Listado de la etiqueta: asesoría_de_bibliotecas_escolares

Onte 2017: Gala do libro galego 2019

Onte na Gala do Libro Galego recibín por estas Bretemas o premio ao Proxecto literario na rede. Recoñecíase así a traxectoria de escritura do blog nacido o 3 de xaneiro de 2005 coa intención de ensaiar a escritura hipertextual e facer crónica do meu traballo de edición. Un premio que agradecín o mellor que souben ao xurado e ás tres entidades do sector do libro convocantes (AEL, AGE e FLG) polo aliciente que esta altura supón apostar polos blogs como portos seguros e continuar así co ritmo desta escritura hipertextual, cando se impuxo a banalidade e  cotilleo nalgunhas redes sociais como Facebook. Un premio que confeso recollín tamén con moito pudor, sobre todo pola decepción que podía supoñer paras as outras candidaturas finalistas (Biosbardia, Galicia Encantada, Kalandraka TV e ogalego.eu), ás que admiro e considero merecedoras tamén do recoñecemento, como polo feito de que sei que todos os éxitos son sempre froito dun esforzo colectivo e os fracasos, as perdas ou os erros responsabilidade de quen os comete.

Esa é a razón pola que quixen lembrar nas miñas palabras de gratitude ás iniciativas pioneiras dos blogs en Galicia, aquelas nacidas entre os anos 2003 e 2004, anteriores ao fenómeno bautizado como blogomillo. Co risco de esquecer algunha, polo que expreso desculpas, citei, en primeiro lugar, a Pedro Silva Goretoxo, creador De mares, portos e portas, o primeiro blog da plataforma Blogaliza que desenvolveu con tanta xenerosidade, para despois facelo co Capítulo 0 de Manuel Gago, Dias estranhos de Martín Pawley (Óscar Sánchez), Todo Nada de María Yáñez, Cabrafanada de Fran Alonso, e rematar con As túas balas, o blog de Cesare (Xabier Cid), que coñecín no transcurso dunhas xornadas de literatura galega na Universidade de Cáceres en novembro de 2004, que me levaron a ensaiar pouco despois a escritura blog.

Rematei a miña intervención lembrando a afouteza do mestre Xabier P. DoCampo que na pasada edición da Gala do Libro Galego, na que foi a súa derradeira intervención, tras recoller o premio ao mellor libro de narrativa por A nena do abrigo de astracán, reclamou con todo a enerxía que xa lle faltaba a dignidade que merece o sector editorial en lingua galega. Unha petición que fixen miña 365 días despois para expresar logo o meu desexo de poder anunciar algún día en Brétemas que por fin Alberto Núñez Feijoo, presidente da Xunta de Galicia, recibira no seu despacho ás presidencias das entidades convocantes desta gala, como unha mostra de afecto e recoñecemento do sector do libro, o que non fixo ao longa da década do seu goberno, a pesar das solicitudes dos sectores profesionais do libro e da tradición trazada por todas as presidencias anteriores.

A gala conducida co bo tino pola nosa admirada Iria Pinheiro e acompañada musicalmente polo ritmo feminista de Habelas Hainas, amosou a situación de certo conformismo do sector ao tempo que a maior diversidade dos axentes editoriais. Polo que a min me tocou máis de preto aledáronme os dous premios recibidos por obras publicadas por Xerais, Común temos a patria. Biografía dos irmáns Villar Ponte de Emilio Xosé Insua e Xurxo Martínez na categoría de Ensaio e Investigación e O puño e a letra de Yolanda Castaño no de Libro de banda deseñada. Como tamén moito celebrei o que recibiu a revista Luzes pola súa traxectoria de Xornalismo cultural. As intervencións de dúas responsables do proxecto Luzes, Valeria Pereira e Ana Luisa Bouzas, reclamando o cumprimento do estatuto de da CRTVG e apoiando ao colectivo Defende a Galega foron os mellores minutos da velada. Como tamén me emocionaron as palabras do meu mestre Antón Costa Rico, o director da Biblioteca de Pedagoxía de Kalandraka editora, premiada como a mellor Iniciativa bibliográfica, con quen regresamos a Vigo satisfeitos e compartindo as experiencias dun tempo renovado de escola.

