Itinerarios vigueses de don Paco

/en , , , , , , , , , , , , , , , /por

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo aos itinerarios vigueses de Del Riego:

No libro de conversas con Perfecto Conde (Xerais 2018), Francisco Fernández del Riego conta a súa chegada a Vigo en 1939, cadrando co ingreso no cárcere, e posterior desterro a Estremadura, de Valentín Paz Andrade que o convidara a colaborar no seu despacho de avogacía. Días de fame nos que o mozo laurentino se hospedou nun cuarto da rúa Príncipe e facía unha comida ao día, en compaña do pintor Carlos Maside, en tascas como La Mundial da rúa Velázquez Moreno ou a América da rúa Eduardo Iglesias, na que se conformaban apenas cun guiso e tres anacos de pan entremediados de vermes cocidos. Días de medo, como o daquelas tres mañás consecutivas nas que cando contestou ao teléfono do escritorio unha voz espetoulle: «¿Sabe usted que está viviendo con permiso del enterrador?»; ameaza que apenas o levou a deixar de coller o teléfono e, como tantas outras veces faría, tirar para adiante.

Primeiros meses, alongados a case sete décadas nos que fixo de Vigo a súa cidade amada, nos que obtería os primeiros ingresos escribindo para unha publicación de reloxería, despois outra de farmacia, e para Imán, unha revista de deportes e cine editada pola imprenta Roel. Traballos que despois compartiría coas traducións do francés para a revista Industrias pesqueras, algunha colaboración para la Hoja del lunes de Vigo e, sobre todo, co seu labor como profesor de filosofía e literatura, inicialmente no Colexio Mezquita de García Barbón, despois tamén no Labor de Romil, e máis tarde na Academia Sigma que montou cun socio na praza da Constitución para preparar a reválida universitaria. Lembranzas duns anos, relatados de forma máis precisa no seu libro memorialístico esencial, O río do tempo. Unha historia vivida (Ediciós do Castro 1990), no que se debullan os faladoiros das tres da tarde do Café Derby da praza de Urzáiz, onde comezou de feito a reconstrución do galeguismo, citas que os luns se celebraban no Café Savoi e os sábados no Café Suevia de Policarpo Sanz, mais que logo seguirían no Café Alberti da rúa Uruguai, na Taberna da Alameda ou nos locais do Náutico, entón no Hotel Moderno con entrada pola rúa Carral.

Recén casado coa valdeorresa Evelina Herbello e instalados nun piso da rúa Pi e Margall, os roteiros vigueses de don Paco consistían os domingos en camiñadas políticas polo Castro co empresario Enrique Peinador e o arquitecto Manuel Gómez Román. Noutras ocasións collía o tranvía até a estación de Muíños, ao pé da praia de Samil, na foz do Lagares, onde os vellos galeguistas, «que se autonomeaban –conta don Paco– “Os fillos do sol”, montaran unha especie de palafito». Xuntanzas anteriores ás da casa clandestina que alugaría del Riego en Coruxo en 1943, onde se celebrou a asemblea reconstituínte do Partido Galeguista. Tranvía que don Paco utilizaba para ir a Balaídos de charuto, onde era o socio nº 828, ocupando na tempada 51/52 a localidade 6 da décima fila de Cuberta, bancada onde gozou do mel e da fel daquel Celta de Primeira onde aínda xogaban Yayo e o temible Sansón.

Itinerarios vigueses de Don Paco que dende entón xirarían arredor dos seus domicilios en Doutor Cadaval e finalmente na Praza de Compostela, dende os que camiñaba até a rúa Reconquista 1, onde tiña a sede a editorial Galaxia e a revista Grial, das que foi cerebro e corazón, arquitecto e albanel, ou até o prelo de Artes Gráficas Galicia do Calvario do que foi xerente. Camiños que a partir de 1963 dirixía á Biblioteca Penzol, o primeiro centro de documentación sobre a cultura galega no mundo, instalada, inicialmente no edificio da Casa Bárcena de Policarpo Sanz, trasladada despois á casa do concello da praza Princesa, recuperada polo concello de Vigo a comezos da década de 1990 (no goberno de socialistas e nacionalistas), como Casa Galega da Cultura.  Durante máis de tres décadas del Riego montou alí a súa ponte de mando como disciplinado capitán do partido galego da esperanza e onde, roubándolle as palabras ao Ferrín, chantou «a trabe invisíbel que o [sostivo] todo».

