Onte 1234: «Parabéns para ti!»

Como en tantas outras ocasións son o concello de Carballo e a Mesa os promotores dunha valiosa iniciativa normalizadora: un videoclip para facilitar que nenas, nenos e maiores celebren e feliciten os aniversartios en galego.

Temos, pois, xa unha letra que facemos nosa para cantar en todos os aniversarios no momento emocionante de apagar as candeas coa familia ou compartir nas aulas a felicidade de engadir un ano máis na nosa vida:

Parabéns para ti / parabéns para ti / desexámosche todos/as  / parabéns para ti.

Parabéns para ti / nesta data querida / Moitas felicidades / Moitos anos de vida.

Hoxe é día de festa / cantan as nosas almas / para ti que hoxe é o teu día / unha salva de palmas!

Parabéns aos promotores e participantes na gravación dunha peza concibida para celebrarmos e compartirmos a vida na lingua de noso. Que rode!

Onte 1204: Monumento a Martín Codax

Vindel1-205x300vindel2-198x300Recibín onte na caixa de correo a comunicación do grupo Pertenza de Vigo, constituído o pasado ano para a defensa da identidade galega, informándome da súa proposta de erguer en Vigo un monumento ao poeta Martín Codax con motivo do centenario da descuberta do «Pergamiño Vindel» e da publicación das seis cantigas do cantor do mar de Vigo.

Un proxecto que recupera aqueloutro, que xa fixera hai catro décadas o editor e cronista da cidade de Vigo Xosé María Álvarez Blázquez, de quen o 5 de febreiro celebraremos o centenario do seu nacemento, de gravar en pedra os textos universais de Martín Codax coa intención de sensibilizar a cidadanía viguesa sobre unha das proezas que a humanidade realizou na nosa lingua. Mágoa que ata o momento, e pasado xa o ano do centenario do Vindel, ningunha das nosas administracións nin das institucións culturais públicas, nin da Xunta nin da deputación de Pontevedra nin do concello de Vigo, máis alá dalgunha fotografía de circunstancias acometese un proxecto conmemorativo coma o proposto por Pertenza.

Xaora, entendo que ademais do monumento a Martín Codax sería acaído solicitar á Pierpont Morgan Library de Nova York, onde se garda nunha cámara acoirazada dos seus sotos o «Pergamiño Vindel», a súa cesión para expoñelo de forma itinerante por Galicia, comezando pola cidade de Vigo. Como non sería disparate ningún estudar as posibilidades da súa adquisición para que peza tan fulcral da literatura galega pasase a formar parte do patrimonio galego. Apoiamos ao grupo Pertenza no seu proxecto no que deberían participar todos os poderes públicos que operan en Vigo.

Onte 1163: Culturgal de todos e todas

DSC_3951A dous días de abrir as súas portas, a programación de Culturgal 2014 continúa compartíndose en facebook  e twitter como un exercicio necesario de corresponsabilidade entre organizadores, expositores, artistas e públicos. Unha xenerosidade que achega azos ao equipo de traballo de Culturgal que se afana nestes días cos derradeiros preparativos. No entanto, sabemos que todos os esforzos de difusión son necesarios para animar a viaxar a Pontevedra esta fin de semana aos máis indecisos. Aí a importancia que lle damos ao acordo de Culturgal con Renfe do que poden beneficiarse os participantes e visitantes da feira (un desconto do 30 % no prezos dos billetes). Como tamén cremos imprescindible a incorporación da lingua de signos no acto oficial de inauguración da Feira e na realización de visitas guiadas como un esforzo por rachar barreiras. Xaora, o arranxo por vez primeira dun espazo de lactancia, do Espazo Bebés e dunha programación específica para os que levan cueiros expresa a vontade de Culturgal de ser unha feira das industrias creativas onde cada un dos públicos teña o seu espazo e a súa referencia. Agradecemos o último pulo publicitario para que ninguén quede sen noticia deste Culturgal de todas.

Onte 1153: Construír Culturgal

Culturgal_21-11-2014

Presentamos onte diante dos medios o programa de Culturgal 2014. 70 expositores, 150 actividades literarias, musicais, teatrais, artísticas e formativas destinadas a públicos diversos artellan o eixo do programa de tres xornadas moi intensas nas instalacións do Pazo da Cultura, Auditorio e recinto feiral de Pontevedra. Un programa concibido coa intención de ampliar o perímetro de Culturgal dende a corresponsabilidade dos diversos sectores das nosas industrias culturais e do patrocinio das administracións públicas e entidades privadas.