Xaora, pareceume unha oportunidade perdida para a xenerosidade a intervención de José Manuel Pinal Rodríguez, director xeral de centros e recursos humanos da Consellaría de Educación que recolleu en solitario o premio á traxectoria de Iniciativa cultural e fomento da lectura outorgado con todo merecemento á Asesoría de Bibliotecas Escolares. Botamos en falta no seu discurso algunha referencia ás profesionais, que veñen traballando na asesoría dende 2003, como tamén aos milleiros de profesoras, mestras, alumnos e alumnas protagonistas desta experiencia excepcional de innovación que se desenvolve xa en máis de 655 centros públicos e 22 concertados do ensino universitario do país.

Rematada  cerimonia, gustei do rebumbio que o ditame suscitou en Twitter, a rede na que máis participo, sobre todo pola magnífica e aguda crónica que foi facendo Jaureguizar, a quen lembrei que comezou o seu Facendo amigos o mesmo día que o facía Brétemas, como polos chíos de amizades moi entusiastas. En todo caso, beizón para todas aquelas persoas que nestas horas me fixeron chegar os seus parabéns e afectos polas diversas canles do caso. Brétemas intentará continuar con azos renovados despois de tan excelente e agarimoso serán.

Unha década de Espazo Lectura

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo ao décimono aniversario de Espazo Lectura:

Non se entende a capacidade de resistencia da edición en Galicia sen contar coas achegas que durante a última década recibiu de iniciativas de fomento da lectura. Non hai dúbida que entre elas hai que citar o plan de mellora de bibliotecas escolares, promovido pola Consellaría de Cultura e Educación dende 2004, que cos seus clubes de lectura e as súas actividades de animación está transformando a dinámica lectora de varios centos de centros públicos do país. Como tamén hai que facelo co Salón do Libro Infantil e Xuvenil de Pontevedra, que dende 1999 desenvolveu un modelo de intervención lectora sobre unha cidade que pretende mudar a súa pel dende a atención preferente ás crianzas. Sen esquecer, o modelo de corresponsabilidade interinstitucional e intergremial acuñado por Culturgal, a feira das industrias culturais de Galicia, que dende 2007 se celebra no Pazo da Cultura de Pontevedra, recoñecida pola Fundación Contemporánea como “o mellor acontecemento cultural do ano en Galicia”, onde o libro ten protagonismo de seu.

Xaora, nesta relación de iniciativas de éxito do fomento da lectura pública, non pode faltar a de Espazo Lectura (en diante EL), a asociación do Val Miñor sen ánimo de lucro que ten por finalidade o fomento e a animación da lectura, con atención moi singular e constante á lectura en lingua galega e no apoio ao libro galego. Creada o 26 de xaneiro de 2008, aínda que as súas sesións de contos do Contomar comezaran en febreiro de 2006, vencelladas á ANPA do CRA Antía Cal de Gondomar, EL conseguiu en apenas unha década constituír unha comunidade lectora en Gondomar, toda unha xeración que comparte libros e lecturas, así como diversas actividades comunitarias arredor da creación literaria e da lectura como vínculo de socialización. Unha asociación de voluntariado formada por corenta activistas da lectura e duascentas persoas e institucións, entre elas boa parte das editoras galegas e centros escolares do Val Miñor, que axiña se convertiu en referente e recibiu numerosos recoñecementos e premios, entre eles o da Mellor Iniciativa Cultural de Fomento da Lectura, outorgada na Gala do Libro de 2016.

Dende a súa creación EL concibiu a lectura non só como unha actividade individual silenciosa, que require da soidade e da concentración para a conquista dos textos, senón tamén como unha actividade socializadora e compartida de reflexión crítica, que en palabras de Concha Costas, a súa primeira presidenta e fundadora, “nos permita entender o mundo no que vivimos e sentirnos parte da comunidade á que pertencemos”. Eis, a razón de ser de Espazo Lectura, o nome tan afortunado escollido para unha iniciativa que pretende que a lectura se transforme en espazo para a vida, onde é posible gozar da ledicia argallada polo balbordo entusiasta dos picariños lectores co acougo proporcionado polos textos impresos ou dixitais que corren nas pantallas: En definitiva, como sinalou Alberto Manguel, EL asume que “non temos máis remedio que ler”, xa que “ler, case tanto como respirar, é a nosa función esencial”.

