Onte 1714: Días de feiras

Feira_do_Libro_de_Ribadeo_2016

Coincidindo co inicio do mes de xullo participamos nas Feiras do Libro de Vigo e de Ribadeo, dúas iniciativas para reconquistar o espazo público para os libros e a lectura. O venres acompañei a Ledicia Costas e a Pedro Feijoo nas súas presentacións en Ribadeo, onde Antonio Reigosa fixo un pregón memorable e onde María Lado e Lucía Aldao pecharon a xornada co seu recital «Sempre en Ibiza». As máis de tres horas de viaxe de Cíes á illa Pancha serviron para comprobar que «en Galicia todo é bonito», ademais de actualizar análises e compartir proxectos en marcha, o que un editor sempre moito agradece na conversa cos autores e autoras.

Feira_do_Libro_de_Vigo_Porta_do_Sol_01-07-2016

Unha xornada literaria moi intensa, coma a que sei se desenvolveu na Feira do Porta do Sol de Vigo, que abriu ao mediodía Antonio García Teijeiro co seu pregón e na que nun serán con moito publico participaron María Solar cunha longa sesión de alicientes e Ramón Nicolás coa presentación moi exitosa d’ O espello de mundo, a súa estrea como novelista. Unha feira viguesa que visitamos onte acompañando á asinatura de Pedro Feijoo e na que puidemos parolar devagariño cos libreiros vigueses esperanzados por esta mudanza de ubicación que devolve visibilidade á feira que hai máis de catro décadas creou na Alameda O vello Patiño.

Pedro_Feijoo_Vigo_02-07-2016

Tanto no caso da feira viguesa coma na mariñá, a primeira organizada cos criterios e coa dirección da Federación de Librarías e a segunda pola concellaría de Cultura de Ribadeo, comprobamos a importancia a implicación das iniciativas locais para deseñar, compartir e visibilizar o programa de actividades e procurar a implicación dos públicos. Un compromiso entre librarías, editoras e poderes locais imprescindible para refundar estas convocatorias que levan os libros as nosas rúas e prazas.

Onte 1705: Feira do Libro de Redondela

María_solar_redondela_18-06-2016

Acompañei onte a María Solar na presentación d’ As horas roubadas na Feira do Libro de Redondela. Gustoume a ubicación da feira na Alameda, entre a casa do concello e a estatua de Castelao, un espazo ideal para crear unha tradición de visibilización do libro e da lectura na vila dos Viadutos. Gustoume o esforzo por dedicar esta primeira edición á literatura galega escrita por mulleres, convidando á escrtiora María Xosé Queizán como pregoeira. Como me gustou o apoio intenso á feira que achegou a biblioteca pública, unha das máis dinámicas do noso país, con numerosas actividades de animación para públicos diversos. Bos alicerces, sen dúbida, para facer medrar este espazo público para o libro e a lectura nunha cidade con tradición no apoio á creación literaria galega, sexa pola creación e renacemento do Premio Blanco Amor de novela ou polo veterano concurso Os Viadutos de narrativa para menores de trinta e cinco anos. A refundación das feiras do libro de Galicia pasa pola consolidación dun novo circuíto de feiras de fin de semana (de xoves a domingo) en localidades como Redondela, Ribeira, Cangas, Rianxo, Viveiro, Ribadeo, Monforte, Lalín, Carballiño, O Barco… Feiras ás que cómpre apoiar cunha programación literaria potente. Hai futuro para estas feiras.

Onte 1679: Os outros feirantes de Lugo

Feira_do_Libro_Lugo_2016

Acompañei onte a Manuel Iglesias Turnes na presentación de Que non te aten na Feira do Libro de Lugo. Quedei moi gratamente sorprendido coa gran actividade desta feira, onde os libreiros de Lugo tomaron as rendas do programa de animación. Rematada a presentación de Turnes comezou «Os outros feirantes», un programa alongado até ás once da noite, ao xeito de noite branca, conducido polo poeta Lois Pérez e a escritora Esther Carrodeaguas, coa participación do mago David Méndez e a música de Zócalo. Unha iniciativa magnífica, moi ben acollida polo público, que se engade a outras tamén excelentes como as actividades para escolares, o concurso de relatos en colaboración con El Progreso, a exposición «Debuxando na feira», o programa de recomendacións dos lectores e lectoras e o concurso de tapas «Substantivo feminino».

