Listado de la etiqueta: aser_alvarez

Radio Vigo EAJ 48

/en , , , , , , , , , , , /por

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo a noventa aniversario de Radio Vigo:

O 24 de abril de 1934 comezaron as emisións de Radio Vigo EAJ 48, a primeira emisora radiofónica da cidade. Creada por Santiago Montenegro e Emilio Torrado Lima, tamén o primeiro locutor, desde un primitivo estudio do número 2 da rúa Abeleira Menéndez, entón un dos edificios de maior altura, emitía unha programación en probas, na que se mesturaban os contidos literarios cos musicais. Un proxecto de comunicación, promovido por dous lectores de Verne que compartían un espírito moderno e cosmopolita, procedente Montenegro dunha familia de armadores de Bouzas, e Torrado de veteranos comerciantes da rúa Príncipe e profesores de idiomas. Dous amigos emprendedores que quixeron que Vigo contase coa modernidade da radio local, que o ano anterior chegara a Galicia coa posta en marcha de EAJ 4 Radio Galicia en Santiago e coa de EAJ 40 Radio Pontevedra e poucos días antes, dende o 15 de marzo de 1934, coa de EAJ 41 Radio Coruña. Emisora viguesa que coas dificultades económicas provocadas pola Guerra Civil os creadores venderon o 1 de setembro de 1939 a Eugenio González de Haz, comerciante que até entón representaba a General Electric e vendía en Galicia os aparellos de Radio Corporation of America (RCA) fabricados en New Yersey.

O traslado en 1941 a Príncipe 53, onde no primeiro andar se instalaron as oficinas e estudio durante corenta anos, edificio no que se colocou unha antena traída de Barcelona, que logo se trasladaría ao depósito municipal de augas do Castro e máis tarde, en 1965, ao centro emisor do Meixueiro, supuxo a profesionalización da emisora que dende entón xestionou de forma admirable a familia González de Haz. Unha etapa de catro décadas, na que a emisora de Príncipe, onde se instalou un reloxo moi popular na cidade, a pesar das estreitezas impostas polo réxime, entrou na maior parte dos fogares vigueses, onde as grandes voces dos primeiros locutores, Esperanza Criado e Pepe Vázquez (transformado en Fuenteclara na emisión de «Carrusel Deportivo») se fixeron moi populares e queridas. Unha etapa fecunda, dende 1957 asociada á Cadena Ser, na que programas como «Inquietudes viguesas», «Disco dedicado» ou «Caravana fin de semana» ou as retransmisións dos partidos do Celta, contaban con gran acollida. Período no que se incorporou, entre outras, a voz amiga e elegante de Antonio Mínguez a programas como «Tertulia deportiva», «Las cuestiones de cada día» ou «Sin distancias», unha proeza radiofónica pioneira de reencontros de familias emigrantes, compartida con Radio Excelsior de Bos Aires. Como foron moi celebrados os espazos de cinco minutos de José Ramón Martínez, «El hincha Perico», sobre o Celta ou de Xosé María Álvarez Blázquez, «Mar de historias», sobre temas vigueses.

Coincidindo co inicio do período democrático e autonómico, Radio Vigo mudou as súas instalacións a Policarpo Sanz 36 e dende 2006 aos actuais de Areal 8, ao tempo que consolidou a súa programación e diversificou a súa presenza en televisión e internet nun esforzo constante de ofrecer compañía, entretemento de calidade e unha información de proximidade plural e de servizo público á veciñanza viguesa. Catro décadas con fitos destacados que forman parte da historia viguesa. Velaí a presenza do engado da radio en directo no espazo público, fosen as emisións de música en directo dende Nova Olimpia, pasando polos Marathones radiofónicos de até 50 horas ininterrompidas de Pepe Cadavedo e Beni García, até os actuais «Hoy por hoy». Eis o compromiso de RV cos intereses xerais en momentos decisivos, como os especiais das eleccións locais ou a cobertura en situacións críticas, como sucedeu en 2002 coa realizada polo equipo de informativos de Ana Guantes na catástrofe do Prestige ou dos incendios metropolitanos de outubro de 2017. Velaquí o apoio de RV ao deporte local, tanto profesional como afeccionado, como a promoción da emerxente música popular viguesa, promovendo iniciativas como as do «Maketon» xa na vixésima terceira edición.

