Librarías – Páxina 5

Onte 1881: O pregón de Carlos Núñez na Feira do Libro de Vigo

30 de Xuño de 2017/en Autores, Cultura, Edición, Editores, Lectura, Librarías, Libro, Onte, Promoción do libro, Vigo/por bretemas

Resultoume imposible acompañar a Carlos Núñez na lectura do seu Pregón na Feira do Libro de Vigo. Unha peza nacida da experiencia e das conviccións dun dos profesionais máis destacados da edición, o deseño e a industria gráfica do noso país. Non esquezamos que Carlos Núñez Le Vieux é autor de obras neste eido tan importantes como o monumental Diccionario Histórico de la Escritura y de las Artes e Industrias Gráficas (2015), ou senllos libros sobre tipografía de noso Ó pé da Letra: A istoria da tipografía galega (2000) e Alfabetos Gallaecia Castelo e Gótica galega (2001).

No seu pregón (pode baixarse aquí en pdf) Núñez defendeu a o valor da lectura, a pervivencia do libro impreso e da industria editorial, salientando o carácter de Vigo como capital editorial de Galicia e unha das cidades españolas de maior produción de libros. Defendeu, ademais, «o complexo mundo de profesionais que traballan o libro, os deseñadores, tradutores, encadernadores, impresores…, eses equipos complexos que dan forma con moderna tecnoloxía á mensaxe escrita polo autor, que non se ven pero son os que plasman o carácter editorial pola súa experiencia e coñecementos. Eses equipos de profesionais son os que están a facer realidade que o libro do futuro non sexa un ladrillo inmutable e áspero, senón un atractivo soporte literario de papel impreso. A todos eles e elas o recoñecemento do seu traballo, a súa paixón e a súa arte. É obrigado sacar á luz o papel descoñecido da muller nos oficios gráficos, por iso hai que recoñecer os nomes e a achega de relevantes mulleres vinculadas á escritura, ao universo gráfico e á arte do libro. Destacamos o noso recoñecemento ao papel da muller, nunca valorado suficientemente na constante achega escritora e desenvolvemento do mundo gráfico librario.»

Tivo tamén palabras Carlos Núñez para o libreiro, «a figura imprescindible que vai sobrevivindo á implantación das grandes cadeas, que vai soportando o impacto das novas tecnoloxías e, como toda a cadea de produción libraria, sostén sobre as súas costas a maldita crise.» «Estamos ante un cambio que necesita máis que nunca da análise dos expertos, porque as librerías son un dos pulmóns das cidades, alimento para a intelixencia e os sentidos.». Como non esqueceu lembrar aos editores e impresores vigueses: «Vigo e a súa área metropolitana ten longa historia dos numerosos mestres impresores e libreiros ambulantes ata o século XIX en que as imprentas e librerías se consolidaron, como a de Juan Compañel, o impresor de Cantares Gallegos, Angel de Lema impresor e fundador de Faro de Vigo, o libreiro e impresor Eugenio Krapf, os impresores Noya…, e unha longa lista de mestres e familias impresoras, editoras e libreiras que viviron o xurdimento da sociedade industrial, a ideoloxía liberal, os cambios sociais e algúns sufriron o terror do franquismo máis recentemente. Gardamos con honra o recordo de todos os nosos mestres da fabricación e a distribución do libro e tamén polo seu compromiso social e cultural.»

Xaora, o momento máis emocionante chegou ao cabo da intervención cando Núñez dedicou o pregón «ao recordo de todos os escritores, artistas, impresores, editores, libreiros que foron perseguidos ao longo da Historia por defender a liberdade de conciencia e expresión; encarcerados, condenados polos poderes relixiosos, políticos e a insensatez humana. O meu recoñecemento ao seu soño de liberdade e heroísmo. Defendamos a literatura da liberdade impresa en papel…!»

