Onte 2156: «Pequena historia de Vigo»

/en , , , , , , , , , /por

Gustoume o resultado da colaboración creativa entre o escritor Pedro Feijoo e o ilustrador e creador de banda deseñada Xosé Tomás en Pequena historia de Vigo (Edicións Embora 2022). Un álbum que sintetiza en dúas ducias de dobres páxinas os tópicos esenciais da historia de Vigo, dende o seu carácter castrexo até cidade da movida da década de 1980, dende o Vicus romano ao do «desarrollismo« franquista, dende a invasión do caudillo viquingo Gundraed ao Vigo dos grandes arquitectos de comezos do século XX. Tópicos que non esquecena a presenza de Rosalía naquel Vigo de Chao e Compañel nin do Vigo corsario dos primeiros fomentadores nin tampouco aquela vila transformada en cidade tras o episodio da Reconquista.

Como tamén lembra a historia da oliveira, icona da cidade, e non esquece a recuperación de viguismos, como ghicho, manises ou patatillas, utilizados na nosa fala popular. Feijoo e Tomás combinan con habilidade as olladas panorámicas sobre os grandes acontecementos dunha historia bimilenaria coas notas de detalle, unha fórmula de fino espírito didáctico que aventuramos contribuirá a interesar a escolares (non só de Primaria) e persoas curiosas na historia dunha cidade que quizais pensaban carecía dela.

Un traballo excelente, referencial e divulgativo, froito do excelente e documentado guion de Pedro Feijoo, un dos mellores divulgadores da memoria viguesa, como do debuxo arquitectónico (e polo tanto preciso) de Xosé Tomás, que non renuncia ao seu humor retranqueiro nin a desenvolver páxinas memorables (como ese perfil da tan maltratada Porta do Sol) e homenaxes intertextuais emocionantes (velaí a  presenza do diario Galicia de Paz Andrade, Siniestro total ou a editora Xerais, entre outras). Parabéns por tan magnífica edición a ambos os dous coautores como á editora de publicación cen por cen viguesa.

Onte 2152: Miguel Vázquez Freire socio de honra de Galix

/en , , , , , , , , , , , , , , , , , /por

Onte chufei ao meu amigo Miguel Vázquez con motivo do seu nomeamento como socio de honra de Galix. Un serán emocionante no que fixemos memoria e homenaxeamos a un dos fundadores e piares da literatura infantil e xuvenil galega. Parabéns, Miguel!

O texto da gabanza pode baixarse aquí.

 

Onte 2073: «A proba de auga», premio de BD O Garaxe Hermético

/en , , , , , , , , , , , , , /por

Unha das novas relevantes da edición en galego da última década foi a incipiente normalización da publicación de banda deseñada (BD) dirixida ao público infantil en galego. A creación por parte de Xerais do selo MerlínComics, iniciado en outono de 2012 coa primeira entrega da logo exitosa serie Marcopola de Jacobo Fernández Serrano, uniuse ás iniciativas que dende 2007 promovía Retranca editora, a editorial creada por Kiko da Silva, que ademais de publicar a revista homónima editaba libros de BD como os da serie Fiz. O neno máis porco do mundo. Idéntica angueira normalizadora levou a Kiko da Silva, unha figura central na BD galega das dúas primeiras décadas de século, a fundar en en Pontevedra no ano 2012, en plena crise da edición galega, O Garaxe Hermético, a primeira escola profesional de BD e ilustración, onde dende entón se formaron varias promocións de profesionais e se impulsou a edición dun número xa significativo de títulos de BD.

Con idéntica intención de impulsar estas iniciativas normalizadoras, Xerais e o Garaxe Hermético  uniron os seus esforzos para crear o Premio de Banda Deseñada O Garaxe Hermético. Un certame anual que contribuirá a abrir oportunidades profesionais ao alumnado que está rematando na escola prontevedresa a súa formación, así como a fomentar a creación de BD para público infantil e xuvenil en lingua galega. Froito desa primeira convocatoria é a publicación d’ A proba de auga, un álbum de 96 páxinas de Anémona de Río, no que con grande orixinalidade se abordan contidos científicos utilizando os recursos ficionais da intriga para facelos máis accesibles e divertidos a un lectorado infantil autónomo (entendo que a partir de oito ou nove anos). Gañadora que xa publicará a súa primeira obra, Tam, con retranca editora.

Inserida nas habilidades estéticas do manga e conectada coa tradición da liña clara do cómic europeo, a xove autora viguesa propón unha sorprendente viaxe polo interior do corpo humano da man dunha pinga de auga preparada para levar a cabo o seu traballo de identificar a un descoñecido capaz de provocar un rebumbio tremendo. Unha viaxe onde a afouta rapaza terá que facer fronte a diversos perigos, inundacións e estouridos, baixar até profundas cavidades, desprazarse en vehículos colectivos até coñecer temibles virus e xenerosas vacinas. Unha historia de total actualidade neste tempo de pandemia, abordada cunha notable eficacia narrativa á que  non é allea a habilidade  da autora no uso da cor e na creación de personaxes, que imitan nalgúns casos a coñecidos da escola xaponesa.

A proba de auga é unha valiosa achega ao catálogo da BD infantil galega, un magnífico comezo para este Premio Garaxe Hermético. Recomendable para todas as comictecas (como lle gustaba dicir ao mestre Agustín Fernández Paz) ou bedetecas (na tradición europea).

 

Onte 2042: Aprende Banda Deseñada

/en , , , , , , , , , /por

Pareceume unha excelente iniciativa de Xerais a publicación do libro de Kiko Da Silva Aprende Banda Deseñada con Fiz (2019). Unha obra de grande utilidade didáctica na que o autor vigués e director e fundador da Escola de BD «O Garaxe Hermético» presenta ao vivo os conceptos fundamentais dunha das belas artes nacida como tal no século XX. Un libro que, inevitablemente, actualiza e supera a outros dous de intencionalidade semellante de Agustín Fernández Paz, Os cómics nas aulas (1992) e Facermos cómics (1991), ambos os dous publicados en Xerais nun momento no que coa LOXSE comezaba a recomendarse a utilización educativa do cómic. Un tempo no que Xerais fixo o seu primeiro intento de ampliar a comicteca en galego para o público infantil e xuvenil, despois chegaría a creación da revista Golfiño(1999), traducindo varias serie de BD de liña clara, entre elas Lucky Luke, Franka e Jerome K. Jerome.

Xaora, Kiko Da Silva válese de Fiz, o seu popular personaxe infantil máis escatolóxico, «o neno máis porco do mundo», para explicar os temas básicos da narrativa debuxada, dende as súas orixes nas pinturas rupestres, pasando polos Códices Maias e Códices Medievais até os pioneiros da historieta a comezos do século XX. A seguir, detense nos superheroes americanos e na «invasión manga», para despois ir debullando cunha grande habilidade didáctica os procedementos para a creación dun cómic: as técnicas da creación de personaxes, a invencións de gags, o deseño e tamaño das viñetas, o valor da elipse narrativa, a utilización dos diversos planos, a escritura do guión… Remata o libro, concibido como un álbum, cun epílogo no que Da Silva ofrece un «decálogo para ser autor de cómics», un texto moi logrado que sintetiza os conceptos da obra e amosa a gran capacidade didáctica do autor deste álbum tan tan útil como necesario na actual educación literaria e artística.

Aplaudo, tamén, de forma entusiasta a convocatoria do 1º Premio «O Garaxe Hermético» de Banda Deseñada, presentado estes días pasados en Viñetas desde o Atlántico,  creado pola escola Profesional de Banda Deseñada «O Garaxe Hermético» e por Xerais. Un galardón que sei estimulará a creación e a excelencia da comicteca galega dirixida ao público infantil e xuvenil, un proxecto no que Xerais está na actualidade moi comprometida, tanto pola publicación dos títulos de Merlín Cómics, con series tan exitosas como Marcopola de Jacobo Fernández Serrano e Animalia de Xosé Tomás, a publicación das novidades de Astérix e a ampliación do seu catálogo galego, como por outros títulos de BD e novela gráfica de creación propia. Parabéns a Kiko Da Silva, activista da cultura galega e peza principal no proceso de normalización da BD en Galicia, tanto por realizar esta publicación didáctica como por promover este premio dirixido a nosa canteira de autores e autoras de narrativa debuxada.