90 anos de RV, outros tantos de historia da cidade, reunidos agora nun proxecto expositivo comisariado por Aser Álvarez, que se pode visitar na Casa Galega da Cultura. Unha mostra de formato multimedia novidoso, na que as fotografías, documentos e obxectos escollidos poden ser ampliados polo visitante con numerosos audios, doadamente accesibles dende o teléfono móbil por códigos QR. Un mosaico de imaxes e voces que funcionan como fontes de memoria de catro xeracións de oíntes vigueses, capaces no caso noso de desencadear lembranzas tan agarimosas como as da publicidade dos chocolates Noguerol inserida nos «xoves infantís» que seguiamos no transistor da bufarda de Pi e Margall. Gratitude a Radio Vigo por ofrecernos compartir angueira tan valiosa. Recomendo visitar a mostra que a celebra.

A vida lenta

/en , , , , , , , /por

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo a exposición comisariada por Aser Álvarez da Sede de Afundación:

Tras a desfeita provocada por un ano de pandemia Covid-19, reaparece moi amodiño a actividade cultural nos museos e centros culturais da cidade nosa. Entre as mostras abertas destaca polo seu formato novidoso «A vida lenta. Memorias e ritmos do rural galego», un proxecto expositivo interdisciplinar concibido e comisariado polo director e produtor cinematográfico Aser Álvarez que se pode visitar na Sede Afundación de Policarpo Sanz. Setenta fotografías procedentes dos arquivos do Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación, do fondo persoal de Carlos Valcárcel e das coleccións de Jaume Lloveras e Juan Piñeiro Andión, corenta minutos de fragmentos cinematográficos, versos de catro poetas gañadores do Premio de poesía Afundación (Ollala Cociña, Miguel Sande, Gonzalo Hermo e Oriana Méndez), así como unha banda sonora composta por Moisés Quintás ofrécense á curiosidade da visitante convidándoa a reflexionar sobre a mudanza das paisaxes rurais e das formas de vida e de traballo que se produciron en Galicia entra as décadas de 1950 a 1980. Unha proposta completada con actividades en liña nas que participarán o director Oliver Laxe e a muralista e ilustradora Xoana Almar, artistas contemporáneos e de vangarda que manteñen un forte compromiso co mundo rural.

A exposición documenta a transformación do sector primario galego, que inclúe a agricultura, gandaría, silvicultura e pesca, ao longo de apenas catro décadas, que pasou de ocupar a máis do 80 % da poboación galega a comezos do século vinte ao 68 % en 1960 e ao 50 % en 1975; proceso que se acelerou coa chegada da Autonomía, xa que a porcentaxe reduciuse ao 35 % en 1990 e até ao 10 % co comezo do século actual. Unha transformación produtiva, identificada en tempos da ditadura como modernización agropecuaria, que acompañando ás ondas migratorias de comezos dos 50 e 70 modificou inevitablemente a vida nas aldeas, facendo desaparecer a cultura agraria tradicional e os oficios e actividades comunitarias a ela asociados. Proceso que se identifica na valiosa escolma dos fondos históricos da Mediateca do Ministerio de Agricultura, toda unha descuberta de películas e fotos tiradas entre 1934 e 1979 por profesionais do Servizo de Extensión Agraria ou por fotógrafos amadores participantes no concurso de fotografías agrícolas, forestais e pecuarias.

