturais cada vez máis diversas e transversais. Como Culturgal arriscou a que os seus públicos asumisen o pagamento dunha entrada accesible como un exercicio corresponsable, o que comprometeu á organizadora a facer da feira un espazo máis confortable e cada ano novidoso nas súas programacións e propostas. Con estes vimbios e a experiencia acumulada por varias direccións e equipos de xestión, o Culturgal 2023 asume o reto da ampliación do seu perímetro con actividades en Vigo e co deseño de numerosas iniciativas hibridadas vinculadas a diversos soportes e artes. O de Culturgal é un éxito colectivo da nosa cultura e das súas industrias que ben merece ser recoñecido.

Publicado en Nós diario: 29/11/2023

Viñetas desde o Atlántico

/en , , , , , , , , , , , , , /por

A dúas semanas da apertura prevista de Viñetas desde o Atlántico nada se sabe dos contidos do programa do festival de cómic da Coruña. Unha situación a todas as luces anómala, denunciada polo editor e autor Kiko da Silva que veu alertando da precariedade na que quedaba a organización do certame dende que no mes de marzo Miguelanxo Prado, fundador e director de todas as edicións, presentara a súa renuncia ao concello da Coruña, administración que se ocupou do seu sostemento económico e infraestrutura, a través da concellaría de Cultura e do equipo de organización de exposicións do Kiosko Alfonso. Nacido coa ambición de achegar a linguaxe da banda deseñada á sociedade galega, máis alá do público afeccionado, ademais de dar visibilidade á creación galega de cómic e ilustración, durante vinte e cinco anos «Viñetas» conseguiu localizar a Galicia no mapa mundial da banda deseñada e colocar a semana coruñesa como referencia ineludible no calendario internacional dos eventos de cómic. Un éxito popular e profesional incuestionable, atribuíble en moi boa medida ao talento e a implicación persoal de Prado, que a pesar do orzamento reducido e conxelado e a asfixiante rixidez administrativa, conseguiu preservar os principios fundacionais acordados en 1998 co concello coruñés de ofrecer un programa para todos os públicos, acoller con agarimo aos artistas convidados e remuneralos de forma digna polos seus servizos e presentar nas mellores condicións os materiais expositivos. Con estes vimbios Prado conseguiu unha cita que xa é patrimonio da Coruña, que como sucedeu noutros eventos culturais de éxito, como Culturgal e O Salón do Libro, ambos os dous en Pontevedra, debe agora enfrontar en condicións incertas unha nova etapa, conservando a ambición inicial e a identidade conformada, mais tamén utilizando un novo modelo de xestión que faga compatibles os patrocinios públicos e a actividade comercial do sector. Velaí o reto moi complexo da nova etapa de Viñetas desde o Atlántico.

Publicado en Nós diario: 26/07/2023

Onte 2031: Festa dos Libros

/en , , , , , , , , /por

Onte tiven a fortuna de conversar con Ledicia Costas sobre Infamia no marco das actividades da Festa dos Libros de Pontevedra. Media hora magnífica de reflexión literaria sobre esta novela origami de lectura irresistible, construída sen cortes ningúns, só a bases de dobras e máis dobras de trama e de matices e máis detalles na construción dun elenco coral de personaxes dunha peza que, como aventurabamos hai apenas dous meses, está marcando as preferencias do lectorado e confirma a Ledicia como unha autora literaria de referencia. Conversa na que confesou a súa satisfacción pola recepción da novela, tanto polos comentarios do lectorado como da crítica, adiantando que a finais do vindeiro ano haberá «unha segunda parte con moito sangue». Unha conversa na que Ledicia reflexionou sobre a violencia contra as mulleres, os abusos da pedofilia, o papel da Igrexa ou sobre a recente sentenza do Tribunal Supremo sobre a manada.

Mágoa que nos espazos da ducia de librarías pontevedresas participantes (non se admiten outras, o que constitúe un criterio restritivo ridículo) a oferta do libro galego fose tan escasa, centrada apenas sobre o álbum infantil. Un síntoma preocupante do estado actual da nosa edición, máis tamén da percepción prexuizada do mundo da libraría sobre o interese do libro galego para a súa clientela. Unha oferta galega insuficiente para unha cidade como Pontevedra que reivindica para si o carácter de «cidade galega do libro», velaí o Salón do Libro e a súa programación anual, velaí a permanencia de Culturgal, ou excelente programación de actividades literarias desta Festa das Letras, na que onte, ademais de Ledicia, participaron durante o serán Eli Ríos, Emma Pedreira, Antón Lopo e Miguel Anxo Seixas.

