Listado de la etiqueta: estadio_de_balaídos

O estadio

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo ao estadio de Balaídos:

A foto da sinatura do convenio entre o Concello de Vigo, Deputación de Pontevedra e Real Club Celta SAD para a construción da nova Grada de Gol asegura, se unha catástrofe non o impide, que a reforma de Balaídos rematará antes do inicio da tempada 2027/28, doce anos despois de que o 25 de xaneiro de 2015 fose colocada a primeira pedra das obras, tras o acordo entre Abel Caballero e Carlos Mouriño, entón presidente da SAD, e Rafael Louzán, daquela presidente da Deputación, para dotar a Vigo dun estadio do século XXI cun aforo para 31.100 persoas. Xa choveu dende entón e os 22 millóns de euros de orzamento inicial se triplicarán co remate das obras, como aos prazos (tamén optimistas) de finalización en 2017 se alongarán unha década. En todo caso, unha gran noticia para a cidade, que contará, a pesar dos atrancos sufridos polo proxecto do arquitecto Pedro de la Puente, cun estadio municipal á altura dos doutras cidades atlánticas. Como é nova para que celebren abonadas e seareiras celtistas que contarán cun estadio ao xeito británico, coas gradas máis achegadas a lameira, o que supón en terra de abelairas un novo «coliseo do Fragoso», vestido coas ondas dunha elegante cuberta celeste.

Beizóns que merece pola importancia do logro o alcalde Abel Caballero, que defendeu contra vento e marea a viabilidade do proxecto e o carácter municipal do estadio. Como parabéns son obrigados a Marián Mouriño, actual presidenta da SAD, que con afouteza e intelixencia trasacordou a estratexia arroutada do seu pai, representada cada partido na vergonzosa butaca baleira no palco, colaborando ela con lealdade en desatrancar o proxecto do concello de Vigo, o que arrastrou aos responsables actuais do Partido Popular de Galicia na provincia a que a Deputación presidida por Luis Pérez continuase facéndose cargo da metade da financiación do proxecto de Gol. Xaora, estamos diante dunha cuestión política relevante, cando no Vigo actual son escasos os acordos entre institucións gobernadas por diversas cores, o que abre unha xanela para desatoar a axenda doutros temas pendentes como o transporte e área metropolitana. Como o debate sobre o estadio foi en Vigo, pouco despois da fundación do Celta, en concreto en setembro de 1924, cando se comezou a buscar unha alternativa á «catedral de Coia», cuestión moi importante na preocupación cidadá.

E convén non esquecer que a historia do estadio celeste foi dende o seu inicio difícil. Nacido da iniciativa, dunha sociedade chamada «Stadium de Balaídos S.A.», presidida por Javier Fontán e constituída en 1926, o seu primeiro logro a acadar fora mercar por arredor de 50.000 pesetas os soares moi húmidos dunha campiña situada a carón do río Lagares, 35.000 metros cadrados, a maior parte da herdanza do Marqués de Alcedo, utilizada en 1911 como aeródromo que acolleu a colaxe e aterraxe do piloto francés Jules Vedrines.  A construción do estadio, deseñado polo arquitecto Jenaro de la Fuente para 22.000 persoas, reorganizou o entorno, desviou o río Lagares e supuxo a apertura da avenida de Balaídos que facilitaba o acceso ao campo desde a estrada de Vincios. Inaugurado o 30 de decembro de 1928, co Celta en primeira, en 1941, o concello pretende adquirilo para modernizalo, o que obrigou en 1945 a argallar unha complicada operación, cando a sociedade propietaria vendeullo ao Celta por 825.000 pesetas a cargo dunha hipoteca subscrita por vinte anos coa Caixa de Aforros Municipal de Vigo, o que permitiu que o club cedese durante ese mesmo período o usufruto do estadio ao concello, que a cambio achegaría 70.000 pesetas anuais para subvencionar o préstamo e se faría cargo da reforma das gradas de Río, Marcador e Gol.

Unha vez liquidado o préstamo, Balaídos pasou a ser propiedade municipal e dende entón o concello asumiu as súas diversas reformas. En 1970 instalou a iluminación e en 1971 finalizou a construción de gradas e viseiras de formigón de Tribuna, Marcador e Gol, iniciadas en 1967, obra dirixida polo arquitecto Antón Román Conde. En 1982, inaugurou a nova grada de Río, coincidindo cos tres partidos da Copa Mundial de Fútbol, e en 2004, coa participación do Celta na liga de campións se fixeron obras de acondicionamento. Un estadio que despois de trinta anos quedara incómodo e perigoso e que precisaba refacerse case na súa totalidade. E como sucede co Celta, o estadio de Balaídos é máis que un campo de fútbol, é unha icona que identifica a Vigo no mundo, como tamén é un espazo de sociabilidade e educación emocional onde varias xeracións celestes, dende os picariños e adolescentes até os maiores, herdamos, gozamos, padecemos e compartimos a paixón do celtismo. Un estadio que pasa agora do entrañable «Vello Balaídos» dos 90 ao esperanzador novo «Coliseo cuadrangular do Fragoso» dos novos 20. É o noso estadio.

