A portada da doutora Rodríguez

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo á portada que a revista Time dedicou á paratrialtleta viguesa Susana Rodríguez Gacio:

Entre as lembranzas deste curso será para min difícil esquecer o programa que Onda Laredo, a radio escolar da biblioteca do CEIP de Laredo de Chapela, dedicou no mes de marzo a Susana Rodríguez Gacio (Vigo, 4 de marzo, 1988) con motivo da IIª Semana da Inclusión do centro. Os catro participantes no faladoiro radiofónico (Ricardo, Lara, Hugo e Blimker) comentaron a sesión virtual que o alumnado de 6º de Primaria mantivera coa paratriatleta, expresando a súa admiración polas proezas deportivas dunha campioa mundial cunha discapacidade visual do 90 %, pasando pola súa dedicación como médica no hospital durante os meses de confinamento, até comentar as riquísimas que eran as empanadas da súa nai Berta, parte da dieta equilibrada dunha deportista que preparaba a súa participación nos xogos paralímpicos de Tokyo. Unha sesión que a doutora Rodríguez Gacio repetiu no mes de abril co alumnado do CEIP de Cedeira en termos moi semellantes, formando parte do seu xeneroso compromiso divulgativo nos colexios de Primaria e Secundaria para compartir a experiencia da súa condición e contribuír á concienciación que permita superar os prexuízos existentes sobre a discapacidade.

A pasada semana, «Time», a revista semanal de maior circulación do planeta, con sede en Manhattan, tamén unha das máis influentes, dedicaba a súa portada á doutora viguesa co seguinte titular: «Susana Rodríguez. A atleta paralímpica na primeira liña de combate de España contra a Covid-19». Unha portada que constitúe un acontecemento histórico, tanto polo feito de que o espazo fose ocupado nos dous últimos anos por iconas mundiais como Leonel Messi, o Papa Francisaco, Greta Thunberg ou Albert Einstein, como polo que supón de recoñecemento dunha incrible historia de esforzo e superación persoal para as mulleres, sobre todo para as máis novas, máis alá do aliciente que isto constitúe tamén para o propio deporte paralímpico, para o deporte español e galego como para a cidade de Vigo, orgullosa de semellante recoñecemento a unha das súas máis afoutas veciñas. Unha portada que se desenvolve nas páxinas interiores e nun vídeo no Facebook da revista, salientando como xa fixeran os xoves comentaristas de Chapela, que Susana foi sempre unha loitadora, que nunca se deu por vencida até superar os atrancos que supuña a súa discapacidade visual, como fixo durante as xornadas de loita contra o coronavirus ocupándose dende abril de 2020 como médica residente ao programa do Hospital Clínico de Santiago de atención telefónica aos doentes, o que non lle impediu deixar de adestrar nin un só día.

E abofé que a vida de Susana Rodríguez Gacio foi sempre unha carreira de superación e esforzo continuo, dende que naceu con albinismo oculocutáneo, unha condición xenética que afecta a unha de cada 20.000 persoas, caracterizada pola hipopigmentación de pel e pelo (ausencia ou diminución de melanina) e tamén a unha grave perda de visión, no seu caso do 90 %. Filla de médico e mestra, viguesa con raíces maternas en Sopena, na parroquia mindoniense de San Pedro de Argomoso, Susana teimou xa dende nena en seguir a carreira do seu pai, un deses soños que non semellaban pertencer a persoas diferentes como ela, sendo dende entón o seu xeito de mudar o mundo. Susana confesou nunha da súas intervencións que a súa discapacidade visual fora unha calidade que lle permitiu facer o que ela desexaba. Con traballo e dedicación seguiu a súa carreira académica, primeiro de Fisioterapia en Vigo, despois licenciándose en Medicina en Santiago (2015) e mais tarde como médica residente en Medicina Física e Rehabilitación no Clínico. Con idéntica disciplina e teimoso traballo desenvolveu a súa traxectoria deportiva, desde que aos dez anos comezou a practicar atletismo cunha profesora da ONCE, até que en 2010 mudou ao triatlón, disciplina na que chegou a ser campioa do mundo (2018).

Ademais do impacto mediático que supón a súa presenza en «Time», o caso da doutora Susana Rodríguez Gacio non debería pasar desapercibido xa que supón un modelo educativo de éxito do que é unha auténtica e valorosa loitadora para conducir unha vida na que os soños son apenas límites aparentes a superar. Unha vida, como sinala a súa propia nai, forxada dende a humildade e a tenacidade, para esforzarse en conseguir día a día o que a outras persoas veulles xa regalado polo berce no que naceron. O éxito deportivo e académico de Susana amosa que contando con recursos é posible un modelo inclusivo onde a discapacidade sexa unha calidade e non un estigma, onde todas as persoas con todas as súas diferenzas poidan loitar polos seus soños sentíndose útiles a súa comunidade. A portada histórica da doutora Rodríguez constitúe un fito nunha angueira na que queda moito por conquistar. Parabéns pola proeza, admirada Susana!

