Onte 459: Mural de Conde Corbal

/en , , , , , , , , /por

No edificio principal da Autoridade Portuaria de Vilagarcía, onde celebramos onte a excelente presentación do libro de Jacobo Buceta, coñecimos un interesante mural de Xosé Conde Corbal no que aparecen algunhas das figuras da literatura galega. Nesta peza en branco e negro, estimo que dun tamaño de dous por seis metros, aparecen retratados co trazo potente, vital e característico dun dos membros máis destacados da xeración dos «artistiñas» dende Rosalía, Castelao, Manuel Antonio, Valle, Cabanillas a Ferreiro ou Ferro Couselo. Unha peza valiosa que forma parte do pequeno e coidado museo da Autoridade Portuaria vilagarcián. Arquivo estas fotos apresuradas feitas co móbil deste recurso didáctico.

Onte 452: Calendario do libro e da lectura 2013

/en , , , , , , /por

Gustoume moito o deseño do Calendario do libro e da lectura 2013 editado pola Asesoría de Bibliotecas Escolares da Consellaría de Educación. A peza constitúe un utilísimo recurso didáctico, ademais dunha guía que axuda a orientar o traballo dos profesionais do sector da lectura, editores, libreiros e bibliotecarios. Ademais das efemérides habituais, nas que destaca o 17 de maio a homenaxe a Roberto Vidal Bolaño, no vindeiro 2013 celebraremos, entre outros aniversarios literarios, o 150 da edición de Cantares Gallegos, o 150 do nacemento de Manuel Lugrís Freire e o 50 do pasamento de Gonzalo López Abente, así como o centenario do nacemento de don Paco del Riego. Un recurso de difusión moi recomendable.

Vía Caderno da Crítica, moitas grazas.

Onte 450: Ser libris no Culturgal

/en , , , , , , , , , , , , /por


Nunha xornada memorable do Culturgal 2012, na que se bateron todas as marcas de afluencia de público, presentamos a campaña «SER LIBRIS» promovida pola Asociación Galega de Editores. Esta peza de 47 segundos, preparada polo equipo de Illa bufarda, é o eixo dunha iniciativa coa que os editores pretendemos contribuír a sensibilizar á cidadanía galega sobre as lecturas como agasallo de Nadal. Baseada no carácter transversal e interxeracional da lectura, a peza ofrécese ademais como un recurso con posibilidades de aproveitamento didáctico.

Onte 449: Gústame o galego en Cultugal

/en , , , , , , /por

Entre as moitas iniciativas e accións que se desenvolveron na intensa primeira xornada de Culturgal, moito me gustou participar en Gústame o galego, a promovida pola CTNL. Unha marabilla! A tarefa de desmontar prexuízos arredor da lingua e de prestixiala en todos os eidos da vida social require da corresponsabilidade de todas as persoas. Accións imaxinativas e divertidas como esta de «Gústame o galego» pola súa facilidade de viralización e pola súa capacidade de  ontaxiar entusiasmo poden ser doadamente emuladas ou reinventadas de forma creativa en centros educativos ou noutros eventos da cultura de noso. «Gústame que intentes falar galego, aínda que che custe un pouquiño», «Gústame o galego con acento africano», «Gústame que non me traduzan o café con leite», «Gústame que me digan “qrt m8″», «Gústame que me lembres en galego»… son mensaxes potentes que merecen ser compartidas. Participar nesta iniciativa é outro motivo máis para viaxar esta fin de semana a Pontevedra e pasar un tempiño no magnífico Culturgal, que paga moito a pena.

