Onte 1325: Baixa de «El País»

/en , , , , /por

Ultima_de_manuel_rivasDémonos de baixa como suscritores de El País. Tras o peche das dúas páxinas de Galicia e o cese das «Últimas» dos sábados de Manuel Rivas xa non hai razón ningunha para continuar apoiando o xornal de Cebrián. Unha decepción! Durante décadas nas páxinas de El País seguimos o fío do tempo contemporáneo e de moitos dos seus debates políticos, sociais e culturais. Os oito anos da edición de Galicia, dirixida por Xosé Hermida, foron un exercicio de xornalismo honesto, liberdade de expresión e información veraz. As páxinas dos venres de «Luzes» foron un fito da nosa información cultural. Como algunhas informacións políticas e económicas funcionaron coma esa pedriña tan molesta na zoca do poder. A de El País de Galicia foi outra ilusión malograda, outra batalla perdida pola cidadanía galega, á que libraron con afouteza os profesionais que reinventaron a fantasía do xornal independente cada día. O noso recoñecemento e solidariedade para eles.

Cidades lectoras no Día do libro

/en , , , , , , , , , , /por

Dedico o artigo da semana no Faro de Vigo ao Día do libro.

ef5e62a249225977347caa8116df7c5bAchégase o 23 de abril, Día do libro, a lectura e os dereitos de autor, cando o sector editorial sofre en España os efectos dunha tormenta perfecta que dende 2008, no entorno da crise económica, o levou a perder case o 30 % da súa facturación e a enfrontar a maior crise da súa historia. Autores, editores, distribuidores e libreiros recoñecen que están enfrontando un perigoso tsunami no que a onda xigante provocada pola diminución do consumo cultural privado potenciou as incertezas dunha actividade editorial en inevitable mudanza, tanto pola disrupción provocada pola edición e distribución do contido dixital (o “libro electrónico”) nos eidos educativo e privado, coma pola incorporación de boa parte dos produtos de lectura ao sector das actividades de lecer.

Situación crítica cuxos efectos agraváronse pola inhibición do nefasto Wert, ministro de Cultura e Educación que, ademais de avalar teimosamente o 21 % de IVE para o conxu
nto do sector cultural, nas políticas do libro deixou durante toda a lexislatura ás bibliotecas públicas sen novidades editoriais e o fomento da lectura á intemperie. Como no caso específico do libro galego, desvastadores foron os efectos dos recortes de axudas ao libro (entre o 60 % e o 70 %) que xunto á política lingüística dos gobernos de Feijoo fixeron retroceder o sector editorial en lingua galega ás súas cifras de facturación e edición de comezos do século e situalo dramaticamente ao borde do abismo.

Xaora, o sector do libro continúa sendo a primeira das nosas industrias culturais e a lectura unha actividade que, como sinala o último barómetro do CIS, interesa dunha ou doutra maneira, ao 60 % da poboación. Hoxe a lectura, como sucede con outras actividades culturais de lecer, sexa a música ou o cine, sofre a fraxilidade do modelo hibridado do seu contido, onde se comparte a venda de libros impresos nas librarías coa distribución dos electrónicos nas pantallas de ordenadores, taboíñas e teléfonos, mais para os que aínda non existe un modelo de negocio sostible.

Neste contexto de crise editorial profunda (probablemente disruptiva), bótase en falta unha estratexia compartida por editores, libreiros e outros sectores empresariais da cadea de valor do libro (dende os da creación textual e gráfica até os das artes gráficas, deseño e novas tecnoloxías) para enxergar unha saída para un sector estratéxico, tanto polos seus niveis de emprego como pola súa transcendencia educativa, social, cultural e mesmo identitaria.

O libro e a lectura precisan un plan sectorial de modernización. Como sucedera en 2004, cando en Galicia se preparou a Lei da Lectura e o libro, é imprescindible que neste plan participen os profesionais e técnicos do sector, máis tamén que sexa avalado polo compromiso das administracións e polo consenso dos grupos parlamentarios, conscientes de que o fomento da lectura é unha responsabilidade ineludible dos poderes públicos e un factor potenciador da convivencia e estimulador da innovación e da competitividade. Un plan que facilite a entrada da lectura na axenda pública, a que manexan as administracións, os partidos políticos e os medios de comunicación.