Competimos no Centenario

Foi o do venres un serán celtista cento por cento, tanto na previa musical do Centenario coa participación no palco de Dakidarria e Keltoi, trobadores do celtismo contemporáneo, como despois co agre resultado no tapiz do Fragoso cun Madrid rochoso que por riba contou cos suplementos decisivos do equipo arbitral e da deusa Fortuna. Apenas outra páxina de ledicias celestes e padeceres celtistas combinados na semana na que as expectativas da celebración do histórico vinte e tres de agosto de mil novecentos vinte e tres quedaron case en augas de bacallau, reducidas apenas a instalación dunha pequena placa conmemorativa no interior da sala de lectura da Biblioteca Juan Compañel, con grallas ortotipográficas incluídas, contando só coa presenza da directiva e o secretario xeral de Cultura da Xunta, e a celebración posterior dun acto en Mos con escaso argumento. Celebracións institucionais nas que provoca vergonza allea o escaso peso outorgado polo club á participación da afección e a ausencia do alcalde de Vigo, que representa a toda a veciñanza celeste e a cidade razón de ser do equipo, ademais de xenerosa propietaria dun estadio en completa reconstrución. Outro despropósito institucional de Carlos Mouriño mitigado de xeito informal polo celtismo que no serán do vinte e tres quedou polas redes ás portas de Balaídos para celebrar con cánticos e bengalas a proeza centenaria da fusión do Fortuna e Sporting de Vigo como club dunha cidade e dun país.

Unha semana decepcionante tamén no eido deportivo, na que despois dun xiro de guión imprevisto rematou a telenovela do traspaso de Gabri Veiga finalmente á liga de Arabia Saudí. Unha oferta desas que din imposibles de rexeitar que fará millonario ao rapaz do Porriño ao tempo que anulará por unhas cantas temporadas o seu crecemento como xogador, o que podería ser considerado como un fracaso formativo da canteira da Madroa. Outro de tantos paradoxos dese maldito fútbol moderno, un camiño saudita, por outra banda escasamente novidoso, transitado xa polos odiosos Santi Mina e Luis Rubiales, que levou alí a Supercopa española por unha millonada. Un traspaso o de Veiga que dende hai tempo precisaba Carlos Mouriño para que Luis Campos parchease –certo que con tres ou catro semanas de atraso e co Celta nos postos de pechacancelas dunha liga comezada– o cadro de celestes debilitado en cada unha das catro liñas, carencias na que insiste o adestrador Rafael Benítez na súas comparecencias coa súa admirable claridade didáctica.

Neste contexto tan celtista, un espazo híbrido entre a ilusión e a decepción, máis de vinte mil voces celestes compartiron o himno de C. Tangana, provocando unha reacción emocional irresistible que contaxiou aos de Benítez dende o minuto inicial. Co empurrón de Mingueza pola banda o Celta conseguiu marcar en apenas tres minutos, grazas a un taco de Larsen que desviou un xute de Beltrán dende a frontal. Ledicia estrondosa da bancada viguesa interrompida polo árbitro tras a consulta coa pantalla VAR, que polo seu xesto interpretamos obedeceu a que noruegués tirou da camisola ao gardameta, sen considerar (abonda ver a repetición da xogada) que o visitante antes agarrara o celeste polo brazo para incomodarlle o remate. Un misterioso erro de apreciación arbitral que condicionou completamente o partido e, o que aínda foi máis lamentable, iniciou unha serie de decisións polémicas que prexudicaron ao Celta, sobre todo o penalti (inexistente para o ollo humano) sinalado na segunda parte nunha entrada a Rodrygo por parte de Iván Villar que o porteiro de Aldán pararía despois. Pouca cousa se lembramos que na visita anterior a Balaídos foron tres os penaltis a prol do Madrid noutra arbitraxe esperpento, na que ao Celta tamén lle anularon un gol.

A pesar deste condicionante, o Celta competiu moi ben, amosando que o traballo de Benítez, a pesar das carencias nalgunhas posicións, comeza a callar. Froito dun traballo defensivo admirable e dunha paciencia encomiable os nosos tiveron máis oportunidades de marcar cos visitantes. Mágoa que a Aspas, Larsen, Bamba, Beltrán ou Mingueza lle faltase esa puntería diferencial, esa pausa duns segundos que antecede ao gol. Como faltaron eses segundos de concentración a Aidoo para poder evitar a arteira cabezada de Bellingham (fanfurriñeiro como o primeiro Cristiano Ronaldo) que noqueou aos celestes faltando apenas dez minutos para chegar a porto. Así e todo, a bancada agradeceu un bo partido dos nosos e unha mellora apreciable da súa capacidade competitiva que debe consolidarse en vindeiras xornadas contando coas chegadas das fichaxes anunciadas.

Faro de Vigo: 27/08/2023

 

Salvámolo nós

Unha pancarta de Centolos celestes resumía o que foi o desenlace dramático desta tempada do Celta: «Salvámolo nós». E abofé que na noitiña do domingo foron 23.365 celtistas as protagonistas desta operación de rescate. Seareiros incansables que nunca perderon nin a fe nin a ilusión, participantes nos adestramentos en Mos, no apoteótico recibimento ás portas do estadio, mantendo o pulo constante en Balaídos até os seis minutos agónicos de tempo engadido. Foi o celtismo o que cargou a atmosfera dos azos e da forza precisos para, tras a fochanca anímica de seis partidos sen gañar, facelo diante do campión. Foi, ademais, unha vitoria moi sufrida na lameira do coliseo do Fragoso, que pasará ás páxinas da historia celeste por outra actuación estelar do canteirán Gabri Veiga, capaz (quizais no seu derradeiro partido como céltico antes de incorporarse á Premier League) con eses dous goles de mellorar unhas abraiantes estatísticas, once tantos e catro asistencias, mesmo a pesar de non ser dianteiro, que o acreditan como a mellor promesa da Liga 2022-2023.

