Onte 1416: Galicia celta

sargadelos_pont_avenNo Pont Aven, o ferri bretón no que onte navegamos de Portsmouth a Santander, hai varias vitrinas dedicadas a pezas de Sargadelos e abondosa cartelaría das primeiras edicións do Festival de Lorient, a comezo dos anos setenta dedicado a Escocia, Irlanda e Bretaña. Pareceume unha excelente promoción de Sargadelos nun barco utilizado cada ano por milleiros de viaxeiros británicos. No bulir desta travesía entre fisterras atlánticas, onde ollamos arroaces e mesmo o rastro dalgunha balea, falamos da excelente oportunidade que para Galicia supón ser recoñecida como nación celta. Máis alá do debate histórico sobre esa posible orixe do país, no que non vou entrar, esta marca europea celta, identificada no mundo enteiro pola música de raíz, constitúe unha tarxeta de presentación á que Galicia non pode renunciar en ningunha das expresións da súa cultura. A celta é unha fortaleza da nosa cultura que debemos poñer en valor. Non teñamos medo a considerarnos un país celta, claro que non.

Onte 1411: O suco do Marisquiño

ADRIAN IRAGO. 08.08.2015. PARQUE AS AVENIDAS. Marisquiño

ADRIAN IRAGO. 08.08.2015. PARQUE AS AVENIDAS. Marisquiño

Vigo é un Marisquiño. O centro está abarrotado de rapaces e familias chegadas á cidade co reclamo do festival de acrobacias, motos, bicis e patíns que se celebra esta fin de semana no Náutico e nas Avenidas. A pesar das dificultades e do apoio desigual das administracións, xa non hai dúbida que este Marisquiño abriu fenda, consolidou, foi capaz de crear suco e tradición. Grazas ao Marisquiño Vigo forma parte do mapa global dos deportes e da cultura urbana. Grazas ao Marisquiño a hostelaría e restauración viguesa teñen o mellor fin de semana do ano. Quen podía pensalo hai quince anos cando comezou coma unha iniciativa duns toliños do skate? Mágoa que a lingua galega non teña apenas presenza no evento nin sequera na súa web. Xaora, parabéns aos promotores pola súa paciente teimosía. Non é doado consolidar novas tradicións nunha cidade que tantas outras veces adorou o efémero e as aves de paso.

Onte 1409: Bono Cultura Galega

libraryA posta en marcha por AGADIC da Tarxeta-Bono Cultura Galega é unha boa noticia para os nosos sectores do libro e das artes escénicas. A Xunta de Galicia decidiu experimentar a vella proposta do sector editorial galego de incentivar o consumo cultural por medio dun sistema de subvención directa ao lector/a. O modelo escollido por AGADIC pretende incentivar nos mozos e mozas de 18 a 30 anos o consumo de libros en galego e de espectáculos de artes escénicas no noso idioma. Cada bono de 50 euros terá para o consumidor un prezo de 33, polo que supón unha rebaixa do 34 %. Nesta primeira convocatoria, que se desenvolverá no derradeiro trimestre do ano, o orzamento do programa é de 100.000 euros e poderán participar 180 establecementos. Non está mal para comezar.

Onte 1398: Andrés Do Barro e a saudade

ANDRES DO BARRO SAUDADEO relato biográfico é un dos xéneros que como lector máis me interesan. Hai días presentabamos a biografía de Faustino Rey Romero na que Ricardo Losada indagaba no franciscanismo para entender unha figura desconcertante do galeguismo antifranquista. Idéntico espírito esclarecedor atopei nas páxinas da excelente biografía que Fernando Fernández Rego acaba de publicar sobre Andrés Do Barro, unha das figuras da cultura galega das últimas catro décadas que non foi aínda recoñecida tanto como mereceu a súa proeza. Seguindo o fío da saudade (un sentimento que o autor non identifica coa morriña ou coa melancolía), mais concibida como «canle das emocións e da inspiración creadora», Rego reconstrúe o relato vital do músico que utilizando a nosa lingua mellor soubo chegar ao gran público con pezas como «O tren» ou «Corpiño xeitoso». Unha biografía máis interpretativa ca haxiográfica, centrada máis sobre a análise da importante obra musical ca sobre os detalles da vida privada do ferrolán.

Entre as moitas curiosidades que se se poden descubrir na biografía foron de singular interese para min os dedicados aos manuscritos inéditos, tanto os textos de media ducia de cancións inéditas como a dun conto infantil de 27 páxinas, Demonito, que en 1988 dedicou a súa filla Andrea. Coma tamén o tiveron os capítulos finais dedicados á posta en valor da súa obra, a partir do proxecto «Manifesto Dobarrista» (2007). Recoméndoa.

Onte 1393: Romaría dos libros

romaria_dos_librosEste 25 de xullo, ademais do Festigal, celebrarase na praza de Mazarelos de Compostela a Romaría dos libros, onde participan editores e libreiros composteláns. Entre as actividades previstas, como a solta de libros e as presentacións express, están o concerto didáctico lúdico Sira e o robot. Adventures on Titan de Mark Wiersma e Miguel Mosqueira e os concertos de Ariel e Xurxo Souto do seus Contos do mar de Irlanda. Excelente iniciativa de visualización do libro e disco galego no día da patria galega que conta co apoio do concello de Santiago.

