Este chío que Khaled ElAhmand publicou onte expresa o incalculable valor dos libros. Esta afouta rapaza gazatense sen nome rescata os seus libros entre os cascallos da súa casa destruída polo exército de Israel. Moi queridos teñen que ser para ela os libros que agarima no seu colo. Eis o poder dos libros entre as ruinas da súa terra devastada, eis os libros resistentes, arcas de paz e da esperanza negada polas bombas e o fanatismo.
O primeiro obxectivo militar en Gaza son os fogares palestinos. Desde os acordos de Oslo de 1993, a Declaración de Principios na que se pretendía deseñar un proceso de paz para Palestina, Israel destruíu máis de 12.000 fogares, o que explica o elevadísimo número de vítimas civís, só no ataque dos últimos días 583 persoas, 82 % delas picariños, vellos e mulleres.
Co argumento de atacar aos milicianos de Hamas, o exército israelita xustifica o seu masacre e bate sen piedade sobre os fogares familiares, provocando o terror entre a poboación civil e o desprazamento de milleiros de refuxiados. Ben sabemos que na guerra a verdade é sempre a primeira das vítimas. Eis a faciana do xenocidio sionista na faixa de Gaza, fronte ao que a Comunidade Internacional, especialmente a Unión Europea, permanece vergonzosamente «indiferente». Onte nas rúas de Vigo expresouse a solidariedade con Palestina e reclamouse a intervención internacional, único xeito de parar os ataques contra os fogares palestinos en Gaza.
Vin onte o excelente documental sobre a manifestación «O tren da liberdade» que tivo lugar en Madrid o 1 de febreiro pasado, promovida por dúas asociacións de mulleres de Asturias en defensa do dereito das mulleres a decidir e contra a reforma da lei de aborto presentada polo ministro Gallardón no Congreso. Unha peza audiovisual, preparada polo Colectivo de Mulleres Cineastas, chea de potencia, valor e emoción. Ás portas dunha probable aprobación este mes por parte do Goberno destoutra gravísima restrición das liberdades das mulleres, a difusión deste documental moito paga a pena. O aborto é un dereito. Prego compartir en blogs e redes sociais.
Hai xa tempo que non me escandalizan os editoriais realistas de El País no seu transo cara ao espazo político de centro dereita españolista. Comprendo que desque é propiedade de fondos de investimentos internacionais, o cadro de profesionais perdeu o control da «independencia» do xornal e algúns dos seus máximos directivos como Cebrián, probablemente, tamén a dignidade.
Xaora, o titular de onte na portada da edición impresa referido ao xenocidio de Gaza («Israel e Hamás intercambian cohetes en plena escalada militar») supera todas as liñas vermellas coas que un poida decepcionarse. Este titular de El País é unha vergonza desde o punto de vista do rigor xornalístico, competindo en indignidade cos da prensa máis reaccionaria do seu entorno. Xaora, un titular escasamente obxectivo, a pesar de que no ladillo se destacase o número de vítimas palestinas (40) e o de ataques dos F-16 (400). Abonda con consultar outras fontes da prensa internacional para coñecer que daquela eran 66 os palestinos mortos, dos que 50 eran civís e 14 deles nenos, sendo o número de feridos máis de 400, mentres en Israel, por ventura, non se produciron vítimas tras os lanzamentos dos foguetes de Hamás.
Interpreto o desafortunado titular como outra mostra da deriva reaccionaria de El País, acentuada tras a mudanza na súa dirección. No entanto, é difícil non expresar a miña decepción e protesta, primeiro pola impotencia que sei sinten moitos dos seus profesionais e colaboradores, entre as que hai persoas que moito quero e admiro, mais tamén pola inevitable melancolía que produce saber da perda de quen nos acompañou día a día durante case catro décadas, esas páxinas nas que aprendimos e coas que reflexionamos e soñamos. Este afastamento, cada vez máis irreparable, de El País dos seus lectores e lectoras progresistas é unha perda dolorosa, semellante á que produce o afastamento dun gran amigo de vello. Por fortuna, na prensa de Madrid, a pesar das dificultades do actual proceso de hibridación, apareceron outros medios aos que paga a pena ler.
Estremece o que sucede estes días na Franxa de Gaza, convertida en campo de tiro dos F-16 israelitas. Xustificados polo goberno de Netanyahu como resposta ao asasinato dos tres mozos xudeus secuestrados e pola persecución de dirixentes de Hamás estes bombardeos provocaron nas últimas 48 horas máis de corenta mortos, a maior parte civís, entre eles tamén moitos nenos. Unha dor insoportable, outra vez volve o xenocidio da poboación palestina. Unha operación que, ademais, moitos analistas interpretan como a resposta militar coa que Israel pretende evitar a reconciliación intrapalestina e a reunificación política de Gaza e Cisxordania, un proxecto do goberno de Mahmud Abbas que culminaría na constitución dun goberno de unidade nacional palestina con participación de Hamás. Tras tantos anos de conflito, cando se cumpre unha década da sentenza modélica do Tribunal da Haia que ordenou a Israel a desmontar o Muro de Anexión e as colonias construídas ilegalmente, así como a reparar aos palestinos os danos causados, a espiral semella volver ao inicio, diante da inacción da comunidade internacional. No actual mundo multipolar a única saída posible para parar o xenocidio de Gaza é a activación política internacional e a mediación efectiva das Nacións Unidas. Semella coma berrar no deserto, mais non hai outra posibilidade.