Esta auténtica revolución da programación e da comunicación da feira do Libro de Lugo demostra que as actuais feira do libro de Galicia teñen moitas posibilidades de mellora. A participación corresponsable de todos os sectores da lectura, o liderado das librarías e editoras locais e o apoio das administracións locais son imprescindibles para a posta en marcha dun novo modelo axeitado a cada cidade ou vila. Outras feiras do libro son posibles. Parabéns ás librarías lucenses por este compromiso renovado coa súa feira.

Onte 1662: Sobre a Feira do Libro de Compostela

Feira_libro_Santiago_2016_02

Volvín onte á Feira do Libro de Santiago para acompañar a Carmen Blanco Ramos na presentaciónO volframio en Varilongo. Un serán literario interesante iniciado co obradoiro infantil “Horta con Arte” ao que seguiu a presentación do libro-filme Manuel María: Eu son fala e terra desta miña terra de Margarita Ledo Andión, publicado por Numax-Apiario. O máis chocante do caso é que xusto á mesma hora celebrábase na Rúa do Vilar o acto de entrega dos Premios da Crítica de poesía e narrativa en galego outorgados a María do Cebreiro polo poemario O deserto, publicado por Apiario, e a Manuel Rivas pola novela O último día de Terranova, incluída no catálogo de Xerais. Sufrín a decepción de non poder participar en dous actos a un tempo. Non sería posible incluír no programa da Feira do Libro un acto literario tan relevante como esta entrega dos galardóns da Asociación Galega da Crítica?

Como tamén semella incomprensible que coincidindo coa celebración da FILBA, na que Compostela é cidade convidada e onde acudiu unha ampla delegación galega, tanto política como cultural, esta edición da feira da Alameda non conte cun apoio máis decidido do concello de Santiago. Moitas veces queixámonos do escaso atractivo da programación das feiras do libro de Galicia e da necesidade de refundar este proxecto (xa cunha historia de catro décadas) entre todo o sector do libro. Quizais sexa o momento de deixar de laiarse de forma rotineira e poñerse a refacer este proxecto estratéxico entre todo o sector do libro e da lectura. O futuro das feiras do libro en Galicia é un reto para o sector da libraría, mais tamén da edición, da creación, da crítica, da biblioteca e dos poderes públicos, tanto da Xunta de Galicia como das administracións locais, deputacións e concellos, que non poden renunciar a súa responsabilidade de contribuír a facer visible o libro no espazo público.

Onte 1646: Gala do Libro Galego

Gala_do_Libro_Galego

Esta fin de semana déronse a coñecer as obras finalistas dos Premios Gala do Libro Galego 2016 convocados conxuntamente, por vez primeira, pola Asoiación de Escritores en Lingua Galega (AELG), a Asociación Galega de Editores (AGE) e a Federación de Librarías de Galicia. Ademais da lóxica satisfacción que supón para o cadro de Xerais contar con 11 obras finalistas, en case todas as cetegorías, esta Gala do Libro está chamada a abrir unha nova etapa de colaboración entre os membros do sector do libro galego. Rematar cos gremialismos e compartir unha acción potente de visibilización do libro literario galego e do asociacionismo no sector son obxectivos da Gala que celebraremos no teatro Principal de Compostela o serán do 14 de maio. Unha iniciativa novidosa que merece recoñecemento e apoio. Beizóns ás responsables das tres asociacións que, despois de varios anos de conversas, convocan a Gala.

