Onte 266: Contrato cos ausentes

As entrevistas da Última da edición impresa de La Vanguardia adoitan ser memorables. Onte non desmerecía a que publicou El País con Daniel Innnerarity. O filósofo vasco poñía o dedo sobre a chaga para diagnosticar o tempo presente con algunhas afirmacións luminosas que merecen ser arquivadas: «O que non entendo é como non nos mandan a paseo as xeracións máis novas ao descubrir que a nosa burbulla inmobiliaria ímola pagar coa súa educación. A isto chámoo a ditadura do nós ou a consideración do futuro como vertedoiro de lixo do presente. Debemos buscar o contrato cos ausentes, fuxir da tiranía do aquí e agora». En días de posible rescate e de durísimas hipotecas que pagarán as xeracións máis novas, as palabras do autor de Una esperanza política son unha referencia moral e unha proclama de indignación cidadá. Non está de máis, recoñecer a complexidade actual da gobernanza do mundo, cando os financeiros rouban a soberanía.

Onte 265: Illa soidade

Xa perdín conta dos meses que ese home leva vivindo nun escaparate de Urzaiz, á altura da parada onde collo o vitrasa cada mañá. Camiña moi pouco, axudado por un caxato, apenas para botar algún lixo ao colector ou para baleirar no sumidoiro a botella dos seus ouriños. De cando en vez fala cun transeúnte ou con algunha das visitas amigas, que lle achegan unha peza de froita ou petisco para a súa frugal mantenza. Écheme moi difícil comprender que os servizos sociais do concello non coñezan a súa situación, como ignoro cales son as razóns polas que non acude ao albergue nin dato ningún sobre como chegou a esta situación terrible. A súa soidade, entre o rebumbio do centro da cidade, sexa día ou noite de movida, é pavorosa. Cando regreso á noitiña continúa envurullado entre os farrapos escoitando as tertulias ou os partidos nun cativo transistor. Quizais el poida explicar mellor ca min as razóns polas que onte subiu a prima de risco até o abismo. Cantas illas soidades, en tempos de desfeita social, existen nas nosas cidades como esta viguesa?

Onte 264: puntoGAL

Magnífico acto de presentación da candidatura puntoGAL, que procura un dominio propio para a lingua e cultura galegas en Internet. Brillante foi a defensa que fixo Manuel González, o presidente da Asociación, salientando que a consecución do dominio supoñería «un fito decisivo na historia de Galicia. Lembraría día a día que existe unha comunidade que se chama Galicia, aumentando psicoloxicamente a nosa autoestima e socialmente a cohesión interna». Para González, ademais, «permitiría que os buscadores ordenasen os contidos en galego de forma máis completa» e «daríanos acceso a participar na gobernanza de Internet e a reinvestir os beneficios en Galicia no emprego da lingua en Internet». A presentación da experiencia da Fundación puntCAT, a cargo do seu director Jordi Iparaguirre, foi moi clarificadora sobre as posibilidades que o dominio puntCAT (53.000 dominios na actualidade) abriu para a lingua e cultura catalanas, incrementando a súa presenza social e liderando a incorporación de amplos sectores sociais nunha Internet segura.«O puntCAT permitiu que deixásemos de ser invisibles, achegando prestixio a nosa lingua que xoga na primeira división de Internet». Agardamos que nun ano poidamos celebrar a posta en marcha do puntoGAL, que axudará a visibilizar e proxectar no mundo a nosa industria cultural e aumentar a audiencia dos sitios en galego que, como sinalou con acerto Manuel Gago, «dende 2008 quedou lastrada polos algoritmos de Google».

Onte 263: Corazóns galegos

Envexable a marea branquiazul celebrando o ascenso. Semella incrible ese entusiasmo desbordado para recuperar a posición perdida hai apenas un ano. Alédome moito por Juan Carlos Valerón, un futbolista de fantasía que saíu ovacionado no derbi de Balaídos. Abeizoo, tamén, aos milleiros de deportivistas que acreditan nese soño do fútbol galego, de espírito inequivocamente atlántico, de pase longo e caneo de claqué. Pola nosa banda, os celtistas, xente paciente até o lirismo, seguimos sumando con esforzo, dispostos con moita prudencia e humildade a rematar o domingo cunha angueira de cinco tempadas nas que chegamos a visitar as marxes do abismo. Aínda non o podemos crer! Arriba, corazóns galegos!

Onte 262: A queimada de Feijoo

Feijoo foi entrevistado en Intereconomía por «12 mulleres sen piedade»  e acabou preparando unha queimada. Coma se dun émulo de don Manuel Fraga se tratase, mesmo leu o esconxuro para espantar as penurias da crise. Nunca tal viramos. Probablemente para unha parte da audiencia da canle ultraconservadora o máis significativo do programa non fose esa impresionante performance exotérica, nin que defendese a privatización dos servizos sanitarios nin que se presentase como adaíl das políticas de austeridade, senón o feito que o presidente da Xunta respondese en galego a pregunta que unha das xornalistas lle fixo en inglés. Sen dúbida, para os seguidores de Intereconomía, un comportamento propio dun perigoso separatista. Quen o diría!!!