Onte 1688: «A comercialización da saúde»

capa-hospital-valida1Había tempo que non lía un libro denuncia tan impactante como o coordinado por Pablo Vaamonde A comercialización da saúde. O hospital Álvaro Cunqueiro: a grande estafa (Laiovento, 2016). Unha compilación de traballos e argumentos que desvelan a estratexia privatizadora da sanidade do PP e o protagonismo de Alberto Núñez Feijoo nesta operación na que se moven cifran millonarias. A hipoteca que supón para a Facenda Galega este modelo, tanto polo canon do HAC (70 millóns de euros anuais), de Povisa (75 millóns), como dunha longa nómina de servizos privatizados, non vai ser doada de desmontar. Xaora, especial importancia ten no libro o a «Denuncia ante a Comisión Europea, presentada por Antón Beiras Cal, en representación da Asociación Galega para a Defensa da Sanidade Pública», unha peza xurídica maxistral na que se resume e denuncia esta estratexia que convertiu a saúde de todos nun formidable negocio para uns poucos. Un libro moi recomendable.

Onte 1431: Pulmón cívico de Galicia

sanidade_publica_03-09-2015

Será difícil esquecer o tsunami de dignidade cidadá viguesa en defensa da sanidade pública que vivimos no serán de onte. En moi poucas ocasións, coa excepción da manifestación da Autonomía daquel 4 de nadal de 1977 e quizais nalgunha das mobilizacións do sector naval, sentimos unha resposta cidadá tan contundente e nítida. A trapallada da posta en marcha do hospital de Beade, como a política privatizadora da sanidade pública promovida por Alberto Núñez Feijoo, quedaron noqueadas nas rúas viguesas. Outra vez máis emerxeu ese Vigo revolcado do que falaba Xela Arias, transformado en pulmon cívico de Galicia e motor contra o conformismo paralizante. Como sucedeu onte en Lugo coa tractorada que envolveu a muralla, a unidade cidadá, apoiada pola responsabilidade dos partidos e organizacións sociais, expresa que, a pesar de vivirmos unha situación de emerxencia, en Galicia aínda existe pobo, un suxeito político que non renuncia ao seu protagonismo. Un día para a esperanza.

A foto da Gran Vía é de Xoan Carlos Gil. Grazas.

Hospital Álvaro Cunqueiro

Dedico o artigo semanal de Faro de Vigo á situación do traslado do Hospital Álvaro Cunqueiro,

mudanza-sanitaria-4

O traslado ao Hospital Álvaro Cunqueiro de pacientes e profesionais da área sanitaria de Vigo está sendo un fracaso. Tras as reiteradas denuncias de deficiencias construtivas e carencias asistenciais, realizadas por pacientes e sanitarios do centro ao longo da pasada semana, os responsables do SERGAS rendíronse á evidencia e decidiron parar o proceso na súa fase crítica, xa que non contan con garantías de que nos quirófanos, nas UCI ou nas áreas de reanimación do novo hospital se respecten os estándares sanitarios de calidade do aire. Unha decisión relevante xa que supón se adía polo momento a unificación dos servizos de urxencia en Beade e se recupera a actividade cirúrxica complexa no Xeral e Meixueiro, xusto na semana na que ía ser abandonada.

Durante estes días pacientes e profesionais alertaron nas redes sociais que o Álvaro Cunqueiro se estreara en precario. A lista das súas denuncias é tan longa como desacougante: dende pingueiras e caídas de falsos teitos, pasando por problemas nos condutos de aire acondicionado e na recollida de augas residuais, deficiencias na limpeza, timbres que non funcionan nos cuartos, falta de sofás para acompañantes até problemas co servizo de comida. Denuncias tamén relativas a carencias de medios, sexa que non está previsto o funcionamento dun laboratorio central no propio hospital, a precariedade do equipamento técnico e da medicación dispoñible dalgúns servizos, a falta dun TAC ou a utilización dun camión estacionado fóra do recinto sanitario para realizar as resonancias, cos prexuízos que isto ocasiona para a calidade asistencial. En todo caso, eivas que expresan o incomprensible que resulta que un gran hospital como o de Beade iniciase a súa actividade sen estar rematadas todas as obras, sen contar con todos os medios e recursos en correcto funcionamento, sen desenvolver un período de axeitamento previo dos seus profesionais e sen realizar unha avaliación dos riscos para pacientes e profesionais dun proceso tan complexo.

