"Do orixinal ao libro"

Chegaron hoxe os primeiros exemplares Do orixinal ao libro. Manual de edición técnica. Unha obra importante para o sector profesional do libro en Galicia xa que constitúe o primeiro manual de edición en galego. Presentaremola con motivo do 23 de abril, día internacional do libro e dos dereitos de autor. Beizóns para o autor, o noso amigo o editor e blogueiro, Juan Blanco Valdés.

Campo do Fragoso LXXV

UN EQUIPO CONXELADO

No frío serán do pasado sábado o Celta volveunos dar outro desgusto tremendo. Fronte a un Albacete inofensivo, que non disparou a portaría nin nunha soa ocasión, o equipo demostrou que hogano é incapaz de gañar un partido e superar a situación de parálise emocional na que entrou de forma súbita hai dous meses, cando estivo a piques de engancharse na loita polo liderado. Tras unha primeira parte horrible, na que apenas foi un fantasma errante que deambulaba desconcertado sobre a lameira, o Celta recuperou a figura e a dignidade na segunda, mais foi igualmente incapaz, mesmo xogando en clara superioridade, de levar o encontro. Sorprendeunos moito que Eusebio non introducise no equipo inicial a Ariel Rosada, hoxe a peza imprescindible para manter, canto menos, a aparencia de equipo. Como tamén nos doe recoñecer que a presenza do noso admirado Oubiña (aínda en pésimo estado de forma) sobre o terreo contribuíu a desencaixar  a todo o equipo, pola súa incapacidade para conducilo e para manter os tempos de recuperación e ataque. Outrosí sucedeu co lentísimo Renan, outra sombra perdida en terra de ningures.  Con estas dúas pezas esenciais avaríadas, non é extraño que o terceiro mediocampista, o pouco constante Trashorras, aproveitase para asumir só as responsabilidades do balón parado (faltas e saques de recanto), onde é o noso gran especialista. Fronte a semellante desfeita dos medios é doado comprender que os tres dianteiros tampouco funcionasen, máis aínda cando David Rodríguez traballou durante boa parte do encontro na banda equivocada (outro erro de Eusebio),Óscar Díaz agachaba a responsabilidade de arriscar e o moi sobrevalorado Dinei (outro nunha baixa forma escandalosa) nunca estaba no lugar oportuno cando debía rematar. Sen medio do campo que funcionase, os centrais, Rubén e Jordi, pateaban as pelotas coma se fosen zagueiros de rugbi, mentres aos dous laterais, Edu Moya e Fajardo (os compoñentes máis frouxos do conxunto) abondáballes con non ser superados nalgún infrecuente contraataque manchego. Apenas o entusiasmo e a intensidade de Rosada, que entrou tras o descanso en substitución de Borja, e a seriedade habitual do porteiro Notario se salvaron doutro novo naufraxio do colectivo. A expulsión, ao comezo da segunda parte, de Kitoko (o mellor xogador vermello, que mandaba no centro do campo), semellaba que facilitaría as posibilidades de marcar dos nosos. A superioridade numérica facilitou o control da pelota e o seu envío descontrolado sobre a área, mais non se traduciu en aumento das oportunidades reais de gol. Apenas podemos contar un remate de David, un tiro libre que o mestre Trashorras enviou con enorme precisión á escuadra e ao rexeite posterior que Michu enviou ao longueiro.  Nesas dúas oportunidades estragadas nos minutos finais estivo a clave do empate e quen sabe se o futuro do noso equipo. As formas elegantes de Eusebio non dan froitos. Este Celta é un equipo conxelado na súa impotencia. 

Xabier DoCampo e Marcos Calveiro premiados

Noite entrañable a de onte no Carballiño. Creo que en liñas xerais foron uns premios ben atinados. O primeiro recoñecemento para Festina lente (agardo que virá algún máis) de Marcos Calveiro foi para nós unha noticia magnífica. O discurso do mestre DoCampo foi excepcional (prometeu subilo ao seu blog), unha defensa da lingua memorable. Beizóns!

Os nosos índices de lectura

No artigo da semana reflexiono sobre os índices de lectura máis recentes dos que dispoñemos. O repunte dos hábitos lectores, o incremento da lectura en galego, a mobilización lectora da mocidade e o importante papel das bibliotecas escolares e do sistema escolar neste proceso son algunhas das cuestiónas abordadas.

Día Internacional do libro infantil 2009

Reproducimos a mensaxe e o cartel conmemorativos do Día Internacional do Libro Infantil 2009, promovido polo IBBY. O texto e a ilustración son do ilustrador exipcio Hani D. El-Masri e a tradución para o galego de Manuel Figueiras.