Onte 448: A novela grafica de “Cartas de inverno”

/en , , , , , , , /por

Na presentación en Ares da novela gráfica de Antonio Seijas, Agustín Fernández Paz explicou con todo detalle a intrahistoria de Cartas de inverno. «Foi un libro que me saíu con rara facilidade. Foi como se alguén mo fora ditando ao ouvido. Ríame só, porque notaba que me estaba saíndo. A orixe primeira daquel libro que escribín no piso de Rosalía en 1994 está aquí en Ares. Cando traballaba en Mugardos, eu paseaba moito por estes camiños. Un día sentado diante da igrexa de Lubre saíume a idea de que dos anuncios por palabras podían saír historias. De aí naceron os meus Contos por palabras. Mais a veta non estaba agotada. Anos despois, cando xa viviamos en Vigo, atopei no Faro de Vigo, nas páxinas de anuncios breves un que me impactou: “Vendo casa embrujada. Absténganse curiosos y bromistas”. Rescateino, sabía que alí había unha historia, a que logo sería Cartas de inverno».

“Hai catro anos, Toni Seijas díxome que quería facer un cómic da miña novela. Quedei encantado. Eu sigo mercando decote novela gráfica, a que Miguelanxo Prado di que é a arte do século XXI. Son consciente que unha cousa é crear un mundo só con palabras e outra facelo con palabras e imaxes. Tiña claro que Seijas ía realizar a súa visión, xa que na arte o máis importante é a súa ollada. Ademais, sabía que o traballo de Toni é inconfundible. Ten unha linguaxe propia, unha peculiar forma de empregar a dimensión pictórica das viñetas e a utilización narrativa da cor. Agora, coa novela editada, recoñezo nela a mlña historia e recoñezo o que é a obra de Seijas”.

“Da novela gráfica de Toni gústanme especialmente algunhas secuencias. Nun cómic é esencial a montaxe das viñetas dentro da páxina e os anos anacos que contan pero non contan, as chamadas elipses narrativas, o que se deixa de debuxar e está contado. Isto nestas Cartas de inverno de Seijas está moi ben conseguido, o que permite un avance da narración con naturalidade. Como está moi ben refletida a entorna da casa e o traballo dos interiores”. Rematou Agustín Fernández Paz lembrando que detrás do seu traballo como do de Antonio Seijas estaba Lovecraf.

Onte 427: O terceiro informe sobre aplicación da Carta Europea das Linguas

/en , , , , /por

Recomendo moi vivamente a lectura da tradución preparada por Prolingua das páxinas que atinxen ao galego do  3º Informe do Comité de Expertos con respecto a España na aplicación da Carta Europea das Linguas Rexionais ou Minoritarias. Como tamén son moi valiosas as consideracións que Prolingua realiza sobre este documento (máis dun milleiro de páxinas) do Consello de Europa que supón unha emenda á totalidade da política lingüística desenvolvida polo primeiro goberno de Núñez Feijoo. No eido do ensino o documento supón unha descualificación sen paliativos do Decreto de Plurilingüismo por, entre outras razóns, «constatarse a redución progresiva do uso do galego en todos os niveis e unha diminución da súa estrutura de apoio». Como tamén é contundente a solicitude á Xunta de Galicia dun «número suficiente de escolas que ofrezan educación completamente ou esencialmente en lingua galega». Mais o informe non denuncia só o retroceso do estatus do galego no sistema educativo, tamén o detecta na súa implantación na administración pública e na xustiza, así como denuncia unha relaxación do seu emprego nas institucións galegas. Outrosí sucede co seu emprego por parte dos medios de comunicación privados que apenas chegan a publicar/emitir o 10 % en galego. Pola contra e para a vergonza do goberno de Feijoo, o documento abeizoa a Cataluña e Euskadi, comunidades consideradas polo Consello de Europa como modelos de protección de cadanseus idiomas naturais. Os contidos referidos ao galego deste documento, que destaca pola súa redacción clara e concepción eminentemente didáctica, poderían ser moi útiles para preparar a folla de rota que levase á recuperación do consenso sobre o estatus do galego, dinamitado ao inicio da pasada lexislatura. Un proceso que cremos inevitable, moito máis, aínda, cando é probable que no futuro inmediato se resolvan en idéntica dirección os recursos ao Decreto do Plurilingüismo presentados diante do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia. Ben está ir preparando o camiño.