Non se entenderían estes itinerarios vigueses de don Paco sen as súas colaboracións en Faro de Vigo, estudadas por Ceferino de Blas, iniciadas cun artigo o 5 de outubro de 1949, asinado como S.L., iniciais do seu heterónimo Salvador Lorenzana, que utilizaría por vez primeira no decano o 25 de xullo de 1950, e co que asinaría boa parte das súas colaboracións, sobre todo dende o verán de 1961 até 1979, habituais na páxina de Letras, e entre 1980 e 1983 no «Suplemento Cultural», que dirixía Cunqueiro e do que se responsabilizará tras o pasamento do mindoniense. Como tampouco podemos esquecer o seu papel como «home de acordo» da negociación colectiva de Citroën ou as súas pegadas durante tres décadas nos areais de Lourido e Gaifar do concello de Nigrán, do que é o primeiro fillo adoptivo. Longa memoria ao Vigo de don Paco.

Feiras do libro

/en , , , , , , , /por

Coincidindo co Día do Libro comeza en Ferrol a xeira das Feiras do libro de Galicia organizadas pola Federación de Librarías de Galicia contando co patrocinio da Xunta de Galicia, da Deputación da Coruña e dos doce concellos onde se celebran este ano. Creadas hai cinco décadas por libreiros comprometidos como Enrique Molist na Coruña ou Antón Patiño (Librouro) en Vigo, que nos anos do tardofranquismo converteron as súas librarías en espazos de liberdade que pretenderon estender coa presenza insurxente dos libros aos xardíns de Méndez Núñez e á Alameda, a tempada das feiras contribuíu durante décadas a facer visible a diversidade da cultura do libro nos espazos públicos de privilexio das nosas cidades e, especialmente, o agromar entusiasta do libro galego e dos seus autores e autoras. Un éxito colectivo, sobre todo dalgunhas convocatorias como a coruñesa, que coa mudanza de século deixou vencerse pola rutina e na derradeira década decaeu en profunda crise, reducíndose tanto o número de librarías participantes, a cifra de vendas como da presenza de públicos nas súas actividades, reducidas a presentacións e sinaturas. As feiras do libro precisan dunha boa reviravolta que tras a pandemia xa non admite máis demoras nin arrodeos. As feiras necesitan anovarse na súa presentación, abandonando un modelo de casetas que quedou obsoleto, mais tamén na súa organización, dando entrada tanto ao conxunto do sector do libro (editoras, autorías e mediacións bibliotecarias) como procurando un maior compromiso das administracións locais (deputacións e concellos) para convertelas no evento principal da súa programación cultural anual. Transformar as feiras do libro en festas da lectura, en espazos atractivos de encontro dos públicos lectores coas autoras, tradutoras e ilustradoras é imprescindible se non queremos renunciar a continuidade da fantasía do libro galego acuñada hai medio século.

