Onte 207: Ardeume

As dimensións espectaculares do incendio desta fin de semana nas fragas do Eume –segundo a Consellaría de Medio Rural afectou a 750 hectáreas, aínda que outras estimacións, como a da Consellaría de Medio Ambiente chegan as mil e a do alcalde da Capela as 1.500– provocan desolación tanto polas perdas irreparables neste patrimonio da humanidade, como polo seu perigo para os veciños e concellos das fragas e para as súas formas de vida. Sobre este incendio pairan algunhas cuestións polémicas que Núñez Feijoo, Rosa Quintana, Agustín Hernández ou sequera do director Xeral de Montes (do que nada se sabe nesta crise) deberán aclarar diante do parlamento e da opinión pública galega: se tras a diminución orzamentaria dos fondos destinados a políticas de prevención (20 millóns de euros) e extinción (2 millóns), existiron medios suficientes para atacar o incendio; se houbo coordinación axeitada na súa utilización entre a Xunta de Galicia e o Goberno; se a autorización en 2010 da apertura dunha mina a ceo aberto de andalucita, ás portas do parque natural, un proxecto que fora rexeitado polo goberno de Pérez Touriño, puido ter algunha influencia. Non abonda con lamentarnos polas perdas ocasionadas por semellante catástrofe nun dos nosos paraísos naturais nin facer rogativas para que mude a dirección do vento ou chova axiña. A cidadanía galega ten dereito a saber.

Campo do Fragoso CXX

CELTA GALEGO

Nove xogadores da Terra, a maioría formados na canteira da Madroa, formaron o equipo inicial dun Celta que confirmou con claridade a súa candidatura ao ascenso directo. A aliñación máis galega que lembramos en décadas, que nin sequera mellorou aqueloutra do ascenso da tempada 68/69, na que xogaban Costas, Manolo, Luis Villar, Lito ou Suco, entre outros xogadores galegos, ou nas de tempadas posteriores nas que se incorporaron Juan, Castro, Rodilla e Fernández Amado. Unha estatística incrementada pola presenza na lameira de Balaídos de Diego Mariño, o excelente porteiro vigués do Vilarreal B, formado de picariño nas canteiras do Santa Mariña, Rápido de Bouzas, Sárdoma e Areosa, auténticos berces do fútbol vigués. Un éxito do traballo paciente coa canteira, que comeza a dar o seu froito. A galeguización celeste de Herrera debeuse á incorporación ao equipo inicial de Jonathan Vila, Borja Oubiña, Toni, o voante que xunto con Joán Tomás utilizaba decote como revulsivos das segundas partes. O Celta saíu moi intenso, disposto a encarreirar axiña o partido. Nos cinco primeiros minutos dispuxo de tres saques de recanto. Mesmo Orellana puido marcar gol olímpico no segundo –como contaba meu pai que facía o canario Roig a finais dos corenta– o que impedíu Mariño cunha gran pombiña. A presenza de Oubiña, que volvía tras a lesión, fixo esquecer as dúbidas do triste partido das Palmas. O Celta recuperaba o seu xeito atacante e combinaba procurando paredes e axudas. No minuto dez Iago Aspas protagonizou os acontecementos determinantes no partido. Tras un caneo de artista o de Moaña quedaba só na área diante do porteiro, o que evitou por detrás o xigante Lejeune cun entradón mói inxenuo. Penalti e tarxeta vermella de libro. Porén, pretendendo adornarse cunha estraña reviravolta, Iago fallou o lanzamento da pena máxima de forma clamorosa, enviando o biqueirazo á base do poste. Esa xogada gafou a súa participación no partido, coma se dun esconxuro se tratase. Durante a primeira parte errou un par de goles feitos, un de cabeza, tras un centro moi bonito de Hugo Mallo, outro cando xutou ao corpo de Mariño, cando o porteiro xa estaba no chan. A mala tarde de Aspas, contaxiou aos seus compañeiros que fronte a dez foron perdendo o fío dun partido que se enlentecía e perdía intensidade até niveis de pretempada. Tras o descanso, o golazo temperán de Orellana encarreirou o partido. Foi un xute coa luva de seda que utilizan os mestres, en carreira dende a esquerda da área para coarse pola escuadra dereita, xusto alí onde o felino Mariño non podía chegar. Co marcador por diante, Joán Tomás demostrou que o seu son as segundas partes. Unha das súas marabillosas asistencias entre liñas, neste caso un pase moi profundo, foi aproveitada por Iago Aspas, cando faltaba aínda media hora de partido, para marcar o segundo tanto e de paso pechar o gafe que o perseguíu durante todo o serán. O Celta deu por rematado o seu traballo de ataque e deixou que fose o Vilarreal B quen se estricase un chisquiño. Os amarelos tiveron un par de chegadas ben combinadas, mais foron ben resoltas por Sergio. Un pobre balance ofensivo para un equipo filial moi temido en Balaídos, que se amosou inferior ao de tempadas anteriores. Con esta cómoda e tranquila vitoria, o Celta asegura que chegará ao derbi en postos de ascenso directo, o mellor escenario que podíamos imaxinar ao comezo da tempada.