Entre as novidades do programa dunha feira, sempre con vontade de sorprender e innovar, saliento as dúas grandes exposicións de artes plásticas e visuais (Do papel ao xesto e XX anos de Bravú), o deseño dunha programación específica para bebés e dun espazo para lactancia, a introdución de actividades de gastrocultura, a potenciación da programación cinematográfica, as ceas temáticas no recinto feiral, o vermú cultural do domingo (ao que convidamos a 26 asociacións profesionais dos diversos eidos da cultura do país), emisión de programas do Diario Cultural da Radio Galega (premio do público) e Discópolis de Radio 3 en directo, o concerto de Caxade, a presentación dos novos discos de Magín Blanco, Guadi Galego, María Fumaça, Cantares do Brión, Maghua, o concerto da banda dos cueiros, a presentación da App Contacontos, o foro de Crowdfunding e Coworking, os encontros de editores con bibliotecarios e profesorado, ou as conversas literarias con Helena Miguélez, María Reimóndez, Suso de Toro, Xurxo Souto, Alberto Ramos, Fran Alonso, entre outros autores e autoras.

Un programa que iremos debullando con maior detalle nos vindeiros días, concibido para públicos e audiencias específicas, mais tamén moi vencellado ás novidades que os expositores ofrecerán nos seus stands. Culturgal como un espazo de todos e todas, interxeracional e transversal, horas de ledicia e entusiasmo para compartir sintagmas de simpatía e afecto para a nosa lingua e para as nosas artes. Propoñemos construír Culturgal para reforzar o papel e a independencia das industrias culturais propias. Un Culturgal alicerzado sobre a forza dos seus públicos e sectores profesionais. Convido a compartir o programa e solicito axuda para difundir na rede esta convocatoria. Culturgal no pazo da Cultura de Pontevedra do 5 ao 7 de decembro.

Onte 1114: Premios da Crítica Galicia 2014

P1020268

Non defraudaron os Premios da Crítica Galicia deste ano dos que coñecimos onte o seu ditame e nos que por vez primeira en trinta e sete edicións asistiu o presidente da Xunta de Galicia. É innegable que quedei fachendoso polos dous premios recibidos por libros publicados por Xerais, a gran novela de Xosé María Lema, que xa quedara en varias oportunidades co mel nos beizos, e a Estilística da lingua galega de Freixeiro Mato. Como tamén foron excelentes noticias o recoñecemento a traxectoria de Berrogüetto, coincidindo co seu adeus dos escenarios, como de Costa da Morte, a película de Lois Patiño que internacionaliza o Novo cinema galego. Como merecen todos os parabéns Antón Pulido, o noso grande pintor contemporáneo, e o labor de Yolanda Castaño no ciclo Poetas D(in)versos do Agora coruñés e Ponte-Poética en Pontevedra. Foi a novidade desta edición a nova modalidade de Cultura Gastronómica que recoñeceu a creación do Marrón glacé por parte do Grupo Cuevas, capaz de transformar a humilde castaña nunha excelente delicatessen internacional. Os chamamentos á recuperación do consenso arredor do idioma, coincidindo co décimo aniversario da aprobación do PXNLG, que fixeron dende a tribuna Lema e Freixeiro, como as apelacións á excelencia de Castaño, Pulido, Patiño e Anxo Pintos foron tamén moi oportunas. Outra excelente edición dun esforzo en mancomún do que participamos.

Onte 1024: Librosbanco en Londres

looking_glass

Quedei engaiolado coa reportaxe de The Guardian sobre os librosbanco en Londres, «Books about Town», unha desas marabillas ideadas polos poderes públicos no Reino Unido para o fomento da lectura. 50 bancos en forma de libro, dedicados cada un deles a un autor ou personaxe literario relacionado con Londres e ilustrados por un artista diferente, expóñense por toda a cidade durante os meses de xullo e agosto para ser poxados a comezos de outubro coa intención de obter fondos para The National Literacy Trust. Os promotores desta iniciativa, que lembra a Cowparade, pretenden que os londinienses e os visitantes gocen da experiencia de sentar nun libro cun libro na man. Os espazos públicos transfórmanse en espazos de lectura, a cidade nunha grande biblioteca ao aire libre, onde descubrir títulos, autores e ilustradores. Unha iniciativa para pasear polos parques públicos e sorprenderse cos libros e a literatura.

Coma no Reino Unido é adoito, os librosbanco poden ser patrocinados polas empresas privadas, sobre todo por editoras como Andersen Press que patrocina o bancoelmer de Mkee, ou Penguin que o fai co personaxe de Jacqueline Wilson. O catálogo de librosbanco é amplo, hai títulos do século XX como 1984 de Orwell, Febre nas bancadas de Horby, A máquina do tempo de Wells, outros clásicos como Os contos de Canterbury ou a  Alicia de Carroll. Hai rotas e concursos para localizalos, un completo programa de actividades literarias, ademais dun concurso promovido por The Guardian para escoller o librobanco número 51, ese que falta nunha escolma moi dificil de pechar, que será patrocinado polo propio xornal. Os librosbanco é outra desas iniciativas británicas de promoción lectora das que tanto temos que aprender. Paga a pena tirar dese fío.

