Libro de texto: comeza a batalla das grandes superficies


Apenas transcorreu unha semana dende a aprobación da nova Lei da lectura e do libro que liberaliza o prezo dos libros de texto da Educación Obrigatoria (Primaria e ESO) xa coñecemos a estratexia agresiva das grandes superficies comerciais. A campaña de Carrefour non ofrece dúbida: “Libros ao custo. Se os atopas máis baratos, aboámosche dez veces a diferenza“. Quen dixo que coa nova lei na man non se podería empregar o libro de texto como reclamo publicitario? Co prezo libre, cal é o custo do libro? Temo que isto só acaba de comezar. Sempre tiven moitas dúbidas sobre a eficacia da liberalización como alternativa á política de descontos. De non poñer couto a estas prácticas das grandes superficies (quizais sexan legais, non o sei), os libreiros de proximidade (se non lles chegase en Galicia co modelo de préstamo) serán, outra vez, os máis prexudicados. Un tema que, pola súa enorme importancia para o sector do libro, seguiremos con atención.
Sobre a mesma cuestión, recomendo as anotacións de Txetxu e Joaquín Rodríguez.
Etiquetas: Libros_de_texto

Pérolas machistas franquistas

Pedro (sempre tan oportuno) envioume por ecorreo esta presentación que recolle algunhas das máis disparatadas pérolas machistas franquistas sobre a muller publicadas en libros de texto da época. Un documento didáctico que merece ser arquivado. (Recomendo para ler ou imprimir os textos premer en “On Slide Shere” e na nova ventá visionar a pantalla completa.)

Préstamo e edición en galego

Nestas brétemas abordamos, seguramente con reiteración, a problemática que suscita na edición en galego a modalidade de préstamo dos libros de texto. Non vou abundar en argumentos nin en datos sobre a cuestión. Remito ás informacións aparecidas hoxe na maioría dos medios sobre a presentación que onte fixemos en Compostela dun informe clarificador realizado polo Grupo Psicom da Universidade de Santiago:

  • “O libro pide auxilio. Editores e vendedores presentan un estudo para presentar o seu ‘risco de afundimento'”, El Pais Galicia.
  • “A gratuidade rebaixou á metade a venda de libros de texto galegos”, La Voz de Galicia.
  • “Redución do uso do galego nas aulas”, La Voz de Galicia.
  • “O sector do libro alerta do risco de afundimento da edición en galego”, Faro de Vigo.
  • “La gratuidad del libro de texto lleva a las editoriales gallegas a la crisis”, La Opinión da Coruña.
  • “A gratuidade dos libros de texto afoga as editoriais en lingua galega”, Galicia hoxe.
  • “Situación delicada pare el libro gallego por las ventas”, El Correo Gallego.
  • “O sistema de préstamo de libros de texto afunde ó sector editorial en galego”, ABC Galicia.
  • “Editores e libreiros galegos din estar vivindo ‘unha situación delicada'”, Vieiros.

Sobre a mesma cuestión tamén é interesante o posicionamento do movemento de renovación pedagóxica Nova Escola Galega.

A crise libreira

Onte mantivemos unha importante reunión dos tres sectores profesionais vencellados co libro en Galicia: editores, libreiros e distribuidores. Compartimos estratexias sobre a nova Lei do Libro, Lectura e Bibliotecas (a chamada “lei do prezo fixo” con carácter xeral, coa excepción do libro de texto dos niveis obrigatorios, en trámite no Congreso), ademais de poñer ao día a información dispoñible sobreos dieferentes modelos de gratuidade (especialmente alentador foi coñecer que xa son numerosas as comunidades que este curso implantaron o cheque libro, Asturias, Cantabria, Murcia ou Madrid).
O miolo da xuntanza foi o traballo sobre o informe, promovido pola AGE, que investiga sobre a viabilidade industrial do libro en Galicia e as consecuencias que supuxo a implantación da modalidade de préstamo do libro de texto. Cremos que este informe proporcionará datos para comprender a envergadura da crise na que está inmerso o sector. A pesar dos datos moi preocupantes que van chegando, na reunión mantívose un ton esperanzado. Como tantas veces temos expresado aquí, non é o momento de deixarse caer nos brazos da desolación. Promover mudanzas profundas na política cultural é a estratexia na que estamos comprometidos.
Recomendo a información publicada hoxe por medios sensibles a estas preocupacións:

A gratuidade do libro escolar en 2007

Sen modificar o sistema de préstamo, semella que para o vindeiro curso a Consellaría de Educación comeza a racionalizar a gratuidade do libro escolar. O acordo coa Federación de Libreiros supoñerá que serán as familias (e non os centros) as que elixan ónde van comprar os libros dos cinco cursos ( 1º, 2º e 6ª de Educación Primaria, ademais de 1º e 3º de ESO) nos que se renovan os libros de texto. O compromiso da conselleira a potenciar a lectura e as bibliotecas escolares (prevista na aprobada Lei do Libro e aLectura de Galicia) é outra boa noticia.