Unha permanencia en boa medida acadada grazas a actitude e excelencia formativa da canteira, o máis valioso patrimonio do club, como amosou tamén o Celta B o sábado nun partido memorable co Eldense, no que mantivo intactas as súas aspiracións de ascenso a Segunda. Un compromiso coa camiseta celeste que manteñen os canteiráns máis veteranos, Mallo, Aspas e Kevin, que xogaron varios partidos lesionados nun xeneroso exercicio de afouteza, mais tamén os incorporados ao once inicial de forma máis ou menos habitual, Gabri Veiga, Iván Villar, Carlos Domínguez e Miguel Rodríguez, que asumiron con acerto e atrevemento responsabilidades nos partidos máis críticos. Como sería inxusto non recoñecer a achega dalgúns xogadores que despois de varios anos en Vigo tinguiron de celeste o seu corazón, expresando decote o seu compromiso con esta camiseta galega, como o incansable Fran Beltrán ou o teimoso Renato Tapia, que deron na lameira todo e máis para evitar un descenso que prognosticaban como inevitable as estatísticas da Intelixencia Artificial e algúns agoireiros dos medios deportivos da capital.

O partido co Barcelona, coa excepción dos goles de Gabri Veiga, non pasará a historia pola beleza do xogo de ambos os dous conxuntos. Foi un partido dramático para os celestes, vivido como tal tanto na lameira coma no banco e na bancada. Un encontro no que pasamos da ilusión inicial á vertixe do medo en apenas dez minutos, tras o gol anulado polo VAR aos visitantes, que controlaron a posesión de forma esmagadora durante todo o encontro. Medo a espertar á besta blaugrana, que levou a Carvalhal a xuntar as liñas, interrompido de súbito, no minuto 43, pola ledicia desbordada provocada polo primeiro gol de Gabri Veiga, que cruzou ao pao longo o centro de Seferovic. Medo que regresou tras o intermedio no que Xavi coa entrada de Gavi, despois de Dembele e Ansu, meteu máis madeira ao lume, que Carvalhal xestionou con orde e disciplina, até que volveu aparecer a lámpada máxica de Veiga, no minuto 65, desta volta cun centro en parábola que entrou despois de bater no segundo pao. Outro tremendo estoupido de entusiasmo que un cuarto de hora despois mudou en pánico tras a cabezada de Ansu Fati, que achegaba aos campións no marcador. E a partir de aí, co corazón encollido, pelexando a cara de can cada metro de lameira, e coa bancada afoutando o partido foi agonizando durante outro cuarto de hora interminable. O Celta estaba salvado.

Tempo haberá de debullar as razóns dunha tempada moi irregular, onde houbo tamén varios momentos de entusiasmo e medo, na etapa de cada un dos técnicos, mais na que se puxo en evidencia a fractura entre unha parte da bancada e a propiedade. Tras o alivio da permanencia na noite do domingo volveron as apupadas dos afeccionados e o retrouso «Mouriño, vaite xa». Como tamén é inocultable o enfado da maior parte da afección pola xestión deportiva de Luis Campos e a mediocridade das súas fichaxes (30 millóns de euros!), que coa excepción de Carles Pérez, semellaron máis operacións especulativas ca pezas dun modelo de club. Como tampouco se entenden outras medidas da propiedade relacionadas coa exclusión caprichosa de Denís Suárez, a marcha do capitán Hugo Mallo ou adiar a apertura de Marcador, bancada preciosa na que aventuramos grandes xornadas para o celtismo. Con todo, a maior lección desta estraña tempada é que o fútbol é da xente, o Celta é patrimonio inmaterial da súa afección, un valor que só cotiza nos milleiros de corazóns celestes espallados polo mundo.

Publicado en Faro de Vigo: 06/06/2023

Manuel de Castro, Handicap

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo a biografía de Manuel de Castro Handicap preparada por Adrián Iglesias:

Tras aquel libro pioneiro de Gerardo González Martín, Handicap creó el Celta (Ediciones Cardeñoso 2011), o galipedista pontevedrés Adrián Estévez Iglesias presentou a pasada semana Manuel de Castro, Handicap. Crónica dunha paixón (Galaxia 2023), a primeira biografía en galego de Handicap, o xornalista deportivo, primeiro adestrador da selección galega de fútbol e figura clave hai un século na fundación do Celta de Vigo. Primeiro título da colección «O noso deporte» da editorial Galaxia, o libro de Estévez ademais de investigar aspectos biográficos e familiares novidosos do xornalista nacido en 1885 no número 89 da viguesa estrada de Baiona (actual Pi e Margall), especialmente as súas viaxes por Europa con motivo dos xogos olímpicos de Antuerpen (1920) e París (1924), documenta outras cuestións relacionadas coas orixes do fútbol en Vigo, coa creación do Celta, a construción do estadio de Balaídos e o desenvolvemento do equipo até o seu ascenso a Primeira, coa pegada do deporte na cultura galega e no galeguismo ou sobre a prensa deportiva viguesa das catro primeiras décadas do século XX.

Adrián Estévez esculca nas orixes do fútbol vigués, vinculado a comezos do século XX aos «rapaces ben (coñecidos como “sportman”) de familias dedicadas á triloxía mar, industria e conserva» e ao fenómeno do domingo libre, declarado dende a lei de 1904, o que provocou a aparición dun público, as clases populares para as que «o deporte era un espectáculo recreativo que contemplar, mais nun principio aínda sen participar». Non esquece a orixe portuaria do fútbol na cidade nosa, cuxos primeiros partidos xogaron, a finais do século XIX, mariñeiros ingleses que recalaban no porto e traballadores do Cable Inglés. Como tamén que a sociedade Arte y Sport, creada en 1903 por alumnos da Escola de Artes e Oficios, mudou o seu nome polo de Vigo Foot-ball Club o 22 de maio de 1905 e adoptou como equipamento as cores identificativas da bandeira da provincia marítima de Vigo: camiseta con dúas franxas verticais branca e vermella e pantalón branco. Recupera Estévez ademais aquel primeiro campionato de Galicia celebrado no Malecón, nos recheos do peirao, no mes de agosto de 1905, no que ademais do organizador, o Vigo F.C., participaron outros catro equipos vigueses: Hispania, Marítimo, Murcia (formado por sarxentos do rexemento militar) e Fortuna, club que en xaneiro de 1908 comezaría a xogar en Bouzas.