Defendo dende hai décadas que a edición en galego non pode nunca dar por consolidados os seus avances. O libro galego precisa do compromiso constante das súas autoras, editoras, librarías e do propio lectorado para incrementar a súa visibilidade, mesmo en escaparates como esta Festa dos Libros, organizada polo concello de Pontevedra, para apoiar a un sector que tanto o precisa.

Vigo desaparecida

/en , , , , /por

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo a analizar a situación da cidade de Vigo desaparecida do Informe sobre a cultura en España en 2018 elaborado pola Fundación Contemporánea de La Fábrica:

Lin esta semana «La Cultura en España 2018», un informe interesantísimo preparado pola Fundación Contemporánea de «La Fábrica», entidade creada coa intención de contribuír ao desenvolvemento profesional do sector cultural en España, para o que desenvolve actividades de encontro, formación, análise e apoio a emprendedores. Unha esculca confeccionada a partir das escollas realizadas por un milleiro de expertos dos diversos eidos da cultura, tanto nos ámbitos da actividade privada como da xestión pública. Un informe no que se clasifican as comunidades autónomas e as cidades españolas no que se refire ao seu momento actual de creación e repercusión internacional nos diversos eidos da cultura, dende a gastronomía e o deseño (as manifestacións culturais hoxe máis valoradas en España), pasando pola literatura, moda, fotografía e arquitectura, até as artes plásticas, teatro, danza, vídeo arte e música clásica, contemporánea e popular.

Un observatorio de referencia no seguimento da actividade cultural en España, dende que comezou a ser publicado en 2009, no que a nivel de Comunidades Autónomas, Galicia ocupa en 2018 a sétima posición, na metade da táboa, nun ránking encabezado pola Comunidade de Madrid, Euskadi, Cataluña, Andalucía, Comunidade Valencia e Castela e León. Clasificación que a nivel de cidades pola calidade e innovación da súa oferta cultural encabezan Madrid, Barcelona, Bilbao, Valencia, Málaga, Sevilla e Donostia e na que dentro das primeiras trinta e dúas citadas só aparecen dúas galegas: Santiago de Compostela, na décimo segunda, e A Coruña, na décimo quinta. Unha táboa da que en 2018 forman parte cidades como Xixón, León, Cáceres, Cuenca, Segovia, Gasteiz, Alacante ou Logroño, da que Vigo desapareceu en 2011, cando ocupaba a décimo sétima posición, e da que formaba parte dende o primeiro informe, como décimo quinta cidade pola innovación da súa oferta cultural.

Ránking tamén dos acontecementos e institucións culturais mellor valorados de 2018, encabezado polo Museo do Prado, o Museo Reina Sofía, o Museo Guggenheim, o Teatro Real e o Festival de Cine de Donostia, e no que non aparece referencia ningunha a Galicia nunha relación de 75. Xaora, por ventura, existe unha táboa específica de mellores eventos e acontecementos culturais en Galicia do ano 2018 encabezada por (S8) Mostra de cinema periférico (A Coruña), Culturgal. Feira das Industrias Culturais (Pontevedra), Cineuropa (Santiago) e Resurrection Fest (Viveiro). Relación que até trece referencias se completa co Festival Noroeste (A Coruña), Festival Sin Sal de San Simón (Redondela), Teatro Rosalía de Castro (A Coruña), MAC. Museo de Arte Contemporánea (A Coruña), Cidade da Cultura (Santiago), WOS Festival (Santiago), Auditorio de Galicia (Santiago), FIOT. Festival Internacional de Teatro (Carballo) e Corto Circuíto. Festival Internacional de Cine (Santiago).

Clasificacións diversas, que recoñecen a excelencia e o atractivo da oferta cultural en toda a súa diversidade nas que chama poderosamente a atención que non apareza por ningures referencias a institucións ou acontecementos culturais celebrados na cidade de Vigo. Unha desaparición en toda regra que constitúe outro síntoma do triste devalo cultural  da cidade que durante décadas encabezou no século XX o dinamismo da creación cultural en Galicia, liderado que sempre lle foi recoñecido en España, onde era considerada unha referencia. Unha ausencia que obriga a todas as administracións que operan sobre a cidade, dende o concello, a deputación e á Xunta de Galicia e Goberno de España, a reconsiderar a súa estratexia cultural, absolutamente incompatible cunha cidade que leva a anovación cultural no seu ADN e que por ventura e contra vento e marea continúa sendo a capital editorial de Galicia e un dos referentes de edición máis dinámicos da península.