Onte 1641: Impresión na libraría

Cf3kCkNXEAEtiP2

Tanto esta noticia sobre a apertura en París da primeira libraría que permite ao cliente imprimir nuns minutos o libro que vai mercar como as declaracións do libreiro José Bangueses en Biosbardia expresan as posibilidades que a actual impresión dixital ofrece á edición cultural en papel. Hoxe os procedementos de impresión en baixa tirada xa está sendo moi utilizados na edición en galego. Xaora, os sistemas de Impresión Baixo Demanda, sexa o Espresso Book Machine ou o Kalaiki IBD (do Grupo Arnoia), son máis flexibles xa que permiten a impresión de tantos exemplares como se precisen, o que supón unha completa revolución dos procedementos tradicionais de edición e libraría e da propia cadea de valor do libro impreso. Non dubido que no momento que se afinen algúns protocolos en relación co acceso aos arquivos do editor a IBD protagonizará a edición cultural.

Onte 1616: Polo activismo da lectura en galego

IMG_0113Acompañamos onte a Manuel Iglesias Turnes na presentación de Que non te aten na Casa da Cultura de Mazaricos. Como sucedera a pasada semana en Arzúa foron case un cento as persoas participantes nun acto literario excelente que pechou o mónólogo que o veterinario e fotógrafo José Luís Míguez Vázquez preparou sobre o Libro No país das vacas de Xurxo de Lobato. Tras actos tan magníficos como o de onte na Picota, reitero a miña convicción de que é posible ampliar os públicos da edición literaria en galego, un proxecto que require contar tanto co activismo dos autores, editores e libreiros como co compromiso das administracións para facer visible o libro galego no espazo público. Cada vez estou máis convencido que resulta moito máis util para o sector da edición galega apostar por este activismo de colocar a lectura como cerna das políticas culturais ca laiarse de forma rotineira na dependencia do noso sector do mercado infantil e educativo. Diante da desfeita da política para o sector do libro galego dos gobernos de Feijoo e asumindo ás dimensións reducidas dos nosos públicos e as feblezas da nosa rede de distribución libreira, paga a pena comprometerse por un novo activimo orientado a ampliar a edición en galego a novos públicos e novos espazos, mais tamén capaz de esixir que a lectura en galego sexa a cerna das políticas culturais, lingüísticas e de igualdade de todos os poderes públicos.

Onte 1602: «De las librerías», Fray Diego de Arze

De_las_librerias_Museo_Masso

No Museo Massó de Bueu, onde presentamos onte O dobrón de a oito, a magnifica novela de aventuras de Alberto Fortes, atopei nunha porta un bronce no que se reproduce un texto de Fray Diego de Arze sobre as librarías. Chamou moito a miña atención atopar un texto tan interesante sobre bibliofilia barroca nunha sala onde se expoñen algunhas maquetas de embarcacións da armada española do século XVIII, que o historiador Xosé Fortes Bouzán nos situou á altura das mellores do Museo Naval de Madrid.

9788490011997_frontcoverFedellando despois na rede comprobo que o texto de Diego de Arze pertence a un libro escrito a finais do XVII polo franciscano murciano e publicado pola Biblioteca Nacional en 1988,  cuxo longuísimo título expresa as súas intencións:

De las librerías, de su antiguedad y provecho, de su sitio, de la estimación que de ellas deben hacer las repúblicas, y de la obligación de los príncipes, assi seglares como eclesiasticos, tienen de fundarlas, augmentarlas y conservalarlas.

En todo transcribo o texto do bronce de Massó que, salvando algunhas distancias sobre o papel da relixión, non perdeu miga de interese sobre o papeldos poderes públicos na promoción das librarías (e bibliotecas):

Si es vuestro, como de buenos padres de la patria, juntad thesoros, ensilar trigo, proveer armas, ordenar ferias para las necesidades públicas y menester de los pobres, y tiempo de guerra y comodidad de la contratación, no pongais en olvido las librerías, pues son los thesoros de los ingenios, los graneros del pan de la sabiduría, las armerías contra los enemigos de la religión, las ferias de la contratación de las letras.

