Cando no serán de onte regresamos de Aldán, o neboeiro entrara na ría dende Cíes agochando os piares da ponte de Rande. Unha paisaxe inquedante dende o corredor do Morrazo, semellante a que contemplamos dende o avión minutos antes da aterraxe en Peinador. Porén, as guedellas do neboeiro anunciaban tamén o remate do verán e a recuperación da rotina e dos afáns de comezo de curso, esoutro reloxo que marca a cadencia do noso traballo. A foto é de Marta G. Brea. Obrigado.
Decepcionante actuación de Costas onte en Balaídos para celebrar no estadio o inicio da quincuaxésima participación do Celta en primeira división. Sen presentación por parte do espíquer nin presenza nas pantallas dos marcadores, desenvolveuse un mini concerto de vinte minutos no que a banda de Miguel Costas versioneou algúns dos himnos celestes máis emblemáticos: «A rianxeira», »Miña terra galega» e o propio himno galego na súa adaptación rock. Coa excepción da interpretación impecable do clásico de Siniestro Total, o resultado foi escasamente brillante. Entre a falta dun contexto musical axeitado, a ausencia de iluminación sobre os músicos e o escaso público que ao comezo do concerto ocupaba as bancadas a actuación da banda pasou con máis pena ca gloria. Xaora, hai que recoñecer que o público foi elegante xa que perdoou erros tan clamorosos como que o grupo descoñecese a letra correcta da rianxeira e do propio himno galego, finalizado de forma incorrecta nas dúas ocasións nas que foi interpretado. Mágoa que tan boa idea como a de convidar a tocar no estadio a un dos nosos músicos máis queridos quedase parcialmente malograda. Outra vez será!
Anele publicou onte o seu informe anual sobre a evolución dos prezos do libro de texto, no que incluíu a súa valoración sobre a situación do sector. Entre os datos destaco a estimación dun incremento de prezos dun 1,05 %, nun curso onde se publicarán os novos materiais que desenvolven as prescricións curriculares da LOMCE para o conxunto da Primaria e para algúns cursos de ESO de Bacharelato. É significativo, ademais, que o informe recoñeza que dende o curso 2011/12, o da chegada de Rajoy ao Goberno, se reduciron as vendas de libros de texto nun 16,32 %, así como que o gasto medio por alumno pasase dos 111,23 € de 2011 aos 91,62 de 2014. Foi importante o impacto que para o sector supuxo a diminución das axudas para a adquisición de materiais didácticos, que no mesmo período pasaron dos 100 millóns de 2011, á supresión olímpica desta partida por parte de Wert, até a súa tímida recuperación (24 millóns de euros para este curso que comeza e o seguinte) por parte do novo ministro de Educación.
No que respecta aos datos publicados sobre a oferta de libro de texto en galego, é salientable que o catálogo acadase os 1,894 títulos, dos que o 75 % foron editados en papel e o 25 % en soporte dixital (456 títulos), cifras que amosan o imparable proceso de hibridación dos materiais didácticos en Galicia e na nosa lingua. Con todo, non esquezamos que os libros dixitais supuxeron o pasado curso apenas 24 millóns de euros, o 3,29 % da facturación do conxunto do sector (748 millóns de euros para máis de oito millóns de alumnos).
O proceso caótico de implantación da LOMCE, a incertidume provocada polo atraso na publicación dos novos currículums e das orientacións para a confección das programacións didácticas, asi como o escaso respecto á propiedade intelectual e aos contidos educativos por parte das diversas Administracións Educativas no actual proceso de dixitalización (un eufemismo que utilizamos para evitar falar de plaxios inconfensables de libros impresos) son circunstancias que están condicionando negativamente este proceso de hibridación da oferta editorial educativa.