Onte 1879: Festa dos Libros

25 de Xuño de 2017/en Cidades, Eventos, Librarías, Onte, Xerais/por bretemas

Foi onte, día de san Xoán, unha desas xornadas que puxo de manifesto a existencia dunha pulsión de entusiasmo resistente no noso sector do libro. Pedro Feijoo encabezou unha excursión dun cento de persoas á illa de Ons na procura do Buraco do Inferno, localización decisiva da súa novela, mentres na Feira do Libro de Ribeira e na Festa dos Libros de Pontevedra desenvolvíase un programa excelente de presentacións, sinaturas e outras actividades arredor do libro. Confeso que gustei moito da montaxe que trece librarías de Pontevedra e o concello fixeron na praza da Ferraría acuñando alí un novo modelo de ocupación cos libros do espazo público. Un deseño moi atractivo e unha programación diversa e orixinal abren, como en Compostela se fixera na SELIC, un modelo alternativo nuns casos, complementario noutros, ao ciclo anual de Feiras do Libro de Galicia. O esforzo das librarías pontevedresas por compartir e transformar cos seus fondos durante unha fin de semana unha praza nunha auténtica festa dos libros merece todos os parabéns e gratitudes. Sen dúbida que haberá que axustar detalles, o que é inevitable nunha primeira edición, mais o de Pontevedra é un modelo de levar os libros ao espazo público que ten moito futuro e podería ser emulado noutras cidades.

Onte 1874: 70 anos de Agustín

30 de Maio de 2017/en Autores, Efemérides, Lectura, Librarías, Libro, Literatura infantil e xuvenil, Onte, Premios, Xerais/por bretemas

Lembramos onte a Agustín Fernández Paz no día que se cumpriron 70 anos do seu nacemento en Vilalba. O do seu aniversario era un día de ledicia que Agustín celebraba coa intención de revivir os días felices compartidos coas persoas queridas. Así tamén pretendemos que sexan todos os 29 de maio do futuro, para nós o día de Agustín Fernández Paz, unha xornada para compartir azos e ensinanzas dunha figura humana e literaria extraordinaria. E nada mellor que lembralo cun novo libro ou cunha nova edición da súa obra, aínda aberta. Neste ano facémolo con Un mundo de palabras, a obrano que o mestre reuniu, coa axuda de Isabel Soto, os seus textos sobre o libro e a lectura; un libro de ensaio importante na súa traxectoria como autor literario e como mediador, dous dos seus labores principais. Presentarémola o vindeiro sábado 3 de xuño, na illa de San Simón, no serán dos Xerais, onde queremos agarimalo. Sempre con Agustín no noso corazón e memoria.

Onte 1864: O retroceso da edición en galego

30 de Abril de 2017/en Cultura, Edición, Editores, Goberno Feijoo, Librarías, Lingua, Onte/por bretemas

O novo retroceso do número de títulos editados en galego en 2016 é tan agardado como explicable. O remate da implantación dos libros de texto da LOMCE en 2º e 4º de ESO e 2º de BAC, así como a rebaixa da produción do libro electrónico, xustificada pola merma do entusiasmo polo formato epub, explican estes novos datos catastróficos. Factores que continuarán afectando ao longo deste 2017 e que, moito me temo, agoiran un retroceso histórico para a estatística do ISBN en lingua galega deste ano, que acadaría o seu peor resultado nas dúas últimas décadas. Non teño dúbida de que este é un problema específico do sector do libro galego (a edición no resto das linguas oficiais medrou e mesmo lixeiramente a edición en Galicia no seu conxunto), feito ao que non é alleo a súa dependencia do subsector do libro de texto, que vén achegando arredor do 40% da súa facturación e o 20% do seu número de títulos, mais cuxo peso, por moi diversas razóns, diminuirá nos próximos exercicios.

