Onte 380: Un Rolex

É abondo estraño que despois de case tres días coñezamos tan poucos pormenores do caso Pokemon, sobre todo do contido das imputacións que a xuíza Pilar de Lara realizou a Francisco Rodríguez, o alcalde socialista de Ourense. Semella que a cerna pode estar nun Rolex de ouro que os directivos de Vendex afirman terlle agasallado. Esta imputación é un prexuízo político moi serio para o PSdeG-PSOE, ás portas do inicio da campaña electoral, sendo moi probable a inminente demisión de Rodríguez. Non obstante, o calendario da operación, a espectacularidade das detencións, mesmo o contido (coñecido) das imputacións, a un mes da celebración dunhas eleccións de probable resultado axustado, abren a porta a toda clase de hipóteses. Ourense, sitio distinto.

Campo do Fragoso CXXVII

PASE PERFECTO

Miguel Torrecilla e Paco Herrera, responsables técnicos das fichaxes celestes, deben estar moi satisfeitos. Cinco dos novos xogadores que se incorporaron esta tempada contribuíron de forma decisiva a sacar adiante unha merecida vitoria fronte a un incómodo Getafe. A verdade é que este Celta das cinco primeiras xornadas, a pesar das súas tres derrotas pola mínima, froito quizais dunha certa inmadurez competitiva en Primeira, ilusiona pola calidade do seu xogo académico e ordenado. Este é un Celta moi xeitoso. Contando coa seguridade de Varas na portaría e a veteranía de Cabral no centro da defensa, é evidente que o equipo solidificou a súa estrutura; melloría á que tampouco é allea a recuperación física case completa do capitán Borja Oubiña, que partido a partido demostra que non perdeu a mestría da colocación e a capacidade de dirección do equipo sobre a lameira. Como é moi valioso o equilibrio de ataque-defensa achegado por Mario Bermejo, un auténtico atlante que traballa a eito, unhas veces como dique e outras como dardo. Mellora tamén, a acadada por Iago Aspas, a quen se lle ve cunha aparencia máis fibrosa e un comportamento máis acougado, mesmo diante dun árbitro tan estreliña e voluble como Teixeira Vitienes, sen perder a súa afouteza brutal para castigar aos defensas rivais, como sucedeu onte co veterano Alexis que rematou o partido desquiciado, mesmo expulsado tras darlle unha labazada a Hugo Mallo. Non obstante, superadas as comprensibles saudades da bancada de Orellana, semella que os tres novos dianteiros son os que poderían marcar as maiores diferenzas, tanto a maxia e o traballo do danés Krohn-Delhi, que onte fabricou os dous goles, como o talento diesel de Augusto Fernández e a incrible fame de gol amosada por Park Chu-Young, ambos os dous autores dos tantos da vitoria.

O Celta desenvolveu unha primeira parte excelente na que só lle faltou marcar, a pesar de estragar cinco goles deses feitos. Aos dous minutos Iago xa fixo unha xogada extraordinaria, na que con senllos caneos sentou por vez primeira a Alexis, para xutar logo moi axustado á base do pau. O Celta continuou procurando unha saída do balón limpa, combinando con paciencia, buscando situacións de superioridade, como a que no minuto once atopou na banda dereita, outra vez Aspas, finalizada cun soberbio punteirolo do de Moaña que bateu no poste. Cantamos gol. Non perdeu o Celta o seu espírito de ataque, sobre todo grazas as recuperacións de Bermejo que se transformaron en galopadas de Aspas, un auténtico pesadelo para a defensa madrileña, e ás aparicións descontinuas preto da área de Krohn-Delhi e Augusto Fernández. Pola súa banda, o Getafe apretaba só de cando en vez, buscándolle as costas a Túñez, mais nunca conseguiu unha oportunidade clara.

O partido animouse tras a reanudación, sobre todo cando o Celta conseguiu o seu primeiro tanto. Tras unha gran contra de Krohn-Delhi, na que soubo cruzar o balón no momento exacto para que Augusto cun preciso pexegazo inaugurase o marcador. O do danés foi un modelo de pase perfecto. Mágoa que un minuto despois, empatase Barreda, tras unha xogada anterior na que Varas fixo o mellor paradón do serán. Co partido empatado, desta volta Paco Herrera si que moveu axiña o seu banco. Cando faltaban apenas vinte minutos fixo debutar a Park en Balaídos e un minuto despois o coreano adiantaba ao Celta cun remate de semixeonllo, tras outro pase perfecto do xenial Krohn-Delhi. O do asiático foi de chegar e encher e o do danés unha demostración de abraiante calidade técnica dun xogador capaz tamén de ofrecer durante os noventa minutos os maiores sacrificios e disciplina defensiva.

Mentres a bancada expresaba a súa predilección polo fútbol de salón, un clásico en Balaídos, os minutos finais foron dun certo agobio para os nosos. Daquela apareceu o protagonismo de Teixeira Vitienes que arruinou os minutos do desconto coa expulsión de Paco Herrera e un incomprensible recital de vedetismo arbitral. Este Celta xeitosiño dá motivos sobrados para a esperanza.