Esa é a convicción que move a programación anual de actividades e de clubes de lectura de EL, na que levan participado centos de autores e autoras galegos: Contomar, contacontos de 3 a 9 anos; Os mércores da Casa da Lectura, sesións de dinamización lectora na sede da asociación en Donas; Contos en cueiros, para bebés de 0-3 anos; Lendo contigo, para pais e nais e nenos e nenas de 7 a 11 anos; Comando le, para rapaces e rapazas a partir de 12 anos; Sete vidas e Lecturas debuxadas (cómic), para persoas adultas. Con idéntica intención organiza a “Noite na biblioteca” e a “Fogueira dos versos”, noites fermosas e máxicas que cada ano abren o verán coa luz dos libros e da poesía, a “Sentada lectora”, que en 2012 enfarrapou de libros e lectores e lectoras unha das prazas de Gondomar, ou as dez edicións do “Dar de ler como quen dá de beber”, actividade itinerante que cada 23 de abril leva a lectura a lugares onde non adoita estar presente.

E froito dese compromiso coa lectura pública, a asemblea de EL acordou en maio suspender as actividades na Biblioteca Municipal e renunciar á reserva de crédito do concello de Gondomar destinado a pagar as visitas dos autores participantes na programación da biblioteca preparada por EL. Un conflito que ten a súa orixe na precariedade de funcionamento e das instalacións da biblioteca municipal de Gondomar e no desinterese da alcaldía actual e do seu equipo de goberno por recuperar o diálogo con EL, que conta co apoio do pleno e coa solidariedade dos centros do Val Miñor. A loita por unha biblioteca digna en Gondomar resume hoxe o compromiso desta modélica asociación de voluntariado de fomento da lectura, que merece na súa primeira década de vida todas as beizóns e gratitudes.

Onte 1263: Noite da Edición 2015

noite_da_edicion_2015

No Pazo da Cultura de Pontevedra celebrouse a Noite da Edición 2015 na que se entregaron os premios aos mellores libros do pasado ano, outorgados polos membros da Asociación Galega de Editores. Nesta edición homenaxeouse ao editor Telmo Eiriz, propietario de Galinova que celebra o vinte e cinco aniversario da súa actividade. Antes de comezar a cerimonia, Anxos Riveiro, concelleira de Cultura de Pontevedra guiounos polo Salón do Libro Infantil e Xuvenil, que na súa XVI edición dedica a súas actividades ao tránsito Da Ciencia á Ficción.

A cerimonia foi conducida polas poetas Lucia Aldao e María Lado con grande axilidade e humor, o que moito axudou a ganduxar as numerosas intervencións da noite. Comezou Laura Rodríguez, presidenta da nosa asociación, sinalando con claridade meridiana as importantes dificultades do sector editorial en Galicia e convidando a participar na campaña de promoción da lectura #eusiqueleo promovida pola AGE durante os meses da vindeira primavera dos libros. O noso admirado Alfonso García Sanmartín, ex-presidente da AGE, fixo a laudatio do labor editorial de Telmo Eiriz, quen nas súas palabras de resposta convidou a defender o libro impreso en papel.

Kalandraka, Alvarellos, Baía e Xerais levaron os galardóns nas diversas modalidades, correspondendo a María Reimóndez o premio Xosé María Álvarez Blázquez á mellor autora do ano. O seu discurso brillantísimo homenaxenado a Begoña Caamaño, que recibira o mesmo premio dous anos antes, e reclamando unha maior implicación do sector editorial na publicación de textos de mulleres e na igualdade real, foi un dos momentos máis relevantes. Como tamén o foron as palabras de Agustín Fernández Paz, cando agradeceu o Ánxel Casal ao mellor libro de ficción por A viaxe de Gagarin, denunciando os prexuízos que se volven verquer sobre a literatura e sobre a lingua galega. Foron tamén momentos moi bonitos para nós, as palabras de gratitude de Helena Pérez, en nome de Xerais, despois de recibir o premio Xosé Neira Vilas ao mellor libro infantil por Escarlatina, a cociñeira defunta, así como as da súa autora, Ledicia Costas cando colocou o seu aclamadísimo libro no territorio dos que procuran a igualdade de facto entre os mozos e as mozas, neste caso entre os grandes da cociña.

Particular relevancia para os editores galegos ten en cada Noite da Edición o premio Francisco Fernández del Riego co que a xunta directiva da nosa asociación recoñece unha iniciativa cultural ou editorial externa ao noso colectivo. O premio foi nesta edición para as Bibliotecas Escolares de Galicia polo seu labor continuado e compartido de fomento da lectura, promovido e alentado dende o equipo da Asesoría de Bibliotecas Escolares, formado por Cristina Novoa, Pilar Sampedro e Xosé Luís Barreiro. Un recoñecemento necesario, para un traballo de máis dun milleiro de profesores e profesoras que merece a maior gratitude dos editores.