Adrián Estevez reconstrúe a traxectoria xornalística de Handicap, dende a súa primeira publicación o 16 de febreiro de 1909, cando tiña apenas vinte e tres anos, unha crónica en Faro de Vigo entre o Exiles (primeiro club de fútbol fundado en Vigo por oficiais do Cable Inglés do que xa hai noticia en 1876) e o Vigo F.C., que dende o ano anterior xogaba en Coia, a primeira catedral do fútbol vigués, onde se reunían máis de sete mil espectadores, até a apertura o 30 de decembro de 1928 no val do Fragoso, a carón do río Lagares, de Balaídos, topónimo que significa lugar onde abondan as abeleiras. Crónicas futbolísticas nas que Handicap acuñará un estilo de seu, caracterizado polo emprego de anglicismos e adxectivacións esaxeradas e por unha estrutura do artigo iniciada pola introdución dos equipos, centrada despois na narración do xogo e rematada cunha conclusión, na que dende a súa viaxe a Antuerpen adoitaba falar da importancia do apoio do público no campo. Crónicas publicadas nas páxinas de Faro de Vigo, como as súas «Notas deportivas», durante trinta e cinco anos, mais tamén noutras cabeceiras viguesas como Letras y Deportes (1909), primeira publicación deportiva de Galicia; Machada (1914), revista humorística; Vida deportiva (1916); Sprint (1927), semanario deportivo vinculado ao decano, que competía con Sport, ligado con El Pueblo Gallego; Horizonte (1932) e Hoja de los lunes (1936), que chegaría a contar co seu propio suplemento deportivo, Imán (1942).

Adrián Estévez aborda o sentimento galeguista de Manuel de Castro, un home de dereitas que apoiou aos franquistas no 36, expresado tanto na súa colaboración efémera na revista Nós, onde apareceu, probablemente traducida, a crónica en galego da final da Copa do Rei (1922), como e sobre todo pola súa convicción, compartida con Pepe Bar e Juan Baliño Ledo, que a unión do Vigo Sporting e o Fortuna debía dar pé a un equipo forte que servise para representar a Galicia nos campionatos de España. Convicción que levou aos fundadores a escoller o nome do novo club, finalmente entre Breogán e Celta, e a engadir no escudo, a partir de 1928 e a proposta de Baliño, a cruz de Santiago, como emblema para representar a Galicia.

Recomendo vivamente esta excelente e ben documentada monografía sobre a figura de Manuel de Castro, que amplía a temática da bibliografía galega do centenario celeste.

Oblakazo

Cando baixabamos de Río Alto, un exercicio non exento de risco, non solucionado polo momento coa reforma do estadio, escoitei a moitos celtistas lamentar o inxusto do resultado dun partido no que o Celta mereceu moito máis, canto menos un empate. Con todo, o lamento non expresaba nin o desgusto nin o enfado de derrotas anteriores, máis ben un sentimento agridoce de xente que viu tamén como o seu equipo é cada vez máis competitivo para afrontar a segunda parte dun campionato moi igualado, que aínda vai dar moitas voltas. Lembrei, entón, o título dun romance memorable do escritor azoriano João de Melo moi acaído para expresar esa emoción colectiva que onte nos invadiu faltando apenas catro minutos de tempo engadido, que uns definirían entre a melancolía e o entusiasmo, para outros entre a tristeza e o orgullo, mais en ambos os dous casos a de «xente feliz con bágoas», que a pesar da derrota abandonou a bancada satisfeita, por contraditorio que isto puidese parecer.
E a verdade que fronte ao Atlético de Madrid as circunstancias e os azares do xogo adoitan nas últimas tempadas ser adversas para o Celta, que nos quince últimos partidos xogados cos do Cholo Simeone apenas acadou unha vitoria. Unha tendencia negativa que tampouco onte foi o Celta do profesor Carvalhal capaz de reorientar, a pesar de disputar un encontro dificilmente mellorable no referido a actitude, concentración e disciplina. Un partido no que tamén se dirimiu un duelo táctico de moita altura entre a flexibilidade táctica do míster bracarense, que introduciu no once inicial a Tapia como central, coa famosa superstición táctica de Simeone, adestrador teimoso, capaz de aguantar ao máximo a súa proposta, convencido de que os resultados chegarán por mantela. E probablemente iso foi o que lle sucedeu ao Atlético onte en Balaídos, mesmo a pesar de xogar con dez dende o minuto 70, o que non supuxo que aliviase a presión sobre os espazos de saída celeste nin dese un paso atrás, o que permitiu que no minuto 89 Memphis, que pisara a lameira poucos minutos antes, empurrara a media volta un balón que viña rebotado do celeste Carles Pérez e sobre o que Iván Villar, toda a tarde moi seguro, nada puido facer. Un auténtica carambola que valeu os tres puntos.
Foi a primeira parte moi igualada, na que os célticos estiveron máis cerca do gol cos atléticos, sobre todo nunha combinación entre Mingueza e Iago pola esquerda, xogadores que semellan entenderse cada vez mellor, e nun xutazo de Carles Pérez desviado por Oblak que no segundo acto tería unha actuación memorable, á altura da súa consideración como un dos mellores gardametas do mundo. E foi Iago Aspas quen no minuto 57 tivo a oportunidade máis clara dos nosos, cando nunha das súas galopadas encarou ao esloveno, furoulle devagariño a pelota baixo os brazos, mais cando xa pisaba a liña de meta o porteiro conseguiu desviala coas xemas dos dedos. Un deses goles fantasma que cantou a bancada, átonita fronte a xenialidade do cérbero colchoeiro. Como foi tamén o de Moaña quen botou a falta, que motivou a expulsión de Savic, guindándoa de forma maxistral contra o traveseiro. Minutos nos que o Celta moito premeu atopándose co muro infranqueable das luvas de Oblak, fose nun xutazo a perna mudada de Carles Pérez no 74, fose nunha intervención incrible cando detivo un disparo que a propia meta dirixira o seu compañeiro Reinildo. E así, grazas a semellantes intervencións do mellor xogador do encontro, cando se daba por inevitable a igualada, chegou a mazada do gol atlético nunha xogada afortunada, un deses tantos de chorra que incomodan a quen os padece.
Secasí, e a pesar da inesperada derrota, o Celta de Carvalhal saíu reforzado, tanto pola seriedade do seu xogo como pola competitividade amosada fronte a un dos cadros máis reforzados do actual campionato. As mudanzas e variantes que Carvalhal introduciu comezan a dar os seus froitos e a bancada do Fragoso a recoñecelos. Mágoa que onte topase cun oblakazo e perdese a concentración durante apenas uns segundos de mala fortuna.