Onte 379: Twitter en galego

A tradución do Twitter en galego é un éxito da comunidade de persoas que empregamos decote o galego nesta rede informativa. Un esforzo teimoso de varios anos no que se viñeron desenvolvendo as máis diversas iniciativas e nas que nestes meses recentes foi decisiva a solicitude promovida dende o perfil Twiter en galego. Non teño dúbida ningunha que o compromiso dos usuarios e usuarias foi o que colocou (xa en 2009) o galego como a vixesimosegunda lingua máis utilizada en Twitter. Porén, como xa sucedeu no caso de Barreras, doe que a Xunta ao fío da precampaña electoral pretenda colocarse unha medalla que non lle corresponde. Beizóns a todas as persoas que utilizan o twitter en galego e aquelas xenerosas voluntarias que agora o están traducindo. Twitter en galego somos todos nós.

Onte 378: Aid

A pesar das magníficas intervencións de Fran Alonso e María Solar, a estrela da presentación d’ As meigas de Lupa foi Aid. Abondoulle á rapeira viguesa frasear con toda a súa forza e convicción contaxiosa un tema sobre a bretemosa noite da nosa cidade. Os seus rapoemas, nos que adapta aos ritmos da música urbana algúns poemas dos nosos clásicos, como os seus temas propios, expresan unha vibración esperanzadora e un futuro compartido polas novas xeracións para a lingua e literatura galegas. Benvida Aid e a súa disruptiva presenza no noso panorama literario. Merece todas as nosas beizóns.

Onte 377: Barreras

Sempre tiven unha querenza especial por Barreras, onde traballaron o meu padriño, o meu tío e varios curmáns da miña nai. Como o que sucedeu no estaleiro nunca me foi alleo, durante o último ano sentía enorme desacougo e tristeza cando pasaba por diante e comprobaba que a grada de Beiramar continuaba completamente baleira, testemuña da crise dunha empresa punteira do sector que durante a última década semellaba (aparentemente) modelo de emprendemento e renovación tecnolóxica. A noticia de hai dúas semanas, na que se anunciaba a finalización do proceso concursal e unha ampliación de capital de dez millóns de euros, tras unha importantísima quita dos acreedores, aventuraba o inicio dun novo proxecto empresarial, baixo unha nova dirección. Proxecto que se iniciará coa construción do barco hotel para Pemex, probablemente un clon do Edda Fides. Confío no criterio dos novos xestores para reflotar este proxecto industrial clave para o Vigo metropolitano e para toda Galicia. Mágoa que este día de esperanza fose deslucido por esta foto electoral que moito me lembrou estoutra.

Onte 376: «As voces baixas» de Manuel Rivas

Traballamos toda a tarde con Manuel Rivas pechando a edición d’ As voces baixas. Quedamos moi satisfeitos da fixación do texto desta auténtica novela da vida que como lectores nos fixo tanto rir coma chorar. Sei que estamos diante dunha obra moi singular, na que o humor e a dor, a memoria persoal e a colectiva se entremesturan con tremenda facilidade, dun xeito natural, grazas a fluidez dunha escrita intencionadamente moi literaria de beleza desbordada (onde pesa cada palabra, onde se mide cada frase e cada oración). Os primeiros exemplares da novela chegarán a comezos de outubro e o primeiro acto de lectura (dunha serie que percorrerá algunhas cidades galegas durantes varios meses) celebrarase o día 16 de outubro na Coruña.

Onte 375: Proyecta

Sabiamos dende hai tempo da xestación da Plataforma Proyecta, unha iniciativa de educación dixital promovida pola Fundación Amancio Ortega Gaona. Onte foi o día no que comezou o lanzamento deste proxecto concibido para que o profesorado non universitario poida compartir obxectos e contidos educativos dixitais, ademais de contar con ferramentas para crealos e de espazos e materiais formativos sobre o proceso de dixitalización educativa e da utilización das TICS nas aulas. A pesar do pouco que puidemos navegar, a primeira ollada á plataforma aventura que Proyecta pode converterse axiña nun espazo de referencia no proceso de tránsito cara ao paradigma da educación hipertextual. Beizóns para o seu equipo de profesionais e longa e ventureira andaina!

Prioridade para a cultura

No artigo da semana en Faro de Vigo reivindico a prioridade da cultura en tempos de crise.

A cultura é un dos sectores que sofre con maior intensidade os efectos da crise económica e dos recortes impostos polas “políticas de consolidación fiscal” esixidas polos socios e prestamistas europeos. A obriga de reducir o gasto e o déficit público levou a baixar os orzamentos de todas as administracións, dende o goberno do estado a cada un dos concellos, alí onde semellaba que menos doería, o que para case todas elas quere dicir na cultura. Un comportamento político ao que non é allea a prexuizosa consideración do sector cultural como ornamental ou accesorio, apenas un mero capricho, iso si, sen menoscabo das gabanzas protocolarias da importancia do seu carácter identitario ou patrimonial.