No eido da edición literaria e infantil, o que podemos chamar a edición cultural, o sector mantén as súas cifras, a pesar de que vive totalmente a intemperie, por utilizar un eufemismo, ao abeiro dos avatares do mercado e da competencia coa edición española. As cifras falan por si soas: en 2017 o sector do libro galego contará apenas con 200.000 euros da Consellaría de Cultura para dotar de novidades en galego as bibliotecas municipais. Cifra que supón apenas o 1% da facturación anual do sector (arredor de 20 millóns de euros) e, con respeto a idéntica partida de hai dez anos, un recorte do 84 %.

Porcentaxes inauditas en calquera outro sector económico considerado estratéxico (como establece a vixente Lei do Libro e da Lectura de 2006) que expresan unha evidencia: para os diversos gobernos de Alberto Núñez Feijoo o sector do libro en galego é pouco máis que un bonsai ornamental para exhibir en acontecementos como a Feira do Libro de Buenos Aires e para citar en efemérides rituais como o 17 de maio. Picada o que estes gobernos consideraron «burbulla editorial», aos editores se nos ofrece periodicamente o engado da redacción dese plan da cultura galega (cuxo obxectivo sería abordar tamén as feblezas do noso sector), que aparece e desaparece dende hai anos dos discursos dos responsables culturais do goberno.

Xaora, os teimosos editores galegos continuamos editando tanto como permiten os recursos do noso cativo mercado, intentando facelo o máis atractivo e visible posible. Confeso que en case tres décadas de profesión nunca coñecín un activismo literario tan intenso e estenso como o actual, protagonizado tanto polos autores e autoras como polas editoras e librarías en centos e centos de presentacións, lecturas, asinaturas e referencias nas redes sociais. Un activismo de resistencia que tamén conta e que non aparece nas estatísticas do ISBN. Ampliar a comunidade de lectoras e lectores en galego continúa sendo unha das prioridades do sector, como a da reclamar de todos os poderes públicos que non eludan a súa responsabilidade sobre as políticas de lectura e fomento da lingua galega.

Onte 1813: a colleita das Fervenzas Literarias 2016

17 de Xaneiro de 2017/en Autores, Beizóns, Blogs_e_libros, Cultura, Culturgal, Editores, Librarías, Literatura infantil e xuvenil, Narrativa, Novidades, Onte, Poesía, Premios, Promoción do libro, Recurso_didáctico, Xerais/por bretemas

Seguin por twitter ao longo do día de onte o anuncio dos resultados das votacións dos premios Fervenzas Literarias que escolle os mellores libros, iniciativas e persoas máis destacadas de 2016 no eido da literatura e do sector editorial en lingua galega. Non podo máis que agradecer a Nacho Alonso, o promotor desta revista literaria pioneira, a súa teimosía en continuar organizando, xa dende hai unha década, estas votacións nas que participan case medio milleiro de internautas. Referentes no noso calendario literario, os “Fervenzas” abren a rolda de premios anuais á obra editada e sabemos que, en boa medida, sinalan as tendencias das escollas posteriores.

No que atinxe ao noso traballo quedamos ben satisfeitos coas escollas destas Fervenzas 2016, tanto polo número moi elevado de finalistas en todas as modalidades, como polas catro títulos considerados como “mellor libro de ano” na modalidade infantil, Esmeraldina, a pequena defunta de Ledicia Costas; na xuvenil, Jules Verne e a vida secreta das mulleres planta de Ledicia Costas, que obtén un dobrete; en poesía, Os fillos da fame de Isaac Ramos; e en ensaio-investigación, Historia das historias de Galicia, obra colectiva dirixida por Isidro Dubert. Como tamén é unha gran satisfacción que Diego Giráldez fose escollido como “mellor autor do ano“, e que o seu libro de relatos Galería de saldos obtivese a segunda posición na modalidade de Narrativa, detrás d’ A ferida do vento do noso admirado Antón Riveiro Coello. Escollas que amosan o peso importante que dentro do noso sistema comezan a ter os membros da Xeración da Esperanza, como Ledicia, Ismael ou Diego, que está achegando azos renovados a nosa literatura. Unha noticia a celebrar.

