Onte 842: Noveno aniversario

Onte estas brétemas chegaron ao seu noveno aniversario. Dende aquela primeira anotación do 3 de xaneiro de 2005 levamos publicadas 4.214 (1.269 nos últimos tres anos, arredor de 423 anuais) e 9.304 comentarios (1.371 dende 2011, arredor de 457 no último ano). Cifras que amosan a consolidación da publicación diaria de anotacións no blog, ao tempo que o decrecemento da publicación de comentarios. Dende 2011, a nosa conversa intensificouse nas redes de sociais e informativas, tanto en Facebook coma e sobre todo en Twitter, onde acadamos os 18.336 chíos (13.836 dende 2011, arredor de 4.612 por ano, unha media dunha ducia diaria). No entanto, para min o blog continúa sendo o eixo da miña identidade dixital, tanto polo seu carácter de arquivo de anotacións e artigos coma da miña axenda pública, mais tamén pola posibilidade que ofrece de segmentar  e xerarquizar o contido por categorías e palabras claves facilitando así a reutilización e acceso constante aos seus textos.

Nesta altura, particular importancia ten para min a escrita da serie «Onte», da que van publicadas 842 anotacións (360 no último ano), na que ensaio o emprego da primeira persoa coma voz primeira, asumindo a subxectividade como o rexistro máis veraz e auténtico da escrita biográfica, tanto cando recollo a miña actividade cotián e profesional como editor de Xerais coma cando expreso as miñas reflexións políticas e deportivas. Outrosí, continúo co esforzo por ofrecer unha prosa electrónica eficaz, completa e breve, exenta de retórica, o máis axustada aos procedementos da lectura actual sobre diversos formatos de pantalla e das interfaces das redes. Esta é a razón pola que hoxe, coma hai nove anos cando iniciamos o proxecto, teimo no esforzo por explorar as utilidades do hipertexto, o que concibo coma un reto e unha posibilidade diaria de aprendizaxe.

Con todo, o máis valioso desta experiencia blogueira en lingua galega son os seus lectores e lectoras que me achegan o seu agarimo e a súa crítica nas redes. A todas estas persoas expreso a miña gratitude e beizón. Coma acuñamos en 2005, se o tempo mo permite e o entusiasmo non me falla, continuaremos con estas notas do traballo de edición explorando o territorio das brétemas de esperanza. Os meus parabéns a Jaureguizar, compañeiro do corazón, co que iniciei este camiño tal día coma onte de 2005.

Onte 839: Paz e humor

Entre as mensaxes de anovello que recibín por Whatsapp (aqueles sms doutrora desapareceron engulidos pola fraxilidade do entorno dixital) unha das que máis me prestou rezaba: «Os meus desexos para o 2014: xenerosidade, cariño e respecto. Intolerancia absoluta só contra o fanatismo. En resumo: paz e humor». Subscribo os desexos do meu amigo que deste xeito propón enunciar os sintagmas do afecto, da simpatía, da firmeza e do entusiasmo, aqueles que nos poderán axudar na difícil tarefa de reconstruír un país hoxe en ruínas. Pola miña banda, eu só insistiría na necesidade de abandonar de raíz calquera actitude e comportamento seitario e cainita, que identifico coma síntoma dun ameazador dogmatismo conformista e paralizante. Cómpre procurar novos espazos onde compartir o relato da reconstrución da nación cos valores inclusivos da xenerosidade, da escoita, do agarimo, do respecto, da firmeza, da solidariedade e do entusiasmo até o lirismo (do que falaba Castelao). Con ese pulo, retomamos o fío do aninovo.

No 2014 acenderemos unha estrela

Recupero «Don’t Go Away» (1997), un dos meus clásicos preferidos de Oasis, unha tradición de fin de ano en brétemas. Todos precisamos máis tempo para acertar as cousas, para compartir afáns, angueiras e afectos. Benvido o aninovo! No 2014 acenderemos unha estrela.

Onte 820: A lingua sabe a pan

Soubemos polo Faro de Vigo que o programa «A lingua sabe a pan» do CEIP Frián de Teis Vigo obtivo o Premio Nacional de Educación para centros non universitarios no apartado de Desenvolvemento de Competencias de Lectoescritura e Audiovisuais. «A lingua sabe a pan» foi o proxecto documental integrado promovido dende a biblioteca escolar do centro ao longo do pasado curso 2012/13, proxecto de fomento da lectura que este curso se transformou en «A lingua sabe a mar». As promotoras do programa tiraron o título dunha fermosa frase de Álvaro Cunqueiro, «unha lingua é boa cando sabe a pan, cando sabe a pan fresco», coa intención de representar o esforzo de toda a comunidade educativa (alumnado, profesorado e familias) en pór en valor a tradición oral e a lingua galega, ademais de promover o coñecemento integral da cultura do pan, dende os aspectos da cultura tradicional agraria a outros de carácter etnográfico e folclórico. Destaca no proxecto modélico de Frián o seu enfoque educativo integrador e inclusivo do fomento da lectura e do papel da biblioteca escolar, coa participación de todos os niveis educativos, como o seu carácter transversal e híbrido, integrado en todas as actividades do centro e incorporado ao traballo de aula de todas as competencias, con especial atención ás de comunicación lingüística e dixitais. É unha grande fachenda que este centro escolar público vigués sexa recoñecido pola excelencia, innovación e galeguización educativa (tres substantivos que sempre deben ir da man) do seu traballo de fomento da lectura. Beizón ao claustro e comunidade educativa de Teis Frián!