Onte 1562: La Central de Callao

Nos-Historia-CallaoCoñecimos a librería La Central de Callao, instalada nun vello edificio de tres andares na rúa Postigo. Comprobei de primeira man que o éxito desta rede de librarías culturais radica tanto nas novidades que recomenda como na escolma e organización dos seus diferentes fondos especializados en humanidades, con especial atención aos de narrativa, poesía e ensaio.

Nesta selección está o seu ADN, que a singulariza fronte outras cadeas e fideliza a súa clientela, que se move con seguridade entre os seus diferentes cuartos e andeis. É un acerto a organización do fondo de narrativa por linguas, ofrecendo tanto títulos traducidos como algúns en idioma orixinal. Organización que permite atopar en pleno centro de Madrid algúns títulos en catalán e uns poquiños en galego (Herba moura, Merlín e familia, Cousas…), o que merece ser destacado. Como o feito de que na amplísima oferta de revistas culturais se atope a revista Luzes. La Central amosa que, ademais de contar cunha cafetaría moi popular, o esencial nunha libraría é a calidade da súa escolla bibliográfica.

Onte 1562: A colleita de 2015 de Fervenzas Literarias

fervenzas_literarias_2015

Como xa é tradición dende hai nove anos, coñecimos onte o ditame dos premios Fervenzas Literarias aos mellores libros e iniciativas do ano 2015. Os Fervenzas son sempre os primeiros da xeira anual de premios a obra editada, ao tempo que teñen a singularidade de ser outorgados por votación de medio milleiro de internautas, que expresan as súas preferencias arredor de vinte categorías da creación editorial galega actual. Como editor non podo máis que abeizoar a continuidade e rigor desta iniciativa de Fervenzas literarias, como a calidade desta revista literaria dixital, auténtica pioneira no noso humilde sistema.

No que atinxe ao resultado desta colleira 2015, estamos moi satisfeitos pola importante presenza de títulos editados por Xerais nas diversas categorías, nalgúns caso sendo considerados como os «mellores do ano». Así sucedeu con A boca da terra de Manuel Rivas, mellor libro de poesía; Raclette de Santiago Cortegoso, mellor libro de teatro, Historia da literatura infantil e xuvenil galega do equipo coordinado por Blanca Roig, mellor libro de ensaio; Europa Express de Andrea Maceiras, mellor libro xuvenil; O papiro do César, mellor libro de LIX traducido (por Isabel Soto e Xavier Senín); O último día de Terranova, mellor capa de adultos e Lendo lendas, digo versos, mellor capa de LIX.

Como tamén moito nos aprace que Xerais sexa considerada outra edición máis como mellor editorial do ano,  Culturgal como «o mellor acontecido de 2015» e Brétemas, a pesar de non ser un blog estritamente literario, continúe sendo valorado. Merecen, ademais, os nosos parabéns Ledicia Costas como «autora do ano», Xosé Cobas como «ilustrador do ano» (ademais de autor das ilustracións das dúas mellores capas) e Armando Requeixo como crítico literario e responsable do mellor blog. Outro tanto a Antón Riveiro Coello, autor d’ Os elefantes de Sokurov, mellor libro de Narrativa; Maria Solar, autora d’ O meu pesadelo favorito, mellor libro infantil; Davila autor d’ O bichero, mellor álbum de banda deseñada, Laureano Araújo Cardalda, tradutor d´ A morte en Venecia de Thomas Mann, mellor libro traducido para o público adulto; Couceiro como mellor libraría e Praza como mellor medio de comunicación.

Abonda con repasar as obras e iniciativas recoñecidas como finalistas en cada unha das categorías para recoñecer a diversidade da oferta do sector editorial galego, a pesar de que non amanaisen os ventos da crise nin a inacción das políticas públicas de lectura. O 14 de maio, data na que se celebrará no Teatro Principal de Compostela A Gala das Letra, organizada conxuntamente pola AELG, AGE e Federación de Librarías de Galicia, coñeceremos un novo ditame sobre o publicado en galego o pasado ano. Xaora, as nosas beizóns aos responsables de Fervenzas e a todos os autores e autoras, ilustradores e ilustradores, tradutores e tradutoras e editoras recoñecidas.