Tamén foron ledicias nosas, os premios ás dúas mellores capas do ano, tanto a que obtivo na modalidade de LIX Jules Verne e a vida secreta das mulleres planta, preparada por Andrés Meixide, como a de Galería de saldos, deseñada por Antonio Seijas, na modalidade de adultos. Como foi unha satisfacción que Culturgal fose considerado como “o mellor acontecido de 2016“, como sucedera tamén o ano anterior, o que sei constitúe un aliciente para o equipo dirixido por Xosé Aldea e para todos os setores da industria cultural que animamos á asociación Culturgal. Como tamén, desculpas polo autobombo, constitúe para min unha fachenda que estas Brétemas, a pesar dos doce anos transcorridos, continuasen sendo valoradas nas votacións, a pesar de non ser estritamente un blog literario.

Todos os premiados e todos os finalistas destas Fervenzas 2016, os autores (só foi unha autora premiada, se ben en dúas modalidades), os ilustradores, os tradutores, os críticos, os editores, os blogueiros, os libreiros, os xornalistas, os medios, todos merecen os nosos parabéns pola excelencia do seu traballo e pola súa achega a conformar un espazo de seu para o libro, a lectura e a literatura galega, cada vez máis vizoso, orixinal e diverso. A pesar de vivirmos á intemperie, a excelente colleita destas Fervenzas 2016 expresa a vitalidade do libro galego e a vontade de ampliar os seus públicos.

Unha biblioteca para Navia

22 de Novembro de 2016/en Artigos, Artigos Faro de Vigo, Bibliotecas, Librarías, Urbanismo, Vigo/por bretemas

No artigo da semana en Faro de Vigo reclamo a creación dunha biblioteca pública na nova cidade de Navia.

O pasado venres presentamos na Librería Hobbit da rúa Teixugueiras Jules Verne e a vida secreta das mulleres planta (Xerais 2016), a novela máis recente de Ledicia Costas, coa que a escritora de Brea Muiñeira obtivo o Premio Lazarillo de literatura xuvenil. A libraría de Navia quedou pequena para acoller ao máis de medio cento de persoas que acudiron a escoitar as intervencións da autora e do escritor Daniel Landesa, ambos os dous veciños do novo Navia e membros do colectivo Poetas da Hostia. Un acto literario memorable, no que celebramos a publicación dunha obra que explica, dende o territorio da ficción, as verdadeiras razóns da segunda visita a Vigo (o 21 de maio de 1884) do autor de 20.000 leguas baixo os mares e da súa amizade co empresario Antonio Sanjurjo Badía, o famoso “Habilidades” de La Industriosa. Un acto sorprendente no que para o noso abraio coñecimos, grazas o haqueo do xenial Daniel Landesa, a correspondencia secreta intercambiada o pasado ano entre Jules Verne e Ledicia Costas, correos electrónicos esclarecedores sobre a xínea viguesa das mulleres planta que os editores deberíamos incluír, se fósemos afoutos, como apéndice de futuras edicións desta novela cen por cen viguesa.

Ademais do interese literario do acto e das risas alí compartidas, a presentación do libro de Ledicia convertiu á pequena librería Hobbit no principal espazo cultural da nova Navia, transformando así un espazo comercial en auténtico motor cultural dunha comunidade en proceso de constitución. Un feito aínda máis salientable no caso de Navia, unha cidade deseñada sobre o plano en 1995 (o chamado “PAU de Navia”), que hoxe conta, probablemente, con máis de dez mil habitantes, na súa maioría menores de corenta anos, sendo case o trinta por cento menores de vinte, unha porcentaxe de poboación xuvenil inédita en Vigo, unha cidade que tamén envellece e perde poboación como o resto do país. Unha Navia (poboación do Val do Fragoso que xa aparece no mapa de Fontán de 1834), cuxos primeiros edificios foron habitados apenas hai doce anos e que por ventura vai collendo o seu pulo cívico, ao que non é alleo nin o dinamismo que imprime unha poboación tan xove como algunhas carencias denunciadas pola súa veciñanza.

