A historia de sempre

La historia de siempre (2009) from Roger Batalla on Vimeo.

Recomendo esta curtametraxe de J.L. Montesinos, o xove director catalán. A interpretación de Miguel Ángel Jenner é magnífica e a peza recibiu varios premios desque foi estreada en 2009. Pagan a pena eses case doce minutos. A marabilla da narración, a crueza da vida.

«Vento Lois», recital expansivo o 12 de maio

Xosé Manuel Pereiro e Manuel Rivas convocan Vento Lois, un recital expansivo que se celebrará en todo o mundo 0 vindeiro 12 de maio ás 8 da tarde. Eis a súa carta, que pregamos difundir:

Despois do Vento Lois que soprou na Coruña o pasado 20 de marzo, queremos que o aire da súa furia e do seu paixón acade todos os recantos do universo.

Para elo, a seita loisista, co apoio da Asociación de Escritores en Lingua Galega, o Pen Clube de Galicia e a Asociación Galega de Editores, chama a organizar un novo vendaval, que percorra todo o mundo, o día 12 de maio ás 8 da tarde: lectura de textos de Lois, sobre Lois, música, performances, teatro…

Solicitamos a túa colaboración por se podes argallar ou contribuír a argallar calquera acto, institucional ou persoal, en calquera lugar –bar, praza, monte, praia, recinto cultural- para ese día e esa hora. Se é así, faino ou, como remataba Lois a súa Modesta proposición, «quen teña tempo, enerxía, e desexe facer algo, que vaia propoñendo algo… (Por exemplo)».

De momento, están xa confirmados un concerto no cárcere da Coruña, (a partires das 21,00 horas), un recital aberto no Centro de Interpretación de Viño de Monforte e outro en Toulouse (en lugar por confirmar)

Na web de Lois http://loispereiro.blogaliza.org habilitarase un espazo no que apuntar as iniciativas en cada localidade, e así xuntar xente, propostas e esforzos. O resultado –fotografías, vídeos, comentarios- será recollido primeiro na propia web, e logo xa se verá.

A proposta de escaleta do acto pode consultarse aquí:

Recurtes nas bibliotecas públicas

A contundente denuncia dos responsables de ANABAD Galicia sobre os recurtes na rede de bibliotecas públicas é outra mostra máis da falta de política de lectura do Goberno Galego. Os datos achegados polos bibliotecarios non ofrecen dúbidas: o incremento de usuarios nas bibliotecas públicas galegas-tanto de visitantes, socios como de préstamos-, como do número das súas actividades de fomento da lectura non está sendo acompañado dos recursos humanos suficientes nin da dotación e renovación dos fondos documentais necesaria para ofrecer un servizo de calidade. Non cansaremos en subliñar que as políticas da lectura son estratéxicas para o país, sobre todo nun momento no que están vencelladas, tamén, coa mudanza do paradigma da comunicación cultural e, polo tanto, coa innovación e a redución da fenda dixital. Reducir, reducir e reducir os fondos destinados ás políticas de lectura é incompatible coa consideración do carácter estratéxico do sector do libro, acuñada pola Lei do libro e da  lectura vixente, aprobada por unanimidade todos os grupos parlamentarios en decembro de 2006. Non abonda con ter creada unha esperanzadora Dirección Xeral do Libro, Bibliotecas e Arquivos, cando faltan os recursos imprescindibles para levar adiante as súas finalidades primeiras. Ben sería que diante dunha situación tan carencial como a actual e ás portas da presentación da tantas veces prometida Lei de Bibliotecas, o conselleiro de Cultura convocase ao Consello Asesor do Libro para que o conxunto do sector valorase unha situación moi desacougante para todos.

«Maxicamente vello»

Máxicamente vello from PAI Música on Vimeo.

Acabo de mercar Maxicamente vello, o segundo disco de Roi Casal. Unha marabilla! Xa coñeciamos dende hai case dous anos a canción que dá título ao disco, un fermoso tema sobre o idioma galego, baseada nun texto de Manuel María. A pesar do comezo vacilante da versión do vídeo, que non lle fai xustiza a do cedé (moi mellorada, máis firme e matizada), creo que este será o himno do noso tempo en defensa do idioma galego.

Máis lectura

No artigo da semana en Faro de Vigo, ao fío do Día Internacional do Libro e dos Dereitos de Autor, propoño a entrada da lectura na axenda pública.

Achegámonos ao 23 de abril, Día Internacional do Libro e dos Dereitos de Autor, a efeméride creada polos editores e libreiros cataláns recoñecida pola UNESCO, que se convertiu en todas as comunidades na primeira festa do libro e da lectura. Sen chegar ás cifras espectaculares do Sant Jordi catalán, onde algúns editores e libreiros poden vender esa xornada na rúa entre o 20 e o 30% da súa facturación anual, o 23-A foi collendo tamén en Galicia a súa importancia comercial e singularidade cultural, iniciando para libreiros e editores galegos “o mes dos libros” que remata co Día das Letras Galegas, o 17 de maio.