Publicado en Faro de Vigo 13/02/2023

Trofeo orfos do mar

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo a lembrar episodios da historia celeste comprometidos coa súa contorna:

Na visita ao Museo do Mar de Galicia de Alcabre, un dos museos vigueses con recendo máis intenso a salitre, que axudan a gozar da memoria do Vigo portuario, aconsello reparar en dous magníficos trofeos deportivos alí depositados: un dos «Teresa Herrera» do Deportivo da Coruña e o «Huérfanos del Mar» do Celta de Vigo. Dúas valiosas pezas de ourivaría galega do século XX de estilos moi distintos, a primeira tallada pola coruñesa xoiaría Malde da rúa Real da Coruña, seguindo a tradición da pratería compostelana; a segunda deseñada polos esmaltadores vigueses da familia Hernández, que dende 1926 abriron obradoiro na rúa do Príncipe, acuñando un estilo de ourivaría art déco e unha técnica única. Dúas xoias deportivas daqueles primeiros torneos amigables de fútbol de verán comezados na segunda metade da década de 1940, que nos seus brillos agochaban unha historia de días difíciles.

A peza viguesa corresponde ao «Trofeo Huérfanos del Mar» que o 19 de xuño de 1949 xogaron en Balaídos o Celta e o Benfica en beneficio do Orfanato Nacional Virgen del Carmen de Panxón. Unha copa que sobre un pé entallado de ondas e un fuste de escenas portuarias, no balón esmaltado e sostido entre dúas sereas represéntase a manobra de recollida do aparello. Unha imaxe coa que os ourives vigueses homenaxeaban a afouteza dos mariñeiros, nuns meses onde aínda estaba moi fresca a traxedia do Tito, un pesqueiro vigués dedicado á sardiña, que naufragou o 27 de decembro de 1948 e no que trinta e cinco dos seus mariñeiros resistiron durante dous días sobre o illote Boeiro, situado no extremo occidental da illa meridional de Cíes. Un relato do seu rescate por parte da tripulación do Limideiro,  reconstruído por Francisco Díaz Guerrero, o noso admirado primeiro cronista portuario de Faro de Vigo, nas páxinas do seu libro Naufraxios no mar de Vigo (Xerais, 2002), que tivera o tráxico prólogo da desaparición de dous tripulantes, o patrón de pesca Joaquín Blanco Rodal, que deixou viúva e cinco fillos de idades comprendidas entre os sete e os dezaoito anos, e o mariñeiro Francisco Barreiro Ruibal, solteiro.

O trofeo vigués tamén ten unha historia deportiva interesante. O Celta capitaneado por Yayo gañou por 2 goles a 1 a aquel temible Benfica de Francisco Ferreira, capitán do equipo e da selección lusa, e do que formaba parte Rogerio, considerado un dos mellores extremos esquerdos de Europa. Un partido no que segundo as crónicas os campións portugueses puxeron o xogo e a técnica e os celestes a rapidez e a cobiza. Unha actitude dos galegos que lles permitiu adiantarse na primeira media hora de xogo cun gol de Aretio e xa na segunda parte, tras o empate do lisboeta Coroña, que unha sensacional cabezada de Martín, tras un amago na área pequena de Hermidita, permitise deixar tan valioso trofeo para sempre en Balaídos. Con todo, o que hoxe é máis chocante daquel amigable benéfico, precedido por un encontro dunha selección de xogadores de fútbol modesto vigués con outra de compoñentes da Armada, é que o Celta saíse reforzado con tres xogadores do Deportivo da Coruña, que completara un gran tempada como segundo clasificado da Primeira división, o dianteiro arxentino Franco, o magnífico medio volante Martín, autor do gol decisivo e de quen os cronistas vigueses criticaron o seu abuso do caneo, e o poderoso central Ponte, que xunto co celeste Cabiño conformaron, até a súa saída lesionado, unha liña defensiva infranqueable para os lusos. Unha colaboración intergalega que ben merece ser recoñecida, o que non impedía a rivalidade nos derbis daquela moi igualados.

