Onte 1431: Pulmón cívico de Galicia

sanidade_publica_03-09-2015

Será difícil esquecer o tsunami de dignidade cidadá viguesa en defensa da sanidade pública que vivimos no serán de onte. En moi poucas ocasións, coa excepción da manifestación da Autonomía daquel 4 de nadal de 1977 e quizais nalgunha das mobilizacións do sector naval, sentimos unha resposta cidadá tan contundente e nítida. A trapallada da posta en marcha do hospital de Beade, como a política privatizadora da sanidade pública promovida por Alberto Núñez Feijoo, quedaron noqueadas nas rúas viguesas. Outra vez máis emerxeu ese Vigo revolcado do que falaba Xela Arias, transformado en pulmon cívico de Galicia e motor contra o conformismo paralizante. Como sucedeu onte en Lugo coa tractorada que envolveu a muralla, a unidade cidadá, apoiada pola responsabilidade dos partidos e organizacións sociais, expresa que, a pesar de vivirmos unha situación de emerxencia, en Galicia aínda existe pobo, un suxeito político que non renuncia ao seu protagonismo. Un día para a esperanza.

A foto da Gran Vía é de Xoan Carlos Gil. Grazas.

Onte 1430: Pechan dúas librarías

Soubemos onte do peche de Sintagma de El Ejido e Negra y Criminal de Barcelona, dúas librarías culturais nacidas en 2002, que funcionaron como referentes durante a última década. Dúas novas que producen inevitable conmoción e pavor en todo o sector da edición cultural. Probablemente, tamén, vítimas da crise estrutural do sector incapaz de remontar as súas vendas, sexa polos efectos da hibridación da edición sexa pola diminución do lectorado literario, sometido tamén aos efectos da banalización actual da cultura. Coñecín a Manuel García Iborra, o libreiro de Sintagma, en novembro de 2007 no xurado do premio á Mellor Libraría Cultural de CEGAL, que a andaluza recibira na edición anterior pola súas actividades de animación literaria. Iborra expresoume a súa ilusión de que Manuel Rivas visitase a súa libraría, como fixeran outros autores como Chirbes ou Ana María Matute. Tamén é decepcionante o caso de Paco Camarasa e a súa libraría especializada en novela negra, que visitaron centos de autores e cada sábado ofrecía mexillóns e viño tinto aos clientes, O feito de que «os clientes infieis asasinasen a libraría», como confesou o propio libreiro, demostra o proceso de desimplicación do que foi lectorado militante. Cada día pechan en España dúas librarías. Hoxe choramos a dúas delas.

Onte 1429: Acto das Arengas

acto_das_arengas_compostela_01-09-2015

Co Acto das Arengas, a presentación no serán de onte en Compostela da Iniciativa pola Unión, deuse outro pasiño máis no proceso de converxencia de iniciativas políticas cidadáns cara a formación dunha candidatura unitaria galega que teña por obxectivo a formación dun grupo parlamentario galego soberano. Obxectivos que foron expresados polas persoas intervinientes, membros da Coordinadora da IPU nacida o pasado 23 de agosto no Banquete de Conxo 2.0.

Suso Díaz defendeu as candidaturas de unidade popular «xa que nunha situación de emerxencia como a que vivimos en Galicia ningún partido en solitario é capaz de modificala». O veterano sindicalista ferrolán de CC.OO propuxo a formación dunha candidatura unitaria galega de nacionalistas e non nacionalistas «coa intención de conseguir un grupo parlamentario soberano sen obediencias a ninguén, mais capaz de colaborar con outros grupos que defendan políticas anticapitalistas semellantes».

A xornalista Olaia Rodil salientou en que «dende tradicións e espazos de activismo social diversos é posible construír un espazo de converxencia, «a Iniciativa pola Unión artéllase como un ferramenta útil para pular por este proceso». Lois Pérez, xove concelleiro de Ribeira, insistiu que nunha situación de emerxencia social, politica e institucional como a actual. «A IPU é unha ferramenta de futuro. A Coordinadora da IPU pretende confluír con outras iniciativas e persoas que comparten o mesmo obxectivo, sumar en positivo».