Onte 261: En Muxía con López Abente

Viaxei a Muxía con Ramón Nicolás para participarmos na presentación d’ A narrativa mariña de Gonzalo López Abente que preparou Suso Sambade. O acto celebrouse nas instalacións da magnífica Biblioteca Municipal, un edificio cedido por Santiago Rey Fernández Latorre. É modélico o traballo dos membros da Fundación Gonzalo López Abente para poñer en valor e redimensionar a obra do primeiro escritor muxián, sempre fiel ao espírito das Irmandades da Fala. Rivadulla Corcón anunciou na súa intervención os proxectos da Fundación para celebrar en 2013 o 50 aniversario do pasamento do autor de Buserana, entre os que destacan a edición dunha unidade didáctica e a publicación da Poesía Completa por parte de Edicións Espiral Maior. Pola súa banda Sambade salientou a importancia da prosa de López Abente escrita para dignificar a lingua, as xentes e a paisaxe. Excelente serán literario.

Onte 260: Introducing Vigo in London


Eis o vídeo promocional de Vigo en Londres, colgado polo propio alcalde Caballero. A peza é visualmente fermosa, coma é a cidade nosa, mais o relato e a suxestiva voz off non posúe solidez narrativa abonda. Estrágase unha bonita metáfora, a da cidade que naceu do mar e foi desenvolvendo na ribeira. Nese fío non se entende que non exista referencia ningunha a Galicia nin a «cultura e lingua galega», coma se Vigo fose unha illa no Atlántico, contextualizando apenas a cidade na «cultura ibérica», no carácter «celta», nas «raíces latinas» e na «familia portuguesa» (o que máis me prestou). Insístese na idea dos «homes», nunha perspectiva machista dificilmente entendible en inglés, e nos tópicos, que se entenden máis amables para os británicos, da gastronomía, da festa e da noite. Con todo,o que máis me sorprendeu é o feito que apenas apareza a actividade cotián da cidade, dende o rebumbio dos vitrasas, a factoría de Citroën, á cidadanía ruando. Non me encheu, queda a anos luz da marabilla do tempo futuro.

Onte 259: Estatísticas culturais

Entre as cousas interesantes a emular do Goberno Vasco está o Observatorio Vasco da Cultura. Creado hai dúas lexislaturas, a súa finalidade é xerar información e coñecemento sobre a realidade cultural. Ademais, presta especial atención á elaboración de índices estatísticos sobre os diversos sectores e sobre aspectos transversais, como os relacionados con hábitos e prácticas culturais ou o gasto público en cultura. En Galicia arrastramos enormes carencias de información sobre o estado real dos diversos sectores da cultura. Coa excepción do esforzo extraordinario realizado por Víctor Freixanes n’ O capital da cultura. Unha achega ás industrias culturais, carecemos de estudos e, sobre todo, de series estatísticas que permitan valorar de forma obxectiva o estado e as tendencias da industria editorial ou dos sectores musicais, teatrais ou audiovisual. Ben sería que aquí tomásemos nota da interesante experiencia vasca.

Onte 258: Bilbao

Convidado polo Goberno Vasco viaxei a Bilbao para participar nun grupo de debate sobre o futuro do sector editorial e libreiro en Euskadi. Gosto moito desta cidade capaz de darse a volta coma un carpín en menos de dúas décadas, reconvertindo o seu tecido industrial e urbano ao servizo da cidadanía. Quedei abraiado da intervención urbanística da Alhóndiga, onde hai apenas dous anos se recuperou unha gran edificación industrial para transformala en moderna biblioteca municipal (aquí denominada “Mediateca”) e sede doutros equipamentos culturais e sociocomunitarios. Axiña pensei que este podería ser un modelo para a recuperación da Panificadora viguesa. Foi un serán fermoso ruando por Indautxu, ao pé da Catedral, onde non faltaron algunhas saudades celestes. Con todo, o mellor foi a conversa rica, moi rica, cos meus agarimeiros amigos bilbaínos. Gosto de Bilbao. Aúpa Athletic!

Onte 257: O «Libro en rede» de Xerais

Anunciamos o proxecto «Libro en rede», os contidos dixitais para Lingua e literatura de 2º de ESO nos que vimos traballando nos últimos meses. Para nós constitúe un chimpo, un xeito de reinventarnos profesionalmente como editores educativos, ao tempo que unha achega novidosa á construción do proxecto colectivo de escola dixital galega. Axiña publicaremos en aberto, na web de Xerais, unha unidade completa de mostra. A providencia laica fixo que onte nacese Comba, a filla de Anaír e Noli, os motores principais do proxecto do «Libro en rede» e dos materiais de didácticos de Lingua e literatura de Xerais durante a última década. Beizóns para eles dous e longa vida para a meniña que «envía bicos de cerdeira nova».

Aquí pode consultarse a unidade de mostra.