Onte 809: Culturgal 2013, día de clausura

O domingo do Culturgal 2013 volveu ser outra xornada magnífica tanto polo número, diversidade e calidade de actividades do programa como pola resposta entusiasta do público que volveu petar o Pazo da Cultura pontevedrés. Segundo estimacións da organización foron 14.000 as persoas que ao longo destas tres xornadas visitaron Culturgal 2013, a cifra máis elevada das edicións celebradas en Pontevedra. Como tamén semella significativo que case un vinte por cento dos visitantes apoiase o evento adquirindo unha chapa de «entrada responsable» ou que as vendas da tenda aumentasen con respecto á edición anterior. Culturgal consolidouse como o evento anual de referencia para o encontro en man común dos diversos sectores das industrias culturais galegas. Un feito ao que non é alleo o éxito de público, que aumenta en cada edición. A participación de públicos diversos, con forte presenza do que denominamos como «público familiar» (os picariños e a súa ledicia son os protagonistas da feira), permite enxergar un horizonte esperanzoso para a cultura galega. Fronte ao conformismo paralizante, fronte aos modelos rotineiros, Culturgal 2013 conseguiu de forma creativa e paciente mobilizar a ese público que acredita na existencia do produto cultural galego. Ademais, Culturgal 2013, a pesar de contar con menos recursos públicos ca nunca, acuñou un novo xeito de facer as cousas, ampliando límites e superando prexuizos. A organización foi modélica polo rigor na confección do programa e no respecto de horarios e compromisos; máis tamén pola serenidade para afrontar dificultades e polo apoio e agarimo con todas as persoas, fosen as expositoras, as convidadas ou cada unha das visitantes. Os meus parabéns por esta proeza a todas as persoas do equipo organizador dirixido por Xosé Aldea. O vindeiro 2014, máis Culturgal!

Onte 777: Irmandade TV

Parabéns a Irmandade TV, a canle de televisión en galego e en liña, que onte comezou a emitir o seu debate en directo. Este programa semanal (martes, 21:30 horas) de debate sobre temas de actualidade política e social, presentado por Aurèlio Lópes, constitúe a estrela dunha programación na que polo momento hai espazo para as entrevistas («Caleidoscopio») e para a música galega («Fouce Sonora»). No programa de onte Aurèlio entrevistou a Francisco Rodríguez e conversou con Goretti Sanmartín, Martiño Noriega e Antón Baamonde. Adiante co varal, outra televisión tamén é posible!

Onte 771: O galego de primeira

Este apoio do Celta de Vigo á lingua galega vale o seu peso en ouro. Un modelo de comportamento empresarial socialmente responsable, unha iniciativa activadora de autoestima pola lingua propia nun entorno en aparencia cada vez máis desgaleguizado. Ben sabemos que a utilización do galego na megafonía de Balaídos remóntase ás corporacións de Manuel Soto, hai case tres décadas, incluída na primeira ordenanza de normalización lingüística. Porén nos últimos anos déronse novos e importantes pasos galeguizadores en Balaídos, especialmente o darlle carácter oficial a versión galega do himno celeste e á utilización do galego de forma unánime polas peñas. No entanto, o de onte constitúe un feito histórico, xa que o Celta como institución, o seu cadro de xogadores e técnicos, son os que de forma entusiasta protagonizan esta peza viral, que no primeiro día xa tivo máis de tres mil visionados. Ademais, a iniciativa «Gústame…» da CTNLG, presentada no último Culturgal, despois de pasar por centros educativos e eventos diversos, amosa outra volta a súa eficacia: directa, divertida, persoal, transversal, inclusiva, agarimeira. Gústame o galego do Celta, gústame o galego de primeira. Beizóns ao Real Club Celta e aos promotores desta marabilla.

Onte 768: Xerfas de Antón Sobral

Nas anotacións que teño lido sobre a entrega dos Premios da Crítica Galicia apenas foi mencionada a serigrafía do pintor Antón Sobral que recibiron todos os participantes no xantar. Unha mariña na que o mestre da vida lenta volve sobre os motivos que lle son propios, os das xerfas de intensidade branca na que visualmente sentimos o recendo euforizante da maruxía, unha mestura proteica de salitre e pedramol. Nesta serigrafía do noso vixía do mar percibimos a precisión da súa ollada sobre o horizonte mariño, apenas unha liña entre as gamas dos azuis. Como sinalou Bieito Ledo, o presidente da Fundación, nas súas palabras de benvida, na mariña sobraliana intuimos a presenza dunha pequena traíña no mar de Vigo para remarmos xuntos. Encadrarémola para tela presente no noso estudio. Grazas, Antón, amigo noso do mar.

Onte 734: Gómez Noya, gran campión!

Javier Gómez Noya gañou onte no Hyde Park londinese o seu terceiro campionato do mundo de Triatlón. Outra proeza heroica do triatleta ferrolán afincado en Pontevedra. Despois de recuperar na bicicleta os segundos perdidos no lago Serpentine, Javi correu durante case dez quilómetros con Jonathan Brownlee, xunto co seu irmán Alistair, un dos seus eternos e nobles rivais, a quen superou nos derradeiros metros nun esprint incrible. Gómez Noya é un dos mellores deportistas galegos da historia, tanto polo seu palmarés coma pola súa actitude deportiva e cívica. Javi é un auténtico home de aceiro con corazón xeneroso, un traballador extraordinario con grande fortaleza psicolóxicaun modelo de esforzo, superación e confianza nas propias posibilidades, un gran campión. Merece os maiores recoñecementos. Beizóns.