No acto foi convidada a intervir Einés Monteagudo, en representación da Coordinadora da Marea Galega, que comezou o seu discurso expresando a súa convicción de que as iniciativas da Marea Galega e Pola Unión «temos moito en común e temos o deber de entendernos». Insistiu na importancia de artellar ferramentas para facilitar a unidade popular «e exercer unha presión sobre os partidos políticos para que estean á altura dunha sociedade que berra por cambiar».

Remataron as intervencións a activista Elvira Souto, que solicitou o apoio para a «Declaración de Conxo», e o guionista Carlos Ares que convidou a unirse a esta iniciativa con ledicia, «procurando vento nas velas, xa que hai moitas máis cousas que nos unen ca nos separan».

Hospital Álvaro Cunqueiro

Dedico o artigo semanal de Faro de Vigo á situación do traslado do Hospital Álvaro Cunqueiro,

mudanza-sanitaria-4

O traslado ao Hospital Álvaro Cunqueiro de pacientes e profesionais da área sanitaria de Vigo está sendo un fracaso. Tras as reiteradas denuncias de deficiencias construtivas e carencias asistenciais, realizadas por pacientes e sanitarios do centro ao longo da pasada semana, os responsables do SERGAS rendíronse á evidencia e decidiron parar o proceso na súa fase crítica, xa que non contan con garantías de que nos quirófanos, nas UCI ou nas áreas de reanimación do novo hospital se respecten os estándares sanitarios de calidade do aire. Unha decisión relevante xa que supón se adía polo momento a unificación dos servizos de urxencia en Beade e se recupera a actividade cirúrxica complexa no Xeral e Meixueiro, xusto na semana na que ía ser abandonada.

Durante estes días pacientes e profesionais alertaron nas redes sociais que o Álvaro Cunqueiro se estreara en precario. A lista das súas denuncias é tan longa como desacougante: dende pingueiras e caídas de falsos teitos, pasando por problemas nos condutos de aire acondicionado e na recollida de augas residuais, deficiencias na limpeza, timbres que non funcionan nos cuartos, falta de sofás para acompañantes até problemas co servizo de comida. Denuncias tamén relativas a carencias de medios, sexa que non está previsto o funcionamento dun laboratorio central no propio hospital, a precariedade do equipamento técnico e da medicación dispoñible dalgúns servizos, a falta dun TAC ou a utilización dun camión estacionado fóra do recinto sanitario para realizar as resonancias, cos prexuízos que isto ocasiona para a calidade asistencial. En todo caso, eivas que expresan o incomprensible que resulta que un gran hospital como o de Beade iniciase a súa actividade sen estar rematadas todas as obras, sen contar con todos os medios e recursos en correcto funcionamento, sen desenvolver un período de axeitamento previo dos seus profesionais e sen realizar unha avaliación dos riscos para pacientes e profesionais dun proceso tan complexo.

Xaora, chama a atención que estas deficiencias non atinxan aos servizos non sanitarios de aparcadoiro, multimedia e cafetaría, concibidos como un negocio moi rendible. Abonda con botar contas coas cifras das súas tarifas para quedar abraiado. Un bono de aparcamento para un vehículo dun acompañante durante cinco días (sen posibilidade de contar con outra alternativa na zona) custa 20 euros. Un paquete de servizos multimedia (tv, radio e internet) para o mesmo período custa por paciente 31,70 euros. Uns 50 euros por persoa ingresada. Cantidade que para as adxudicatarias supón a posibilidade de recadar cada cinco días máis de 40.000 euros, é dicir máis de dous millóns de euros cada ano. É inevitable preguntarse as razóns de que en Beade non existan posibilidades ningunhas de estacionamento e wifi gratuítos tratándose dunhas instalacións “sanitarias públicas”.