Publicado en Nós diario: 19/04/2023

A festa equivocada

/en , , , , , , , , , , , , /por

No «Contafíos» desta semana en Nós diario recomendo A festa equivocada (Rodolfo e Priscila 2022) de Fran P. Lorenzo:

Unha das miñas lecturas favoritas recentes foi A festa equivocada (Rodolfo e Priscila, 2022), o libro no que Fran P. Lorenzo escolma os artigos que publicou no extinto xornal Galicia hoxe baixo o epígrafe «Vai de blog». Prosas en primeira persoa, nas que emerxe a voz íntima e familiar dun rapaz vigués sen aldea, nalgunha medida tamén debedoras das novas narrativas electrónicas, na década que se xestaron as utilidades das redes sociais. Setenta textos que hoxe lemos como unha brillante crónica do ocaso do absolutismo democrático e caciquil do fraguismo tardío, como da esperanza secuestrada ao goberno bipartito e á vontade colectiva de Nunca Máis, como do posterior inicio do borrado do disco duro dunha nación emprendida polo tecnócrata dos Peares e o seu cadro de eficientes liquidadores. Un exercicio destemido de xornalismo crítico e insurxente, unha ollada luminosa, elegante, urbana, dandi e queer, en palabras da prologuista María Yáñez, interrompida de forma abrupta pola autoridade eclesiástica compostelá que obrigou a rematar esta festa literaria, un reduto de liberdade na contraportada dos xoves daquel xornal en galego que desaparecería en xuño de 2011, sen deixar sequera o seu rastro na rede. Emporiso, os catrocentos textos de Fran P. Lorenzo desapareceron de internet, o que obrigou ao editor Carlos Meixide a un esforzado rescate, a partir dos exemplares conservados na Biblioteca de Galicia no Gaiás. Feito que fai d’ A festa equivocada obra aínda máis valiosa, grazas ao traballo paciente do editor que procura un contido único para ser conservado en formato libro, asumindo que as súas tarefas, ademais da fabricación, comercialización e comunicación, radican na escolla e no tratamento do propio texto. Edición excelente de Rodolfo e Priscila, unha das editoras independentes que está anovando o catálogo do libro galego, merecedora dos nosos parabéns.

Onte 2152: Miguel Vázquez Freire socio de honra de Galix

/en , , , , , , , , , , , , , , , , , /por

Onte chufei ao meu amigo Miguel Vázquez con motivo do seu nomeamento como socio de honra de Galix. Un serán emocionante no que fixemos memoria e homenaxeamos a un dos fundadores e piares da literatura infantil e xuvenil galega. Parabéns, Miguel!

O texto da gabanza pode baixarse aquí.

 

Precariedade bibliotecaria

/en , , , , , , , /por

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo a valorar os datos máis recentes sobre a situación das bibliotecas públicas:

Os datos máis recentes publicados pola Subdirección General de Coordinación Bibliotecaria do Ministerio de Cultural e Deportes, correspondentes ao ano 2019, poñen en evidencia as importantes carencias da rede bibliotecaria pública galega como a precariedade alarmante da situación bibliotecaria no concello de Vigo. Cifras entre as que os responsables de BAMAG Galicia (Asociación de profesionais dos arquivos, bibliotecas, museos e centros de documentación de Galicia) destacan, entre outras valoracións, que un terzo da poboación galega usa os servizos bibliotecarios, que dende 2015 diminuíu o persoal das bibliotecas públicas e Galicia destina a bibliotecas anualmente 8,95 € por habitante, unha cantidade inferior á da media estatal, 10,55 €. Como tamén salientan a precariedade da rede de bibliotecas públicas en Vigo, cidade que para este servizo cultural esencial destina 3,69 € por habitante e ano, moi lonxe das medias galega e estatal e case seis veces menos que A Coruña que con 24,49 € encabeza o gasto corrente neste eido.

Precariedade viguesa que se dá tamén no número de documentos (libros, revistas e outros soportes) por habitante, 0,58 no caso vigués, moi por baixo da Coruña (3,1) como das medias galega (2,16) e do estado (1,91). Outro tanto sucede co número de bibliotecarios/as por habitante, en Vigo un por cada 13.486 censados, lonxe dos 3.483 da Coruña, como da media galega (4.951) e estatal (4.223). Como tamén no caso vigués é inferior a porcentaxe de usuarios/as habituais de bibliotecas, se por tales entendemos os que posúen carné bibliotecario, apenas un 19 %, moi por baixo do 65 % da Coruña, mais tamén da media galega (31 %) e estatal (35 %).