Soubemos onte da recensión publicada en Winstonsdad’s blog sobre a tradución ao inglés de Polaroid de Suso de Toro realizada por Jonathan Dunne e publicada por Small Stations. Sen dúbida que consitúe outro éxito do proxecto de Dunne a prol da visibilidade da literatura galega, outra xaneliña aberta para a literatura galega nun blog especializado en comentar obras de ficción traducidas ao inglés. O texto segue o fío da anotación de Tony sobre a publicación de One Million Cows de Manuel Rivas, identificado xa como escritor da literatura galega. Winstonsdad salienta que Polaroid foi unha obra inspirada pola cultura punk, relacionándoa coa de Raymond Carver «pola súa capacidade de utilizar poucas palabras posuidoras de moita forza». Como pareceume significativo que o comentarista reparase no feito de que este é «un libro cheo de polaroids que retratan tanto vidas aborrecidas como outras gloriosas». Parabéns a Suso de Toro que, por fin, conta coa tradución ao inglés deste libro radicalmente actual, tamén unha obra alboral para a narrativa galega do século XX.
O Hospital Álvaro Cunqueiro estréase estes días en precario, con pingueiras nalgúns cuartos e outras deficiencias construtivas, con menos espazo para o servizo de Urxencias, sen laboratorio central, sen TAC e apenas cun camión aparcado fóra do recinto sanitario para facer as resonancias. Eivas graves, denunciadas pola Plataforma en Defensa da Sanidade Pública, dificilmente xustificables na construción dunhas instalacións sanitarias que finalmente custarán á sociedade galega máis de mil cincocentos millóns de euros, para entendernos, o equivalente a tres Cidades da Cultura.
O dubidoso modelo de financiamento privado elixido por Feijoo («concesión de obra pública mediante pagamento por dispoñibilidade») obrigou a reducir en Beade o número de camas e quirófanos inicialmente previsto, así como a baixar moitas das calidades construtivas das instalacións e dos servizos sanitarios previstos, até deixar a Área Sanitaria de Vigo coas súas carencias e colapsos de sempre. Xaora, se a iso engadimos a xestión (tamén privada) dos servizos complementarios, abonda con botar un par de contas para quedarmos abraiados (indignados) coas posibilidades de facturación deste negocio millonario.
No Álvaro Cunqueiro un bono de aparcamento para un vehículo dun visitante durante cinco días (sen posibilidade de contar con outra alternativa na zona) custa 20 euros. E un paquete de servizos multimedia (tv, radio e internet) para o mesmo período custa por paciente 31,70. Redondeando: uns 50 euros por persoa ingresada (845 camas). Cantidade que para os adxudicatarios supón a posibilidade de recadar cada cinco días máis de 40.000 euros, é dicir máis de dous millóns de euros cada ano. U-las posibilidades de aparcamento e wifi gratuítos nunhas instalacións públicas?
É dificil negar que no Álvaro Cunqueiro, dende o primeiro día, funciona un sistema encuberto de repagamento nun servizo sanitario público.
Finou onte no Porto o escritor Bento da Cruz, a quen tivemos a fortuna de coñecer cando publicamos en Xerais O lobo guerrilleiro (1996) e A Loba (2000), premio de novela Eixo Atlántico. É inevitable lembrar as súas visitas a Vigo, sobre todo aquela presentación memorable na Casa Galega da Cultura coa participación de Ferrín e Moncha Fuentes, a tradutora das súas novelas ao galego. Como é inevitable emparentalo con escritores de noso, como Ferrín e Luís García Mañá, cos que compartiu o espazo literario arraiano. Considerado «o príncipe do planalto barrosão», autor de vinte e cinco libros publicados ao longo de cincuenta anos, o doutor de Peirezes sempre reivindicou o berce da súa terra do Barroso, Planalto e Gostofrío. Ademais, foi unha das persoas que máis fixo por recuperar a memoria do movemento guerrilleiro galego na Raia, tanto nos seus romances e contos coma súa obra serodia de investigación Guerrilheiros Antifranquistas en Tras-os Montes, na que recolleu algúns dos episodios claves da represión. Beizón ao Bento da Cruz por ter traballado pola arela dese espazo común da cultura arraiana.