A orixe deste caos inicial no Álvaro Cunqueiro, ademais das presas inevitables provocadas pola proximidade da convocatoria das eleccións Xerais, reside no modelo de financiamento privado escollido por Feijoo para a súa construción, a denominada “concesión de obra pública mediante pagamento por dispoñibilidade”. Unha adxudicación por vinte anos a unha UTE liderada por Acciona por un canon anual de 72 millóns, ao que se lle engade a xestión dos servizos non sanitarios. Unha decisión que supuxo importantes recortes no proxecto de hospital de financiamento e xestión pública, deseñado polo goberno de Touriño cun orzamento de arredor de 400 millóns de euros. Tras a privatización decidida por Feijoo, reduciuse o número de camas até as 845 (fronte ás 1.450 previstas no proxecto orixinal) e, segundo fontes sindicais, minguouse un terzo o espazo dos quirófanos, un 50 % o destinado a urxencias e rebaixáronse as calidades construtivas e algúns dos servizos sanitarios previstos. En definitiva, o Cunqueiro será un hospital de construción e xestión privadas que acabará custando bastante máis de 1.440 millóns de euros (coma tres cidades da cultura ou un porto exterior e medio da Coruña), xa que non esquezamos ao canon anual haberá que engadirlle os ingresos dos servizos non sanitarios.

No entanto, o máis lamentable do caso do novo hospital de Beade é que despois de superada esta fase crítica de traslado non mitigará as carencias e os colapsos da área sanitaria de Vigo. Tras o peche total do Xeral e o parcial do hospital Nicolás Peña, a área viguesa quedará apenas con 1.260 camas, moi lonxe das que serían precisas para abandonar os postos de cola das listas de agardar de toda España. A mobilización convocada o xoves 3 contra os recortes no novo hospital pola Xunta de Persoal da Área Sanitaria de Vigo, na que están representados os sete sindicatos do sector, merece a atención cidadá.

 

Onte 1428: «Lilting»

Lilting-227169320-largeO director británico de orixe camboiana Hong Khaou ofrece en Lilting unha peza maxistral sobre a perda e a superación do duelo. Dúas persoas de culturas e idades dintintas, unha emigrante chinesa internada nunha residencia de maiores e o mozo británico do seu único fillo falecido nun accidente, afrontan a dor tremenda da perda do seu ser máis querido. A mediación dunha intérrpete, implicada na ruptura da incomunicación até os seus propios límites, facilitará rachar coas barreiras idiomáticas, mais tamén coas xeracionais e culturais. Lilting é unha película moi fermosa sobre a dignidade, a decencia, a honestidade nese esforzo por mitigar a dor no entorno dos seres queridos, valores que semellan en desuso na actual sociedade urbana europea. O recital intepretativo de Ben Whishaw é memorable. Como tamén o é a exaltación das linguas (o mandarín e o inglés) e o valor comunicativo dos silencios e das olladas. Lilting é do máis conmovedor e sensible que teño visto nos últimos meses nos queridos Multicines Norte.

Campo do Fragoso CLXV

20150831_233129COUSAS DO CELTA

Dentro das estampas que Castelao publicou en Galicia. Diario de Vigo e Faro de Vigo de 1924 a 1932 baixo o título Cousas da vida atopei dúas dedicadas ao fútbol. Na primeira, publicada o 2 de abril de 1924 en Galicia, aparecen cinco rapaces con dous balóns e cun texto no que o rianxeiro con moita retranca engade á imaxe o seguinte comentario: “Así chegaremos a ter máis futbolistas… e máis zapateiros”. Na segunda, publicada tres semanas despois, tamén no diario dirixido por Valentín Paz Andrade, aparece baixo a lenda “Cousas do fútbol por Castelao”. Nesta estampa, un neno descalzo diante dunha pelota prégalle a outro calzado: “Non se vale dar cargas, eh?”, un xeito retranqueiro de expresar que no fútbol non están permitidas as patadas.

Sei que non é froito do azar que estas dúas estampas futbolísticas de Castelao publicadas na prensa viguesa, como a súa defensa do “fair play” e do xogo limpo e en igualdade, coincidisen coa primeira tempada do Celta no campionato galego e co inicio da lenda dun equipo profesional que dende a súa fundación tivo a vontade de ser o emblema do fútbol galego. Por ventura aquel empeño de Hándicap, Baliño e Bar, os fundadores do club, continúa vixente, expresado para a fachenda de todos nas dúas bandeiras galegas izadas sobre as gradas de Gol e Marcador.