Estas historias miúdas agochadas no trofeo dos orfos do mar de 1949 amosan que en plena ditadura franquista o Celta de Vigo mantiña un compromiso coa súa contorna que ía máis alá da anécdota, o que por ventura se mantivo dende entón. Serva como exemplo que na recente exposición que a Deputación Provincial de Pontevedra trouxo á praza da farola (a viguesa praza de Galicia) sobre o Cincuentenario da Casa de Rosalía, chamaba moito a atención a reprodución da noticia que Faro de Vigo publicou o 24 de marzo de 1971 anunciando a doazón do Celta ao Patronato Rosalía de Castro dunha peseta por cada espectador asistente ao partido co Real Madrid, que finalmente supuxo unha achega nada desprezable de 35.000 pesetas. Como forma parte da historia deste compromiso o chamamento (en galego) co que os xogadores animaron a participar a afección na histórica manifestación viguesa da mañá do 4 de decembro de 1977 na que se reclamou Autonomía para Galicia, que pola tarde subliñaron saíndo ao campo alzando unha gran bandeira galega confeccionada nunha fábrica de pantalóns. Episodios que a pesar do maldito fútbol moderno non deben ser esquecidos pola afección celeste nin polos actuais propietarios e xestores do Real Club Celta SAD.

Ás portas do centenario

Rematada a tempada dedico o artigo da semana en Faro de Vigo á encrucillada que enfronta o RC Celta SAD:

Finalizada a décima tempada consecutiva en Primeira cunha posición discreta na metade da táboa mais con alicerces sólidos na categoría dos mellores, ás portas da celebración do seu centenario (2023), o proxecto do Real Club Celta SAD non acaba de conectar coa súa masa social que, tras a pandemia, semella moi remisa a acudir ao estadio e en boa medida insatisfeita coas decisións de Carlos Mouriño, o seu dono e principal voceiro.

Unha desconexión co contorno celeste aparentemente incomprensible se temos en conta que tras dezaseis anos en mans de Ges, o grupo empresarial da familia de Mouriño, o Celta acredita contas saneadas e nas dúas derradeiras tempadas se mantivo sen abafos, probablemente grazas aos goles e liderado de Aspas, o mellor xogador da historia da canteira viguesa. Sen esquecer que nese período puxo en marcha o proxecto formativo de canteira, unha das punteiras do fútbol profesional, dotouse dunha sede no corazón da cidade e iniciou unha cidade deportiva de seu. Logros considerables, mais que non ocultan unha xestión carente de empatía tanto co seu propio cadro de profesionais, coa comunidade celtista como co Concello de Vigo.

U-las razóns desta desconexión paradoxal? U-las claves para recuperar o entusiasmo nas dúas vindeiras tempadas, no ano do centenario? O debate arredor destes interrogantes continúa aberto e moi acendido nas redes, situando en todo caso ao RC Celta SAD nunha encrucillada da que debe saír nos vindeiros meses.

O certo é que para normalizar a relación co Concello de Vigo moi pouco axudan as periódicas ameazas de Mouriño de abandonar Balaídos que, sen dúbida, forman parte da súa estratexia de confrontación persoal con Abel Caballero, primeiro responsable da corporación que, contando só coa axuda de Deputación de Pontevedra, leva varios exercicios reconstruíndo a anacos con gran esforzo financeiro e discutible resultado o vello estadio. A cidade sabe que o Celta non ten outra alternativa que continuar en Balaídos, o que inevitablemente obrigará a Mouriño a negociar co propietario desta instalación pública as condicións para os seus usos, deportivos e de lecer, procurando a maior comodidade e seguridade para abonadas e espectadoras. Como acontece coa finalización da cidade deportiva Afouteza de Mos que, por moito que se procure o amparo da Xunta de Galicia, só será posible contando tamén co acordo da propietaria dos terreos, a Comunidade de Montes de Tameiga.

Mais esta encrucillada non só é política, ten tamén un forte carácter comunitario e afecta á relación do club con todas as súas persoas abonadas, tamén os seus primeiros clientes, sometidas as máis diversas incomodidades, barreiras e desprezos dunha empresa case sempre insensible as súas demandas. Ausencia de agarimo acuñada na errática política de comunicación e redes, esencial para manter a cohesión e o entusiasmo de toda a comunidade celeste, que nalgunhas ocasións resultou allea á identidade e á historia do propio club, nacido para representar o fútbol galego en todo o mundo. Como a estas alturas está fóra de lugar a renitencia a contar cun cadro feminino, como o resto dos clubs de primeira, un empoderamento deportivo que por ventura sabemos imparable.

Xaora, está encrucillada do club celeste tamén afecta ao propio proxecto deportivo que non acaba de contaxiar o entusiasmo previsto. A xestión autoritaria do cadro de xogadores, cuxa peores expresións son a vergonzosa expulsión presidencial de Denís, o director de xogo na lameira, cen por cen celeste, máis tamén as barreiras case insuperables de acceso dos canteiráns da Madroa ao primeiro equipo ou a incomunicación entre o actual adestrador e os dos cadros filiais explican a perplexidade dunha afección que ve como non arrinca o proxecto do que debera ser a primeira canteira cen por cen galega.

Sei que moitas destas eivas da xestión RC Celta SAD son as propias do maldito fútbol moderno que transformou este xogo de pelota nun negocio multimillonario da industria do lecer audiovisual que conta co maior número de seguidores do planeta. Sei que o Celta non é alleo a esta dinámica e ás presións do mercado audiovisual e publicitario que comporta, mais iso non debería impedir que ás portas do seu centenario, máis alá da intención de vender máis camisetas, intentase recuperar a confianza da súa amplísima comunidade, dende as persoas abonadas, as peñas organizadas, as seareiras e simpatizantes viguesas e galegas até a diáspora celeste presente nos cinco continentes. Como o centenario obriga a que nas dúas vindeiras tempadas o club, sempre consciente da súa humildade e das súas posibilidades, intente acadar un logro colectivo, un obxectivo que volvese a facer soñar a un celtismo que nunca vai deixar só ao seu equipo. Pagaría moito a pena intentalo.