Bases do 1º Premio «O Garaxe Hermético» de Banda Deseñada.

Onte 1986: Comeza unha renovada Feira do Libro da Coruña

/en , , , , , , , , , , /por

No día de inauguración da Feira do Libro da Coruña agradecín que, despois de non faltar en ningunha das últimas vinte e cinco edicións, os organizadores me convidasen a conversar con Manuel Gago arredor da súa novela máis recente O exército de fume. Unha deferencia que moito agradecín, mais aínda cando resultou tan interesante o formato conversado da presentación, tanto para o público que encheu a carpa como para o propio autor e editor. Unha mudanza significativa de formato, ademais das comodidades das novas instalacións, introducidos polo novo modelo organizativo da feira compartido entre a Federación de Librarías de Galicia e o Concello da Coruña, o que constitúe un acordo histórico para enxergar un novo futuro para o conxunto das feiras do libro de Galicia.

O feito de contar con máis trinta librarías participantes, con dúas carpas de programación literaria simultánea, a carpa grande e a infantil, con máis de oitenta autores e autoras asinando nas librarías, así como ofrecer unha intensa presenza nas redes sociais, tanto en Facebook como Twitter, imprimen a esta feira da Coruña un gran dinamismo e a consolidan como referente indiscutible da actividade editorial e libreira en Galicia.

Souben que pola mañán o meu admirado Xavier Senín dedicou o pregón ao mestre Xabier DoCampo, un dos fixos desta feira coruñesa, a quen onte tivemos moi presente na nosa memoria. Convido a non perder este programa literario excelente, onde Xerais ten unha participación destacada, que por riba a partir do 6 de agosto se comparte coas actividades e as casetas de Viñetas desde o Atlántico. Parabéns aos organizadores por convertir a Coruña en capital do libro en Galicia.

Onte 1917: «Amour» e «Engurras»

/en , , , , /por

Circunstancias léváronos a ver estes días dous filmes que abordan a problemática das persoas maiores: Engurras de Ignacio Ferreras, adaptación do cómic homónimo de Paco Roca, e Amour de Michael Haneke. Dúas marabillas, senllas pezas conmovedoras, onde se aborda con sutileza, mais tamén de forma explícita o difícil transo da vellez, onde todo, incluído o amor, a amizade e a dignidade, se someten a proba. Sorprendeume de Engurras, o gran guión do galego Ángel de la Cruz, para abordar con moita retranca os inicios da doenza do Alzheimer, tinguindo de tenrura e certa poesía as situacións máis difíciles. Mentres que na película de Haneke, outra das súas obras mestras, é brutal a ollada cirúrxica do director austríaco sobre o amor, concibido como agarimo, afecto e apoio mutuo entre os amantes, mais sometido pola doenza e pola dor a todas as probas posibles. Cine que nos enfronta sen mexericadas e dignidade ao espello da vellez. Imprescindibles.

Onte 1785: Presentación mundial de «Marcopola 4« en Banda Deseñada

/en , , , , , , , /por

Marcopola_26-11-2016

Non cabía onte unha agulla na Librería Banda Deseñada do Calvario na presentación mundial de Avoa Power, a cuarta entrega do de Marcopola, a serie de cómic infantil de Jacobo Fernández Serrano. Moitos fans da serie acompañaron a un autor que se amosou feliz e desenvolveu unha longuísima e moi fermosa sesión de asinaturas.