Ben sei que as razóns deste devalo obedecen a causas diversas, ás que non alleas nin o conformismo no que caeu o sector da cultura como a ausencia de políticas culturais públicas estratéxicas, compartidas de forma corresponsable polas diversas administracións e xestionadas de forma autónoma polos profesionais. Abonda con rañar unha miguiña nos conflitos do MARCO, do Centro de Arte Fotográfica, do Marisquiño ou da imposibilidade de pór en marcha a Biblioteca do Estado, para comprender que na cultura en Vigo hai que volver a colocar o contador a cero. Se queremos regresar ao ránking das cidades españolas que contan algo en cultura (non fai falta ser a primeira do mundo), Vigo debe compartir un proxecto plural, participado e profesional no que se xoga a súa identidade e lextimidade para liderar o proxecto comunitario galego e atlántico. No eido cultural, outro Vigo é posible, claro que si.

Onte 2008: Fervenzas Literarias 2018

/en , , , , , , , , , , , , /por

Coñecimos onte os resultados dos mellores libros do 2018 de Fervenzas literarias, a primeira revista dixital literaria e galego. Ábrese así, como ven sucedendo de forma ininterrumpida dende 2007, a xeira de recoñecementos literarios a obra editada no ano anterior, que continuará até a primavera, consolidando unha tradición que moito nos aprace. Unha colleita anual, tanto de libros editados nos diversos xéneros e modalidades como de recoñecemento ás diversas instancias de mediación do noso sistema editorial, creada a partir das votacións de máis de medio millar de persoas, que convirte aos «Fervenzas» en referentes de popularidade, ao tempo que abre unha tendencia de influencia (inevitable) nas escollas posteriores.

Como editor que fun de Xerais non podo estar máis satisfeito e orgulloso pola colleita excepcional de Xerais en 2018, que obtén 7  dos «mellores libros do ano» (de 11 posibles), ademais de moitos outros finalistas, ademais da distinción como «a mellor editorial», o resultado máis destacado na historia destes premios, expresión tamén da excelencia e do rigor do traballo do cadro de profesionais que dirixe Fran Alonso. Como tamén é sempre para min unha honra que «Culturgal» fose considerado «o mellor acontecido de 2018», como sucedeu xa noutras ocasións anteriores, outra proba máis da consolidación desta feira das industrias culturais coa que continúo, como no caso de Xerais, tan afectivamente unido.

Esta colleita dos Fervenzas amosa que 2018, por ventura, foi o ano das escritoras, que ocupan boa parte das posicións máis destacadas, na maioría das modalidades, sendo moi significativo o premio acadado polo colectivo A Sega como «mellor espazo na rede». Xaora estes Fervenzas tamén expresan a diversificación do sector editorial galego no que se consolidan proxectos xeralistas como os de Urco e proxectos de edición especializada como Apiario, Hugin e Munin ou Chan da pólvora.

En todo caso, todas as persoas e entidades premiadas, como todas as finalistas, merecen os nosos parabéns, xa que todas elas están construíndo espazos de excelencia para unha edición en galega que, outro ano máis continúa á intemperie, sostida apenas polo esforzo das profesionais do sector do libro e da lectura e polo apoio dos seus públicos. A fantasía do libro galego continúa. Beizóns!

Unha década de Espazo Lectura

/en , , , , /por

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo ao décimono aniversario de Espazo Lectura:

Non se entende a capacidade de resistencia da edición en Galicia sen contar coas achegas que durante a última década recibiu de iniciativas de fomento da lectura. Non hai dúbida que entre elas hai que citar o plan de mellora de bibliotecas escolares, promovido pola Consellaría de Cultura e Educación dende 2004, que cos seus clubes de lectura e as súas actividades de animación está transformando a dinámica lectora de varios centos de centros públicos do país. Como tamén hai que facelo co Salón do Libro Infantil e Xuvenil de Pontevedra, que dende 1999 desenvolveu un modelo de intervención lectora sobre unha cidade que pretende mudar a súa pel dende a atención preferente ás crianzas. Sen esquecer, o modelo de corresponsabilidade interinstitucional e intergremial acuñado por Culturgal, a feira das industrias culturais de Galicia, que dende 2007 se celebra no Pazo da Cultura de Pontevedra, recoñecida pola Fundación Contemporánea como “o mellor acontecemento cultural do ano en Galicia”, onde o libro ten protagonismo de seu.