Etiquetas: ,

A liberalización dos prezos dos libro de texto

Hai uns días comentabamos de forma apresurada a medida da liberalización dos prezos do libro de texto aprobada polo Goberno no seu proxecto de Lei do Libro. Hoxe un grupo de editores educativos galegos mantivemos en Santiago unha reunión con responsables de ANELE que nos serviu para clarificar algúns aspectos da lei que semellaban máis dubidosos nas primeiras informacións.

  • A liberalización do prezo dos libros de texto, que aparece dentro das exclusións ao prezo fixo (artigo 9), afectará só aos libros e materiais complementarios da Educación Primaria e da ESO, o que suporá a desaparición dos descontos, utilizados como reclamo, fundamentalmente, por parte das grandes superficies. Os libros de textos de Educación Infantil, Bacharelato, Ciclos Formativos e Educación Universitaria permanecerán no réxime de prezo fixo.
  • O prezo destes libros de texto do ensino obrigatorio será libre o que significa que o prezo que pagará o consumidor final (nun modelo de gratuidade por préstamo, a Administración Educativa) será fixado polo detallista e non polo editor. Iso suporá que o editor sinalará un prezo de cesión a todos os detallistas, mais non de catálogo (como era adoito ata agora). O editor poderá establecer previa negociación cos diferentes detallistas (como xa se viña facendo ata agora) descontos por consumo, por seguridade no pagamento ou por outras circunstancias comerciais que o aconsellen. En todo caso, os editores de libros de texto deberán enfrontarse o vindeiro curso, por vez primeira (a lei, previsiblemente, será aprobada no mes de marzo de 2007), a fixación do prezo de cesión .
  • Con este sistema, o detallista (libreiro ou grande superficie), unha vez anunciado o seu prezo de venda (que debe respectar o establecido pola Lei do Comercio Minorista), non poderá anunciar descontos. A competencia, polo tanto, entre os detallistas (como en calquera outro produto sometido ao réxime de prezos libros, como a papelaría) establecerase pola fixación de cadanseu prezo de venda.
  • O novo sistema provocará mudanzas importantes na relación comercial e na distribución do libro de texto, xa que non semella compatible a existencia de devolucións cun réxime de prezos libres (sometido, como calquera outro produto, á posibilidade de periodos de rebaixas). Mais, tamén, requirirá ao editor facer fronte a mudanzas nas relacións contractuais cos autores dos libros de texto, baseadas, na maior parte dos casos, na liquidación de dereitos en base ao PVP (sen IVE) fixado polo editor. Noutras palabras, para non lesionar o espírito dos contratos asinados e os lexítimos dereitos dos autores que perciben unha retribución variable, o editor deberá converter a porcentaxe do novo prezo de cesión aos vellos prezos fixos. Unha cuestión, sen dúbida polémica á que haberá que atopar unha solución técnica xusta para ambas as dúas partes.
  • O sistema de prezos libres tamén suporá mudanzas para as Administracións Educativas que empregan a modalidade de gratuidade mediante o sistema de préstamo. Para a fixación do prezo do lote por curso, xa non poderán recorrer ao rexistro público do ISBN. Como se vai coñecer o prezo de cesión de cada libro? Como vai a Consellaría de Educación (que o vindeiro ano adquirirá cinco cursos, xa que, ademais dos catro cursos que se implantan da reforma educativa, deberá renovar 6º de E.P., cumpridos xa catro anos) fixar o prezo de cadanseu lote?

A implantación do novo sistema de prezos libres aos libros de texto do ensino obrigatorio provocará moitas incertezas. Sen dúbida é un paso adiante a desaparición da política dos descontos, mais esta lei non parece resolver o problema da competencia entre a libraría e as grandes superficies que aumentaron a súa circulación anunciando os descontos (os estudos de mercado sinalan que incrementaron de forma espectacular a súa cota de mercado mercede a este sistema). Por último, non parecen moi oportunas as declaracións da Ministra de Cultura argumentando que os libreiros e os editores recibirán compensacións pola implantación deste novo sistema. Invertir 48o millóns de euros en dez anos en dotacións de bibliotecas escolares e públicas non é compensación ningunha ao sector do libro, e, si pola contra, cumprir unha obriga do Goberno e das Comunidades Autónomas en invertir en lectura pública, eido onde presentamos unhas carencias clamorosas con respecto aos países do noso entorno.
Así están as cousas.