O estado da lingua

Recomendo a lectura destas dúas anotacións de alema sobre o estado da lingua. A primeira é a entrevista con Mauro Fernández, o catedrático de lingüística xeral da Universidade da Coruña, que defende que se está produncindo unha estabilización no galego. A segunda á que fai referencia ao estudo máis recente do Observatorio da Lingua Galega, que achega datos máis actuais cos do MSG (2004) sobre a situación do galego con entrevistas feitas en 2007. Repasando as táboas deste estudo, conclúese que (canto menos hai apenas dous anos) a actitude positiva cara ao galego era claramente maioritaria entre a poboación galega, ao tempo que estas porcentaxes diminuían nos entornos urbanos, na xente nova e nos entornos sociais con maior poder adquisitivo. 

As dúas anotacións amosan síntomas preocupantes sobre o estado da lingua, mais tamén, sinais para a esperanza, sempre que se actúe con intelixencia sobre eles. Ás portas da decisión que sobre o futuro do decreto do fomento do galego no sistema educativo poida tomar o novo goberno, non debemos de perder a perspectiva (entre o lusco e fusco) que proporcionan estes datos nin o sentidiño e a responsabilidade na defensa dunha lingua que é de todos sen excepción (cuestión vital para desmontar as argumentacións falsas arredor da «imposición del gallego»). Reitero o agradecemento a alema por estas excelentes anotacións.

Tamén é moi recomendable o número 161 da revista Encrucillada (xaneiro-febreiro de 2009) dedicado á lingua, onde aparece «A lingua en Galicia», un traballo fulcral de dezasete páxinas que preparou Agustín Fernández Paz. Este artigo paréceme de lectura obrigada. Pagaría a pena poder distribuílo na rede como recurso didáctico e argumentario para desmontar tantos prexuízos e falsidades que os galegófobos están promovendo.

«Ámote vermella» en Lugo

Quedei satisfeito da presentación/recital de Ámote vermella en Lugo. Medio cento de persoas acudiron á Sala Isaac Díaz Pardo da Facultade de Veterinaria, onde está instalada Vermellas. Chamábanlles «rojas», a magnífica exposición da que forma parte principal este poemario de Claudio R. Fer, ilustrado pola pintora Sara Lamas.  Tanto a exposición como o libro, un mesmo proxecto creativo multisoporte, promovido por Claudio co apoio de Carmen Blanco, constitúen unha homenaxe a aquelas mulleres represalidas polo franquismo. Nacido de «Vermellas», o número de 2006 da revista Unión Libre que ambos os dous dirixen, este poemario inscríbese, ademais, na triloxía que Rodríguez Fer ven ofrecendo sobre a memoria histórica, Lugo Blues sobre a memoria de Lugo, A loita continúa sobre a memoria de Galicia e este Ámote vermella sobre a memoria de muller.

Na súa intervención, Claudio R. Fer salientou que a intención deste proxecto é afirmar a vida, loitar contra a morte. «Cómpre unha catarse colectiva para superar o trauma deste esquecemento no que vivimos instalados nunha democracia tardofranquista amnésica». Antes de comezar a lectura dos poemas, comentou que lembrabamos a mulleres perseguidas por ter ideas. «O franquismo foi unha ditadura androcéntrica e machista, que practicou a violencia de xénero». Claudio agradeceu a presenza de varios familiares dalgunhas das vítimas lembradas no poemario: «Setenta anos despois, quixemos demostrar que hai quen as ama, aquí están os seus nomes elas que foron as esquecidas entre os esquecidos, aquí están os seus retratos, cando tivemos a fortuna de atopalos.» 

Rodríguez Fer leu unha decena de poemas. «A derradeira lección da mestra» (dedicado a Mercedes Romero Abella e a todas as mestras represaliadas), «A Juana Capdevielle»; «Amada Amada» (fusilada, en Ferrol despois de ter o seu fillo, por ter rexeitado a un pretendente falanxista); «As tres mapoulas de Montecubeiro» (homenaxe as tres fusiladas de Castroverde); «Un tranvía chamado Urania» (lembrando a Urania Mella); «A árbore da vida» (lembrando a Cintia Rey, a nai de Víctor Casas, fotografada por Amalia Álvarez Gallego, a muller de Alexandre Bóveda); «A viaxe vermella» (homenaxe a María Casares; «Memorial dos foxos de Lugo» e «Paz para sempre», derradeiro poema, tamén do libro, dedicado a todas as persoas que mantiveron viva as rosas da memoria.