Onte 68: Cegal en rede

Acompañei aos responsables de Cegal e da Federación de Libreiros de Galicia na presentación de Cegal en rede. Trátase dunha utilísima ferramenta informática concibida para axudar a visibilizar os libros editados  e destinada tanto a profesionais do sector do libro (librarías, distribuidoras e editoras) como ao público lector. Como xa sinalamos outro día, esta ferramenta axuda a localizar fondos de libros impresos nas librarías independentes, ao tempo que achega información fiable sobre as súas vendas. Recomendo vivamente empregar o espazo web Todos tus libros onde xa podemos atopar tamén o catálogo do libro galego vivo máis completo. Unha alfaia! Os responsables de Cegal aproveitaron a presentación para anunciar a celebración do vindeiro congreso de libreiros en Vigo ano ano 2013. Os nosos parabéns.

Onte 67: Derbi igualado, sorte diversa

O noso derbi foi moi igualado e emocionante. O Celta atacou máis, moito máis, pero tamén amosou maior febleza defensiva, carencia que pagou co partido. O pobre de Jonathan Vila volveu gafala, agasallando un gol en propia meta nos minutos iniciais, que condicionou todo o desenvolvemento táctico do partido. Oubiña traballou arreo en solitario no medio campo, termando el soíño do equipo todo, mais foi incapaz, agotado na segunda parte, de gañarlle a partida a un inmenso Valerón, un xogadorazo que tamén sabía da importancia do encontro. Orellana entrou para agasallarnos cun dos seus orellanazos e ao minuto seguinte roubonos a ledicia cunha horrible orellanada que facilitou o golón da súa vida a Lassad. Isto é o fútbol, un xogo de pelota, onde intervén a intelixencia, a vontade e o esforzo dos participantes, mais tamén onde interveñen ingredientes de azar e emoción colectiva. Tras este primeiro derbi quedáronme claras tres cousas. A primeira, o áspera que é a afección coruñesa co Celta. Non houbo acenos de agarimo ningún, unha mágoa entre seareiros irmáns! A segunda, o Celta debe superar as súas graves dificultades de estrutura defensiva, que arrastra dende o inicio da tempada, se quere aspirar a desputar o ascenso. Terceira, O Deportivo, a pesar do seu xogo pouco vistoso, será dos que estean arriba. Onte demostrou contar coa sorte que só posúen os gañadores.

Onte 66: Magar

Non faltamos á cea benéfica organizada pola Fundación Magar que promove a investigación para a cura da acondroplasia. Unha oportunidade para apoiar o traballo solidiario e xeneroso do veterano fotógrafo, que traballou en Faro de Vigo dende os anos nos que o dirixía Álvaro Cunqueiro. Tras compartir con Manolo Magar a edición de tres libros antolóxicos, queremos e admiramos a un humilde fotógrafo de prensa capaz de tomarlle o latexo coma ningún outro ao Vigo dos últimos cincuenta anos, unha cidade revolcada e moi complexa. Un labor extraordinario, aínda non suficientemente recoñecido, que non se pode perder de maneira ningunha e que debería formar parte do patrimonio documental de Galicia. O arquivo de Magar, como o de Bene, o de Cameselle, como o de Llanos (hoxe no Museo de Ribadavia), como o de Pacheco (propiedade do concello de Vigo), como o dos fotógrafos afeccionados vigueses máis destacados (Ricardo Terré ou Raineiro Fernández), como os das Vigovisións das fotobienais deberían formar parte dun grande e moderno Centro Fotográfico de Galicia, tamén arquivo da memoria viguesa do século XX. Un soño posible a considerar dentro da necesaria reconversión da rede museística viguesa.

Onte 65: Anxo Fariña

Saín moi satisfeito da presentación do premio Merlín deste ano, un acto que evidencia a madurez adquirida por Anxo Fariña, un dos nosos autores hoxe con maior proxección. Como sucedera hai vinte e cinco anos, cando unha nova e ampla xeración de autores iniciou o proxecto dunha literatura infantil e xuvenil en galego normalizada, identifico nestes últimos anos varias xeiras de autores e autoras moi interesantes que se afanan en continualo e anovalo. Unha noticia excelente. Entre eles atopamos a singularidade e dinamismo de Fariña que, como fai tamén o xenial Jacobo Fernández Serrano, arrisca escribindo e ilustrando dende as marxes da fantasía e da ciencia ficción sobre temas clásicos da literatura xuvenil. Tras o éxito rotundo dos Megatoxos, serie que será reeditada na súa totalidade por Xerais o vindeiro ano, Fariña escribiu e ilustrou un formidable relato no que visita o mito de Prometeo, como fixera Mary Wollstonecraft Shelley co seu Frankestein. Faino coa intención de procurar, dende a confianza nas posibilidades da ciencia –máis en concreto da biotecnoloxía e a robótica–, os límites da perfección do ser humano. Unha angueira científica, a da paixón polo coñecemento,  á que engade outra mítica, a da procura da Atlántida. A busca da porta da civilización labiríntica perdida da que falaba Platón permite viaxar ao lector ou lectora (vivir unha aventura), como sucede nos Megatoxos, entre os espazos do pasado e o futuro. Mención á parte merece gabar o estilo comunicacional de Fariña empregado nunha presentación de formato tan innovador como eficaz. Parabéns, Anxo!

