Monolingüismo

Recomendo vivamente esta extraordinaria anotación de Juan Varela. Textos coma este de Juan ou moitos dos que publica Fermín Bouza no seu votoconbotas demostran que é imprescindible falar en Galicia coa mesma claridade que eles o fan sobre o que pretende facer o Goberno Feijóo coa lingua de todos. Unha inxección de autoestima e confianza na mobilización da cidadanía. Beizóns, Juan!

O serán de Agustín

O de onte en San Simón foi un serán memorable. O incrible dobrete de Rosa Aneiros e as senllas intervencións para agradecer cada un dos premios, a atrevida novela infantil de Jacobo Serrano, as intervencións dos membros dos tres xurados, a elección do agasallo para os participantes, a merenda saborosa que nos preparou Fita, a presentación da velada e a organización perfecta de Celia, as zanfonas de «Sobre rodas», a retransmisión por Blogaliza.tv, as travesías delicadas de Ángel, o agarimo dos trescentos amigos e amigas foron algunhas das cousas bonitas dun serán no que ata a chuvia nos deu unha tregua sobre a ría durante seis horas. Con todo, o de onte foi o serán de Agustín que arrollou cun discurso extraordinario. Un aplauso longo, longuísimo (nunca tal vira nun acto literario) de trescentas persoas en pé agradeceron esas palabras firmes e luminosas. A súa defensa do papel da creación literaria en lingua galega como forma de participar na cultura da humanidade pasará a formar parte do arquivo dos grandes discursos da literatura galega. Apenas recollo un fragmento do discurso, titulado Oito doas para San Simón,  que se pode descargar completo dende aquí:

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/JOxizWAI9zg" width="425" height="350" wmode="transparent" /]
[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/uXYv5GRFYgg" width="425" height="350" wmode="transparent" /]

Estamos afeitos a traballar en situacións adversas. Na historia da nosa literatura as liñas de resistencia activa veñen de lonxe. De Rosalía, rebelándose contra o feito de sentirse estranxeira na súa patria; de Curros, que denuncia a ameaza dos lobos e clama pola unión; de Cunqueiro pechado na súa bufarda de Mondoñedo a soñar as mil primaveras para a lingua estigmatizada; de Celso Emilio, falándolle como un irmau solidario a todos os desposuído do mundo… A nosa forma de participar na cultura da humanidade é desenvolvendo a cultura galega. Temos dentro de nós a materia que lle pode interesar a calquera persoa en calquera lugar do mundo, só precisamos plasmala a través do proceso de creación. Para conseguilo, cómpre chantar os pés na nosa realidade e, coas raíces na terra, abrirnos a todos os ventos culturais do mundo. Porque aquí están as fábricas da imaxinación das que fala Manuel Rivas, delas poden saír creacións que tamén se lean en toda a periferia mundial. Obras cargadas de vida, obras cunha luz tan forte que sexa imposible de agochar. Un dos trazos máis significativos da cultura galega, que tan ben souberon expresar os membros da Xeración Nós, é a súa vocación de ser célula de universalidade, a súa vontade de ser unha peza máis, en pé de igualdade, no mosaico mundial das culturas: a súa conciencia de que só se pode ser universal desde as propias raíces

Salvados por Iago Aspas!

A verdade é que ten razón un bo amigo deportivista que me escribiu esta mañá para dicirme  que a vitoria do Celta amosa que son un «gafe». E quizais non lle falte razón. Onte non puiden sufrir no estadio, xa que o encontro coincidiu xustamente co desenvolvemento da emocionante cerimonia dos nosos premios. Con todo, fomos puntualmente informados por sms das incidencias que se ían producindo no estadio. Quedei pampo cando lin na pantalliña «36: 1-0 Iago Aspas». Nin me imaxinaba que Eusebio puidese poñer ao de Moaña, que debutara hai dous anos e medio con Fernando Vázquez fronte ao Newcastle (aquel Celtiña europeo de hai tan pouco tempo!). Cando rematou a preciosa intervención de Rosa Aneiros, recibimos o mazazo do empate («44: 1-1»), que agoiraba como en partidos anteriores o desastre. Porén, cando ía a comezar a miña intervención de peche, chegou a sorpresa:«48: 2-1- Aspas». Apenas tiven tempo para dixerila e, despois de saudar, comunicar a gran noticia da salvación celeste ás trescentas persoas que participaban nos Premios. Polo ruxerruxe que notei na sala, algúns sorriron e outros quedaron alarmados pola frivolidade do director da editorial de comezar as súas palabras cunha referencia tan escasamente literaria. Arranxeino o mellor que puiden e pedín desculpas, decontado metinme en fariña.