Todos os sectores da cultura, dende as iniciativas dos poderes públicos (museos, centros de arte e bibliotecas, especialmente) até as industriais culturais privadas, sexa da edición de libros, do cine, das artes escénicas, da música culta e popular, das artes plásticas ou dos novos medios viven hoxe unha situación de emerxencia que ameaza a súa supervivencia. Sectores culturais que non debemos esquecer chegaron a ofrecer en España no seu conxunto 600.000 empregos directos ou indirectos e supoñían un nada desprezable 4% do PIB. Dende o inicio da crise económica, hai xa máis de catro anos, multiplicáronse a redución de fondos, persoal e horarios de numerosos museos e centros de arte por toda a xeografía española; como diminuí a actividade teatral e musical até límites descoñecidos, así como o número de películas producidas, xa que o das estreadas aínda é moito menor, debido ás dificultades das produtoras para atoparlles un oco no mercado da distribución entre as producións estadounidenses.

Unha situación de precariedade que en Galicia adquire tintes absolutamente dramáticos debido á febleza do tecido profesional das nosas industrias culturais como ao dano (xa irreparable) que para a cultura galega supuxo a ruptura irresponsable do goberno de Feijoo co consenso arredor do estatus da lingua na nosa sociedade forxado ao longo de case tres décadas de Autonomía. Precariedade á que tampouco é allea o lastre (a millonada de euros) que supón a finalización do proxecto da Cidade da Cultura do Gaiás e o desenvolvemento nas súas instalacións dunha programación digna que axude a mitigar o enorme fiasco da escultura xigante do arquitecto Eisenman concibida naqueles temos de fartura e disparate megalómano de Manuel Fraga. Hoxe todas as industrias culturais en Galicia (edición, audiovisual, artes plásticas e artes escénicas), que ocupan a 17.000 persoas e supoñen case o 2% do PIB galego, viven o momento máis crítico da súa historia, tanto pola precariedade das políticas públicas, como pola necesidade específica de cada unha delas de acometer profundas mudanzas estratéxicas nas súas cadeas de valor, motivadas tanto polo tránsito cara a novos modelos de creación e distribución dixital como polos novos requirimentos dos públicos actuais e da necesidade da presenza dos seus produtos nos mercados internacionais.

A suba do IVE até o 21%, que afecta a todos os sectores culturais, coa única excepción dos libros impresos, e a paralización da tantas veces prometida lei de mecenado son senllos golpes durísimos do Goberno de Rajoy que poñen ao sector cultural de novo sobre as cordas. Especialmente alporizante resulta o veto do ministro de Facenda a poñer en marcha unha lei chamada a substituír as políticas de subvención polas de desgravacións, incentivación e racionalización dos recursos destinados ás iniciativas culturais, tanto públicas como privadas. Unha lei de mecenado que incrementaría as deducións fiscais, tanto de persoas físicas como de sociedades, das doazóns destinadas á cultura, o que permitiría un maior peso da sociedade civil sobre o futuro destes proxectos, ao tempo que unha maior independencia con respecto ás administracións públicas e aos caprichos e querenzas dos seus responsables.

Coas subvencións baixo cero, co mercado cultural eivado tanto pola brutal subida do IVE como polos efectos do desemprego e recortes aos funcionarios, mais sen posibilidade tampouco de acudir ao mecenado do capital privado, a ninguén pode estrañar que os diversos sectores e empresas culturais se precipiten cara o abismo. Razón pola que non está de máis apelar ás conciencias lembrando que tanto as iniciativas públicas como as industrias culturais privadas deben ser consideradas como sectores produtivos estratéxicos, capaces de crear valor e emprego, ademais de contribuír a proporcionar un maior benestar e cohesión social. A cultura non pode quedar ao pairo dos avatares da crise. Cada euro que se deixa de investir en cultura empobrécenos un pouco máis. Non se pode esquecer esa prioridade para a cultura.

Onte 374: Galicia emigrante

Esta magnífica anotación de Cadernos de Comunicación publicada en Praza amosa con claridade meridiana o repunte do fenómeno emigratorio en Galicia. O pasado ano 2011 foron 29.880 os cidadáns galegos que decidiron buscar o seu futuro fóra do territorio do país, 20.653 noutras comunidades españolas e 9.357 no estranxeiro. Unha barbaridade! Pola contra a chegada de inmigrantes e retornados acadou o seu nivel máis baixo desde hai unha década. Os datos son teimudos: coincidindo coa lexislatura presidida por Alberto Núñez Feijoo acentuouse a emigración e aumentou o paro en Galicia até o seu nivel máis alto da historia, case duplicando o existente ao seu comezo. Galicia xa non é país de grandes oportunidades, sobre todo para aquelas persoas con máis elevada formación. Ben sería que na axenda pública da precampaña se introducise o debate sobre estas cifras, detrás das que hai milleiros de persoas que sofren. Non todo vai ser guindar os balóns fóra do campo.