Onte 978: Na Romaría das Letras do Barbanza no pazo de Goiáns

Romaria_Letras_Barbanza_17-05-2014

Participamos onte na presentación d’ A voz do vento, a novela de Pemón Bouzas, que se celebrou na Romaría das Letras do Barbanza organizada cada ano no Pazo de Goiáns de Boiro pola asociación cultural Barbantia. Gustei moito do modelo de festa popular desta romaría literaria, na que ao longo do día participan máis de dúas mil persoas, cun protagonismo moi claro para as letras, a música e a exaltación da cultura popular. Gustei do concerto de Najla Shami, unha marabilla a súa incoporación á nosa lingua e cultura. Porén, lamentei o estado de abandono do magnífico pazo de Goiáns, rescatado como espazo público polo goberno municipal anterior de Boiro, mais que agarda unha urxente intervención dos poderes públicos para evitar a súa ruína.

O modelo de Barbantia de romaría das letras, como o Festiletras de Ponteceso, é o que maior futuro ten para refundar o Día das Letras Galegas. O 17 de maio debe ser unha xornada de festa popular dos libros, do teatro, da música e cinema galegos, cun protagonismo inequívoco para a lingua galega e para os seus creadores, na que ningún autor ou autora, editor ou editora, libreiro ou libreira, actor ou actriz, nin persoa relacionada coa música galega ou co noso cinema pode estar desocupada. Para superar a tan criticada ritualización do 17 de maio é imprescindible esta mobilización expansiva do noso asociacionismo e tecido cultural cultural. O traballo xeneroso de onte dos membros da asociación cultural Barbantia no pazo de Goiáns demostra que é perfectamente posible. Beizóns para eles.

Onte 954: Se non hai vento, vogar

Constitucion Foro Reimprimete

Excelente resultou a iniciativa do Fóro Reimprímete, coa que onte vinte organizacións empresariais e profesionais relacionados co sector do libro e a cultura gráfica celebramos en Compostela o Día do Libro. Con espírito mancomunado e corresponsable reclamamos no actual proceso de hibridación da comunicación cultural e educativa a recuperación efectiva do carácter estratéxico do sector do libro e do produto gráfico en Galicia. Foi o magnifico manifesto «Se non hai vento, vogar», escrito pola escritora Rosa Aneiros, o texto que acrisola o espírito proactivo dunha plataforma con vontade de consolidarse que representa a 500 empresas e a 1.300 profesionais independentes. A pesar das dificultades inevitables do proceso de mudanza e de poderosos obstáculos, o sector do libro e do produto gráfico en Galicia ten futuro.

Onte 943: nic.gal

nic.gal_13_04_2014

A de onte pasará á historia externa da lingua galega por ser a data na que pasou a produción en probas o primeiro espazo web con dominio punto gal. Un fito senlleiro para o futuro do idioma galego na primeir ametade do século XXI, que así consolida a súa presenza singular na rede. Un proceso promovido contra vento e marea pola asociación puntoGal, (representada por nic.gal), que tamén xestionará e controlará este dominio galego activado dende onte polo ICANN, o organismo internacional que xestiona a rede a nivel mundial.

A partir de agora comezará un programa de «Pioneiros« co que a asociación puntoGAL busca a promoción do novo dominio de primeiro nivel facilitando a posta en funcionamento dunha serie limitada de dominios de Internet para entidades de certa relevancia lingüística, cultural e social. Máis tarde comezará o período de lanzamento repartido nas fases de «Abrente» (sunrise) e «Carreira» (landrush), para despois abrirse o rexistro ao público xeral. No período de «Abrente» as administracións públicas e asimilados terán prioridade para rexistrar os seus dominios co sufixo .gal, seguidas polas entidades que teñan unha traxectoria probada de promoción da lingua ou da cultura galegas; as marcas rexistradas no Trademark Clearing House de ICANN e outras marcas rexistradas, nomes ou intereses protexidos; e páxinas realizadas ou con versión en lingua galega. Mentres, o período de «Carreira» facilitará o acceso ao rexistro .gal a rexistrantes sen dereitos ou intereses protexidos.

Tempo haberá de recoñecer aos responsables desta proeza que, en palabras do académico Manuel González, presidente da asociación puntoGAL e primeiro promotor do dominio, «dará visibilidade universal a nosa personalidade particular». Cónstame que foron moitos os apoios (12.000 persoas e 110 entidades), os esforzos e mesmo os cartos privados arriscados para acadar este dominio galego que en tempos difíciles abre un horizonte esperanzador para a lingua galega e a cultura dixital no idioma dos galegos. Beizóns a Manuel González e aos membros de puntoGAL.

Onte 939: Respectar a nosa elección

Dentro da magnífica campaña «Como cho digo», publicouse onte unha peza na que expreso a miña convicción de que os medios de comunicación deben respectar a opción daquelas persoas que declaramos en galego. O feito da transcrición das nosas palabras na lingua na que foron expresadas, ademais de respectar o noso dereito a utilizar o galego, debería supoñer unha maior fidelidade informativa.