Vigo e as bibliotecas

No artigo da semana abordo a cuestión do estado das bibliotecas en Vigo a raíz da negativa do Ministerio de Cultura de concerderlle a Vigo unha biblioteca de titularidade estatal.
Foto da Biblioteca Central de Vigo (© J.Albertos)

Congreso Galego da Lectura

Grazas a Txetxu fomos seguindo estes días con moito interese o desenvolvemento do Congreso Nacional de Lectura de Cáceres. Semella que, coa excepción da insistir na retórica de considerar a lectura e o libro como unha cuestión de estado (aquí en Galicia expresamos esta mesma idea identificando o libro como “sector estratéxico”), non existiron moitas propostas novidosas sobre cómo impulsar esa mobilización da sociedade a prol da lectura. Eis onde está o miolo de problema do que tanto falamos: é moito máis doado enunciar a gabanza da lectura ca establecer políticas compartidas para promovela como hábito saudable par os cidadáns.
A pesar do incerto dos resultados deste tipo de convocatorias, non estaría de máis que neste mes dos libros as Consellarías de Cultura e Educación convocasen conxuntamente un Congreso Galego da Lectura a celebrar a finais deste ano. Un gran encontro deste tipo –onde deberan participar autores, editores, mediadores, lectores e administracións públicas– debería constituír o revulsivo que precisamos para lanzar o Plan Galego da Lectura. Os axentes galegos da lectura precisamos visualizar publicamente un debate nacional sobre a revolución lectora que queremos promover. Temo que a pesar das boas intencións expresadas polos responsables actuais das Consellarías de Cultura e Deporte e de Educación algo está fallando na coordinación das súas accións sobre o libro e a lectura que debería constituír un elemento transversal e unha prioridade do goberno bipartito. Este abril dos libros debería servir para intensificar o ritmo das políticas públicas sobre o libro e a lectura en Galicia. Neste tema non podemos ir tan amodiño.
Actualización (09-04-2006): sobre a cuestión da lectura recomendo visitar interesantes propostas e reflexións recentes:

Etiquetas: ,

A paciencia da araña

É unha marabilla esta oitava novela protagonizada polo comisario Salvo Montalbano. Andrea Camilleri demostra, outra vez máis, que é un mestre da melancolía intelixente para lectores cultos que asumen o reto de participar na construción dun texto esixente. Como sucedera na anterior, Camilleri propón que o lector poña en cuestión as súas crenzas e asuma aos seus medos, sabendo que aínda que é difícil abandonar a tristeza deste mundo que nos disgusta, sempre hai un resquicio para a esperanza.
Aos camilleristas, unha auténtica confesión secreta á que pertenzo (desque lin O can de terracota), non fai falta recomendarlla, xa que lle temos lei ao mestre siciliano. Aos que ainda non se atreveron ou manteñen prexuízos (por tratarse dun autor con moitos milleiros de lectores en todo o mundo), aconséllolla vivamente. Depararálles moitas sorpresas e creo que logo seguirán con esta e, quen sabe?, se co resto das outras.

Compromisos do presidente

No acto de presentación do derradeiro volume da EGU (parabéns, Bieito!) o presidente enunciou os compromisos do goberno galego coa industria editorial. Touriño sinalou que “é vontade do Goberno galego” establecer canles de diálogo permanente cos editores, traballando conxuntamente con eles en mesas técnicas e de seguimento e escoitando as súas opinións e propostas sobre todas as cuestións relacionadas co mundo do libro e a lectura. Así mesmo, referiuse á importancia “básica e medular” do sector editorial na conformación do sistema cultural galego. “É un sector de certa importancia económica, constituído por máis de corenta empresas, que mantén centos de postos de traballo vinculados directa ou indirectamente a el e que nos últimos anos vén facturando cantidades que oscilan entre os 15 e os 20 millóns de euros”, sinalou. “Pero os datos económicos –engadiu- non esgotan nin dan conta da verdadeira importancia dun sector que ten como principal misión manter viva a publicación de libros en lingua galega”.

Guía bibliotecas escolares Infantil e Primaria

Pode consultarse xa na rede a guía para a selección de fondos documentais nas bibliotecas escolares de Infantil e Primaria. A selección foi realizada por un grupo de traballo, o Grupo Guía, con representación de GALIX (Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil), AGABEL (Asociación Galega polas Bibliotecas Escolares e a Lectura), Biblioteca Nova33, Federación de Libreiros de Galicia e Asociación Galega de Editores, coa coordinación da Asesoría de Bibliotecas Escolares.