Un plan sectorial que recupere o valor esencial das bibliotecas, coma institucións especializadas no fomento da lectura, transformadas nas primeiras células culturais de cada comunidade local ou educativa. Bibliotecas públicas concibidas como centros comunitarios, lugares de encontro que funcionan como células en rede da cidade lectora. Bibliotecas arranxadas como espazos hibridados, en cuxos fondos conviven os soportes analóxicos e acceso dixitais, sendo o profesional bibliotecario un promotor especializado en facilitar á cidadanía de todas as idades o acceso á información.

No Día do libro, na voráxine da publicidade política das municipais, sería moi interesante que máis alá das rotineiras boas intencións dos programas municipais de cultura, as candidaturas presentasen os seus plans municipais de fomento da lectura e alfabetización dixital interxeracional, así como as súas medidas para potenciar o funcionamento das bibliotecas de cadanseu concello como motores do cambio lector que propoñemos.

Aspiramos a construír cidades lectoras, onde a lectura ocupe decote o espazo público, onde se agarimen as bibliotecas e librarías (como espazos especializados no comercio do libro), onde se visibiliza, festexa e respecta o libro e os seus creadores (escritores, ilustradores e editores) e onde se inviste en políticas interxeracionais e transversais de lectura pública. Cidades lectoras, como Medellín en Colombia, nas que este esforzo en lectura supuxo unha mellora considerable para a convivencia, o coñecemento, a civilidade e a cohesión social e interxeracional. É posible.

Día de Lugrís

/en , , , , , , , , , /por

No artigo da semana de Faro de Vigo volvo sobre a necesidade de forxar un novo modelo de relacións entre A Coruña e Vigo.

A pesar de que en campaña electoral sei que case todo se perdoa, non comparto a estratexia de buscar a palla no ollo alleo e non sacala do propio. Recorrer no pleno a denunciar o comportamento do grupo municipal do Partido Popular nas contratacións no concello da Coruña, onde se apunta a existencia de decenas de enchufes, non engade transparencia ningunha ao que no mesmo terreo se fai en Vigo e moito menos aclara diante dos vigueses o feito de que estean imputados por unha razón semellante varios funcionarios e unha familiar dun membro do equipo de goberno. Como non axuda a aumentar o número de destinos e frecuencias de Peinador denunciar que o concello da Coruña dopa ás compañías aéreas con fondos destinados á promoción turística. Como tampouco perdimos a caixa de aforros por culpa da Coruña… Por moitas voltas que lle deamos a este rodicio, non ten xeito ningún buscar as causas das eivas viguesas a cento sesenta quilómetros, cómpre abandonar de vez esa vella e reaccionaria estratexia romántica do duelo.

Erra Abel Caballero nas súas intervencións reiterando “o argumento coruñés” para incrementar o valor das súas actuacións, xa que afonda nesa estratexia tan resesa de rivalidade territorial utilizada até o delirio polo alcalde coruñés Francisco Vázquez. Lembremos que baixo o lema “Vigo no”, que popularizaron de forma irresponsable algunhas peñas deportivistas, agochábanse as carencias propias da cidade herculina que durante as case dúas décadas de vazquismo tivo bastantes máis ollos ca barriga. Unha absurda confrontación Coruña versus Vigo irraccional, na que se apela máis a emocións ca argumentos, na que quizais a curto prazo quen a emprega consegue cohesionar aos seus valedores, mais a longo achega moi escasos réditos, agravando os conflitos con novas e máis profundas feridas.

Aposto por abandonar esta estratexia cainita da rivalidade territorial A Coruña-Vigo, deixándoa apenas para os derbis futbolísticos, e substituíla pola da competencia e a da colaboración entre as dúas cidades portuarias. Trataríase de mudar os sintagmas da negación polos de carácter positivo, os vinculados ao estímulo, á emulación e á cooperación. Na dinámica do mapa das cidades do arco atlántico europeo as áreas metropolitanas de Vigo e A Coruña, os dous músculos da demografía e economía galegas, non poden continuar nin viradas de costas nin sometidas aos intereses curtopracistas das súas elites políticas. O Vigo do século XXI debe tender pontes máis alá de Rande competindo e colaborando, primeiro con Pontevedra, cidade que pertence a súa mesma rexión urbana, máis tamén con Porto e A Coruña, cidades das que ten o privilexio de ser equidistante, o que supón un valor engadido de centralidade neste Eixo Atlántico peninsular, que debería ser aproveitado.

Competir e colaborar entre cidades obriga a planificar e compartir esta estratexia, a irmandar e achegar ás poboacións e, sobre todo, a valorar e recoñecer as fortalezas e as feblezas de cada unha. Vigo ten moito que aprender da Coruña, de Porto e Pontevedra, as súas tres cidades de referencia, as tres con importantes proxectos de rexeneración urbana. Vigo ten moito que aprender das fortalezas da Coruña de entre séculos, capaz de abrir un formidable corredor peonil a beiramar, de especializarse en museos de ciencia e tecnoloxía, e tecer unha rede de bibliotecas municipais e centros cívicos (Fórum Metropolitano, Ágora…) que a sitúan como modelo indiscutible. Como Coruña ten moito que aprender dun Vigo que na difícil contorna da crise foi capaz de modernizar e sanear o seu viario urbano e periurbano, rexenerar o seu Casco Vello ou constituír a súa Escola Municipal de Música Tradicional en referente internacional deste eido.

lugris_o_cuarto

As corporacións de Vigo e da Coruña elixidas en maio deberían ter a afouteza de asumir esta estratexia de colaboración na competencia. Mais aínda cando ambas as dúas cidades teñen a medio prazo un futuro incerto, tanto polos efectos do tremendo devalo demográfico coma polo devir dos seus sectores principais (textil, automoción, pesca, naval e turismo). Coma fixeron Celta e Deportivo esta semana santa compartindo autobús para o desprazamento á meseta dos seus equipos da canteira (unha iniciativa marabillosa!), sería xenial que as novas corporacións asumisen decontado o reto de colaborar e compartir actividades culturais e deportivas, un motivo excelente para que a veciñanza viaxase de aquí para acolá coas facilidades do novo tren atlántico. Xaora, se os concellos queren recuperar o tempo perdido, poderían celebrar conxuntamente unha efeméride. Entre as posibles, propoño que estuden a do 28 de xaneiro, data do nacemento na Coruña de Urbano Lugrís, o xenial pintor finado en Vigo. Día Lugrís en Vigo e na Coruña, un soño realizable.

Tren atlántico

/en , , , , , , , /por

No artigo da semana en Faro de Vigo reflexiono sobre o novo modelo de mobilidade e cohesión interurbana que debería supoñer a inminente posta en marcha do eixo atlántico de velocidade alta.

trenFormo parte do grupo de vigueses que hai corenta anos estudamos o bacharelato na Universidade Laboral da Coruña. Sei que fomos uns privilexiados por termos a oportunidade de vivir a experiencia feliz de sermos vigueses de nación e coruñeses de adopción. No entanto, tampouco esquecemos o tempo que daquela levaba viaxar dende Vigo até A Coruña, sempre moito máis de catro horas, fose nas viaxes penosas no fedorento ferrobús ou no Castromil que saía da rúa Uruguai. Durante aqueles anos tan importantes da nosa adolescencia, que coincidiron cos do tardofranquismo e co da morte (na cama) do ditador, descubrimos en longas camiñadas os recantos da Coruña, unha cidade popular preciosa que tamén fixemos nosa. Dende entón sei que a cidade da Torre posúe un celme idéntico ao de Vigo, presente sobre todo no corazón da veciñanza dos seus barrios populares.

Como reitera o escritor Xurxo Souto Vigo e A Coruña son a mesma cidade portuaria, mais durante estas catro décadas medraron viradas de costas. Un fenómeno ao que non foron alleos nin os acedos enfrontamentos futbolísticos sacados do seu contexto deportivo nin os localismos de tres pesetas dalgúns dos seus alcaldes, que de forma demagóxica utilizaron, e continúan utilizando, o enfrontamento atávico coa cidade rival como o seu mellor argumento para xustificar as súas decisións ou incapacidades. Vigo e Coruña viviron incomunicadas, a pesar de que son os dous músculos principais da economía galega, capaces de concentrar unha cuarta parte do PIB galego e de artellar nas súas áreas metropolitanas un terzo da poboación galega e xerar arredor do 60 % da actividade exportadora de Galicia.