Tras tempadas de travesía do deserto, o Celta inicia a súa quincuaxésima tempada en primera división cun proxecto empresarial e societario solvente, consolidado con paciencia teimosa por Carlos Mouriño. Un proxecto deportivo cada vez máis ilusionante que asumindo as limitacións do club non renuncia a facer soñar ao celtismo e a súa enorme diáspora. Por ventura, hoxe o celtismo é un sentimento compartido por milleiros de persoas, moitas máis das que acudimos a Balaídos.

O comezo desta segunda tempada de Eduardo Berizzo presenta esta ansia do Celta como equipo de fasquía soñadora, intenso e racional na súa estratexia defensiva, fantasioso e barroco na atacante. Un cadro renovado, capaz de incorporar unhas cantas pezas novas que non modifican no esencial o engrenaxe do seu funcionamento, baseado na saída ordenada do balón, na disciplina táctica e nun estilo de xogo sen cargas, como quería o picariño descalzo de Castelao.

Foi moi feliz a estrea fronte ao Raio Vallecano, un equipo o de Paco Jémez xeneroso para a bancada. Abondaron oito minutos de dura batalla táctica no centro do campo para resolver o partido. O Celta atopou a cerna cando Fabián Orellana conseguiu baixar unha bóla e filtrala verticalmente sobre Wass para que canease ao porteiro antes de ser derrubado. Unha xogada providencial que deixou aos vallecanos en inferioridade e permitiu que Nolito abrise a táboa de marcas dende o punto de once metros.

Dende entón, os de Berizzo colleron pouso, sen perder o control defensivo das bandas, comezaron o seu monólogo. Dirixidos por un extraordinario Augusto Fernández, capaz de ser tanto o medio defensivo coma ofensivo de referencia, algo que nos lembrou ao mellor Mazinho, os nosos despregaron a súa fantasía, abrindo espazos para o perigo dende as posicións desequilibrantes dos nosos extremos, que contaron coa incorporación de Wass, xa unha auténtica promesa de nova estrela. Mágoa que Iago Aspas non estivese máis espilido e preciso na definición, estragando varias oportunidades preciosas.

Tras a reanudación, Nolito trazou axiña a súa diagonal preferida sobre a grada de Gol e marcou de chorra, coa axuda dun defensa vallecano. Pechou a táboa de marcas, o primeiro tanto de Fontás como celeste, tras un saque directo de Nolito, unha desas xogadas de pizarra das que sae unha dun cento. O partido estaba resolto cando sobre a lameira viguesa apareceu Guidetti, un dianteiro que en poucos minutos abriu novas posibilidades, o que pode resultar decisivo cando o equipo precise variantes.

Tras as dúas primeiras exitosas xornadas, diante de dous equipos asequibles, hai razóns abondas para acreditar nas posibilidades deste equipo ordenado e soñador, que saíu coma un foguete nesta súa liga 50. Cousas do Celta!

Onte 1427: Neboeiro

 

neboeiro_30-08-2015Cando no serán de onte regresamos de Aldán, o neboeiro entrara na ría dende Cíes agochando os piares da ponte de Rande. Unha paisaxe inquedante dende o corredor do Morrazo, semellante a que contemplamos dende o avión minutos antes da aterraxe en Peinador. Porén, as guedellas do neboeiro anunciaban tamén o remate do verán e a recuperación da rotina e dos afáns de comezo de curso, esoutro reloxo que marca a cadencia do noso traballo. A foto é de Marta G. Brea. Obrigado.