Onte 419: De samaíns e magostos

/en , , , /por

En boa parte das escolas galegas de infantil e primaria celebrouse onte a festa de Samaín, a exaltación cabaceira de bruxas e espíritos, que sinala a entrada simbólica no tempo de inverno. Mágoa que o invasivo reclamo comercial do Halloween confunda tanto a moitos dos nosos pequenos. Polo que vimos no serán de onte polas rúas viguesas, algúns asumen esta festa coma un xeito de entroido de dráculas, vampiriños e outras xentes que meten medo. Sen menoscabo ningún do interese educativo do Samaín, no que levo acreditado dende hai anos, corremos o perigo de que co seu apoxeo desnaturalizado en jaloüín perdamos a celebración do Magosto, a humilde festa comunal dos zonchos e das castañas, tan ensarillada na cultural tradicional de noso. Máis alá dos intereses comerciais do jaloüín e compañía, precisamos dun criterio educativo para orientar á nosa rapazada no que son os símbolos da nosa tradición e identidade colectiva, non vaia ser que perdamos polo camiño tanto magostos coma samaíns. Con todo, celebremos na noite de santos a defuntos a festa das cabazas. Agardo que contribúa a iluminarnos, tamén aos maiores, entre tanta confusión e incerteza.

Onte 417: Por outra política educativa

/en , , , , /por

Asinei a declaración :«Por otra politica educativa», elaborada esta pasada fin de semana por un grupo de profesionais da educación en Sevilla, convencido de que, a pesar da lei Wert, aínda é posible salvar a escola pública como trabe de cidadanía. Non son nin a segregación temperá por itinerarios nin a segregación por sexo nin a centralización do currículum nin a avaliación excluínte os vieiros máis efectivos para reducir as taxas de fracaso escolar nin para contribuír ao desenvovlemento persoal do alumnado e a cohesión social. Nun momento crítico (en todos os sentidos) como o actual, é imprescindible xerar no conxunto da sociedade (non só na comunidade educativa) un profundo debate arredor do futuro da educación como servizo público esencial. Un marco delimitado con claridade por esta importante declaración: “Mulleres e homes deben poder formarse como persoas completas, cidadáns responsables e traballadores cualificados. A sociedade precisa da escola para asegurar niveis axeitados de benestar, liberdade, xustiza e equidade”. Outra reforma educativa, cun enfoque comprensivo e con maior grao de acordo políitco e consenso coas comunidades e sectores profesionais da educación, é perfectamente posible.

Onte 414: Palabras de auga

/en , , , , , , , , , , /por

Tanto Agustín Fernández Paz como Marcos Calveiro, o autor de Palabras de auga, lembraron ao comezo da súas intervencións de presentación do Premio Merlín 2012 en Vigo, aos 70 náufragos de Alborán. Para Agustín esta traxedia é outra mostra máis da imaxe que temos de África como terra incógnita, un continente perdido do que descoñecemos case todo da súa realidade e da súa cultura, apenas coas excepcións de noticias puntuais coma as traxedias das pateiras, dunha seca e fame terribles, de guerras silenciosas ou dos desprazamentos masivos da poboación. Un continente que continúa sometido ao expolio dos seus recursos naturais, outro froito da pegada dun colonialismo europeo que nunca deixou de existir. Marcos tamén comezou as súas palabras referíndose aos «55 que tiveron a morte salgada fronte a eles, os quince que morreron (entre eles nove bebés) e os corenta que quedaron baixo a xurisdición marroquina». Despois leu un relato inédito protagonizado tamén por Amadou, o adolescente da tribo Kimba que enfía as páxinas d’ As palabras de auga. A da familia de Amadou é unha historia terrible, durísima, semellante á que viviron onte os inmigrantes que perderon a vida e a esperanza das súas familias no mar de Alborán. Palabras de auga.