Nun país como Galicia, onde a pesar de tres décadas de autogoberno, aínda non se abordou nin a ordenación do seu territorio nin a reorganización da súa administración, o enfrontamento e a incomunicación entre as súas dúas cidades principais constituíu un factor retardatario para o seu crecemento e un lastre para o desenvolvemento das infraestruturas. Nese contexto a ninguén pode estrañar que Vigo e A Coruña compitan a cara de can polas conexións de cadanseus aeroportos, a pesar que ambos os dous son os máis deficitarios da rede de AENA, ou que en ausencia dunha estratexia de proxección internacional de Galicia o fagan polas escalas de cruceiros atlánticos para os seus portos, coa intención de potenciar a actividade turística cara ás alfaias do seu patrimonio, a Torre e as Cíes. Senllas mostras dun fracaso cuxa responsabilidade principal radica na ausencia dun proxecto de integración das áreas urbanas de Galicia. Porén, é un feito que A Coruña e Vigo compiten na mesma categoría, a das cidades europeas atlánticas, o que as obriga a compartir unha estratexia de cooperación institucional (dos seus concellos, cámaras de comercio, asociacións empresariais, veciñais e cívicas), mais tamén de comunicación permanente e intercambio entre as súas poboacións.

Por ventura, A Coruña e Vigo son dúas cidades que grazas á apertura inminente do Eixo Atlántico ferroviario de velocidade alta quedarán á carreiriña dun can, apenas a unha hora e dez minutos. Unha noticia histórica que supón o remate dun proxecto de mobilidade interior concibido hai vinte anos polo conselleiro Xosé Cuíña. Un tren atlántico que permitirá que Vigo e Pontevedra funcionen como unha única rexión urbana, xa que levará menos tempo chegar dende a estación de Urzaiz a Pontevedra que a Samil. Un tren veloz que se conta con tarifas asequibles (o que hoxe é un interrogante), horarios alongados e máis frecuencias (incluída as anteriores a medianoite), permitirá que as cidadanías das catro cidades poidan compartir programación deportiva, cultural, festiva e, sobre todo, actividade comercial e turística. Unha auténtica revolución para o modelo galego de mobilidade, baseado no emprego da carísima AP-9 (o grande negocio destas tres últimas décadas), que reducirá o emprego do vehículo privado, ao tempo que sen dúbida facilitará o achegamento entre as veciñazas e a superación de tantos prexuízos localistas.

A chegada do tren atlántico á estación de Urzaiz debería levar a construír decontado alí por parte da Xunta de Galicia unha estación de autobuses, o que facilitaría a intermodalidade do servizo de transporte metropolitano, no que sería ridículo non participase o concello de Vigo. Como tamén a reformular todo o tráfico ferroviario en Galicia, tanto das liñas de cercanías, como das comunicacións coa Meseta, que sabemos sofrirán novos atrasos, como do tren celta con Porto. A Xunta e todos os concellos implicados deberían pactar con Adif e Renfe un novo plan para o tren galego desta década. Trataríase apenas de aproveitar a oportunidade que supón a chegada a Urzaiz do tan custoso e anceiado tren atlántico.

Onte 1280: Sentenza do Supremo

/en , , , , , /por

2683f7c249f8121df148b097a13c8278Tras a publicación onte da clarificadora e rigorosa análise de ProlIngua e da documentadísima anotación de Alba Nobueira sobre a sentenza do Tribunal Supremo ao recurso presentado pola RAG ao Decreto de Plurilingüismo saco tres conclusións. Primeira: o Supremo fixo máis unha valoración política ca unha análise xurídica, xa que ignora tanto os contidos da Carta Europea das Linguas Rexionais e Minoritarias como a actual situación regresiva do galego. Segunda: por máis que lle doa aos responsables da política educativa e lingüística da Xunta de Galicia, a sentenza do Supremo ratifica a anulación de dous artigos do decreto, os referidos a enquisa entre as familias de Educación Infantil e o emprego na aula por parte do alumnado da lingua da súa preferencia. E terceira: hoxe a defensa do galego pasa tanto pola continuidade do preito da RAG diante do Tribunal Supremo e, se fose necesario, nos tribunais europeos, como se comprometeu o seu presidente, como pola substitución do Decreto de Plurilingüismo por un novo marco normativo capaz de garantir a supervivencia da nosa lingua.

Onte 1273: «Gran partido del Sur»

/en , , , /por

Susana-Diaz-comparece-exultant_54429172337_51351706917_600_226Entre as análises que lin onte das eleccións andaluzas quedo coa de Enric Juliana que atribúe a vitoria de Susana Díaz ao carácter do PSOE como «gran partido del Sur», capaz de resistir o desgaste de tres décadas ininterrumpidas de goberno e manterse inmune ás consecuencias de casos de corrupción tan graves como o dos eres. O PSOE funciona en Andalucía como auténtico partido identitario, capaz de presentarse diante do electorado como garante dos intereses xerais dos andaluces e andaluzas. O PSOE andaluz é o partido de casa, o de proximidade, o que representa o voto útil das persoas humildes, a pesar dos niveis brutais de desemprego e corrupción, ademais de ser garante de gobernabilidade (e, polo , tanto de estabilidade económica).