Transformacións recollidas nas fotos en branco e negro do fotógrafo lucense Carlos Valcárcel (Lugo 1929), que deita unha ollada íntima e máis cálida sobre a vida na aldea, retratando a familias labregas ou as crianzas e os mozos ocupando a eira, fotografando os interiores das vivendas e cociñas labregas, recuperando escenas na feira ou o traballo das lavandeiras no río Miño ou recollendo escenas agrarias onde nos anos setenta a burra, os bois, o carro e o arado romano non perderan aínda a súa funcionalidade. Ollada ampliada pola escolma da colección Lloveras e Piñeiro, dous investigadores agrónomos que de 1978 a 1986 percorreron os camiños do país para estudar os sistemas de rotación das colleitas coa intención de rexistrar a transformación rural galega que se estaba a producir nun momento decisivo de mudanza política, económica e social. Fotos xa a cor onde se documenta a aparición do tractor e dos camións de recollida do leite, vehículos que transformaron a tecnoloxía agraria, mais na que continúan presentes as escenas de mulleres segando o centeo a man en lugares tan dispares como Barro ou Negueira de Muñiz (1980) e os traballos agrícolas de autoconsumo, ampliando a súa ollada sobre as actividades do marisqueo nas Rías Baixas e na Pasaxe.

Tres fondos documentais diferentes, concibidos con intencionalidades distintas, o do Ministerio institucional, o de Valcárcel artístico e o Lloveras e Piñeiro investigador, mais capaces de complementarse para ofrecer unha ollada de gran angular sobre as transformacións das paisaxes e culturas agrarias galegas. Unha ollada fotográfica e cinematográfica que co apoio dos textos poéticos e da banda sonora creada por Moisés Quintás, capaz de recrear con fidelidade o latexar da terra, o chiar dos carros e o ouvear dos lobos, é capaz de crear no espazo expositivo unha certa atmosfera de vida lenta, un imaxinario alternativo onde aínda semella posible a conciliación comunitaria coa natureza. «A vida lenta» propón unha reflexión sobre o pasado e sobre o futuro da vida nas aldeas, poñendo en cuestión o imaxinario creado sobre o que chamamos «rural» e sobre a nosa propia relación cos ciclos naturais. En definitiva, na contorna de incerteza creada pola pandemia, Aser Álvarez propón a experiencia de reconciliarnos emocionalmente cunha parte do noso territorio e facer un pouco de memoria sobre o noso pasado colectivo. Mostra moi recomendable e esperanzadora.

Onte 2064: «Non hai espellos nos manicomios», a autobiografia de superación de Antonio Tizón

/en , , , , , , /por

Non hai espellos nos manicomios. Antonio Tizón, biografia dunha superación from Arraianos Producions on Vimeo.

Antonio Tizón agasalloume onte un exemplar de Non hai espellos nos manicomios (Arraianos Producións, 2019), o libro que forma parte dun proxecto multimedia de edición estendida arredor da súa propia biografía. Dirixido e coordinado por Aser Álvarez, con banda sonora orixinal de Miro Casabella e montaxe audiovisual de Antonio Ramos, o proxecto constitúe un percorrido pola biografía de Antonio Tizón, que padece trastorno bipolar dende hai case corenta anos. Un proxecto de edición multisoporte, que mestura a impresión en papel e os contidos web (literarios, músicas e audiovisuais), algo aínda pouco frecuente no sector editorial galego, concibido como un achegamento á doenza mental dende o ámbito artístico e cultural e coa intención de ser utilizado na sensibilización social sobre esta cuestión.

A proposta literaria ten a súa cerna nun poemario aberto á hibridación de diversos medios de expresión, que dan paso a unha impactante autobiografía na que Tizón confesa a súa experiencia con esta doenza crónica dende a súa primeira crise en Madrid no 81, un terrible brote psicótico no que quedou mudo por completo, en silencio absoluto, perdendo mesmo a esperanza e o contacto coa realidad, o que levo a ser internado nun manicomio, até que trinta e catro meses despois regresó daquel inferno provocado pola mordida da loucura.

Como fixera nas súas novelas, A antesala luminosa (Xerais, 2015) e Un home estraño (Xerais 2018), Tizón concibe o seu novo proxecto creativo cunha intencionalidade sociopolítica e un valor terapéutico, consciente de que é a súa responsabilidade termar da súa biografía como doente crónico dun trastorno bipolar. Faino de forma valente unha veces valiéndose da poesía e outras relatando con crueza a súa propia experiencia. Aser consigue así un retrato humano de superación moi valioso e emocionante, concibido como relato da recuperación, normalización e integración do xornalista e escritor, o que axuda a desmitificar a doenza mental, a razón de ser de todo o proxecto.