Etiquetas:

Libreiros e préstamo

Despois de oito meses o conflito suscitado pola modalidade de préstamo do libro de texto segue aberto. Hoxe a Federación de Libreiros presentou un informe no que reitera os seus argumentos a prol dun modelo que asegure unha gratuidade dos textos máis redistributiva socialmente e respectuosa coa canle de valor do libro.
Mañá haberá unha nova reunión da Comisión de Seguimento do Programa na Consellaría de Educación, aínda que os sectores do libro non esperamos que se presenten grandes novidades. Editores e libreiros, que non perdemos nin a esperanza nin a paciencia, confiamos nos compromisos expresados en xaneiro polo presidente da Xunta e pola conselleira para abordar o debate do modelo definitivo de gratuidade que se implantará consonte o calendario do novo currículo da LOE.

Etiquetas: , ,

Supresión de descontos dos libros de texto

Oportunísima a proposición non de lei de Francisco Rodríguez propoñendo a supresión dos descontos nos libros de texto, que autorizara o goberno Aznar. Respectar a cadea de valor do libro é a primeira condición para afrontar un modelo de gratuidade que non destrúa a viabilidade do sector. Esta medida, prometida en varias ocasións pola ministra de Cultura, é a primeira condición para iniciar ese debate sereno e rigoroso que vimos reclamando sobre a gratuidade e sobre o mantemento da política do prezo fixo. Parabéns, pois, ao deputado Francisco Rodríguez.

Préstamo 2006/2007

Antonio Vázquez, Director Xeral de Formación Profesional, presentounos hoxe na reunión da Comisión de Seguimento de Gratuidade do Libro Escolar o que serán as maiores novidades do programa de préstamo para o vindeiro curso:
  1. Reposición do 80% dos libros de 1º e 2º E.P., do 5% do resto dos cursos do programa (3º, 4º, 5º e 6º de Primaria e de 2º de ESO). Ademais do 100% das áreas que cada centro de primaria imparta en galego en 5º (para adaptalos así á nova normativa ortográfica).
  2. Extensión do programa de gratuidade a 4º de ESO, cun valor estimado por alumno/a de 230 € (26.000 alumnos, seis millóns de euros).
  3. Estúdase a posibilidade de que o pagamento se realice por medio da partida de “gastos de funcionamento” de cada centro, o que para o vindeiro curso requirirá a autorización dunha modificación de partida orzamentaria. Con todo, este sistema é o que se utilizará a partir de 2007.
  4. A reposición dos libros será tramitada polas direccións dos centros.
No posterior debate entre os membros da Comisión (onde estamos presentes, ademais de representantes dos sectores profesionais do libro, representacións dos sindicatos do profesorado, de ANPAS, patronais do ensino privado e membros da Xunta Autonómica de directores de centros educativos públicos) debateuse moito sobre a posibilidade que se abre de que sexan os centros os que xestionen a compra dos libros, unha vella proposta da Xunta de Directores amparada no principio de autonomía na xestión dos centros que recoñece a lexislación educativa. Outrosí, sucedeu coa rebaixa da reposición dos libros ao 5% (a metade do que establecía o programa creado polo PP), medida xustificada tanto polas posibilidades orzamentarias como pola experiencia do bo estado de conservación dos materiais.
Ambas as dúas medida, poñen máis en cuestión o precario papel da rede de librarías de proximidade, continuando os pasos seguidos por modelos de préstamos europeos, hoxe en aberta crise.
A pesar das boas intencións, expresadas polo presidente da Xunta e da conselleira de educación na reunión que mantivemos o mes pasado, as medidas anunciadas para o vindeiro curso son claramente continuistas con respecto ao modelo anterior do PP. Semella que o seu compromiso de estudar a modificación do modelo de gratuidade e todas as alternativas que se poñan sobre a mesa quedará adiada para o vindeiro curso (2007-2008) cando comezará a implantación dos novos currículums da Reforma Educativa en marcha. Unha medida que, tal como están as cousas, parece realista.

O libro, para quen o traballa

Aínda que sei que o debate aburre, por reiterado neste espazo, non me resisto a deixar de recomendar a lectura deste artigo do escritor vasco Pedro Ugarte sobre a gratuidade do libro escolar. Obrigado, Txetxu pola magnífica pista.