Onte 206: Nova Escola Galega, Pedrón de Ouro 2012

Nos días difíciles é cando máis se agradecen as boas noticias. Nova Escola Galega recibirá o domingo 20 de maio o premio Pedrón de Ouro. Recoñécese así o seu labor de tres décadas a prol da galeguización educativa e da renovación pedagóxica en todas as etapas e eidos do sistema educativo. Expreso a miña gratitude aos membros do Pedrón, unha institución galeguista que mantén rexo o seu ideal, que sei comparte o medio milleiro de membros de Nova Escola Galega que ao longo da nosa vida profesional e dende diversos eidos contribuímos con discreción, paciencia e humildade a pular contra vento e marea polo modelo de escola pública galega. Para NEG este Pedrón constitúe un aliciente e un compromiso para continuar a procura dunha escola instalada na lingua de noso, innovadora e renovadora, aberta en diálogo con tempo contemporáneo, iluminada na construción compartida do coñecemento polas luces da razón e polos valores da paz. Beizóns.

Onte 205: Novela sen palabras

Un bo amigo agasalloume un libro marabilloso, La ciudad de Frans Masereel. Esta novela sen palabras do xilógrafo belga, publicada por vez primeira en 1925, realizada con gravados en madeira, constitúe un extraordinario precedente do que hoxe cualificamos como novela gráfica. O contraste entre a escuridade das escenas cotiáns dos barrios obreiros da cidade e a luminosidade daquelas da burguesía do centro constitúen as dúas caras dunha auténtica obra mestra que Thomas Mann considerou que é «desas tan ricas en ideas que nunca se cansa un de miralas». Esta edición é un acerto rotundo de Nórdica, unha das editoras máis interesantes de hoxe. Outrosí a realización do booktrailer, un modelo de presentación dun libro ilustrado. Unha obra que recomendo moi vivamente.

Onte 204: Folga Xeral

A Folga Xeral foi desigual, pola contra, as manifestacións en todas as cidades galegas foron impresionantes. Apenas a existencia de varias convocatorias sindicais, confundiu un chisco a unha cidadanía inconformista disposta a expresar de forma pacífica o seu desacordo con esta reforma laboral que abarata o despido. Tras o fracaso do domingo e co éxito das protestas de onte, o PP debe asumir que existe un sector da sociedade, cada vez máis numeroso e cohesionado, molesto coas políticas do goberno de Rajoy, que non se resigna a asumir nin a perda de dereitos laborais nin a devaluación interna das rendas laborais provocadas polas políticas de austeridade. Os sindicatos saben que é moi difícil afrontar a situación de desemprego brutal provocado pola crise da débeda soberana e do conxunto do sistema financeiro da zona euro. Como saben que con esta Folga Xeral iniciaron unha confrontación social de saída moi incerta, xa que os axustes fiscais gobernamentais máis duros están por chegar e sen políticas de crecemento e de estímulo da economía produtiva non hai posibilidades de creación de emprego. Ben sería que en Galicia atendesen, ademais, a que a caligrafía da unidade sindical é a que mellor entende a cidadanía.

Onte 203: A reconquista de Oubiña

Excelente o bando de Borja Oubiña con motivo do Día da Reconquista. Hai dúas cousas que merecen ser destacadas do discurso do capitán do Celta. A primeira, que o escribise e pronunciase en galego, un xesto moi bonito e responsable que merece os maiores parabéns. A segunda, que á definición tradicional de Vigo como «cidade industrial e solidaria» engadise unha apelación final ao seu carácter de «urbe eminentemente obreira» e non esquecese «a cultura crítica como impulsora da roda do noso desenvolvemento». Salientase así o dinamismo industrial e cultural da nosa abella da ribeira que, a pesar da crise, procura recuperar de forma colectiva o seu alento. Borja Oubiña amosa con esta intervención (onte moi gabada nos medios radiofónicos vigueses) que o seu carácter de sereno organizador na lameira, que a súa loita teimosa contra a adversidade dunha terrible lesión, son froito dunha visión da sociedade e da cultura moi sólidas. Unha fachenda para todo o celtismo e un magnífico exemplo para os máis novos.

A golpe de tacón


A golpe de tacón, unha curtametraxe Amanda Castro sobre as folgas de Asturias nos anos sesenta. Ven ao caso.

Onte 202: Día Mundial do Teatro

No Día Mundial do Teatro de 2012 non presentamos os libros premiados co Álvaro Cunqueiro e co Manuel María, que non sabemos se poderán ser editados, nin se anunciou programación ningunha para os vindeiros meses nin se realizaron estreas de espectáculos. Houbo un manifestación en Compostela de todo o sector profesional das artes escénicas reclamando que non sexa desmantelada a cultura en Galicia. Foi un día de resistencia pacífica até o lirismo na que o mundo do teatro defendeu conquistas de tres décadas ameazadas agora en esborrallarse. As gadoupas da austeridade selectiva –hai cartos para determinadas obras– cébanse no país noso sobre o mundo do teatro, da música, do audiovisual e do libro. Transcorridos tres anos, a piques de rematar a lexislatura, é incomprensible que a Xunta de Galicia non asumise o carácter estratéxico das industrias culturais. Doe moito o que está pasando.

Onte 201: A lección andaluza

Os resultados das andaluzas supoñen o primeiro fracaso electoral do goberno Rajoy. Un baño de realidade para os que as consideraron un mero trámite. Pois non, Andalucía resistíuse. A propaganda non abondou para avalar as «reformas» fiscais de Montoro nin as políticas de austeridade selectiva de Guindos nin a reforma laboral de Báñez que, mentres non se demostre o contrario, facilita e abarata o despido. Un primeiro aviso para Rajoy que paga Arenas, un campión curtido en derrotas.  Estas eleccións foron, tamén, un aviso para PSOE que conservará a Presidencia, grazas ao rescate de Izquierda Unida, mais que deberá mudar moito o rumbo das súas políticas conformistas. Seguro que Feijoo tomou boa nota e tratará de completar a lexislatura.