Onte 1089: Detalles didácticos

2014091612275761547

Deixando fóra o contido dos discursos e as circunstancias da visita, o que me máis interesou da inauguración do curso que os Reis realizaron onte no Colexio Ben Cho Sey de Pereiro de Aguiar foron algúns detalles didácticos que identifiquei nos álbums de fotos publicados na rede. Aventuro que non foi casual nin a austeridade das paredes do centro, con escasos reclamos didácticos, nin a ausencia de textos nos encerados, onde botei en falta, tanto nun caso coma noutro, maior presenza da lingua galega. Xaora, iso non impide identificar que son sobre todo materiais didácticos impresos (algúns para min moi recoñecibles) e manipulables os utilizados polo alumnado nas tres aulas do centro visitadas polas autoridades, a de Infantil de 4 anos e as de primeiro e sexto de Primaria. Unha lección moi oportuna do director do centro e do claustro deste centro público, máis aínda nun momento onde algúns pretenden identificar a calidade educativa co emprego do equipamento das tecnoloxías dixitais e a súa parafernalia publicitaria. Non obstante, identifiquei nunha fotografía un encerado dixital interactivo na clase de inglés, testemuña do proceso en marcha de hibridación dixital. Creo que toda a educación infantil e obrigatoria debe reforzar o seu carácter socialmente inclusivo, asumindo un enfoque transversal e globalizador dunhas aprendizaxes orientadas ao desenvolvemento das competencias básicas, con especial énfase para as de comunicación lingüística. Nese entorno educativo é imprescindible a hibridación dos soportes didácticos, ou o que é o mesmo, o emprego na aula tanto de materiais impresos como dixitais, tanto de materais de utilización individual como colectiva, no marco dun enfoque de ensino cooperativo e colaborativo.

Sobre o terrorismo machista

No artigo da semana en Faro de Vigo reflexiono sobre a escalada da violencia machista do pasado mes de agosto.

violencia /

Este verán produciuse en Galicia unha escalada de violencia machista. Até finais de agosto foron seis as mulleres asasinadas (catro na provincia de Pontevedra) polos seus maridos, noivos ou amantes ou polos seus ex maridos, ex noivos ou ex amantes, un número de vítimas que duplica as de todo o pasado ano, sendo o peor rexistro deste tipo dos últimos cinco, semellante ao doutras comunidades como Catalunya e Madrid de moito maior poboación. Escalada que tamén se produciu no conxunto do estado, onde estas cifras criminais son tamén tremendas, xa que até o pasado seis de setembro eran 41 as vítimas da violencia machista, dez máis que na mesma data do ano anterior, xa preto das 55 de todo o 2013. Cifras a engadir á estatística da última década na que se levan computadas máis de setecentas mulleres asasinadas. Unha barbaridade que debera ser considerada e abordada como un fenómeno terrorista, unha lacra a erradicar de raíz, un problema político e social de primeira magnitude.

Porén, este noxento terrorismo machista non recibe por parte da nosa sociedade no seu conxunto, nin dos seus poderes públicos en concreto, a mesma repulsa e a mesma severidade que a lacra do terrorismo político.   Quizais iso explique as razóns polas que as penas para os condenados polos delitos asociados á denominada “violencia de xénero” son sensiblemente menores ás dos crimes políticos. Quizais iso explique que diante da opinión pública este crimes contra as mulleres se transformen en froitos dunha cegueira transistoria por un amor non correspondido, polo feito de ter sido abandonado, por un ataque de celos ou mesmo pola falta de traballo do asasino. Quizais, tamén por iso, os actos de repulsa por cada un destes asasinatos case nunca convoquen a milleiros e milleiros de persoas, quedando reducidos á rotina dos minutos institucionais de silencio, á expresión da dor das familias e amizades nos enterros e ás teimosas mobilizacións de resistencia do movemento feminista. Quizais por iso a excarcelación prematura destes asasinos non provocara nin as protestas nin a indignación da doutros autores de atentados. Quizais por iso eses centos de mulleres asasinadas non recibiron a consideración de vítimas do terrorismo. Semella que estes asasinatos continuos de mulleres fosen apenas unha inevitable e fatal expresión dunha violencia no eido do privado imposible de atallar, un fenómeno que non provocou aínda suficiente “alarma social” para ser abordado como cuestión de estado.

A pesar de que xa hai case dez anos foi aprobada a “Lei de Medidas de Protección Integral contra a Violencia de Xénero” a loita contra o terrorismo machista nunca chegou a formar parte do primeiro plano da axenda pública, aquela que manexan os poderes públicos e os medios de comunicación. Así o entenden as organizacións feministas que a pasada semana entregaron no Parlamento Galego unha táboa reivindicativa na que reclamaban a posta en marcha dunha serie de medidas contra a violencia machista, no marco dunha abordaxe integral do problema. A loita contra a lacra machista non é unha responsabilidade só das políticas e departamentos de Igualdade, xa que corresponde a acción global dos gobernos.

As medidas educativas encabezan sempre estas accións destinadas a combater o virus machista que inocula de forma silenciosa a sociedade. Sexa por medio de programas coeducadores nos centros, rachando xa dende a educación infantil e primaria cos funestos estereotipos actuais do universo rosa de princesas para as nenas e dos superheroes violentos para os nenos, como polos programas de educación afectivo-sexual impartidos para o alumnado adolescente de Secundaria, nos que se deberían poñer en cuestión os funestos modelos de amor de cadeado, onde hoxe teñen a súa orixe moitos comportamentos machistas e violentos da nosa mocidade e mesmo algúns destes crimes.

Por importantes que sexan, para loitar contra esta violencia machista non abonda coas medidas educativas. Precísase, ademais, completar o mapa de xulgados especializados en violencia de xénero e poñer en marcha medidas para axilizar a tramitación de denuncias. Cómpre desenvolver campañas de concienciación sobre a corresponsabilidade social para illar aos agresores. Como tamén é necesario respectar un protocolo de actuación a respecto do tratamento da violencia de xénero nos medios de comunicación na liña das recomendacións do Colexio Profesional de Xornalistas. En definitiva, requírense medios para desenvolver programas específicos nos eidos xudicial, sanitario, laboral, asistencial e de protección das vítimas e das súas familias. E, polo tanto, a mobilización de recursos económicos públicos, o que resulta incompatible coas políticas de recortes nunha cuestión de estado coma esta.

Onte 1085: Fuga de cerebros

Inauguracion_curso_2014-15Salustiano Mato, no discurso da apertura do curso, reclamou maior financiamento e denunciou a redución salarial do persoal universitario, onde Galicia vai á cabeza do Estado. Para o reitor de Vigo nas nosas universidades estase producindo unha «fuga de cerebros sistemática» provocada polos efectos letais da taxa de reposición, que recurta salarios e prazas para os investigadores, mesmo para os máis produtivos. Esta denuncia realizouse onte diante do presidente Feijóo que despois apenas modificou a súa retórica, insistindo no esforzo que realizan profesores e alumnos, «que non pode ser alleo aos cambios que constantemente se producen na sociedade», e adiando para o plan 2016-2020 un posible incremento do financiamento. Dous discursos que expresan concepcións antagónicas sobre o papel e o futuro da universidade galega. Unha, a do conformismo de quen entende o sistema universitario público como unha fonte de gasto elevadísima que cómpre reducir. Outra, a dos profesionais que conciben a universidade como motor esencial do proxecto de refundación e modernización do país. Eis outro dos dilemas galegos.