Xaora, nesta relación de iniciativas de éxito do fomento da lectura pública, non pode faltar a de Espazo Lectura (en diante EL), a asociación do Val Miñor sen ánimo de lucro que ten por finalidade o fomento e a animación da lectura, con atención moi singular e constante á lectura en lingua galega e no apoio ao libro galego. Creada o 26 de xaneiro de 2008, aínda que as súas sesións de contos do Contomar comezaran en febreiro de 2006, vencelladas á ANPA do CRA Antía Cal de Gondomar, EL conseguiu en apenas unha década constituír unha comunidade lectora en Gondomar, toda unha xeración que comparte libros e lecturas, así como diversas actividades comunitarias arredor da creación literaria e da lectura como vínculo de socialización. Unha asociación de voluntariado formada por corenta activistas da lectura e duascentas persoas e institucións, entre elas boa parte das editoras galegas e centros escolares do Val Miñor, que axiña se convertiu en referente e recibiu numerosos recoñecementos e premios, entre eles o da Mellor Iniciativa Cultural de Fomento da Lectura, outorgada na Gala do Libro de 2016.

Dende a súa creación EL concibiu a lectura non só como unha actividade individual silenciosa, que require da soidade e da concentración para a conquista dos textos, senón tamén como unha actividade socializadora e compartida de reflexión crítica, que en palabras de Concha Costas, a súa primeira presidenta e fundadora, “nos permita entender o mundo no que vivimos e sentirnos parte da comunidade á que pertencemos”. Eis, a razón de ser de Espazo Lectura, o nome tan afortunado escollido para unha iniciativa que pretende que a lectura se transforme en espazo para a vida, onde é posible gozar da ledicia argallada polo balbordo entusiasta dos picariños lectores co acougo proporcionado polos textos impresos ou dixitais que corren nas pantallas: En definitiva, como sinalou Alberto Manguel, EL asume que “non temos máis remedio que ler”, xa que “ler, case tanto como respirar, é a nosa función esencial”.

Esa é a convicción que move a programación anual de actividades e de clubes de lectura de EL, na que levan participado centos de autores e autoras galegos: Contomar, contacontos de 3 a 9 anos; Os mércores da Casa da Lectura, sesións de dinamización lectora na sede da asociación en Donas; Contos en cueiros, para bebés de 0-3 anos; Lendo contigo, para pais e nais e nenos e nenas de 7 a 11 anos; Comando le, para rapaces e rapazas a partir de 12 anos; Sete vidas e Lecturas debuxadas (cómic), para persoas adultas. Con idéntica intención organiza a “Noite na biblioteca” e a “Fogueira dos versos”, noites fermosas e máxicas que cada ano abren o verán coa luz dos libros e da poesía, a “Sentada lectora”, que en 2012 enfarrapou de libros e lectores e lectoras unha das prazas de Gondomar, ou as dez edicións do “Dar de ler como quen dá de beber”, actividade itinerante que cada 23 de abril leva a lectura a lugares onde non adoita estar presente.

E froito dese compromiso coa lectura pública, a asemblea de EL acordou en maio suspender as actividades na Biblioteca Municipal e renunciar á reserva de crédito do concello de Gondomar destinado a pagar as visitas dos autores participantes na programación da biblioteca preparada por EL. Un conflito que ten a súa orixe na precariedade de funcionamento e das instalacións da biblioteca municipal de Gondomar e no desinterese da alcaldía actual e do seu equipo de goberno por recuperar o diálogo con EL, que conta co apoio do pleno e coa solidariedade dos centros do Val Miñor. A loita por unha biblioteca digna en Gondomar resume hoxe o compromiso desta modélica asociación de voluntariado de fomento da lectura, que merece na súa primeira década de vida todas as beizóns e gratitudes.