Non deixa de ser curioso que tras unha tempada catastrófica teña que ser Iago Aspas, un rapaz dese magnífico  Celta B (quintos na clasificación definitiva de 2ª B), quen salve a papeleta aos Peñas e Rubenes, que durante nove meses nos afogaron nunha miseria de xogo e nunha fraxilidade defensiva insoportable. Superado xa o precipio da desaparición da entidade, a permamencia e o remate do proceso da concursal obriga ao Celta a iniciar unha nova etapa, na que afortunadamente nada terá que ver ese nefasto personaxe chamado Ramón Martínez. Non vou ser tan inxenuo para apostar hoxe polo ascenso a primeira a vindeira tempada; mais non debera parecer un disparate alicerzar un equipo dende a nosa canteira (onte foron seis os canteiráns da Madroa que formaron o equipo dos «salvadores») para non pasar estes apuros e poder comezar a gozar un chisquiño. A pesar das súas formas elegantes, nese novo proxecto non vexo o compromiso de Eusebio Sacristán. O presidente Mouriño debería acougar e meditar en que mans deixa o futuro desta ilusión que hoxe iniciamos. Luís César Sampedro (está tempada case estivo fichado) ou se quixera o propio Fernando Vázquez poderían ser dúas boas opcións.

Lémolo todo

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/OyB5HthzUh4" width="425" height="350" wmode="transparent" /]

Anuncios como este de Booklist On line (a verdade que o eslogan é pouco afortunado), un servizo da asociación americana de bibliotecarios, son os que precisamos para fomentar o emprego do galego (e, tamén, a lectura, claro está).
Vía Librosfera (gracias).

Profecía cumprida

No artigo da semana analizo a que entendo é a estratexia do goberno de Núñez Feijóo sobre a cuestión da lingua e o sentido da consulta que a Consellaría de Educación realizará nos centros non universitarios.

Rosa Aneiros e Jacobo Fernández Serrano, premios Xerais 2009

Despois da súa última deliberación, o xurado da XXIVª edición do Premio Merlín de Literatura Infantil acordou por maioría declarar como gañadora a presentada baixo o lema “Papude” que, despois de aberta a plica, resultou ser de Jacobo Fernández Serrano e corresponde ao título Mil cousas poden pasar. Libro I.

Pola súa banda o xurado da IVª edición do Premio Fundación Caixa Galicia de Literatura xuvenil acordou por unanimidade declarar como gañadora a presentada baixo o lema “Ás de bolboreta” que, despois de aberta a plica, resultou ser de Rosa Aneiros Díaz e corresponde ao título Ás de bolboreta. O xurado aconsella á editorial a publicación da novela presentada baixo o lema “Dragal”.

Por último, o xurado da XXVIª edición do Premio Xerais de novela despois da súa última deliberación, acordou por maioría declarar como gañadora a presentada baixo o lema “O retorno das aves”, presentada baixo o pseudónimo Píllara que, despois de aberta a plica, resultou ser de Rosa Aneiros e corresponde ao título Sol de Inverno.

A cerimonia de entrega, na que participan máis de trescentas persoas, estase celebrando na illa de San Simón podendo ser seguida dende Blogaliza.tv.

«A caixa negra»

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/dKSSe-NRN9E" width="425" height="350" wmode="transparent" /]

Esta é a primeira parte  (1/6) d’ A caixa negra, o documental non emitido pola TVG. O resto pode verse dende aquí. Cando semellaba que isto xa debería estar superado, volvemos a enganchar na rede os vídeos prohibidos. Hoxe distribuír na rede A caixa negra é reclamar a liberdade de expresión na nosa televisión pública.

Beizóns, Xurxo!

Tras catro anos de traballo entusiasta á fronte da subdirección de programas, Xurxo Souto saíu da Radio Galega coa elegancia arroutada e idéntica paixón coa que realizou o seu primeiro saúdo en antena. Atrás queda o seu pulo e esforzo por modernizar e achegar a radio pública en galego (esa “rareza” no dial que debemos defender como primeiro patrimonio galego da comunicación) á mocidade e aos públicos urbanos. Eis o seu traballo monumental de apoio á música popular galega que, en boa medida debido a súa convicción nas súas posibilidades, vive o mellor momento da súa historia. Eis o seu apoio a iniciativas felices como a reinvención do teatro na radio. Eis as leccións diarias de radio fetén en Aberto por Reformas ou cada sábado ao mediodía en Mil ribeiras (para min un programa memorable, tanto dende o punto de vista  literario como musical). Eis o acerto de poñer en marcha o Extrarradio, o grande programa de Belén Regueira (hoxe por hoxe a primeira comuncadora do país). Eis o apoio proporcionado pola RG ás máis diversas iniciativas das industrias culturais… Todo o sector cultural galego (editores, escritores, músicos, actores… )  está en débeda con Xurxo Souto. Ben sería amosarlle o noso agradecemento nunha velada bonita. Beizóns, Xurxo, o noso ghaiteiro!

Móbiles en galego

Cando mudei hoxe de móbil levei unha sorpresa moi agradable: o meu Nokia utiliza o galego como a súa lingua vehicular. Unha gozada! Nestes tempos de tan malas novas para o futuro do idioma, quedei contento coma un cuco. Vencellar o emprego da lingua cos novos trebellos tecnolóxicos continúa sendo unha das estratexias principais para o seu fomento. Beizóns para os fineses de Nokia e para os promotores destas iniciativas, que foron impulsadas pola Secretaría Xeral de Política Lingüística. Non está de máis que os defensores da lingua tomemos nota de cales son as compañías e os provedores que contan con software en galego; o respecto aos nosos dereitos lingüísticos pode ser un criterio determinante para o comportamento que adoptaemos como consumidores.

A Deputación de Pontevedra abandona o libro galego

Os editores galegos somos profesionais pacientes e discretos. Porén, nalgunha ocasión temos  que petar na mesa. Iso foi o que fixemos hoxe cando, despois de cinco meses de intentar evitalo por todos os medios ao noso alcance, dimos a coñecer aos medios de comunicación a negativa do presidente e do deputado de Cultura da Deputación de Pontevedra de asinar o convenio que dende hai vinte anos permitía que as novidades dos editores da provincia chegasen a algunhas bibliotecas públicas. Tras varios exercicios con recurtes no orzamento (nos tempos iniciais de Xosé Cuíña ascendía a cinco millóns de pesetas, que se duplicaron con Abeledo), esta decisión de Rafael Louzán de abandonar o apoio ao libro galego contrasta cos seus compromisos coa asociación Galicia Bilingüe. A verdade é que esta decisión non nos extraña, xa que hai dous anos, a Deputación de Pontevedra deixou de editar a magnífica colección Tambo de poesía, sen mediar, tampouco, explicación ningunha. Podemos continuar sendo optimistas? A cultura e a lingua galega teñen que ser sempre os eidos sacrificados polo actual PPdeG? Este é o galeguismocordial“, “amable”, ” inclusivo” (xa non son capaz de seguir tantos adxectivos pretendidamente acolledores) do partido de Rafael Louzán e Alberto Núñez Feijóo?

Actualización (03-06-2009): a noticia tivo repercusión nalgúns medios, eis os espazos que hoxe lle dedican Galicia hoxe e Xornal de Galicia.