Hoxe Navia conta con equipamentos deportivos excelentes e cun dos maiores parques de Vigo (80.000 metros cadrados), inaugurado hai ben pouco. Ao longo da última década na avenida Teixugueiras, o eixo desta nova cidade de rañaceos de promoción pública, foise desenvolvendo un tecido de pequenos comercios e establecementos de restauración hoxe en moitos casos consolidados. Como tamén é de xustiza recoñecer o esforzo do movemento veciñal e de comerciantes capaces de botar adiante, dende hai cinco anos, o proxecto do Vicus Spacorum, un evento de ambientación histórica que convida a recrear a veciñanza a época na que galaicos e romanos convivían na vella Gallaecia, coa intención inequívoca de facer comunidade. Porén, a nova Navia arrastra importantes carencias nas súas conexións de entrada e saída, que a afastan aínda máis de Coia e da avenida de Europa, e nos seus recursos educativos, que obrigan aos seus escolares a desprazarse lonxe do barrio. Urxe a ampliación do colexio Afonso Castelao de Primaria, xa en marcha, como a construción dun instituto de Secundaria, para a que non existe aínda compromiso da Xunta. Como imprescindibles son as dotacións sociocomunitarias para unha poboación, hoxe a que máis crece de Galicia, que non conta nin con biblioteca pública nin cun centro para maiores.

A presenza na nova Navia da Escola Superior de Arte Dramática e das instalacións das asociacións Cogami, Alento e Apamp, que achegan servizos a persoas con discapacidade e necesidades educativas especiais, constitúe unha oportunidade que non debería ser desaproveitada para integrar ao seu carón unha biblioteca pública de nova xeración, que facilite o acceso á información nos máis diversos soportes e formatos e contribúa ao fomento da actividade lectora, dende un enfoque inclusivo, en toda a poboación, tanto a fixada como a transeúnte. Unha biblioteca municipal concibida como espazo interxeracional capaz de integrar as demandas lectoras dunha poboación moi nova, case un terzo, con programas socioliterarios para persoas adultas (clubes de lectura e debate, cursos de alfabetización informacional…). Unha biblioteca pública dinamizadora, á semellanza da Xosé Neira Vilas, que funciona con éxito no Calvario, capaz de tecer comunidade e contribuír a arraizar a unha veciñanza que precisa de sinais de pertenza e identidade. No actual proceso de hibridación informacional, a biblioteca pública constituíuse na primeira institución cultural das comunidades locais. A nova Navia precisa unha biblioteca con urxencia.

Onte 1759: Presentación en Librouro d´«A ira dos mansos» de Manuel Esteban

8 de Outubro de 2016/en Autores, Dereitos_humanos, Galerías de fotos, Librarías, Narrativa, Novidades, Onte, Presentacións, Recurso_didáctico, Vigo, Xerais/por bretemas

Vai ser moi difícil esquecer o sucedido no serán de onte en Librouro onde presentamos A ira dos mansos, a novela de Manuel Esteban gañadora do Premio Xerais deste ano. Máis dun cento de persoas desbordaron a libraría viguesa seguindo as intervencións da xornalista viguesa Marta Gómez González, membro do xurado que outorgou o premio, e do autor na súa primeira presentación. Un serán moi emocionante que aventura unha recepción entusiasta desta novela negra viguesa de profundo carácter social e ético.

Comezou o seu discurso Marta Gómez confesando que »empatizou decontado co personaxe de Carlos Manso» e que «a estrutura tan sólida de novela negra parecía ser dun autor consagrado». «Cando escoitei as primeiras declaracións do autor comprendín que esta non era unha novela, era –como el sinalaba– un tumor que tiña que ser extirpado». «A ira dos mansos non é só un exercicio literario, é un berro de impotencia, a literatura concibida como ferramenta. Mais iso non impide que a novela sexa trepidante, que ofreza unha atmosfera de Vigo como cidade portuaria moi ben reflectida». «Ademais, o protagonista é un policía vello co que imos empatizando grazas ao seu humor negro que che vai corroendo».

Marta Gómez continuou sinalando que a novela «era unha homenaxe aos traballadores das asociacións como Down-Vigo, representados no personaxe de Lorena». A presentadora detívose en salientar a importancia da filosofía na novela que propón un debate entre as doutrinas de Confucio e o imperativo categórico de Kant e o seu sentido da xustiza universal. Rematou Marta gabando o momento de lucidez do narrador para poñerse na cabeza de Pedro, un dos personaxes con síndrome de down, que «representa o presente absoluto, a vivencia plena, constituíndo unha forma moi lúcida de achegarse a estas persoas».

Comezou Manuel Esteban confesando que non era amigo de referencias persoais, aínda que eran inevitables para falar d’ A ira dos mansos. Relatou as circunstancias do nacemento hai trece anos do seu fillo Antón con síndrome de down e como a partir de entón nunca deixou por sentado o que sucedería no futuro, «desa ferida interior naceron os meus primeiros textos narrativos». A seguir leu un deles (que se recolle no vídeo desta anotación, gravado por Librouro) e explicou que a orixe do título da novela estaba nunha frase emblemática de Jose Saramago «deféndenos señor da ira dos mansos».

Manuel Esteban xustificou a súa elección da novela negra para expresar a súa intencionalidade tanto por ser lector do xénero dende a súa mocidade como pola ambigüidade moral que permiten as súas convencións. «Quixen ofrecer un policía filósofo, misántropo, visceral, que levase ao lombo un fato de prexuízos, mais que fose capaz de mudalos. Esta historia vai de cambiar. Tiven presente unha frase de Eduardo Galeano: “Somos o que facemos para cambiar o que somos”». Rematou Esteban expresando que o personaxe de Pedro é a razón deste libro, «a voz de todos os mansos do mundo».

: Escaparate Librouro: 19.30

: Gómez, Esteban e Bragado

: Escaparate de Librouro 21:00

Onte 1729: Terceiro día na Feira do Libro da Coruña

4 de Agosto de 2016/en Autores, Galerías de fotos, Librarías, Literatura infantil e xuvenil, Narrativa, Onte, Presentacións, Promoción do libro, Xerais/por bretemas

Pechamos onte a participación de Xerais na programación da Feira do Libro da Coruña 2016 coa moi exitosa asinatura de Ledicia Costas e coas presentacións dos libros de Alberto Canal, Pinto & Chinto e Ramón Nicolás. Unha feira que non nos defraudou tanto pola importante participación do público en todos os nosos actos coma pola visibilidade que supuxo para as nosas novidades recentes. Máis alá da polémica sobre a nova ubicación, que debe ser avaliada polos organizadores e os responsables actuais do concello, e dalgunhas rixideces (evitables) no desenvolvemento do horario de peche da programación, esta Feira do Libro da Coruña amosou que aínda hai importantes posibilidades de mellora para un evento de éxito que dentro de cinco anos chegará o seu cincuentenario.

Comezou a tarde coa presentación d’ O amor nos escuros días de Birkenau, a segunda novela de Alberto Canal, unha importante peza da literatura do holocausto en lingua galega. Na súaintervención o autor explicou as razóns que o levaron a escribir esta novela despois dunha visita profesional a Polonia: “o Holocausto buscounos”. “Non quixen reflexar tanto a parte máis escabrosa do Holocausto e da vida nos campos de exterminio, centreime na parte que entendo máis esperanzdora, na relación entre un preso político alemán e unha xudia, que manteñen unha relación amorosa, mentres outros presos preparan un complot para liberar Birkenau”. “Comprobei polas declaracións de varios presos que dentro de campos de exterminio como Auschwitz, existía espazo para o amor, concibido como unha saída persoal para estas persoas que vivían unha situación límite.”