Mención especial no desenvolvemento do proxecto merecen o traballo musical de Miro Casabella, con algún temas memorables como «Euforia, maldita euforia», e o visual a cargo da pintora Mari Quinteiro, a compañeira de Antonio, como a coidada realización fotográfica de Antonio Ramos, imaxes que enriquecen o proxecto multisoporte. Parabéns a Tizón e aos produtores por un dos proxectos de edición máis orixinais, coidados e socialmente valiosos que coñecimos en galego nos últimos anos.

Onte 1276: Novela mulata

/en , , , , , , /por

couceiro_antesala_luminosa_25-03-2015

Na libraría Couceiro de Santiago presentamos A antesala luminosa, a novela coa que Antonio Tizón debuta na narrativa galega. Presentación dun relato definido polo autor como «novela mulata» ou mestiza, na que participaron o xornalista Aser Álvarez, o profesor Ramón Rodríguez, a psiquiatra Lucía Pérez Ramírez e o propio autor.

XG00212501Aser Álvarez confesou que «quedara enganchado con esta novela arraiana, unha obra entre fronteiras e entre xéneros, que fala da loucura, de gastonomía e de viño.» «A antesala luminosa é unha novela gourmet, moi coidada e traballada.» Despois Aser salientou a importancia da gastronomía na novela (coma no ser humano) e sinalou as numerosas referencias gastronómicas presentes e os restaurantes de Madrid, Ourense e A Coruña citados por Tizón. Pola súa banda, Ramón Rodríguez, a quen presentamos como o Esteban Latorre da novela, comezou as súas palabras agradecendo a súa presenza en nome dos personaxes da novela, para gabar despois «o sentido de tolerancia e alegria de Antonio.» «A novela ten un encanto personal, o do sentido máxico da literatura, transmite a maxia e a bondade do seu autor, que representa a toda unha xeración que tiñamos moitas ganas de ler. Antonio Tizón representa a literatura, esa avidez polos libros da que tanto disfrutamos xuntos.»

A psiquiatra Lucía Pérez Ramirez comezou sinalando que «todo acto que achegue o trastorno mental á sociedade é importante.» «Neste novela son os capítulos pares, os que falan do personaxe Gustavo Gallego, os que abordan o trastorno bipolar. Unha doenza na que se mesturan episodios maniacos de enerxía desbordante con outros depresivos. Persoas que viven entre a euforia e unha profunda tristeza. Coa lectura desta novela calquera persoa pode meterse na pel doutra que padece o trastorno bipolar.» A psiquiatra salientou dous aspectos da novela que lle mereceron grande interese:«o primeiro, a importancia de coñecer o mundo interno dun enfermo que padece trastorno bipolar, a súa experiencia e o seu sufrimento; o segundo, o interese que o propio exercicio narrativo supón para o trastorno bipolar, xa que quen o padece non adoita ser consciente que o sofre.»

Na súa intervención, o autor, despois de realizar os agradecementos aos intervinientes, abordou tamén a cuestión do trastorno bipolar, «unha doenza que afecta a un 2% ou 3% da poboación, en España varios millóns de persoas.» «Os bipolares na fase maniaca teñen necesidade de contar con interlocutores tanto coñecidos como descoñecidos para falar. Esa elocuencia na fase depresiva pode converterse en meses enteiros sen pronunciar unha palabra.» «Como tampouco debemos esquecer que as persoas que padecen o trastorno bipolar teñen un sentido cósmico oculto que afecta ás causalidades e casualidades.» Referiuse despois Tizón ao obxectivo da novela: «quixen escribir unha historia de amor, loucura e morte», para engadir que «a maior parte da literatura é sempre autobiográfica, xa que un do que mellor pode falar e do que vive, do que sabe.» «Quixen escribir unha novela negra diferente, un pouco orixinal, coa intención de iniciar unha serie da que teño case escrita a segunda entrega.»

 

100% CEF

/en , , , , , /por

100% CEF. Trailer from asombraproducions on Vimeo.

Mañá 12/12/2012, gran xornada do Ano Celso Emilio Ferreiro. Ademais do concerto expansivo as 12 horas, na noite estrea na TVG do documental 100% CEF de Aser Álvarez.