Datos que no caso vigués melloran no número de préstamos anuais por habitante, 0,82, por riba da media galega (0,76), mais aínda por baixo da estatal (0,96) e da cifra da Coruña (1,96); como tamén no número de visitas, 3,41, cifra que mellora a media galega (1,92), a do estado (2,25), aínda que inferior á da Coruña (4,48). Xaora, as actividades realizadas nas seis bibliotecas públicas viguesas por cada mil habitantes son menores que ás da Coruña, 1,09 fronte a 7,27, cifra que queda por baixo da media galega (3,03) como estatal (5,49).

Cifras que demostran que Vigo posúe un importante déficit en materia de bibliotecas públicas, que arrastra nas tres últimas décadas e que ningunha das administracións competentes (estatal, autonómica e municipal) foron capaces de abordar, tanto no referido ao número de instalacións (apenas 6 en 2019), libros e documentos, persoal bibliotecario como de actividades promovidas por parte deste servizo. En definitiva, a pesar das reclamacións e denuncias dos profesionais da biblioteconomía, Vigo continúa carecendo dunha rede bibliotecaria pública que, como a modélica do concello da Coruña, conte cos libros e outros documentos bibliográficos suficientes, así como co persoal bibliotecario especializado que faga da biblioteca a primeira institución cultural de proximidade.

Quizais na confusión sobre o concepto de biblioteca pública sexa onde resida a cerna da calamidade bibliotecaria viguesa. Segundo a definición elaborada pola IFLA/UNESCO «a biblioteca pública é unha organización establecida, apoiada e financiada pola comunidade, que achega acceso ao coñecemento, á información e ás obras de creación grazas a unha serie de recursos e servizos e está a disposición de todos os membros da comunidade por igual, sexa cales fosen a súa raza, nacionalidade, idade, sexo, relixión, idioma, discapacidade, condición económica, laboral e nivel de instrución». En definitiva, o concepto de biblioteca pública actual fai referencia ao servizo público do que se dota unha comunidade para garantir que toda a súa cidadanía, toda sen excepcións, teña acceso en igualdade de oportunidades á cultura, a información e ao coñecemento.

A este teor, non podemos cualificar como bibliotecas públicas, como se ven facendo de forma incomprensible por parte do concello de Vigo, o que son salas de estudo con acceso a internet (sen libros nin persoal bibliotecario), un servizo público sen dúbida imprescindible e probablemente aínda insuficiente para a demanda de estudantes e opositores existente.

Vigo precisa un grande acordo interinstitucional (Ministerio de Cultura, Xunta de Galicia e Concello de Vigo) para saír de vez dunha precariedade bibliotecaria, impropia dunha cidade que continúa sendo capital editorial de Galicia e referente na edición estatal. Un acordo que pasa tanto por desbloquear a construción dunha moderna biblioteca do estado no Chouzo como pola creación dunha rede de bibliotecas públicas municipais (Teis, Navia, Bouzas, Vigo Vello…) seguindo o modelo da Biblioteca Xosé Neira Vilas do Calvario.

Onte 2131: Bibliografía de Xela Arias na Biblioteca Penzol

/en , , , , , , , , /por

Recibo o número 24 do boletín de novas da Fundación Penzol dedicado de forma monográfica á bibliografía de e sobre Xela Arias dispoñible na Biblioteca Penzol e na Biblioteca Fernández del Riego. O traballo do escritor Silvestre Gómez Xurxo é completísimo, sendo fundamental tanto para achegarse a unha bibliografía integral de Xela Arias como para a súa utilizacion como recurso didáctico por parte do profesorado e persoal das bibliootecas escolares.

A bibliografía pode descargarse aquí en pdf (9 paxinas).

