Onte 423: Finlandia

Finlandia é o país das abidueiras entre a brétema. Mais tamén é o país do Kalevala, o seu grande relato épico e mitolóxico, un longo poema pertencente á tradicion oral, compendiado, fixado e publicado por Elías Lönnrot en 1849, que tivo un papel sobranceiro no proceso de independencia finesa e inspirou algunhas das pezas do músico Jean Sibelius, outra das glorias nacionais. Finlandia é o país da sauna, das luces do norte e do larpeirísimo chocolate de Karl Fazer, que merece unha estatua no mesmo centro de Helsinqui. Ademais hoxe é o país de Nokia, dos deseños de Marimekko, que decora os avións de Finnair, como dos simpáticos Moomim e dos lareteiros Angry Birds, figuras das iconografía infantil internacional. Mais e sobre todo, Finlandia é hoxe un país que constitúe modelo de educación pública de calidade, capaz de preservar a equidade e igualdade cos mellores resultados do seu alumnado nas probas PISA. Baseado nunha revolución lectora de considerables dimensións, que con moito supera os muros da escola, así como nunha confianza plena no profesorado e na dignificación social do seu papel, este modelo educativo constitúe quizais a cerna do exitoso proxecto social deste país sereno, non exento de contradicións e rixideces.

A ter en conta sobre Finlandia

  1. 5.4 millóns de habitantes, 90 % falan finés, 5,4 % sueco.
  2. 35 % cualificación universitaria ou equivalente.
  3. 78 % da poboación de relixión luterana.
  4. 6% terra de cultivo, 68 % bosque, 180.000 lagos.
  5. 35.200 € PIB per cápita (25.100 €, media UE27).
  6. + 2,9 % PIB (2011).
  7. 7,3% desemprego.
  8. 3.540 € de soldo medio mensual (homes), 2.918 € (mulleres).
  9. 81 % fogares con ordenador; 73 % con banda ancha; 96 % televisión dixital.
  10. 98 % móbiles; 43 % smartphones.
  11. No sistema educativo non existe a Inspección educativa e só hai unha proba de avaliación externa, ao remate dos estudos secundarios (equivalnete ao noso bacharelato).

Onte 422: Helsinqui

Gustoume de Helsinqui o seu carácter de alongadísima cidade portuaria. O perfil dos guindastres, bastante máis antigos cós vigueses, achégalle un arrecendo a salitre ao barrio neoclásico cercano á praza do Senado e aos impoñentes edificios do parque da Explanad. As novas edificacións de vivendas, case a beiramar, mesmo nos espazos portuarios recuperados, son tan espectaculares como incomprensibles para os nosos criterios urbanísticos. O centro comercial (onte pechado por festivo) camíñase de seu, entre o rebumbio aceirado dos modernos tranvías e os escaparates das marcas máis caras do mundo. Mágoa que non puidésemos visitar o monumento a Sibelius, o tempo non deu para máis. Outra razón para volver a unha cidade cun chisco máis de encanto do agardado.

Onte 421: Tampere

Tampere, a cidade das abidueiras entre a brétema, reconvertíu a súa vella factoría algodoneira nun emblemático complexo de lecer e cultura. Esa transformación representa tamén a dunha cidade pequena reiventada nas dúas últimas décadas como centro de innovación tecnolóxica e sede de dúas universidades. No entanto, Tampere foi capaz de manter o pulo do seu mercado tradicional onde arrecende a pan e locen as carqueixas de Nadal.

Onte 420: Cara o norte

Dedicamos a xornada de santos a facer unha longa viaxe cara a norte. Ao longo de doce horas comprobamos a fiabilidade de LH e a disciplina finesa nos servizos de transporte público. Non hai queixa posible. A Europa luterana funciona. Máis aínda, cando nin notamos a friaxe severa coa calorosa acollida. Case tres días por diante para coñecer algo máis da vida nórdica.

Onte 366: Un ano de «Onte»

Hai xustamente un ano decidín iniciar un dietario dixital, baixo o título de «Onte», onde recollese algunhas reflexións de actualidade política, social e cultural, ao tempo que relatase en primeira persoa os acontecementos públicos nos que participo. A experiencia supuxo para min asumir tanto un reto diario de reflexión como respectar unha disciplina de escrita diaria, ás que nunca me enfrontara. O emprego das utilidades hipertextuais, a brevidade e premura na composición dos textos foron os únicos límites formais da serie. Tras un ano de actividade deste dietario, que hoxe inicia a sua segunda tempada, reitero a miña convicción na importancia do blog como cerna da miña identidade dixital, mesmo a pesar da miña intensa actividade  en Twitter, que concibo como primeira rede informativa, e a presenza en Fb, que entendo como plataforma de conversa e interacción menos formalizada. Fronte a fraxilidade e fugacidade de Twitter e Fb, o blog é hoxe a nosa mellor memoria dixital, permite o arquivo e súa axilidade de consulta retroalimenta a escritura dos hipertextos novos. De cara ao futuro é a miña intención profundizar na brevidade e hipertextualidade de cada unha das anotacións de «Onte». Obrigado quedo cos seus lectores e lectoras.