Xaora, chama a atención que estas deficiencias non atinxan aos servizos non sanitarios de aparcadoiro, multimedia e cafetaría, concibidos como un negocio moi rendible. Abonda con botar contas coas cifras das súas tarifas para quedar abraiado. Un bono de aparcamento para un vehículo dun acompañante durante cinco días (sen posibilidade de contar con outra alternativa na zona) custa 20 euros. Un paquete de servizos multimedia (tv, radio e internet) para o mesmo período custa por paciente 31,70 euros. Uns 50 euros por persoa ingresada. Cantidade que para as adxudicatarias supón a posibilidade de recadar cada cinco días máis de 40.000 euros, é dicir máis de dous millóns de euros cada ano. É inevitable preguntarse as razóns de que en Beade non existan posibilidades ningunhas de estacionamento e wifi gratuítos tratándose dunhas instalacións “sanitarias públicas”.

A orixe deste caos inicial no Álvaro Cunqueiro, ademais das presas inevitables provocadas pola proximidade da convocatoria das eleccións Xerais, reside no modelo de financiamento privado escollido por Feijoo para a súa construción, a denominada “concesión de obra pública mediante pagamento por dispoñibilidade”. Unha adxudicación por vinte anos a unha UTE liderada por Acciona por un canon anual de 72 millóns, ao que se lle engade a xestión dos servizos non sanitarios. Unha decisión que supuxo importantes recortes no proxecto de hospital de financiamento e xestión pública, deseñado polo goberno de Touriño cun orzamento de arredor de 400 millóns de euros. Tras a privatización decidida por Feijoo, reduciuse o número de camas até as 845 (fronte ás 1.450 previstas no proxecto orixinal) e, segundo fontes sindicais, minguouse un terzo o espazo dos quirófanos, un 50 % o destinado a urxencias e rebaixáronse as calidades construtivas e algúns dos servizos sanitarios previstos. En definitiva, o Cunqueiro será un hospital de construción e xestión privadas que acabará custando bastante máis de 1.440 millóns de euros (coma tres cidades da cultura ou un porto exterior e medio da Coruña), xa que non esquezamos ao canon anual haberá que engadirlle os ingresos dos servizos non sanitarios.

No entanto, o máis lamentable do caso do novo hospital de Beade é que despois de superada esta fase crítica de traslado non mitigará as carencias e os colapsos da área sanitaria de Vigo. Tras o peche total do Xeral e o parcial do hospital Nicolás Peña, a área viguesa quedará apenas con 1.260 camas, moi lonxe das que serían precisas para abandonar os postos de cola das listas de agardar de toda España. A mobilización convocada o xoves 3 contra os recortes no novo hospital pola Xunta de Persoal da Área Sanitaria de Vigo, na que están representados os sete sindicatos do sector, merece a atención cidadá.

 

Onte 1423: Repagamento no Álvaro Cunqueiro

Camión-resonancias1

O Hospital Álvaro Cunqueiro estréase estes días en precario, con pingueiras nalgúns cuartos e outras deficiencias construtivas, con menos espazo para o servizo de Urxencias, sen laboratorio central, sen TAC e apenas cun camión aparcado fóra do recinto sanitario para facer as resonancias. Eivas graves, denunciadas pola Plataforma en Defensa da Sanidade Pública, dificilmente xustificables na construción dunhas instalacións sanitarias que finalmente custarán á sociedade galega máis de mil cincocentos millóns de euros, para entendernos, o equivalente a tres Cidades da Cultura.

dubidoso modelo de financiamento privado elixido por Feijoo («concesión de obra pública mediante pagamento por dispoñibilidade») obrigou a reducir en Beade o número de camas e quirófanos inicialmente previsto, así como a baixar moitas das calidades construtivas das instalacións e dos servizos sanitarios previstos, até deixar a Área Sanitaria de Vigo coas súas carencias e colapsos de sempre. Xaora, se a iso engadimos a xestión (tamén privada) dos servizos complementarios, abonda con botar un par de contas para quedarmos abraiados (indignados) coas posibilidades de facturación deste negocio millonario.

No Álvaro Cunqueiro un bono de aparcamento para un vehículo dun visitante durante cinco días (sen posibilidade de contar con outra alternativa na zona) custa 20 euros. E un paquete de servizos multimedia (tv, radio e internet) para o mesmo período custa por paciente 31,70. Redondeando: uns 50 euros por persoa ingresada (845 camas). Cantidade que para os adxudicatarios supón a posibilidade de recadar cada cinco días máis de 40.000 euros, é dicir máis de dous millóns de euros cada ano. U-las posibilidades de aparcamento e wifi gratuítos nunhas instalacións públicas?

É dificil negar que no Álvaro Cunqueiro, dende o primeiro día, funciona un sistema encuberto de repagamento nun servizo sanitario público.