Día das bibliotecas

/en , , , , , , /por

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo ao día internacional da biblioteca e a situación da rede de bibliotecas municipais de Vigo

O pasado sábado celebrouse o Día Internacional da Biblioteca destacando o papel decisivo que xogan estas institucións culturais e educativas especializadas en lectura ofrecendo acceso libre á información, á cultura, ao coñecemento e ao lecer en calquera lugar e circunstancia. Unha efeméride conmemorada dende 1997, a proposta da Asociación Española de Amigos do Libro Infantil e Xuvenil, apoiada polo Ministerio de Cultura e polas diversas CC.AA., en lembranza do incendio e posterior destrución da Biblioteca Nacional Bosnia de Saraievo en 1992, tras un ataque das milicias serbias con proxectís de fósforo destruíndo dous millóns de libros, incluídos máis de 700 manuscritos e incunables e 150.000 rarezas bibliográficas e tesouros da cultura bosníaca.

Celebrada en todo tipo de bibliotecas (públicas, escolares, privadas e especializadas), este día pretende salientar a importancia da biblioteca como espazo de encontro de lectores e lectoras de todas as idades coa cultura e coa información, sexa cos textos (libros, xornais ou revistas) publicados en soportes impresos ou accesos dixitais, fose con contidos musicais, audiovisuais ou xogos interactivos, ademais dun instrumento de mellora e formación da convivencia humana.

Día das bibliotecas nas que a pesar das restricións obrigadas pola etiqueta sanitaria do Covid-19 centos de bibliotecas escolares abriron en Galicia as súas portas, nunha emocionante mobilización lectora sen precedentes que na actual contorna da pandemia enche os depósitos de esperanza dos que cremos na lectura como panca de cidadanía.

Como tamén serviu a xornada, no actual contexto de hibridación da lectura, no que o libro impreso comeza a compartir o seu protagonismo cos accesos dixitais, para reabrir o debate sobre o futuro das bibliotecas públicas e súa necesidade de reinventarse nos cinco continentes como células culturais básicas que atraen milleiros de usuarias sexa pola súa arquitectura singular como por deseñarse como espazos de socialización interxeracional, accesibles e gratuítos para todos, dende os bebés ás persoas maiores, abertas en horarios alongados (algunhas as 24 horas), que contan con salas de lectura, escritura, impresión e formación, espazos especializados para crianzas e mocidade, ludotecas, mediatecas, salas de videoxogos ou cinema, salas de exposicións e até cafetaría, entre outros posibles servizos.

Mágoa que en Vigo, a pesar de ser a capital editorial de Galicia e unha das cidades do estado máis destacadas na edición de libros, a celebración do día das bibliotecas obrigue a lembrar as cifras que representan a anemia bibliotecaria que a cidade padece dende hai tres décadas. Vigo continúa sendo a cidade galega pechacancelas no que atinxe ao seu número de libros en bibliotecas públicas en relación ao seu censo de habitantes (apenas 0,7 exemplares de publicacións impresas por veciño, moi lonxe dos 2,54 da Coruña e 2,60 de Pontevedra); como conta só con dúas bibliotecas públicas (a Juan Compañel da Xunta de Galicia e a Xosé Neira Vilas de titularidade municipal), unha dotación moi insuficiente fronte á tupida rede dunha ducia de centros cos que conta a cidade da Coruña, dez deles sostidos polo concello herculino.

Vigo necesita máis libros e máis bibliotecas que faciliten o encontro da veciñanza e o acceso á información e á cultura nos diversos formatos. Vigo precisa tecer a súa inexistente rede bibliotecaria pública, unha demanda cidadá non atendida dende hai tres décadas polos diversos gobernos municipais e as administracións do estado e autonómica, corresponsables desta anemia bibliotecaria. Un proxecto que, en primeiro lugar, pasa por abandonar o disparatado modelo municipal actual das salas de lectura, «bibliotecas sen libros e sen persoal bibliotecario», como as abertas no edificio do auditorio Mar de Vigo, en Bouzas e Navia, adoptando con carácter xeral, xa dende a prevista para Teis, o modelo dinamizador da moi exitosa Biblioteca Xosé Neira Vilas do Calvario, a mellor noticia para a cultura bibliotecaria viguesa da última década.