Onte 800: Libro galego visible

/en , , , , , , , , /por

No serán de onte Xerais celebrou cinco presentacións simultáneas das súas novidades. Pedro Feijoo presentou A memoria da choiva na libraría Libraida de Gondomar, Quique Costas O valego no Museo do Humor d eFene, Manuel Gago e Manel Cráneo Vento e chuvia na Couceiro de Compostela, Xosé Álvarez Pontevedra anos anos do medo na libraría Nós de Sanxenxo e Marina Mayoral ditou unha conferencia sobre O anxo de Eva na Biblioteca Pública de Foz. Actos que coincidiron, ademais, coa cerimonia de entrada na RAG de Fina Casalderrey, a quen tanto queremos na editorial. Un esforzo promocional teimoso e constante (levamos 280 actos en menos de ano e medio) que pretende contribuír a facer o libro galego máis visible nos espazos públicos e nos soportes dixitais. Un programa dirixido a públicos diversos, como pretendemos sexa a nosa oferta, que a vindeira fin de semana centraremos en Culturgal 2013, a gran cita anual da produción cultural galega, dirixida a todos os públicos, con especial atención ao familiar. Abrir espazos máis amplos de visibilidade social para o produto cultural galego é unha tarefa imprescindible, máis aínda en tempos de crise e precariedade das políticas culturais públicas, que convoca o esforzo de creadores, produtores e distribuidores da nosa industria cultural.

Onte 784: Culturgal 2013

/en , , , , /por

Presentouse onte en Pontevedra o Culturgal 2013, o da corresponsabilidade, a palabra que na presentación utilizou en varias ocasións Xosé Aldea, o coordinador desta feira das industrias culturais de Galicia. Un Culturgal que baixou o seu orzamento de forma moi significativa até os 130.000 euros e sufriu unha importante redución do patrocinio da Xunta de Galicia nun 55% con respecto á edición de 2012. Un novo escenario económico que obrigou á asociación Culturgal a repensar o modelo de xestión e a procurar o financiamento privado a cargo dos expositores, provedores e do propio público. Os organizadores solicitan a corresponsabilidade do público, ben sexa por medio dunha entrada voluntaria, que acreditará a quen a pague coma un micropatrocinador, ou polo pagamento de entrada em cinco dos espectáculos teatrais e musiciais (entre eles o concerto de Kepa Junquera e os seus amigos galegos, o prato forte do programa).

Nos tres días deste sexto Culturgal participarán 70 expositores (unha cifra superior a do pasado ano) e organizaranse 125 actividades dirixidas a públicos diversos en cinco espazos diferentes. Alongouse o horario, sen interrupción de 11 da mañá ás 9 da noite; reforzouse o servizo de hostelaría (xantar a 10,00 euros) e solictouse a participación do público para outorgar un premio á mellor iniciativa cultural. A celebración do primeiro encontro de clubs de lectura, a presentación de novidades educativas dixitais, o lanzamento da revista Luzes, a celebración de 20 anos de Bravú, as conversas de salón que Teresa Cuíñas, Montse Dopico e Camilo Franco manterán con Pedro Feijoo, Diego Ameixeiras, Rosa Aneiros, Luis Rei Núñez, as presentacións de Vento e chuvia de Manuel Gago e Manel Cráneo, e d’ O raposo e a mestra de Manuel Rivas e Jacobo Fernández Serrano son algunhas das actividades nas que participaremos.

Desde a primeira edición, concibimos Culturgal como unha grande proxecto de país, como unha cita anual imprescindible dos profesionais das industriais culturais de Galicia. Mais tamén como cita na que os públicos tivesen o maior protagonismo e a posibilidade de atoparse cos artistas e coñecer as principais novidades do ano. Un espírito anovado e profundizado neste Cultugal 2013. Anotade nas vosas axendas, 29 e 30 de novembro, e domingo 1 de decembro, Culturgal en Pontevedra.

Culturgal

/en , , , , , /por

No artigo da semana en Faro de Vigo recupero a traxectoria de Culturgal recoñecida co Premio da Crítica Galicia de Iniciativas Culturais.

Foi un éxito o xantar organizado o pasado sábado pola Fundación Premios da Crítica Galicia, liderada por Bieito Ledo e Antón Pulido, no que se deron a coñecer os galardóns correspondentes á produción cultural do ano 2012. Non defraudaron tampouco as escollas dos xurados das súas seis modalidades, tanto as candidaturas finalistas coma as gañadoras, que amosaron a excelencia da creación galega como o dinamismo acadado polas nosas industrias culturais. Xa a nivel persoal, especial emoción producíronme os premios que recibiron “Transmuta”, o poemario do chairego Xabier Cordal editado por Xerais, na modalidade de creación literaria, e Culturgal na de Iniciativas Culturais, un proxecto ao que me sinto moi vinculado dende o seu nacemento hai seis anos, que comparte o espírito inclusivo da fundación organizadora destes premios.