Á hora de decidir os materiais que aparecen nesta guía tivéronse en conta criterios de calidade, idoneidade e diversidade. A guía recolle:
  • Dous centos de imprescindibles: unha selección de títulos, en galego e castelán, publicados con anterioridade ao 2002 (aínda que consten edicións actualizadas)
  • Xoves promesas: unha escolla de títulos que destacan pola súa calidade e idoneidade para os lectores a quen van dirixidos, entre os publicados dende xaneiro de 2002 ata xuño de 2005.
  • Promesas con estrela: relación de títulos de referencia polos premios que acadaron (2002-2005)
  • Materiais informativos: selección de títulos de carácter informativo axeitados a estas idades.
  • Outros soportes: materiais presentados en soporte magnético ou electrónico e distinto formato (DVD, vídeo, audio, multimedia), de carácter informativo ou lúdico, publicados a partir de xaneiro de 2002 e seleccionados en función do seu interese para seren empregados no contexto escolar.
  • Enderezos electrónicos de interese para o profesorado e para o alumnado, de contido informativo e lúdico.
  • Recursos para a selección: editoriais galegas con coleccións destinadas ao público infantil, enderezos electrónicos, revistas especializadas, bibliografía e outros recursos a disposición do profesorado para afondar nas súas buscas de materiais.
Moi recomendable como ferramenta na selección dos materiais informativos e literarios que poidan adquirirse e na organización das propias bibliotecas.


Etiquetas:

Entrevista a Agustín Fernández Paz

Rabudo fíxolle unha interesante entrevista a Agustín Fernández Paz, quen acaba de publicar Corredores de sombra, un thriller moral de lectura engaiolante. Agustín ofrece aos lectores, seguramente, a súa novela máis traballada e conseguida, con moitos niveis de lectura, momentos de gran tensión e unha proposta de reflexión complexa. A indagación sobre a orixe dun crime leva á xove protagonista a esculcar no seu pasado familiar, determinado polos acontecementos da represión nos días do Alzamento, e a modificar, dende entón, o seu xeito de encarar a vida. Esta novela memorable, que recomendo vivamente, semella pechar a súa triloxía da memoria, formada ademais por “As sombras do faro“, Noite de voraces sombras.
Corredores de sombras será axiña publicada en castelán, formando parte , con outras tres novelas, da BIBLIOTECA AGUSTÍN FERNÁNDEZ PAZ. Todo un orgullo para a nosa literatura.

Etiquetas: Narrativa, Galicia, Xerais

Home sen nome

Hoxe finalizamos a edición de Home sen nome, a nova novela de Suso de Toro. Estará nas librarías a principios do vindeiro mes de maio e presentarémola en Santiago o día 9, en Vigo o 10 e na Coruña o 11 do mesmo mes. Teño a impresión de que Suso, despois de vinte e cinco libros publicados, acumulou e densificou toda a súa experiencia como escritor para ofrecer un libro memorable. Tecnicamente está moi traballado, xogando con dúas voces en primeira persoa (unha delas desdobrada en dous rexistros diferenciados, un para un monólogo interior e outra para o texto memorialístico soñado), outra voz en segunda (a recuperación do personaxe de Nano), voces as tres que se van intercalando con diálogos en estilo directo, entre os dous protagonistas, os enfermeiros e unha guionista, auténtica Sibila da novela. A textura da prosa acada momentos poéticos de grande beleza e o conxunto da novela achégase á forma dun drama relixioso ou autosacramental. Sobre os temas e o inicio da trama escribín esta tarde un paratexto que pode dar unha idea do camiño que se lle propón ao lector nesta poderosa novela de 400 páxinas:

Nano, encamado no cuarto dun hospital, acompaña durante dous días a un vello terminal, só, entubado e consumido fisicamente. O vello, un home sen nome, un enigma invadido polas lembranzas, entre o delirio e o soño provocados pola medicación, enunciará o monólogo da súa arrepiante biografía centenaria. Unha vida desacougante, condicionada pola perda prematura da nai; a presenza da sombra do seu irmán xemelgo; o seu paso por aquel Berlín, onde emerxía o nazismo co que axiña simpatizou e onde coñezou a figuras como Lois Tobío; o seu protagonismo nas sacas da feroz represión do 36 en Compostela ou a súa participación como voluntario na División Azul. A visita de Celia, unha xove guionista, obrigará ao vello sen nome a confesar lucidamente, sen rastro de arrepentimento nin remorso, a súa participación en múltiples fusilamentos (como o de Ánxel Casal ou Xoán Xosé González), torturas e violacións e as súas razóns para facelos…
Empregando formas achegadas ao drama, Suso de Toro ofrece a súa obra literaria máis ambiciosa: un relato de ficción intenso e emotivo onde pairan como teón de fondo os acontecementos da represión en Galicia durante os días do alzamento e os anos da posguerra. Unha reflexión perturbadora sobre a memoria que deita a mirada dun dos verdugos. Unha novela que procura as palabras necesarias que expresen e absolvan tanta dor afogada.

Esta foto de Vari Caramés será o motivo da portada.

Etiquetas: ,

Eu son um lápis

Vía Alcameh coñezo a tradución portuguesa deste libro incluído por Publishers Weekly entre os mellores libros de 2004 no apartado de Non ficción. “Un profesor, os seus alumnos e o seu mundo de historias”. Semella interesante para os lectores interesados en cuestións educativas. Non atopo tradución en castelán.

Etiquetas: