Entrevista a Antonio Basanta

Antonio Basanta, vicepresidente e director executivo da Fundación Germán Sánchez Ruipérez, propón nesta recente entrevista de El Correo, interesantes reflexións sobre a lectura e o seu decisivo papel na educación. Editor educativo de grande experiencia (con quen tiven a oportunidade de traballar durante algúns anos), Basanta é hoxe un dos mellores coñecedores do sistema de lectura pública en España. Recollo algunhas das súas opinións máis significativas sobre o papel decisivo das bibliotecas no fomento da lectura:

Bibliotecas
Una labor de promoción no cambia los hábitos milagrosamente, y tiene sentido si apoya una labor previa. Ésta debe basarse en la existencia de una buena red de bibliotecas escolares y otra de bibliotecas públicas. Si ambas redes existen, cualquier campaña puede tener éxito, porque luego las personas no tienen limitaciones de ningún tipo a la hora de encaminarse a la lectura. Pero muchas veces se hace al revés: se organiza una campaña sin que exista una oferta de calidad. En España necesitamos al menos 5.000 bibliotecas públicas y no podemos olvidar que el 80% de los centros educativos no tienen bibliotecas que merezcan ese nombre.

Televisión e lectura
Es cierto que tenemos índices de lectura muy bajos. Pero creo que también es negativo que nos acerquemos al mundo de los libros de una forma demasiado reverencial. Hace falta heterodoxia: no sabemos mostrar en televisión la lectura y el libro como un espectáculo. Sobra rigor y falta frescura.

Lectura multisoporte
Cuando hablo de leer me refiero también a otras formas de comunicación asociadas a los nuevos soportes. De las encuestas que hacemos, se desprende que los alumnos que usan el ordenador y ven la televisión son también los que leen. Es tan malo no leer como concentrarse en un solo tipo de lectura.

Vía Con valor.

Etiquetas: ,

Entrevista a Beatriz de Moura

Continúo o proxecto de ir arquivando no blog importantes entrevistas con protagonistas da edición internacional. O pasado domindo El Pais publicaba unha longa entrevista a Beatriz de Moura, a editora e fundadora de Tusquets. De Moura, unha das editoras literarias máis importantes da xeración da “gauche divine” barcelonesa (como tamén Jordi Herralde), nos últimos trinta e oito anos soubo construír un catálogo variadísimo de literatura contemporánea de calidade. Autores con Kundera, Camus, Calvino, Updike, Mankell ou Pinilla (o recente premio nacional de narrativa), entre moitos outros, conforman o seu envexable catálogo.
Escollín algunhas das súas reflexións que me pareceron máis interesantes:

A lectura da editora
A partir del momento en que empecé a leer por obligación, o sea, desde que tuve que leer, primero como lectora para otras editoriales y luego como editora yo misma, la naturaleza misma del placer de la lectura cambió radicalmente. Ya no leí sólo para complacerme a mí o instruirme yo, sino también para complacer e instruir a un lector hipotético que, por encima de mi hombro, empezó a compartir conmigo la lectura del mismo libro. Al principio me costó hacerme a esa presencia fantasmal a mis espaldas, pero hace ya mucho tiempo que me he acostumbrado a ella; tanto, que a veces hasta decide por mí…

Editar a un autor descoñecido
Para publicar el libro de un autor desconocido, éste tiene que entusiasmarme o emocionarme o intrigarme o perturbarme o apasionarme o revelarme algo o sorprenderme o hacerme pensar… no sé. Depende de cada manuscrito. ¡Las lecturas son tan arbitrarias! Nadie hace la misma lectura de un libro. Esto es lo que me fascina de los libros: cada lectura es única y hace único a su lector. ¡Es magnífico!

O consello de Kundera
Milan Kundera me sopló hace ya muchos años otro criterio, bastante más racional que los míos: en principio, descartar los libros difíciles de leer y fáciles de comprender, y, en cambio, prestarles especial atención a los libros fáciles de leer y algo más difíciles de comprender
.

Vía Tirant al cap.

Etiquetas: ,

Solidariedade con Fernán Vello

Aínda que entendo desafortunado o título e o antetítulo desta información, paréceme inadmisible que un concelleiro recrimine en público o lexítimo exercicio da liberdade de expresión dun editor cando presenta un dos seus libros. Cónstame que Fernán Vello expresou as súas opinións (que poden ou non ser compartidas) coa elegancia e a diplomacia que sempre caracteriza a súa actuación. Incidentes como o descrito por Galicia hoxe prodúcennos vergonza, moito máis aínda cando son protagonizados por políticos nacionalistas. Son compatibles semellantes actitudes deste candidato á alcaldía compostelana coa política de rexeneración democrática que pretende encabezar o BNG desde o Goberno Galego?
Expreso a miña solidariedade con Miguel Anxo Fernán Vello, gran editor galego.
Actualización (08-10-2006): Néstor Rego publica hoxe unha importante aclaración sobre os termos do incidente.
Actualización (09-10-2006): Miguel Anxo Fernán Vello publica hoxe un artigo moi clarificador onde explica os termos e o contexto do incidente.
Etiquetas:

O traballo do editor

Manolo Gago fíxome esta mañá un excelente agasallo. Achegoume o enlace do blog de Jean François Fogel (dentro de El Boomeran(g) do Grupo Prisa), onde no máis recente post aparecen diversas definicións de Julio Villanueva (o director da revista Etiqueta Negra) que describen o traballo do editor (de revistas ou libros):

«Un editor es un especialista en hacer buenas preguntas».
«Las frases favoritas del editor son dos: no sé y no entiendo».
«El editor es el representante del sindicato del hombre común».
«El editor busca decir lo que quiere decir el autor».
«El editor es un seductor y un manipulador».

De todas as definicións non sabería con cal quedarme para definir o que intento facer. Quizais as dúas primeiras? Un interesante debate que merece reflexión.
Etiquetas:

Con Isaac

Non podo comprender as razóns para intentar apartar a Isaac e a súa familia da dirección do grupo Sargadelos. Hoxe en Vigo Metropolitano aparece unha das poucas entrevistas con este grande mestre de editores sobre tan espiñenta cuestión. Nesta entrevista moi interesante, Isaac amosa a súa vontade de loitar para recuperar a dirección do proxecto empresarial e cultural que encabezou dende hai máis de corenta anos.
A Isaac téñolle enorme admiración. En decembro de 2004 tiven a honra de facer a laudatio do seu traballo, con motivo da homenaxe que lle tributou a Federación de Asociacións de Veciños de Vigo. Permítome extractar o anaco daquel discurso no que facía referencia a súa actividade empresarial:

“… Creo que foi o contacto co mundo do exilio o feito decisivo que o levou a tomar a decisión radical de abandonar a súa carreira de “pintor de éxito” e iniciar un comprometido proxecto de promotor dunha industria cultural en Galicia. Velaí o proxecto intelectual, empresarial e cultural (termos inseparables) do noso Gulliver Pardo: pasar dunhas formas (os sinais dun sistema propio de expresión das manifestacións da cultura) exclusivamente funcionais a outras que, ademais de funcionais, expresaran o contexto no que foron feitas.
Desa complexa determinación intelectual saíron os proxectos empresariais aos que Isaac Díaz Pardo entregou a súa vida: Cerámicas do Castro (fundada en 1948), que comezou empregando as materias primas utilizadas no antigo Sargadelos para fabricar pezas de aprezable calidade, e, logo, en Arxentina (Isaac tamén foi emigrante), Cerámicas de Magdalena (en 1955). De novo no país, o Laboratorio de Formas de Galicia (1963), que promoveu xunto aos seus grandes amigos da cultura do exilio bonaerense (Luís Seoane, Lorenzo Varela, Rafael Dieste e Antonio Baltar), concibido como plataforma para promover unha serie de empresas recuperadoras da memoria histórica de Galicia: o Museo de Arte Contemporánea Carlos Maside ou Ediciós do Castro. E, xa por último, o complexo industrial de Cerámicas Sargadelos de Cervo (1968), a formulación da industria cultural de maior relevo e transcendencia do noso tempo. Sargadelos foi, dende entón, e segue a ser, o símbolo da Galicia moderna e eterna, recollida nun prato ou nunha cunca, nunha alfaia diminuta das que deseña a súa compañeira Minina ou nunha escultura da Alba de Gloria.
E nesas segue don Isaac. Traballando como responsable, deseñador, creador, promotor de Sargadelos; como editor de Ediciós do Castro (onde publica “Documentos para a Historia Contemporánea de Galicia”, a colección culturalmente máis relevante da edición galega actual); como membro de patronatos e fundacións múltiples; como articulista semanal tan aceirado e crítico como oportuno.
En todos estes eidos, en todas estas actividades, Isaac loita contra a desmemoria que baleira de contido trascendente calquera nova iniciativa. A memoria para el é garantía de lucidez e de compromiso, de respecto tanto pola tradición, moitas veces roubada ou ocultada (pensemos na do exilio), como, polo futuro, xa que constitúe a cartografía máis detallada para encaralo con esperanza.
(…)
Isaac Díaz Pardo é pura memoria de ferro (roubándolle o termo ao libreiro Antón Patiño) forxando o futuro de Galicia. Isaac é o artista total a quen hoxe os vigueses queremos acoller neste xantar. E queremos facelo coa mesma xenerosidade, con idéntica fraternidade e elegancia coa que Isaac nos acolleu sempre na súa casa de San Marcos. Porque, por riba de todo, a súa é a cultura do abrazo, a máis profundamente humana.
Con todos os nosos abrazos.”

Nova directiva para a AGE

Hoxe eliximos unha nova xunta directiva da asociación de editores. Producíuse unha profunda renovación de persoas e unha continuidade do proxecto de profesionalización do gremio, iniciada polo equipo presidido por Fernán Vello. Ábrese, pois, unha etapa moi esperanzadora –encabezada por un dos editores máis veteranos e comprometidos co libro galego, Alfonso García Sanmartín– para a que agardamos os maiores éxitos.

Etiquetas: ,

Finou Xohán Ledo

O pasado día dez finou Ricardo García Suárez, máis coñecido como Xohán Ledo, o ilustrador e debuxante que máis activamente participou no deseño das portadas e na diagramación dos libros da editorial Galaxia, da que foi director artístico durante as tres primeiras décadas da súa andaina. Ao seu talento debémoslle portadas como a d’ A lus do candil de Fole de 1953, a primeira edición d’ As crónicas do Sochantre de Cunqueiro, a primeira d’ Os biosbardos de Blanco Amor ou varios dos volumes ilustrados da colección Illa nova. Colaborou en Grial e en Galicia emigrante. Médico de profesión, unha vez xubilado emprendeu a proeza de traducir para o galego a Shakespeare, publicando en 1998 dous dos cumes shakesperianos, Ricardo III e Xulio César. Colaborou, tamén, con Álvaro Álvarez Blázquez na Serigrafía Gallega. Moi difundido foi o seu cartel do primeiro día das letras galegas de 1963. En 1998 recibiu o premio Trasalba da Fundación Otero Pedrayo.
Mágoa que o seu pasamento pasase tan desapercibido para a prensa galega, unha mostra da dolorosa enfermidade do esquecemento que padecemos. Beizóns para un grande artista e escritor, que a terra que tanto amou lle sexa leve.

Etiquetas: ,

Cambios na AGE

Hoxe na asemblea da AGE decidiuse que as eleccións para elixir nova Xunta Directiva serán o luns 19 de xuño. Miguel Anxo Fernán Vello, o noso presidente, amosou o desexo de entregar a testemuña a un novo equipo. Os que colaboramos estreitamente con el, durante estes dous anos de intenso traballo, non podemos máis que agradecerlle a súa xenerosa dispoñibilidade e o seu talento diplomático que permitiron elevar a unidade, autoestima e a profesionalidade do gremio de editores galegos. A normalización do traballo da asociación nunha cultura de transparencia e diálogo, a intensa participación dos editores na elaboración do anteproxecto da lei do libro, a colaboración leal con outras entidades profesionais do sector, o inicio dunha política de proxección do libro galego no exterior, a mellora da información sobre as actividades do sector, a celebración dos Simposios do libro e a da lectura e da Noite da edición son algúns dos éxitos da xestión de Fernán Vello, moi valorada por todo o sector da edición.
O novo equipo de dirección da AGE, que, con respecto ao actual, será moi renovado, deberá facer fronte a importantes retos, singularmente a atopar unha alternativa viable á modalidade de préstamo do libro escolar e a poñer en marcha o Salón do Libro e da Industria Cultural, unha ambiciosa plataforma de promoción da nosa produción cultural que se pretende celebrar cada ano en Pontevedra no mes de decembro. Para os que sexan elixidos o 19 de xuño, os mellores éxitos, que serán os de todos os editores galegos.

Etiquetas:,

Nota dos editores

Para quen siga a polémica, hoxe pode consultar a nota oficial da asociación de editores (aprobada na asemblea do luns e consultada con todos os socios). Os editores propoñerán unha reunión coa AELG (xa contactaron os presidentes) para elaborar un protocolo de boas prácticas editoriais.
Esoutra información, tamén de hoxe, é interesante (hai datos que poden ser pouco coñecidos).