Odio ao fútbol moderno

Dedico o artigo da semana no Faro de Vigo á polémica das faixas das agrupacións de seareiros como expresión do Odio ao fútbol moderno:

O silencio estremecedor da bancada do estadio municipal de Balaídos durante a primeira media hora do partido do Celta e o Deportivo Alavés agoiraba o que máis tarde sucedeu, a derrota do cadro sen compás de Antonio Mohamed e a probable destitución do confundido adestrador arxentino incapaz de saír da súa poltrona. Silencio que expresaba a contundente protesta das peñas celtistas á prohibición do club (avalada pola Liga de Fútbol Profesional) de colocar as súas faixas sobre os muros da grada de Marcador, un costume cunha orixe superior ás tres décadas, cando se formaron as primeiras peñas celestes contemporáneas. Xaora, chegado o minuto 27, os peñistas ocuparon as súas localidades e despregaron sobre os muros publicitarios as faixas do Colectivo Nós, Centolos celestes, Comando Celta, Carcamáns, Merlegos Celestes e da peña Afouteza, mentres coreaban «Nós somos o celtismo» e «Tebas vaite xa», un apupo clásico no Campo do Fragoso.

Comportamento afouto e rebelde dos peñistas de Marcador, que durante a semana emitiron un comunicado no que lamentaban que por razóns estritamente comerciais as súas «faixas, algunhas con décadas de partidos atrás [e miles de quilómetros acompañando ao equipo], non teñen un oco na bancada do vello e inseguro Balaídos» e no que expresaban o seu «odio eterno ao fútbol moderno» e a súa convicción de que «os seareiros importamos xa moi pouco neste negocio no que converteron unha cousa tan fermosa como era o fútbol». Lamento no que chove sobre mollado nun club como o celeste torpe na súa relación cos seus abonados aos que cada nova tempada ofrece moi escasos alicientes de fidelización ou sequera de agarimo, cando non un trato abertamente hostil como o que os peñistas critican estes días. Actitude que, xunto aos horarios rocambolescos dos partidos (tantas veces en venres e luns ás 21:00 horas) explica as cada vez máis pobres entradas no municipal do Fragoso, ás que ao club moi pouco semella importarlle.

E se isto xa non abondase para o escarnio dos celtismo, na súa guerra persoal contra o alcalde de Vigo (visualizada no palco de forma patética en cada partido), o propietario do club utiliza como arma a posibilidade de abandonar o municipal de Balaídos, estadio bautizado por Mouriño co nome dunha entidade bancaria durante dez anos, acolléndose a unha interpretación moi xenerosa do convenio asinado co concello que lle deixa ao club a explotación publicitaria, o que xustifica polo «impulso económico que supón para o Celta». Ameaza repetida hai apenas uns días por medio dun burofax enviado á corporación municipal anunciando a súa intención de construír un novo estadio en propiedade, a pesar de que o concello e a deputación continúan co seu xeneroso proxecto da reforma integral do vello municipal, o que fai aínda máis enigmático o comportamento presuntouso da primeira Sociedade Anónima Deportiva viguesa, que semella cada vez máis afastada da súa masa social e do proxecto colectivo do Vigo metropolitano. Sen descartar que en calquera momento, sobre todo se non acompañasen os resultados deportivos, o que tras o inicio desta tempada non é descartable, se volva manexar como noutrora a posibilidade da venda do Real Club Celta SAD a capital foráneo, como xa ten sucedido a outros clubs da Liga de Fútbol Profesional.

Comportamentos do propietario do Celta propios do fútbol moderno onde o interese e a rendabilidade económica da SAD prima sobre calquera outra circunstancia deportiva ou social, onde a xenerosidade da cultura do «fair play» (as famosas 17 regras do Código de Cambridge, orixe do fútbol moderno) queda reducida á interpretación dos árbitros do VAR e a presenza dos seareiros no estadio ao de meras comparsas (iso si, que pagan unha entrada considerable) que cos seus cánticos, reaccións e apupos enfeitan un espectáculo audiovisual mundializado. Enténdense así as razóns dos horarios imposibles dos partidos, da posibilidade de xogar fóra de España, a de introducir mesmo sancións a aqueles clubs que ofrezan desertas as bancadas ou a de converter os estadios en espazos publicitarios e comerciais. O fútbol inocente da nosa nenez de hai cincuenta anos desapareceu engulido polas gadoupas da industria do lecer e das apostas, esa tan perigosa droga invisible para a nosa mocidade.

No entanto, os estadios, como o entrañable municipal de Balaídos, a pesar da voracidade das sociedades que xestionan os clubes, continúan sendo espazos formativos nos valores da igualdade do «fair play», traducidos pola gramática do fútbol celeste como afouteza e corazón galegos. Nas gradas e nas faixas colocadas polas peñas celestes nos muros de Marcador identificamos a tipografía do que fomos, do que somos e do queremos para os nosos, algo que non nos poden roubar nunca nin ninguén. Sempre Celta!