Onte 359: Comeza o curso

Hai xornadas de arrinque, coma de onte. Abrente de esperanza para as persoas máis queridas. Limiar dunha carreira electoral aínda aberta, a pesar das dificultades para recompoñer as pezas da trabe nacionalista. Soleira da ilusión celtista cunha traballada e sólida vitoria, da que non puidemos participar no estadio. Mais tamén inicio de días máis difíciles para a cidadanía que sofre outro duro recorte coa suba do IVE e coa perda dunha das maiores conquistas da sociedade en igualdade, a da sanidade universal. Este 1-S adianta o regreso ás nosas rotinas. Comeza o curso.

Onte 352: Neil Armstrong

O pasamento do astronauta Neil Armstrong activoume a memoria daquel verán de 1969 no que asfaltaron as nosas rúas, tras a desaparición dos tranvías. Daquela na miña casa non tiñamos aínda nin televisión nin teléfono e seguiamos os grandes acontecementos pola Telefunken do primeiro piso, onde vivían os de La Favorita, ou polas noticias de Faro de Vigo que traía meu pai cada noite. Pensei moitas veces que os membros da miña xeración tivemos a enorme fortuna de ser contemporáneos dalgúns «momentos estelares da historia», sobre todo da proeza da conquista da Lúa, un tempo de plenitude e de enorme esperanza para toda a humanidade. Quizais foi esta razón pola que a carreira espacial entre rusos e americanos, onde se sementou a confianza case cega nas posibilidades da ciencia e da tecnoloxía, idea na que sempre acreditamos, nos marcou sentimentalmente. A noticia da morte de Armstrong activa a memoria daquel tempo de abraios e descubertas, xusto antes de comezar o primeiro de bacharelato, cando na máquina de discos de La Cosechera escoitabamos a de The Beatles e as primeiras cancións de Simon and Garfunkel.

Onte 346: Nas Fragas do Eume

Foi unha xornada marabillosa a que gozamos nas Fragas do Eume. Ao mediodía visitamos a primeira edición do ETNOeume, unha feira de cultura tradicional xenuína, de auténtica estirpe, cunha importante presenza dos xogos populares e das actividades económicas artesanais. Unha organización comunitaria, baseada na participación veciñal, que constitúe unha alternativa ao modelo neofolclórico das chamadas «feiras medievais» que abrollan no país como cogomelos franquiciados de chourizos á grella e licor café. Esta feira forma parte do proxecto do Museo Etnográfico da Capela, promovido dende hai décadas polo incansable Secundino García Mera, sendo un dos modelos museísticos máis potentes de posta en valor da memoria da cultura tradicional agraria que coñecemos no país. A súa organización e contidos lembráronme os museos folk ingleses, que tanto sempre me gustaron. Merece unha visita moi demorada. Á tarde fixemos unha abraiante camiñada polas Fragas, seguindo o Eume dende os Altos de Fortandión até o Mosteiro de Caveiro, regresando monte arriba pola congostra de Ventureira. É innegable que o incendio da pasada semana santa deixou unha pegada desoladora nalgunhas zonas das fragas, sobre todo nas máis elevadas, onde é probable que afectase de forma irreversible a algún dos endemismos; mais tamén o é que a densidade do dosel arbóreo protexou os espazos de ribeira onde sentimos todas as fragrancias. Mágoa que non exista aínda un proxecto de protección integral dunha das alfaias dos noso patrimonio natural, como tampouco unha vontade de integración do parque natural nas actividades económicas e no desenvolvemento da comarca. Non esqueceremos este día nas fragas nin acollida tan agarimeira de Xabier, María Xesús e Daniel.

Onte 345: #EstamosdeVolta

Foi unha marabilla participar do entusiasmo co que a bancada celeste asumiu o regreso a Primeira. A pesar do resultado tan ruín e da decepción de enviar ao longueiro un balón no derradeiro minuto, o xogo do Celta foi moi esperanzador. #EstamosdeVolta e comezamos as rotinas da liga e do novo curso escolar. Tempus fugit.

Onte 332: Serán na casa

Dediquei a tarde na que Vigo quedou ocupado a gozar do atletismo e da lectura dun orixinal engaiolante. A procesión do Cristo  é unha mobilización popular potente que non é doado interpretar. Os sectores conservadores e neoconservadores utilízana como unha manifestación do seu respaldo social. Despois de cinco décadas, preferimos non cabrearnos, coma nos sucede todos os anos, e quedar sen a nosa camiñada ao solpor. Outro domingo será!