Pinto & Chinto presentaron Cámbiache o conto!, unha obra na que deconstrúen os contos tradicionais de Grimm, Andersen ou Perrault. Carlos López (Chinto) confesou que a faceta de Pinto & Chinto como humoristas gráficos vai á par do seu traballo como autores de literatura infantil e xuvenil. “A intención deste libro, que fun escribindo ao longo de moito tempo, foi facer a miña versión dos contos clásicos que todos coñecemos de Cincenta, Polgariño, Pinocho, Alí Babá ou a Bela Dormente”. Na súa intervención David Pintor (Pinto) explicou como afrontaba a ilustración dun texto, “traballo que con Carlos é moi fácil porque os seus textos suxiren moitas imaxes, teñen moita imaxinación e moita poesía”. Como fixera no seu pregón reivindicou o papel da ilustración e insistiu en que “un libro ilustrado non é só un libro infantil”.

Pechou a xornada a presentación d’ O espello do mundo, a primeira novela de Ramón Nicolás, acto no que participaron as escertioras María Canosa e Mercedes Queixas. Comezou o seu discurso María Canosa sinalando que “presentaba unha novela moi especial, a opera prima dunha figura excepcional”. “O espello do mundo expresa a ollada dun escritor moi observador, que sabe da mirada exacta, sen excesos. Novela moi ben estruturada, narrada dun xeito natural sen gradilocuencia ningunha, ben diseccionada, como o carácter tranquilo e sinxelo de Ramón Nicolás”. “O autor coñece á perfección todo o que se conta nunha novela con pouso, madura, madurada, que dá seguridade ao lector. Os personaxes son consistentes, ben construídos, congruentes na definición”. Rematou María Canosa salientando que estamos diante dun “libro elegante, consistente, unha novela ocn maiúsculas, unha alfaia que fará ledicia a que se achegue a ela”.

Pola súa banda Mercedes Queixas lembrou que nas páxinas de Onde o mundo se chama Celso Emilio Ferreiro intuíra que había un narrador de ficción, “imaxinaba que algo Ramón Nicolás puidera estar escribindo”. Mercedes expresou a súa convicción de que “O espello do mundo será unha obra que axude a mover marcos no noso sistema literario”. “A novela está definida no propio texto como o intercambio epistolar de dúas personalidades converxentes que a historia se encargou de borrar. Un libro, pois, para superar os territorios d ainvisibilidade, unha superación do oficialmente contado”. “Tras as lecturas da novela viñéronme dúas imaxes que sintetizan: a dun reloxo de area e a dunha bufarda. A do reloxo para expresar o tempo degustado na Idade Media, a idea de esquecer o tempo e introducirnos na rodaxe pausada, un río que discorre sempre con pouso e a sabedoría das palabras escollidas por alguén que coñece o uso do idioma e as historias ben contadas.” “A imaxe da bufarda como punto de luz que traspasa eses muros románicos e trae ao presente unha historia pendente de contar, a da descuberta da ciencia, da educación, da lingua desas mulleres dunha igrexa con poder, con moita responsabilidade, cultas, con vocación de acceso ao coñecemento, posuidoras dunha vontade de proxectos colectivos, de sororidade”. Rematou Mercedes Queixas sinalando que “esta obra pon en altísimo valor un tempo e un espazo, propio e alleo, un xogo entre a ficción e a historia, que demostra que non se pode ser máis universal ca sendo local”.

Rematou as intervención Ramón Nicolás que dedicou as súas palbras a Agustín Fernández Paz. Reflexionou o autor sobre a importancia da lectura: “para escribir cómpre ler moito, escribir é reescribir o que se leu”. Confesou que o atrevemento de ficcionalizar algúns episodios da biografía de Celso Emilio Ferreiro levouno a emprender este proxecto no que asume que “a novela é un xénero híbrido, o xénero das preguntas”. Rematou Nicolás confesando que a novela quixo entrar no período medieval e agromou en Escudeiros, nas Terras de Celanova, na Galicia esquecida”.