 

Onte 1866: Afouteza, afoutar, afouto/a

Afouteza_Redeiros

O Gran Dicionario Xerais da Lingua achega dúas acepcións do substantivo afouteza. A primeira referida á disposición para actuar sen considerar dificultades nin perigos, sendo os seus sinónimos os de ousadía, audacia ou ardimento. A segunda identifica a afouteza coa coraxe, coa capacidade e forza moral para facer algo. O dicionario inclúe, ademais, o verbo afoutar que expresa dar ou infundir alento ou ánimo, sendo sinónimo de animar, alentar ou arrufar. Por último, o Gran Xerais inclúe o adxectivo afouto/a para referise á caldiade de quen actúa con valentía e temeridade sen considear os perigos, sendo algúns dos seus sinónimos os de arrichado/a arriscado/a, atrevido/a ou ousado/a. Esta consulta ao dicionario, ás portas da histórica semifinal europea de mañán, amosa o acerto de utilizar estas tres palabras como cerna da identidade celeste. Agardamos con ilusión afoutar mañán no vello Balaídos ao afouto Celta de Berizzo.

Celta de Vigo

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo ao anuncio de Carlos Mouriño sobre a marcha de Vigo do Celta:

2014090609145429382Non me gustou que esta tempada fose suprimido o sintagma “de Vigo” do logotipo do Celta. Atribuíno a criterios de economía tipográfica e de uso nas redes sociais. Porén, recoñezo que mudei de opinión despois da ameaza de Carlos Mouriño anunciando a todo bombo a marcha de Vigo da sociedade da que é propietario maioritario. O sintagma “de Vigo” resúltalle incómodo aos donos do Real Club Celta de Vigo S.A.D., razón social constituída hai 25 anos polas achegas de pequenos accionistas.

Bautizado en 1923 como Club Celta, o sintagma “de Vigo” foille engadido en 1940. Dende entón, o nome Celta de Vigo é a expresión da identificación da cidade co seu primeiro equipo, representante do carácter cosmopolita dunha cidade en estrépito, aberta ao seu entorno e disposta a liderar o proxecto galego. Abonda botar unha ollada á historia para comprobar a importancia que o Celta tivo (e ten) para a cidade, sexa como símbolo de inclusividade (“son do Celta xa que son de Vigo”) ou de visibilidade alén de Rande (“o Celta é o equipo de Vigo”).

Razóns que avalaron os esforzos que o concello fixo ao longo de décadas para axudar ao club nas súas horas baixas; adquirindo Balaídos en 1946 e afrontando as súas reformas sucesivas, sempre custosas. Un trato de privilexio mantido despois de 1992, tras a transformación do club en S.A.D. e continuado polo alcalde Abel Caballero que asinou en 2009 con Carlos Mouriño un convenio para uso exclusivo e gratuíto até 2034 do estadio de Balaídos, do campo de Barreiro e do complexo da Madroa.

En semellante contexto, só é posible entender que o anuncio da marcha de Vigo está motivado pola decepción do propietario do Celta por non poder mercar Balaídos ao prezo que fixou (unha ganga, un imposible); unha adquisición que incrementaría o valor das súas accións e facilitaría a venda da sociedade nas condicións máis favorables. Despois de seis meses de reviravoltas sobre o futuro do estadio, a estratexia de Mouriño volve teimosa ao seu punto de inicio, condicionada polas ofertas de compra de investidores foráneos. De nada serviron os esforzos dos grupos municipais, que apostaron por fixar un canon para unha cesión exclusiva de Balaídos para usos deportivos e comerciais por 50 anos, unha oferta pola que devecería calquera empresa viguesa que necesitase utilizar un espazo público.

Carlos Mouriño só manexa unha opción, a da compra do estadio, consciente de que un Balaídos reformado por unha millonada, mais non utilizado polo Celta, constituíría un esperpento escandaloso, insoportable para os responsables municipais. Desa convicción nace a súa ameaza que divide a un celtismo desconcertado e greta a fráxil unidade de criterio dos grupos municipais. Un órdago con consecuencias, que dinamita a identificación da cidade co Celta e décadas de colaboración do concello co club.

Tras anuncio tan inoportuno, nunha semana decisiva de competición europea, o futuro de Mouriño no Celta parece cada vez máis incerto. Comprendemos que o seu malestar non é alleo á incapacidade do concello de ofrecerlle unha solución para instalar unha cidade deportiva. Como intuimos que non lle chistou a fórmula utilizada pola alcaldía na xestación do proxecto do novo Balaídos, comezado pola participación do club na construción da nova grada de Tribuna Baixa, cando nin se coñecía o proxecto de obra nin a fórmula do financiamento nin a contía do que achegarían ás diversas administracións participantes na reforma. Mágoa que non se debatese con tempo e amplitude o proxecto do Balaídos que precisamos.

Xaora, a alternativa da marcha de Vigo ten escaso percorrido para o Celta. A pesar do entusiasmo da alcaldesa de Mos, disposta a meterlle ao rexedor vigués un gol, non existe concello ningún na área metropolitana cuxo plan xeral en vigor contemple a posibilidade de construír un estadio e un centro comercial. Tramitalo custaría o seu tempo e requeriría superar moitas dificultades. Como non habería que minusvalorar a gravidade da ferida que esta fuxida abriría no corpo social do club, sobre todo neses centos de pequenos accionistas e empresas viguesas que na operación acordeón realizada no período concursal (2009) perderon o 80% do seu valor, o que axudou á sociedade a saír dun foxo ameazante, mais que tamén facilitou o incremento da participación de quen hoxe funciona como o seu dono. Por non falar do carácter disuasorio do desprazamento fóra do centro para moitos afeccionados.

O Celta debe continuar en Vigo e o novo Balaídos debe ser a súa lameira. Nese marco aínda hai espazo e tempo para atopar unha saída negociada entre o concello e a sociedade anónima deportiva, respectuosa cos dereitos da cidadanía e cos intereses do club. Outras opcións poden ser apenas o canto do cisne de quen as expresa.

Guardar

Guardar

Guardar