O PSOE de Andalucía ten un papel semellante o que en Galicia leva cumprindo ao longo da Autonomía o Partido Popular (sobre todo durante os gobernos de Manuel Fraga). Creo que o PP-G podería ser presentado como o «gran partido rexional do Noroeste», xa que é capaz de ofrecerse como garante de bo goberno, a pesar de ter colocado ao país ao borde do precipicio económico e da desfeita cultural e lingüística, reducindo o seu autogoberno ao da simpática «rexión Noroeste». Para non levar sorpresas, cómpre ter en conta esta rexionalización da política autonómica actual, como é imprescindible tamén para entender un taboleiro político dinámico que semella cada vez máis fragmentado e centralizado.

Onte 1264: Retos da LIX galega

/en , , , , , /por

Participamos onte na mesa redonda que sobre «A literatura infantil de onte a hoxe. Fortalezas e debilidades» se celebrou no Salón do Libro Infantil e Xuvenil de Pontevedra. Foi unha fortuna debater con Paz Castro, Romina Bal, Eulalia Agrelo, David Pintor e Xavier Senín sobre o momento de tránsito e incerteza que vive o sector do libro infantil. Chamoume moito a atención o elevado nivel de participación do público e o seu interese polo proceso de hibridación e os criterios que utilizamos os editores á hora de decidir as publicacións das diferentes obras. Tirei como conclusións principais a necesidade de traballar por unha maior comunicación entre os diversos sectores e pola posta en marcha dun proceso que leve á redacción dun plan estratéxico para conxunto do sector do libro, asumido polos poderes públicos (que non poden renunciar a súa responsabilidade no fomento da lectura) e por editores, creadores e mediadores.

Crise das artes escénicas

/en , , , , , , /por

No artigo da semana en Faro de Vigo abordo a situación das artes escénicas ao fío do informe do Observatorio da Cultura Galega.

l17c7f1A publicación a pasada semana do “Panorama estatístico das artes escénicas” preparado polo Observatorio da Cultura Galega do Consello da Cultura Galega amosa a crise profunda deste sector cultural en Galicia. Uns datos que non deixan lugar a dúbidas sobre o momento crítico que sofren todas as actividades profesionais e afeccionadas relacionadas co teatro, a danza clásica e contemporánea, o teatro de monicreques, o mimo, a maxia e o circo. Os datos son contundentes. De 2009 a 2013 perdéronse case o 50 % das representacións teatrais en Galicia, que pasaron das 2.944 ás 1.495; como tamén se reduciu nun 38 % o número de espectadores e espectadoras, o que supuxo unha perda de 225.000 entradas, e baixou a recadación nun 26 %, uns 900.000 euros, con respecto a unha facturación do sector teatral que en 2009 chegou a ser superior aos tres millóns de euros.

Retroceso notable da actividade teatral en Galicia que levou tanto a diminución do número de festivais escénicos como o de compañías, reducidas nun 20 %, a pesar de que o noso país con 213 compañías estables ocupa a quinta posición dentro das Comunidades Autónomas, supoñendo o 6,6 % das existentes en España, porcentaxe felizmente por riba do da nosa poboación. Un retroceso de actividade artística que se produce tamén en termos moi semellantes nas relacionadas coa danza e coas outras expresións das artes escénicas.

Quizais o máis alarmante deste informe do Consello da Cultura Galega sexa o relativo ao consumo cultural dos fogares galegos en espectáculos. Un dato que con 36,5 euros por ano (2013) sitúa a Galicia no derradeiro lugar entre todas as comunidades autónomas, mesmo por detrás de Estremadura (46,5 euros) e de Castela-León (48,6), moi lonxe da media española de 77,8 euros. Un consumo en continuo retroceso dende 2007, cando supuxo en Galicia unha cantidade de case 74 millóns de euros, mais reducida a 39 millóns en 2013, o que representa unha severa diminución do 47,15 %.