Onte 1728: Moito público na Feira do Libro da Coruña

3 de Agosto de 2016/en Autores, Galerías de fotos, Librarías, Literatura infantil e xuvenil, Narrativa, Novidades, Onte, Presentacións, Promoción do libro, Xerais/por bretemas

Excelente segunda xornada da Feira do Libro da Coruña, concorridísima de público, na que acompañamos as asinaturas de David Ortiz e o seu pioneiro libro de cócteles e de El Hematocrítico e Alberto Vázquez, autores de Feliz feroz e Axente riciños, que convocaron a moitas familias no stand da Libraría Berbiriana, nunha memorable sesión de alicientes. Serán que pechamos coas presentacións das novelas de María Reimóndez e Alfredo Conde, ambas as dúas tamén con moito público. A pesar da polémica deste ano sobre a mudanza de ubicación, teño a impresión de que a presenza do público é semellante á de edicións anteriores.

Na presentación d’ A dúbida, María Reimóndez recoñeceu que o texto nacera con aparentes limitacións formais para axustarse ao xénero da novela por entregas o que a autora viu como un dsafío: «A escrita ten que ter a capacidade de subverter os xéneros, a miña intención foi reocupar ese formato para s abordar temas que non son usuais “. “Pretendín ofrecer unha escritura subversiva que contribuíse a crear un discurso e unha concienciación sobre os abusos sexuais.” “Quixen poñer á protagonista, como ao lector, nunha situación con respecto aos abusos sexuais da que probablemente non somos conscientes. A novela pretende axudar a reflexionar sobre o papel que temos ou podemos ter sobre este tema do que non se fala”.

A seguir, Reimóndez xustificou a relevancia do tema dos abusos sexuais do que saen noticias na prensa todos os días: “Un de cada cinco casos do Tribinal Supremo é por abusos sexuais a menores. O 70% dos casos danse no entorno familiar, e nun de cada catro o agresor é o pai biolóxico. Como a maioría das resolucións dos xulgados de familia se orientan á restauración da estrtura fmailair máis que a toma de medidas cautelares”. A autora confesou que no proceso de documentación da novela contactou con traballadores sociais e recolleu información, “intentando transformar o que foi un proceso de ira nalgo que funcione literariamente”.

Na presentación d’ O beato, Alfredo Conde expresou a súa satisfacción por esta novela na que pretendeu facer un retrato de ficción do beato Sebastián Aparicio da Gudiña fuxindo das haxiografías das historias de santos. “Imaxinei un personaxe no que todo o relato histórico está documentado e no que introducín algúns acontecementos propios da vida dun ser humano normal”. Recomendou Conde “ler mías novela ca historia, xa que así podemos achegarnos máis o que foi realidade.

Onte 1725: «El Librero» de Roald Dahl

30 de Xullo de 2016/en Autores, Humor, Ilustración, Librarías, Narrativa, Novidades, Onte/por bretemas

El Librero de Roald Dahl, ilustrada por Federico Delicado, é unha desas alfaias que nos agasalla o ano centenario do xenial autor de Cardiff. Aparecido en Play-boy en 1987, o relato é un retrato desapiadado dunha parella, o libreiro William Buggage, e a súa axudante, a señorita Tottle, que non respecta límites ningúns na súa acumulación (fraudulenta) de cartos e máis cartos. Que ninguén se leve a enganos, esta non é unha gabanza do noble oficio de libreiro de vello nin da bibliofilia como paixón pola descuberta e polo coñecemento nos libros. Esta é unha narración sobre a cobiza e a deslealdade afiada pola navalla do sarcasmo de Dahl, que o noso admirado Xesús Fraga traduciu coa precisión do cirurxián e a sensibilidade do pintor expresionista na escolla da paleta léxica. Un relato, pois, sobre a debacle moral, que non perdeu actualidade ningunha, que axiña relacionamos coas Presas fáciles de Miguelanxo Prado. Xaora, particular interese teño en salientar a coidada edición de Nórdica que na colección Ilustrados nunca defrauda.

Recomendo

Últimas anotacións