Mais pasa tamén por non estragar a posibilidade aberta para facer efectivo o compromiso do Goberno de España de construír a devecida Biblioteca do Estado nos terreos cedidos polo concello no Chouzo. Unha biblioteca de nova xeración de arquitectura singular, concibida como espazo comunitario de acceso á información e á lectura hibridada. Unha gran biblioteca, xestionada pola Consellaría de Cultura, que substituiría á actual Juan Compañel, que debería integrarse na rede bibliotecaria municipal para dar servizo á cidadanía do Vigo Vello e do centro. Agardemos que a posibilidade de recuperar o proxecto das bibliotecas públicas viguesas non quede en auga de castañas.

Onte 2075: A vampira 451 de Ledicia Costas

/en , , , , , , , , , , , , , /por

Ledicia Costas agasállanos nesta reentrada con Vampira de biblioteca, un novo libro da súa factoría creativa, ilustrado por Víctor Rivas. Unha aventura cen por cen ledicia que integra tres das súas principais liñas de traballo: a exploración de medos e perdas no inframundo paralelo, creado en Escarlatina; a indagación no eido do coñecemento e da tecnoloxía utilizando a estética steampunk, iniciada n’ A señorita Bubble e A balada dos unicornios; e a recreación do mundo dos animais estraños e a creación de sociedades compartidas cos seres humanos, presente n’ As peripecias de Extravaganzza Pérez. Tres esteos literarios que prenden nunha mesma trabe, a voz enérxica de Eleonora, a nena vampira chucha tinta e vegana que relata a súa historia como defensora dende hai máis dun século dos fondos da biblioteca de Coímbra ameazados pola terrible praga do couzón real que pretende papalos.

Nas páxinas iniciais, a narradora e protagonista propón á lectora que se quere gozar desta aventura literaria antes debe descalzarse e identificar e escribir os seus medos, aquelas cousas ou situacións que lle producen un profundo desacougo. Só despois poderá poñerse máis cómodo na cama ou no sofá e saber todo o que lle aconteceu a Eleanora e aos morcegos Xa e Mon cando coñeceron ao avó Mariano e a súa familia toda. Un pacto inicial coa lectora que tamén o é de exaltación apaixonada do valor dos libros e das bibliotecas, ameazados tanto polos perigos do temible couzón da morte como pola idiotez e alienación provocada polo uso doutros soportes onde procurar información, como internet, as redes sociais ou os videoxogos.

Vampira de biblioteca pertence a esa clase de grandes libros sobre o mundo dos libros. Unha defensa da cultura do libro protagonizada neste caso por unha vampira punki, tamén vixía dos libros e lectora letraferida, que como aquel bombeiro Montag de Fahrenheit 451 (parabéns a Xerais pola nova edición deste clásico), pretende poñer a salvo un por un os imprescindibles da  biblioteca ao seu cargo (como Drácula, o vampiro máis respectado de toda a historia) chuchando a tinta das súas páxinas para poder inxectalas noutro soporte e deixalas fóra de perigo. Unha xenerosa estratexia, como a de procurar as palabras perdidas na casa dos humanos, que leva a historia, nun xiro inesperado e moi brillante, á exploración do valor da amizade, como algo que medra se a alimentas e a cultivas. Lemos tamén para querer e ser queridos, o que obriga a considerar a lectura como unha actividade vinculada ao eido emocional.