Onte 1426: Costas en Balaídos

miguel_costas_29-08-2015

Decepcionante actuación de Costas onte en Balaídos para celebrar no estadio o inicio da quincuaxésima participación do Celta en primeira división. Sen presentación por parte do espíquer nin presenza nas pantallas dos marcadores, desenvolveuse un mini concerto de vinte minutos no que a banda de Miguel Costas versioneou algúns dos himnos celestes máis emblemáticos: «A rianxeira», »Miña terra galega» e o propio himno galego na súa adaptación rock. Coa excepción da interpretación impecable do clásico de Siniestro Total, o resultado foi escasamente brillante. Entre a falta dun contexto musical axeitado, a ausencia de iluminación sobre os músicos e o escaso público que ao comezo do concerto ocupaba as bancadas a actuación da banda pasou con máis pena ca gloria. Xaora, hai que recoñecer que o público foi elegante xa que perdoou erros tan clamorosos como que o grupo descoñecese a letra correcta da rianxeira e do propio himno galego, finalizado de forma incorrecta nas dúas ocasións nas que foi interpretado. Mágoa que tan boa idea como a de convidar a tocar no estadio a un dos nosos músicos máis queridos quedase parcialmente malograda. Outra vez será!

Onte 1425: Hibridación do libro de texto

creative_bookAnele publicou onte o seu informe anual sobre a evolución dos prezos do libro de texto, no que incluíu a súa valoración sobre a situación do sector. Entre os datos destaco a estimación dun incremento de prezos dun 1,05 %, nun curso onde se publicarán os novos materiais que desenvolven as prescricións curriculares da LOMCE para o conxunto da Primaria e para algúns cursos de ESO de Bacharelato. É significativo, ademais, que o informe recoñeza que dende o curso 2011/12, o da chegada de Rajoy ao Goberno, se reduciron as vendas de libros de texto nun 16,32 %, así como que o gasto medio por alumno pasase dos 111,23 € de 2011 aos 91,62 de 2014. Foi importante o impacto que para o sector supuxo a diminución das axudas para a adquisición de materiais didácticos, que no mesmo período pasaron dos 100 millóns de 2011, á supresión olímpica desta partida por parte de Wert, até a súa tímida recuperación (24 millóns de euros para este curso que comeza e o seguinte) por parte do novo ministro de Educación.

No que respecta aos datos publicados sobre a oferta de libro de texto en galego, é salientable que o catálogo acadase os 1,894 títulos, dos que o 75 % foron editados en papel e o 25 % en soporte dixital (456 títulos), cifras que amosan o imparable proceso de hibridación dos materiais didácticos en Galicia e na nosa lingua. Con todo, non esquezamos que os libros dixitais supuxeron o pasado curso apenas 24 millóns de euros, o 3,29 % da facturación do conxunto do sector (748 millóns de euros para máis de oito millóns de alumnos).

O proceso caótico de implantación da LOMCE, a incertidume provocada polo atraso na publicación dos novos currículums e das orientacións para a confección das programacións didácticas, asi como o escaso respecto á propiedade intelectual e aos contidos educativos por parte das diversas Administracións Educativas no actual proceso de dixitalización (un eufemismo que utilizamos para evitar falar de plaxios inconfensables de libros  impresos) son circunstancias que están condicionando negativamente este proceso de hibridación da oferta editorial educativa.

Onte 1424: «Polaroid» de Suso de Toro en inglés

Polaroid_Small_StationsSoubemos onte da recensión publicada en Winstonsdad’s blog sobre a tradución ao inglés de Polaroid de Suso de Toro realizada por Jonathan Dunne e publicada por Small Stations. Sen dúbida que consitúe outro éxito do proxecto de Dunne a prol da visibilidade da literatura galega, outra xaneliña aberta para a literatura galega nun blog especializado en comentar obras de ficción traducidas ao inglés. O texto segue o fío da anotación de Tony sobre a publicación de One Million Cows de Manuel Rivas, identificado xa como escritor da literatura galega. Winstonsdad salienta que Polaroid foi unha obra inspirada pola cultura punk, relacionándoa coa de Raymond Carver «pola súa capacidade de utilizar poucas palabras posuidoras de moita forza». Como pareceume significativo que o comentarista reparase  no feito de que este é «un libro cheo de polaroids que retratan tanto vidas aborrecidas como outras gloriosas». Parabéns a Suso de Toro que, por fin, conta coa tradución ao inglés deste libro radicalmente actual, tamén unha obra alboral para a narrativa galega do século XX.