Onte 64: educación líquida

Manuel Area, catedrático galego de Didáctica da Universidade de La Laguna, pronunciou unha brillantísima conferencia inaugural do Simposio O Libro e a Lectura. Utilizando como punto de partida o concepto de Bauman de realidade líquida, abordou o tránsito que vivimos no mundo da cultura e da educación, como o paso dos modelos sólidos aos líquidos. Moi interesante foi a súa caracterización da cultura dixital (líquida) como desorganizada, abondosa, replicable, mudable, acelerada, en mudanza permanente. Análise que relacionou coa necesidade de reinventar o concepto de alfabetización para a cidadanía do século XXI a partir do acuñado por Paulo Freire: “alfabetizar é formar persoas competentes para utilizar de forma autónoma, intelixente e democrática os instrumentos da cultura de cada época”. Eis unha achega clarificadora a un concepto novo, a “educación líquida“.

Onte 63: Xabarís

Dous xabarís, unha nai e a súa cría, resultaron atropelados na AG-53, á altura do concello de Dozón, polo coche oficial (do Partido Popular de Galicia) no que viaxaba Alberto Núñez Feijóo acompañado dun condutor, un escolta e unha colaboradora de comunicación. A pesar de que o coche quedou desfeito, non houbo danos persoais de gravidade, e o presidente puido continuar no vehículo dos seus escoltas.  Porén, a clave do sucedido achégaa LVG cando sinala que  foi a pericia do condutor, que decidiu embestir co C-6 aos dous porcos bravos, a que evitou unha traxedia nesta autoestrada de peaxe. Dos considerados danos colaterais nada se fala nas noticias que puidemos ler nin nas declaracións dos accidentados. Unha lección moi clara para non esquecer. Meu pobre Xabarín, colegas!

Onte 62: Berlusconi

Foi a prima de risco quen deitou por fin a Berlusconi. O que non foron capaces os xuíces cos indicios de nepotismo nin coas denuncias de corrupción e prostitución de menores, conseguiuno en dous meses a crise da débeda soberana. O que non puideron as institucións democráticas en anos, impuxérono agora os mercados que celebraron o «compromiso de demisión» do ególatra cunha importante subida. Unha noticia que coincide coa posibilidade da chegada á presidencia grega de Lucas Papademos, que foi vicepresidente do Banco Central Europeo. Non sei que produce máis desacougo, se os comportamentos do presidente corrupto ou as manobras dese «poder invisible» que agora decidiu substituílo. Definitivamente, a saída desta crise dá cada vez máis medo.

Onte 61: Universidades Lectoras

Foi unha fachenda participar no acto inaugural do Tour de Lecturas do Oeste organizado pola Universidade da Coruña. Unhas xornadas que forman parte da cadea promovida pola Rede de Universidades Lectoras, experiencia de fomento da da lectura na que participan trinta e sete universidades de España, Portugal, Italia e México. A reivindicación do valor transversal da lectura dende a universidade é moi importante para incorporar a lectura á axenda pública. As palabras de Narciso de Gabriel, decano da Facultade de Educación, foron moi claras: «Debemos seguir intentando fomentar o gusto pola lectura, á marxe da consideración de carácter utilitario, tanto entre o estudantado como o profesorado» Fomentar a lectura na universidade, un paradoxo necesario.

Onte 60: Na rúa co naval

En Vigo e Ferrol saímos á rúa para defender a identidade industrial de ambas as dúas cidades obreiras. Parabéns ás centrais sindicais pola convocatoria unitaria, un exercicio moi valioso de madurez e responsabilidade. Esta crise financeira do capitalismo especulativo non pode ser a excusa para liquidar a construción naval en Galicia, unha das actividades na que fomos, somos e podemos continuar sendo competitivos e eficientes. A defensa desta identidade industrial e dos seus milleiros de empregos é unha tarefa cidadá, que non atinxe só aos sindicatos. Así o deixaron escrito onte milleiros de pasos unidos nas rúas de Ferrol e Vigo.

Onte 59: Perigo iniminente

Esta interpretación do mestre Fermín Bouza resúltame moi convicente para explicar a confusión politica na que vivimos. Uns niveis insoportables de paro, provocados por unha estrutura produtiva e da propiedade envellecida; unha desafección política, motivada polo noxo que produce a corrupción instalada de forma estrutural nos partidos principais e un avance instrumental moi notable na comunicación cidadá, sobre todo entre a mocidade, que sofre en carne propia as dúas circunstancias anteriores, explican respostas como as do 15-M. Razóns que creo axudan a entender, ademais, o resultado do 20-N, onde a dereita campará as súas anchas, co perigo inminente que iso suporá para o mantemento dos servizos básicos de sanidade, educación e cultura. Como moi ben sinalaba Jaureguizar Rajoy non terá problema ningún para desenganchar os vagóns de cola.