Ledicia Costas acerta de cheo cando ofrece unha aventura literaria de amizade entre vampiros, humanos e animais dirixida a un lectorado autónomo (a partir de 9 ou 10 anos) cando comeza a compartir a experiencia lectora sobre libros impresos coa utilización do hipertexto da web, a iniciarse no uso da comunicación nas redes e adestrarse no uso dos videoxogos compartidos. Acerta Ledicia cando fai esta exaltación imaxinativa e atrevida do valor dos libros e da bibliotecas fuxindo das mexericadas do aroma ou cheiro dos libros e outras trapalladas propias dos que non entenden que a hibridación da lectura é hoxe un camiño sen volta. Ledicia por medio de Eleanora, a súa vampira 451, defende os libros por que como aquel Montag de Bradbury sinte que detrás de cada libro hai unha persoa que  fala . Velaí o milagre e a marabilla da lectura pola que paga tanto a pena vivir aventuras como cada unha que nos ofrece Ledicia, facernos humanos. Recomendo vivamente esta Vampira de biblioteca, libro importante.

Onte 2067: «Ex Libris. The New York Public Library»

/en , , , , , , , , , /por

Nunca esquecerei a visita que fixemos a sede da quinta avenida da Biblioteca Municipal de New York. A imaxe daquel policía maior de cor facendo taichi no xardín da biblioteca permanece aínda na memoria daqueles dias felices de turistas en Manhattan. Lembranzas anovadas durante as tres horas e cuarto de Ex libris, o extraordinario e monumental documental do mestre Frederick Wiseman, un fluír de vida cotián novaiorquina, tamén unha emocionante gabanza da lectura e do valor da biblioteca pública como institución de integración comunitaria.

A película é unha lambetada audiovisual, na que se entrenobelan longas intervencións orais (presentacións de libros, conversas con autores, xuntanzas do persoal bibliotecario, discursos, clubes de lectura…), que vai conformando un alegato a prol do acceso democrático ao coñecemento e a participación do lectorado (a cidadanía) na xestión da propia institución.  Un autorretrato da propia biblioteca publica concibida como unha  catedral laica, aberta no corazón da cidade dende hai máis dun século ao avance do coñecemento e ao fluír das artes todas. Mais tamén a instánea dunha institución en crise nun momento de mudanza profunda (2016-2017) que se prepara para transformarse nunha rede que permite ao lectorado de todas as condicións (funcionais, sociais e xeracionais) o acceso información e a lectura en soportes diversos. Unha transformación proxectada sobre dous retos: o primeiro, o carácter hibridado e descentralizado dos servizos e, o segundo, a intencionalidade inclusiva de cada unha das súas actuacións. Todo un programa para calquera cidade do noso tempo. Recomendo esta alfaia do cine documental, indisensable para letraferidos e amantes dos libros como para profesionais da edición e da biblioteca.

Onte 2060: «Dez gatiñas viaxeiras» de Eva Mejuto e Víctor Rivas

/en , , , , , , , , , , , /por

Cando se xuntan os talentos de Eva Mejuto, unha experta en álbum ilustrado (velaí os seus xa clásicos como Maruxa), e de Víctor Rivas, un dos ilustradores galegos internacionais máis agudos, non é estraño que ofrezan unha marabilla como Dez gatiñas viaxeiras (Xerais 2019). Utilizando a estrutura dun conto tradicional acumulativo decrecente e textos rimados, o que permite unha doada memorización, propoñen ás primeiras lectoras unha viaxe en furgoneta pola Galicia enteira, dende o monte de Lestrobe até a Illa de Ons, pasando por Trives, a Muralla de Lugo, ás videiras do Salnés, o teatro de Ourense, o tráfico de Vigo, e o acougo da illa de Ons, onde viaxan cada unha das gatiñas.

Un texto para contar, cantar e memorizar, que incita a unha lectura visual detallada na procura de informacións gráficas agochadas, o que a transform nun xogo de identificación e procura de diferenzas. Aventúrolle  a este álbum un éxito rotundo. Recomendo que pola súa utilidade didáctica e a orixinalidade da proposta de coñecer o país non falte en biblioteca de aula ningunha de Educación Infantil.