Porcentaxes estatísticas que expresan dúas cuestións relevantes. A primeira, que na actualidade os galegos e as galegas gastamos en espectáculos bastante menos (arredor da metade) ca maioría dos cidadáns doutras comunidades. A segunda, que reducimos este consumo, tamén a case a metade, durante o período da denominada crise económica. Baixa importante do consumo que levaron ao sector profesional das artes escénicas á redución do seu nivel de emprego (sendo na actualidade arredor das 1.800 persoas as afiliadas á Seguridade Social en Galicia na rama de actividades de creación artística e espectáculos), á diminución dos seus ingresos de explotación, ao aumento das perdas das empresas e a un endebedamento moi alto, xa por riba do 100%.

Tras esta importante redución do consumo e da actividade das artes escénicas en Galicia están os efectos devastadores do incremento do IVE cultural, que dende o mes de setembro de 2012 pasou do 8 % ao 21 %, cuxos efectos se fixeron sentir tamén sobre outros sectores das industriais culturais, como o do cine, o da música en vivo e o da comercialización de libros electrónicos. Un incremento fiscal denunciado de forma teimosa polos sectores da industria cultural e do lecer co famoso berro de silencio, ese xesto de levar un dedo á boca para expresar que se pretende calar a cultura, que a pesar de que nunca acadou a recadación que pretendía o ministro Montoro non ten trazas de ser modificada polo goberno de Mariano Rajoy.

Mais tamén sobre esta profunda involución das artes escénicas en Galicia está o desinterese da actual Xunta de Galicia polo conxunto da actividade cultural en galego, expresada na persistencia do recorte das súas axudas e o escaso interese sobre o futuro dos seus sectores. Durante as últimas tempadas, o teatro que se fai en Galicia e en galego, coa excepción dalgúns festivais, está practicamente desaparecido das carteleiras convencionais (abonda ver a programación de teatro galego recente en Vigo), o que lesiona tanto o dereito dos espectadores e espectadoras a ver este tipo de funcións coma o de actores, actrices e profesionais da escena galega a desenvolver a súa actividade.

Para saír deste auténtico precipicio, as artes escénicas en Galicia, sobre todo o sector teatral, precisa dun plan estratéxico que recupere un nivel mínimo de actividade. Como xa expresamos noutras ocasións é posible optimizar a rede de salas para ampliar o número de funcións e espectadores. É posible introducir medidas de estímulo directo para o público, como as do bono cultura, ensaiadas noutras comunidades. Como é posible priorizar o apoio a este sector cultural, onde continúa existindo un emprego importante, sobre a quimera de “relanzar” a programación da Cidade da Cultura, que como era previsible continúa desangrando os orzamentos da Consellaría de Cultura.

 

Onte 1255: Un plan para o libro

/en , , , , , , , , /por

Deuse a coñecer onte o Observatorio da libraría 2014, a panorámica que as Confederacións de Libreiros (CEGAL) elaboran sobre a situación das librarías independentes. O descenso das vendas nun 18 % nos últimos tres anos e a diminución do número de librarías constituen apenas dous síntomas da crise profunda dun sector que sabemos vai moito máis alá dos efectos provocados pola devaluación interna e pola baixa das vendas do comercio minorista. A crise da libraría cultural é hoxe a do conxunto do sector do libro provocada tanto pola hibridación da edición como pola perda de valor (e prestixio social) do libro en particular e da cultura en xeral. As librarías independentes precisan un plan de medidas urxentes, que debería formar parte dun plan estratéxico para o conxunto do sector do libro. Un plan para o libro asumido polos diversos gremios da edición, da libraría e da distribución, mais tamén polos diversos poderes públicos, que non poden eludir a súa responsibilidade sobre a cultura. Sen esta estratexia compartida que facilite a incorporación da lectura na axenda pública, temo que o futuro do sector do libro, xa a curto prazo, sexa máis que incerto.

Noite e de día

/en , , , , , , , , /por

No artigo da semana en Faro de Vigo critico a axuda que a Xunta de Galicia outorgou a Universal para a edición do vídeo «Noche y de día» do cantor Enrique Iglesias.