Onte 1083: Comeza o cole

escola_pitufos_vigoSei que o primeiro día de cole é unha das datas inesquecibles da vida. Onte iniciaron a longa carreira escolar tres boas amiguiñas de meu, Olivia, Celia e Violeta. Forman parte desas vinte mil picariñas e picariños galegos de 3 anos que onte comezaron o proceso de adaptación á escola infantil. Sei que nese día tan importante foron agarimadas polas súas familias e polas súas mestras, acollidas con aloumiños nunhas aulas preciosas, auténticos laboratorios preparados para falar, cantar, bailar e descubrir tantas novidades. Desexo para elas tres unha escola chea de pombas e ledicia, atenta ao desenvolvemento das competencias precisas para o seu desenvolvmento persoal pleno, en igualdade cos seus compañeiros, e á súa participación activa na comunidade educativa. Desexo que na escola queden prendidas para sempre da paixón por coñecer e descubrir, enguedelladas no fío de ariadna das boas lecturas e escrituras híbridas. Como desexo que gocen dunha escola que saiba respectar as súas diferenzas e necesidades específicas e que, a pesar de estar en Vigo, empreguen o galego como lingua vehicular e preferente de escolarización. Sorte picariñas!!!

Onte 1082: Terrorismo machista

Non_a_violencia_machistaTras a intervención do vicepresidente Rueda sobre a escalada de violencia machista en Galicia, diante dunha bancada do Goberno baleira, Carme Adán preguntou na tribuna: «Imaxinemos, por un momento, que estivésemos a falar de sete persoas mortas por terrorismo. Vostedes cren que non estaria aquí Feijóo?» E non lle falta razón á deputada do BNG cando fai este duro paralelismo, xa que o terrorismo machista debe ser considerado como unha cuestión de estado, un problema político e social de primeira magnitude. Así o entenden as organizacións feministas que entregaron onte ao vicepresidente unha táboa reivindicativa de medidas contra a violencia de xénero, que van dende accións educativas e sanitarias, a outras referidas coa xustiza e a seguridade, o emprego, o apoio ao asociacionismo feminimo, a erradicación da publicidade sexista ou o protocolo de actuación dos medios de comunicación sobre esta cuestión. Para combater a lacra do terrorismo machista non abondan os minutos de silencio. Requírese que pase ao primeiro plano da axenda pública. Daquela, a bancada azul non quedaría baleira cando se abordase no Parlamento.

Onte 1078: 50 anos da laboral

50aniversarioSouben onte polo Galicia por diante dos actos de celebración do cincuenta aniversario da inauguración da Universidade Laboral da Coruña onde estudei interno bacharelato do 73 ao 76. Aqueles anos foron esenciais e inesquecibles na miña vida. Nunca esquecerei aquela primeira viaxe no dyane 6 con papá, un día de comezos de outubro de 1973 no que me incorporei. Paramos a tomar un café en Ordes, onde vin por vez primeira o formato actual de La Voz de Galicia. Na laboral comezou todo. Sei que alí me contaxiei da paixón por coñecer, saber e compartir, froito dun ensino de espírito franquista tan exixente individualmente como cooperativo a nivel grupal. Sei que alí xermolou a miña vocación educativa ao fío dos valores de esforzo, disciplina, (tamén de liberdade) e tolerancia que nos inculcaron a ferro e fariña. Sei que alí adquirín a paixón pola lectura, polos libros, pola música e polo cinema. Sei que foi alí onde aprendín a querer a Coruña popular, aquela que ruabamos en longuísimas camiñadas de fin de semana. Sei que alí, naquel fervedoiro de liberdade e entusiasmo, foi onde fixen miña a lingua galega e onde abracei as conviccións galeguistas e da esquerda ás que servín dende entón. Sei que alí coñecín algunhas persoas marabillosas coas que por ventura transcorridos tanto tempo manteño esa amizade e lealtade fonda que non precisa de palabras. Transcorridas catro décadas, sei que aquel grupo de melenudos do colexio Atlántico, fillos de traballadores humildes, gozamos nos anos do tardofranquismo do privilexio de recibir unha educación caracterizada polo rigor e a excelencia. Nunca o esquecerei nin terei palabras para agradecelo.

grupo Facebook Laboral nuestro curso 73-76 -op

Grazas ao compañeiro Manolo Fernández polo documentadísimo vídeo que preparou e por recuperar a primeira orla, que nos enche de saudades.