Non foi doado para Culturgal chegar a este o seu primeiro recoñecemento. Promovida pola Asociación Galega de Editores, naceu na semana das letras galegas de maio de 2007 no Pazo de Exposicións de Pontevedra como “Feira do libro e da industria cultural”. A semellanza da exitosa “Feira do libro e do disco en éuscaro” de Durango, con máis de corenta edicións de historia e milleiros de visitantes, Culturgal pretendía converterse nun grande escaparate anual das novidades do libro e do conxunto da produción cultural galega dirixidas a un público tanto familiar como profesional. O éxito do modelo feiral daquela primeira edición pontevedresa, dirixida polo editor Roberto Pérez Pardo, levou o ano seguinte a que fose a Consellaría de Cultura e Deporte de Ánxela Bugallo a que se ocupase durante a primeira fin de semana de decembro de 2008 da xestión e organización no Palexco da Coruña da que se bautizou como “Feira das Industrias Culturais de Galicia”. Foi este segundo Culturgal clave para a consolidación do modelo actual, non só polo seu éxito de público, senón tamén pola escolla dunhas datas fixas e pola definición da feira como un proxecto estratéxico da industria cultural en Galicia e en lingua galega.

Tras a crise de 2009, ano no que non se celebrou Culturgal, coincidindo coa chegada do PPdeG ao Goberno Galego, no verán de 2010 a iniciativa privada retomou o liderado do proxecto. Catro asociacións empresariais AGE (edición), AGAPHONO (música), AGEM (música) e Escena Galega (teatro), á que poucos meses despois se uniron EGANET (internet e novas tecnoloxías) e AGAPI (audiovisual) constituíron a Asociación Culturgal. Inicíabase así un proceso de intensa e estreita colaboración e cooperación intersectorial das diversas empresas da nosa industria cultural que baixo a presidencia do editor Xulio Amigo e a dirección do equipo técnico de Sergio Lago organizaría durante tres anos consecutivos a feira no Pazo de Exposicións de Pontevedra. Dende a edición de 2010, contando como principais patrocinadores coa Consellaría de Cultura por medio de AGADIC e co concello de Pontevedra, Culturgal alicerzou o seu exitoso modelo de Feira das Industrias Culturais sobre tres piares: a venda e presentación de novidades (libros, discos, espectáculos, iniciativas…), as actividades e espectáculos para públicos diversos (con especial atención ao familiar e infantil) e as xornadas técnicas dirixidas a profesionais dos diversos sectores dunha cultura en tránsito.

Porén, a pesar do moito camiño avanzado, Culturgal non ten certeza sobre o seu futuro. A actual diminución das vendas dos mercados minoristas da cultura, as elevadísimas taxas de paro, a deflacción salarial e a perda de poder adquisitivo, o incremento do IVE até o 21 % na maior parte dos produtos e servizos culturais (coa excepción do libro impreso) como os durísimos recortes dos poderes públicos nas partidas de Educación, Cultura e Normalización Lingüística son ameazas para unhas industrias que en Galicia ocupan a 11.200 persoas.

Secasí, Culturgal sufrirá na edición que se celebrará este outono (29 e 30 de novembro e 1 de decembro) unha redución dos patrocinios públicos até niveis inadmisibles que poden provocar o seu colapso. Porén, Culturgal é hoxe pola fraqueza do mercado cultural máis necesario ca nunca, razón pola que os diversos sectores empresariais participantes, a pesar da súa diversidade, asumen a estratexia do estorniño, a solidariedade dos chirlosmirlos que adoitan manobrar en bandos atraendo a ollada da veciñanza das cidades. Eis a estratexia da corresponsabilidade deseñada por Xosé Aldea, o director deste Culturgal 2013, que procura a colaboración intersectorial e o protagonismo dos públicos, a primeira razón de ser desta feira. O Premio da Crítica Galicia chega no momento oportuno para recoñecer o traballo feito, mais sobre todo para alertar sobre o futuro dun proxecto necesario en man común.