Non saímos decepcionados de Aimer, boire et chanter, a derradeira película de Alain Resnais. Un film lixeiro, no que aos 91 anos homenaxea ao teatro para volver sobre os seus temas esenciais, o amor e a morte. Ademais do entretido enredo de tres parellas maiores e o seu misterioso amigo, abraia a interpretación xenial dos seis actores dunha película de rexistro teatral. A ausencia de localizacións (apenas unhas paisaxes dos dales de Yorkshire), a utilización da ilustración e de decorados de tea e cartón, coma se dun espazo escénico se tratase, imprimen á película unha arriscada fasquía visual. Xaora, o emprego dunha potente elipse narrativa é o máis destacado deste relato no que nunca chegaremos a ver na pantalla ao seu protagonista. Esta despedida de Resnais non é unha obra mestra nin sequera unha película destacada, mais será lembrada pola súa aposta pola teatralización. O teatro no cine ou o cine teatralizado é a estratexia coa que o bretón afonda nas orixes do cinema, a arte á que serviu.
Foi histórica a reunión de onte en Conxo na que se deron pasos decisivos no proceso de formación dunha candidatura que permita a formación dun grupo parlamentario galego soberano nas vindeiras Cortes. A bautizada como «Iniciativa pola Unión», dende sensibilidades políticas e ideolóxicas moi diversas, acordou traballar por unha candidatura galega sen exclusións de ningún tipo, construída sobre un movemento social, cívico e participativo de adscrición individual. Un obxectivo moi semellante (ou idéntico) ao sinalado o pasado sábado pola Marea Galega. Unha coincidencia que obriga a abrir decontado un espazo de diálogo destas dúas iniciativas plurais protagonizadas pola cidadanía galega. Xaora, queda pouco tempo para percorrer un camiño incerto, descoñecido, difícil, onde haberá que superar as resistencias e prexuízos inevitables en todos os procesos de mudanza e converxencia. Considerar o común como un espazo dinámico de encontro e contar coa responsabilidade dos partidos, mareas e os seus liderados emblemáticos na facilitación dos acordos son condicións imprescindibles para acadar esta candidadura galega pola unión. En Conxo compartimos onte momentos de gran esperanza que moi poucas veces viviramos. Ábrese unha oportunidade que debemos aproveitar.
Acompañamos onte a Manuel Rivas no recital na Praza dos Libros de Carballo con motivo da publicación do seu último libro de poemas A boca da terra. Son admirador desta novidosa feira do libro, organizada polo concello de Carballo co apoio de entidades privadas como conservas Calvo, que nesta edición (e cremos que por vez primeira) aparece co subtítulo de «Feira da creatividade cultural de Carballo», co que pretende ampliar o seu contido máis alá da lectura. Ás presentacións literarias engadíronse varios concertos de música infantil, unha sesión vermú do grupo Chicharrón e un gran peche a cargo de Poetarras. O éxito do modelo municipalista de Carballo (unha fin de semana de catro xornadas, nas que a lectura e a música ocupan con protagonismo o espazo público), como o das feiras do libro de Cee, Viveiro ou Foz, que se celebraron nestas dúas últimas semanas, deben axudar no redeseño das Feiras do Libro de Galicia do vindeiro ano, que sabemos xa está en marcha.
Nesta fin de semana celébranse dous encontros cívicos que poden ser esenciais para acadar unha candidatura de unidade galega para as eleccións Xerais que sexa capaz de constituír un grupo parlamentario de seu. O Encontro Cidadán por unha Marea Galega e o Banquete de Conxo 2.0 comparten o chamamento á unidade de acción e o inequívoco protagonismo cidadá, así como a necesidade de apoio posterior de todos os partidos sen exclusións previas. Como salientaron os promotores do Banquete de Conxo 2.0 o traballo desta fin de semana ten por obxectivo fundamental poñer as bases para «a construción dun movemento cívico de sensibilidades plurais que teña como fin inmediato elaborar unha candidatura que logre que os intereses da inmensa maioría da sociedade galega estean representados nas próximas Cortes do Estado». Esta é, pois, unha fin de semana decisiva para abrir un proceso de unidade cívica ampla e plural dirixida a alentar a construción dun novo suxeito político capaz de conformarse como alternativa á inanidade conformista que goberna un país que se vai esmiuzando. Galicia precisa abrir unha xanela para enxergar un tempo de relevancia, para percorrer novos vieiros e contar con pés para camiñalos. Paga a pena intentalo.