Onte 1053: O silencio corrompe a verdade

O_conselleiro_de_educación_nun_centro_infantilA carta enviada por Prolingua ao Conselleiro de Cultura e Educación sobre a triste situación da lingua galega no período (decisivo) de tránsito entre a Educación Infantil e a Primaria é unha das pezas máis clarificadoras que coñecemos sobre a desfeita que o galego está vivindo no sistema educativo tras o Decreto 79/2010. En sendo moi optimistas apenas o 15 % do alumnado galego que se incorpora á Primaria cada curso, uns tres mil picariños e picariñas, utilizou na etapa infantil o galego como lingua vehicular. Noutras palabras, o 85 % do alumnado galego chega ao comezo da Primaria –un momento decisivo para o desenvolvemento das competencias de comunicación lingüística, sobre todo as de compresión e expresión oral, como para a consolidación das aprendizaxes da lectoescritura– sen noticias sobre a lingua galega, que para eles ten un status semellante ao da lingua estranxeira, coa que si tiveron contacto escolar durante a Educación Infantil. Un período de tránsito decisivo tamén para «a persistente instalación de prexuízos e ideas falsas sobre o valor das linguas en conflito«, como denuncia a plataforma apartidaria Prolingua.

Prolingua solicita á Consellaría de Cultura e Educación a publicación dos informes establecidos no Decreto 79/2010: a avaliación e o seguimento dos proxectos lingüísticos dos últimos tres anos en cada centro, un mapa detallado de uso do galego nos centros, así como os criterios utilizados pola administración educativa para a avaliación inicial do nivel de competencia nas catro destrezas básicas ao inicio das etapas de educación obrigatoria. Como salienta este texto, os responsables da Consellaría de Cultura e Educación, que mantén abertos múltiples conflitos xurídicos e administrativos, non poden continuar mudos. O silencio sobre o que está sucedendo coa lingua galega nos centros de educación infantil urbanos, como en xeral en toda a rede de centros non universitarios, denunciado onte por Prolingua, corrompe a verdade e pon en perigo a liberdade lingüística de boa parte da cidadanía. No décimo aniversario da aprobación do Plan xeral de normalizaicón da lingua galega este texto de Prolingua é oportunísimo. Recoméndoo vivamente e solicito sexa compartido nas redes.

Onte 1051: Short Term 12

Short_Term_12Temos en Vigo a fortuna de contar cos Norte onde sempre hai algunha película en versión orixinal das que non se proxectan nos centros comerciais. Fomos onte ver Short Term 12  distribuída en España como Las vidas de Grace, que chegaba coa etiqueta de «indie», presentada en Locarno, e recomendada por varios amigos. A pesar da dificultade de abordar con orixinalidade o mundo de adolescentes desarraigados das súas familias e o risco de abrir feridas de infancia provocadas polo abuso, esas que deixan marcas, o debutante Destin Cretton non sae mal parado. Evita esvarar polo apoucamento e opta pola instrospección, a reconstrución do relato interior, polo valor terapéutico de palabras e emocións, por longas conversas curadoras cara a raíz da fenda. Carreiras ao límite procurando a orixe de cada marca. Unha película digna.

Onte 1049: Arcas de paz e esperanza

Gaza_27-07-2014Este chío que Khaled ElAhmand publicou onte expresa o incalculable valor dos libros. Esta afouta rapaza gazatense sen nome rescata os seus libros entre os cascallos da súa casa destruída polo exército de Israel. Moi queridos teñen que ser para ela os libros que agarima no seu colo. Eis o poder dos libros entre as ruinas da súa terra devastada, eis os libros resistentes, arcas de paz e da esperanza negada polas bombas e o fanatismo.