Onte 1392: «Que libro debes ler este verán?»

disquecolRecomendo completar o test «Que libro debes ler este verán?» preparado polas amigas de Disquecool. Por ventura, na literatura galega actual hai oferta diversa e suficiente para axeitar cada personalidade ao libro que mellor lle conveña. Tras completar o test, saíume Se o vello Simbad volvese as illas de Álvaro Cunqueiro, o que moito me compraceu, aínda que tamén (imaxino) me axeitaría algún dos títulos que levo publicado, xa que na proba tanto hai novidades recentes como títulos clásicos. Abeizoo a iniciativa de Cris, coma tantas outras de visibilización para o libro galego que ven realizando nesta magnífica e tan recomendable revista de tendencias sobre literatura, música e tendencias de vida na nosa lingua.

Onte 1391: Sobre as festas de Vigo

julieta-venegasPolo que adiantou onte Faro, o programa de concertos de Castrelos deste verán será moi austero: polo momento están confirmados os madrileños Los Enemigos e a mexicana Julieta Venegas, aos que o 25 de xullo na explanada do Verbum se adiantarán, Hombres G. Vaia elenco! Outro ano máis, Vigo será a cidade galega coas festas máis rotineiras e discretas, onde apenas salienta a celebración do 7 ao 9 de agosto do Marisquiño, que se consolida con quince edicións como un evento de referencia internacional de deportes e cultura urbana. Como sucedeu coa Feira do Libro de Vigo, onde nin sequera compareceu ningún dos 17 membros do equipo do goberno, é moi difícil entender o desinterese de Abel Caballero sobre a organización das festas. Non quero pensar que diría con semellante programa se estivesen en mans doutro partido.

Onte 1385: Rúa Cunqueiro

Varios medios recabaron onte a miña opinión sobre a posibilidade que manexa o concello de Madrid de retirar do rueiro, en cumprimento da Lei da Memoria Histórica, o nome de Álvaro Cunqueiro. Non son orixinal expresando a miña decepción xa que se bautizaron co nome de don Álvaro unha rúa madrileña noi foi porque no ano 1937 publicase en El Pueblo Gallego artigos como «De la necesidad del Caudillo» ou poemas como «Elegía verdadera a los muertos de la revolución«, ao servizo da causa franquista, senón pola súa condición de escritor e fabulador memorable. Cunqueiro tiña no seu ADN a escritura, «non había realidade, fose cal for, que non suscitase nel unha construción literaria». Escritor, esencialmente, en lingua galega, cun talento moi por riba de xéneros, xa que foi narrador, poeta, autor dramático, xornalista e tradutor. Sería máis que lamentable que o equipo de goberno de Manuel Carmena non entendese a dimensión de escritor total de Álvaro Cunqueiro.

«Rúa Cunqueiro en Madrid» (artigo en Faro de Vigo).

Onte 1378: Escena Galega

escena_galegaMagnífica noticia a do ingreso de catorce compañías de teatro e  danza, entre as que están Voadora e Chévere, en Escena Galega,. Esta confluencia ten por obxectivo «reconstruír o sistema escénico galego», propoñer «un novo modelo de subvencións» e «abrir novas dinámicas de traballo entre as compañías». No eido as artes escénicas, como nos da edición, o audiovisual, da música ou das empresas vinculadas a internet (que comparten o proxecto de Culturgal), é imprescindible o fortalecemento do asociacionismo profesional. Compartir experiencias e actividades de formación e innovación, forxar novos modelos de produción e distribución son retos para a nova directiva de Escena Galega, á que lle desexamos azos e fortuna para procurar todas as súas angueiras.

Onte 1376: Manuel María 2016

MANUEL MARIA Y UN RETRATO DE CURROS ENRIQUEZ EN LA PRESENTACION LIBRO DE LA VOZ DE GALICIA DIA DAS LETRAS GALEGAS EN LA REAL ACADEMIA GALEGA 14.5.04  XURXO LOBATONon nego que nun primeiro momento quedei un chisco amolado, xa que agardaba a elección de Xela Arias, mais a do meu benquerido Manuel María constitúe unha decisión acertadísima da Academia Galega para celebrar o vindeiro 17 de maio. Múdase de rumbo coa elección dunha das voces claves da poesía galega da segunda metade do século XX, tanto pola dimensión da súa obra poética (máis de medio cento de títulos), pola súa diversidade formal e temática, polo seu compromiso político nacionalista, como pola súa difusión musical e as súas posibilidades de utilización didáctica no eido escolar. Sen esquecer a importancia do chairego como autor de 35 textos dramáticos, algúns aínda inéditos, mais tamén como ensaista, libreiro, editor e referente do país, a de Manuel María será unha figura que axudará a recuperar dinamismo e participación popular na celebración deste Día das Letras Galegas que, coincidindo co centenario da fundación das Irmandades da Fala, aventuro será moi exitosa. Parabéns, pois, á Academia, a Saleta Goi e á Fundación Manuel María. Xaora, agardo que en 2017 sexan ou ben Xela Arias, Luisa Villalta ou Pura Vázquez, a escritora homenaxeada pola Academia Galega.