maxresdefaultOs 302.500 euros que a Xunta de Galicia destinou para subvencionar a produción do videoclip da canción “Noche y de día” de Enrique Iglesias expresan, ademais da inusual xenerosidade do goberno de Feijoo con algúns proxectos musicais foráneos, a ausencia dunha estratexia de promoción turística de Galicia nos mercados internacionais. Moitos cartos para que nos 45 segundos iniciais dunha peza de catro minutos aparecesen once paisaxes emblemáticas do noso país, entre as que están a praia de Augasantas de Ribadeo (popularizada como “praia das Catedrais”), o faro de cabo Home, a ponte de Rande, a ponte do Milenio de Ourense, a muralla de Lugo, o canón do Sil, a praza do Obradoiro e, sobre todo, unha secuencia de 15 segundos da Cidade de Cultura no monte Gaiás. Eis toda a presenza das paisaxes emblemáticas de Galicia, onde faltan as illas Cíes, a Ría de Arousa e o Camiño de Santiago, tres dos principais alicientes da nosa oferta turística internacional, apenas un limiar en off para que o fillo de Julio Iglesias e Isabel Preysler comezase despois a súa festa rave de bailes sensuais no interior do mosteiro de Carboeiro, o que semella tampouco chistou moito ao bispado de Lugo que denunciou o seu contido e o xeito no que foi gravado nun espazo da súa propiedade.

Xaora, moitos cartos, 6.000 euros por cada segundo con presenza de Galicia, xustificados polo beneficiario como “unha axuda a Galicia en tempos de crise” e por Feijóo e Rueda case coma unha ganga xa que ambos os dous declararon que a peza audiovisual (non sei se polas cadeiradas sensuais dos seus protagonistas) funcionará coma un imán que atraerá a Galicia a milleiros de futuros visitantes. Mais neste tempo de precariedade para todas as industrias culturais, é inevitable comparar estes 302.500 euros cobrados do tesouro galego pola produción de Enrique Iglesias coas partidas destinadas á promoción da cultura galega polo austero goberno de Feijóo. E coas cifras publicadas no “Diario Oficial de Galicia” diante as comparacións renxen moito, moito.

O recibido pola compañía Universal, a produtora do chamado rei do dance, equivale ao dobre da cantidade anual que a Asociación Galega das Industrias Culturais (AGADIC) dedica ás Axudas de Talento para a produción audiovisual galega (145.000 euros en 2014 para trece proxectos). Trescentos mil euros que supoñen un 30 % máis do que a Xunta de Galicia dedicará durante 2015 a apoiar a todos os festivais de música en Galicia (apenas 210.000 euros) e un 50% do destinados aos festivais de teatro (160.000 euros), ou un 70 % superior á cantidade destinada a apoiar a todos os medios de comunicación que publican en galego. E se os comparamos co destinado pola consellaría de Cultura e Educación ao fomento do libro e da lectura, son equivalentes á cantidade dedicada durante tres anos a apoiar o programa de tradución en galego, co que se pretende promover a publicación de obras da nosa literatura en diferentes linguas do mundo ou os fondos destinados durante dous anos a apoiar a celebración das feiras do libro de Galicia en máis dunha decena de localidades.

En definitiva, semella que a severidade orzamentaria utilizada polos gobernos de Feijóo coa produción e promoción da cultura en galego e co apoio ás súas industrias culturais (musical, audiovisual, dramática e editorial) transfórmase de súbito en desbordada xenerosidade cando se trata desta produción dance estadounidense de tan espida calidade artística coma dubidosa oportunidade para promover Galicia como destino turístico. E, non sexamos inxenuos, aquí reside a cerna da polémica da elevada axuda ao vídeo de Iglesias. No desafortunado aventurerismo que supuxo unir a estratexia da promoción turística de Galicia á imaxe dun cantor popular, sen dúbida unha das iconas da música latina, mais con nula capacidade para expresar un discurso singular sobre a cultura, lingua e identidade do noso país. Non é Enrique Iglesias o embaixador musical que precisamos no mundo.

Como fixera tan exitosamente Víctor Vázquez Portomeñe, cando no primeiro goberno Fraga (1990) puxo en marcha o Ano Xacobeo, unindo nun mesmo programa a promoción turística, cultural e institucional do noso país, hoxe Galicia precisa forxar un novo proxecto promocional. Unha estratexia que non dubido debe estar artellada sobre os Camiños de Santiago e a súa tradición cultural ibérica e europea, mais sen esquecer a súa apertura aos mercados da fachada atlántica, onde é imprescindible consolidar o turismo cultural de cruceiros e establecer vieiros coas comunidades da lusofonía. Un proxecto turístico no que a existencia dunha lingua e cultura propias, unha gastronomía de calidade, a conservación dun patrimonio cultural milenario e un patrimonio natural excepcional constitúen os principais reclamos.