XG00236201Jacobo confesou na sua intervención que «o cómic dá moitas satisfaccións pola alquimia entre debuxos e texto, mais tamén dá moito traballo». Expresou a súa satisfacción por ofrecer «esta serie de cómic infantil que conta xa con catro números, publicada en galego, castelán e catalán, da que prometemos máis entregas e da que por fortuna contamos con público. Un éxito que debemos agradecer». Apoiada nas imaxes, Jacobo explicou o porceso de composición de cada páxina, que conta con tres capas. Detívose, despois, no personaxe da Avoa Power, «un Merlín feminino, capaz de solucionar coa pintura os diversos problemas que lle formula a xente». «A maxia que emprega a pintora ten lugar nas propias páxinas do libro. Non necesitamos no cómic doutros aditamentos. Todo sucede diante do lector. O personaxe contrario é o Tigre, que fai que as cousas desaparezan. O noso traballo como autores é que aparezan cousas, emocións e sentimentos na cabeza dos lectores».

Na quenda de preguntas, HJacobo anunciou que a quinta entrega de Marcopola titularase Pernechas. Confesou que está valorando a posibilidade de preparar unha triloxía arredor do personaxe do Tigre, un ladrón que tamén é un pais de familia, para explicar cales son as razóns polas que rouba.

Onte 1666: «Presas fáciles» de Miguelanxo Prado

/en , , , , , /por

presas_facilesCada novo título de Miguelanxo Prado, o máis internacional dos nosos narradores, xunto a Manuel Rivas, é un acontecemento para a edición e creación galega. Asi sucedeu esta semana, coincidindo coa celebración do Saló Internacional del Cómic de Barcelona, con Presas fáciles, a súa contundente resposta á degradación moral e política que vivimos na última década. Ao fío do estremecedor suicidio de dous maiores estafados polas preferentes, cando ían ser desafiuzados, Miguelanxo recupera a súa expresión máis realista, tanto no que atinxe á trama como á representación (detalladísima) dos espazos da Coruña, a súa cidade, para ofrecer un dos seus libros máis memorables, á altura de Ardalén ou Trazo de xiz. A corrupción e a impunidade coa que actuaron as entidades financeiras son denunciadas nesta novela gráfica como formas de violencia avaladas polo estado cando non defende aos máis débiles. Recomendo moi vivamente.

Onte 1480: Astérix e Wikileaks

/en , , , , , , /por

36Cubiertas.inddPuxemos onte nas librarías O papiro do César, o máis recente álbum de Astérix, o segundo dos escritos por Jean-Yves Ferri e debuxados por Didier Conrad. Os novos autores, que recibiron o encargo de Uderzo e da filla de Gosciny de continuar a serie, nesta entrega dan unha importante volta de torca procurando atopar no tempo actual a cerna desta aventura. O mundo da comunicación é o tema central do álbum, no que se parodia o caso Wikileaks mediante o personaxe de Dobrepolémix, inspirado en Julian Assenge. O malvado editor Bonus Promocionus, que censurará un capítulo da Guerra das Galias, o papel das pombas mensaxeiras, a presenza dun esquío que chía e chia, homenaxeando a Twitter ou o nome de Antivirus para un centurión son outras referencias á comunicación. Haberá que agardar polo ditame da crítica. mais todo indica que nesta súa segunda vida a serie ten un futuro moi prometedor.

Onte 1450: Astérix. O papiro do César

/en , , , , , , , /por

XG00237201Coñecéronse onte as dúas primeiras viñetas de Astérix. O papiro do César, a trixésima sexta aventura desta serie memorable de banda deseñada, que estará dispoñible nas librarías de todo o mundo a partir do vindeiro 22 de outubro. A novidade de onte foi a presentación dun novo personaxe, Bonus Promocionus, un malvado asesor de Xulio César que teimará por destruír a aldea gala. Esta entrega, que toma como referencia un dos episodios d’ A Guerra das Galias, o libro escrito por Xulio César, tras Astérix e os pictos, é o segundo dos preparados por Jean-Yves Ferri como guionista e Didier Conrad como debuxante. Participar como coeditor deste grande lanzamento obriga a respectar confidencialidade sobre os contidos. Por fortuna, os seguidores da serie poden facerse unha idea nos vídeos gravados polos seus creadores.