A presentación na librería Trama de Lugo d’ A alternativa está aquí, o ensaio de María Reimóndez, constituíu unha sesión de reflexión sobre a coperación e o seu enfoque dende a corresponsabilidade. Salientouno Branca Rodríguez Pazos, a presentadora do libro, cando o cualificou como «unha porta á esperanza, a partir dun cambio individual que se transforma en colectivo».«Un libro moi ben escrito, capaz de sintetizar o mundo da cooperación dende unha perspectiva de xénero, de país, nun tempo de tranformación social profunda, no que se propoón traballar dende as raíces, como se di na propia obra», dixo Branca. Sinalouno, tamén, a autora cando afirmou que «os grandes cambios comezan no cotián», ou cando insistiu na súa intención «de mover marcos sobre a cuestión da cooperación», ou explicou a súa concepción dos dereitos humanos como unha leira a traballar e defendeu o labor das activistas polo seu movemento e acción. Máis alá destas primeiras intervencións, a presentación contou coa activa participación dun público moi numeroso que durante unha hora compartiu coñecementos, reflexións e a lectura do derradeiro capítulo do ensaio.
Éche unha coincidencia para pensar moito sobre ela, que antes do Día do libro celebrásemos onte o «Día da Terra», unha oportunidade para alertar e tomar conciencia sobre a crítica situación medioambiental do Planeta. Abraioume unha anotación do blog de Greenpeace España sobre o proceso de mudanza (por agora inevitable) da península ibérica cara un clima extremo, exemplificado por medio de varias fotografías simuladas, como esa espectacular da praia da Concha asolagando a cidade. Impresiona que a casa do concello, o bulevar, o barrio vello ou o Kursaal quedasen entre as augas, transformando a bela Donostia nunha decadente Venecia cantábrica. Segundo Greenpeace este sería apenas un efecto do cambio climático e do desxeo do Ártico; un fenómeno moi inquedante, que podería provocar que o mar invadise até 700 metros da nosa beiramar, xa que segundo estimacións dos seus expertos cada aumento dun centímetro do nivel do mar equivale á perda dun metro de praia. Unha desas profecías terribles, desacougantes para nós, máis que serían fatais para os nosos netos ou bisnetos (de os houber). É moi difícil quedar indiferentes.
Ao ministro Cristóbal Montoro moléstalle que as ONGs denuncien a pobreza e a desigualdade que abre unha fenda cada vez máis dolorosa e miserable na nosa sociedade. Non tivo problema ningún en asegurar que os informes de Cáritas Europa (igrexa católica), que situaban a España como o segundo país con maior pobreza infantil, «non se correspondían coa realidade». Como tampouco tremeulle a voz ao ministro en cualificar de «falta de rigor« o informe que sobre a crecente desigualdade en España no entorno da crise presentou Intermon Oxfam o pasado mes de xaneiro e cuxos cálculos ratificou a ONG hai apenas uns días. Por moito que teime o ministro de Facenda é difícil xustificar en termos de igualdade unha política fiscal que baixa o imposto do patrimonio aos máis ricos e sobe o IVE e as taxas que danan, sobre todo, ás clases máis humildes. Nin Cáritas nin Intermon Oxfam nin Unicef poden ser consideradas organizacións altermundistas nin de carácter alternativo. A desigualde e o empobrecemento das clases traballadoras (agora sen traballo) son dúas das feridas máis profundas da crise.
Entre tanta gabanza a Adolfo Suárez, puido pasar desapercibida unha resposta do Goberno a unha interpelación dunha deputada na que o executivo sostén «que o asasinato dunha prostituta a mans dun cliente non pode considerarse violencia de xénero ao non existir un vínculo afectivo entre o agresor e a vítima». Cando lin semellante barbaridade quedei de pedra. Pareceume vergoñento que se lle roube a estas persoas a súa condición de mulleres para reducilas ao de putas, apenas vítimas da violencia machista de terceira ou cuarta categoría. Estas putas asasinadas non computarán nas estatisticas estatais de vítimas mortais por «violencia de xénero», esoutro holocausto silencioso do que tan pouco se fala que nos tres primeiros meses de ano provocou a morte de vinte mulleres, cinco na última semana. Son mortes esquecidas, algunhas mesmo invisibles para as estatísticas gobernamentais. Terrible e desolador.
Impresionoume a fotografía que onte chiou Calveiro na que aparecen ducias de subsaharianos gabeando polo valado de Melilla desafiando o medo e as coitelas. Nesa imaxe resúmese a instantánea do noso tempo de profunda desigualdade, ademais de expresar a fractura entre dous continentes cada vez máis virados de costas. Imaxinamos que esas siluetas puidesen ser dalgúns dos nosos fillos intentanto entrar así no Reino Unido ou en Alemaña onde tantos intentan construír o futuro que non atopan no país noso? Estremecedor. Diante da foto é inevitable lembrar Valados, un relato anticipador no que Agustín Fernández Paz expresa que son irrenunciables os valores da fraternidade dos seres humanos por riba de valados e fronteiras (Celso Emilio dixit) como os da liberdade e da igualdade entre todos eles. Como tamén lembrei a Amadou, o protagonista de Palabras de auga de Marcos Calveiro, aquel rapaciño da tribo dos Kimba que aprendeu a atopar comida debaixo dos formigueiros. Tras o valado de Melilla, sen saber que lles pode deparar o futuro, un cento de irmáns de Amadou procuran unha oportunidade para eles e para os que por eles agardan. Estremecedor e desconcertante.