Porén, a festa deste ano non será allea aos duros efectos que a crise económica está provocando sobre un consumo de libros que se reduce de forma significativa en España, seguindo a tendencia á baixa doutros produtos distribuídos polo comercio minorista. Un feito até agora case inédito no mercado editorial que demostra que o libro, a pesar de ser considerado formalmente, tamén coma un ben cultural, é un produto prescindible como calquera outro dos ofrecidos no mercado do lecer. Consolídanse, así, nestes tempos de crise dúas tendencias no actual mercado do libro que semellan de moi longo alcance. A primeira: o libro non forma parte do núcleo duro do consumo familiar, o que provoca unha menor frecuencia na visita ás librarías e unha redución da compra de libros, reducida nos máis dos casos ás prescricións establecidas polo sistema educativo. A segunda: as mudanzas da comunicación cultural dixital están disuadindo cada vez máis algunhas decisións de compra de libros impresos, frivolamente devaluados no seu valor engadido; aínda que en España tampouco se consolide un mercado dun libro electrónico que non acaba de arrincar.

Neste contexto de crise e de incerteza profundas para libreiros e editores, desenvólvese unha efeméride que outro ano máis debe poñer toda a súa énfase no esencial: a importancia da lectura como competencia cívica imprescindible para o exercicio da cidadanía democrática. Non cansaremos de insistir en que os índices de lectura e de compra de libros, revistas ou xornais amosan o grao de civilidade do que goza cada comunidade, ademais de constituír cifras claves para entender o seu nivel de benestar e desenvolvemento educativo. No marco do actual proceso de tránsito cara a comunicación dixital (informativa e cultural), é imprescindible que a lectura forme parte da axenda pública utilizada polas administracións e polos medios de comunicación. A lectura –concibida tanto como un camiño de aprendizaxe como de lecer, realización e crecemento persoal da cidadanía de todas as idades– e, sobre todo, o seu fomento deberían ser temas sobre o que os políticos debatesen decote como o fan sobre mobilidade urbana, medio ambiente ou urbanismo. Mesmo todas as candidaturas que participan nas vindeiras eleccións municipais deberían presentar o seu programa específico de lectura e bibliotecas, asumindo como unha das súas prioridades o compromiso de reducir no seu ámbito local esa fenda preocupante que amosan os nosos índices de lectura, aínda moi afastados daqueles dos nosos socios europeos, tanto en número de lectores, horas de lectura, número de bibliotecas ou compra pública e privada de libros.

Nesa liña de introducir a lectura na axenda pública local e de facer cidades e vilas lectoras insírense iniciativas como as promovidas por Espazo Lectura, a recoñecidísima e modélica asociación de fomento da lectura de Gondomar, que enviou a todas as forzas políticas que se presentan ás eleccións as súas propostas relacionadas co fomento da lectura, entre as que se inclúen a ampliación e mellora da Biblioteca Municipal, a creación dun novidoso Consello Municipal de Lectura, a instalación dun Museo do Conto ou a declaración do concello como primeira “Vila da Lectura de Galicia”.

Outrosí sucede, aínda que noutra dimensión institucional ben diferente, coa solicitude que este 23 de abril presentan as asociacións de editores de libros, revistas e xornais para a aplicación en todos os países membros da Unión Europea dun IVE cero para todas as publicacións (libros, xornais e revistas), tanto as impresas como as dixitais. Unha iniciativa de unificación fiscal para todos os soportes de lectura que pretende solucionar a situación fiscal discriminatoria que hoxe sofren os soportes dixitais –hoxe gravados en España co 18%, mentres que para os impresos repercútese o 4%–  ao tempo que favorecer o acceso dos lectores europeos a calquera tipo de produto de lectura, incentivados pola redución do seu prezo.

Dúas iniciativas para introducir na axenda pública deste Día do Libro que nun entorno de crise e mudanza continúa procurando o esencial: máis lectura e máis lectores de todas as idades.

«El día de mañana», un clásico de Ignacio Martínez de Pisón

Non teño moitas posibilidades para seguir a todos os autores interesantes da narrativa contemporánea española. Con todo mantéñolle fidelidade a tres persoas: ao encantador Luis Landero, ao firme Isaac Rosa e ao engaiolante Ignacio Martínez de Pisón. Tres novelistas que trato de seguir e que, até agora, poucas veces me decepcionaron rotundamente. Esta foi a razón pola que merquei o pasado xoves na tenda do aeroporto de Vigo El día de mañana, a novela máis recente de Pisón, da que lera unha anotación moi entusiasta de Manolo Candelas, uns poucos días antes. Enguedellado nun primeiro capítulo memorable, o voó a Barcelona pasoume nun plis plas; quedará prendido do relato que da vida de Justo Gil ían facendo as voces daquelas poucas persoas que o coñeceron a súa chegada a Barcelona coa súa nai, literalmente, ás costas. A potencia das voces e das vidas relatadas, que deambulan pola Barcelona da metade da década de 1960 (reconstruída cunha minuciosidade case hiperrealista) até a de finais da década posterior, devolvéronme o valor da narración como forma de coñecemento histórico.

Como xa fixera coa súa entrega anterior, Dientes de leche, na que Pisón dá conta da presenza en España de fascistas italianos que viñeron a loitar a prol do bando franquista, en El día de mañana, aborda outro tema pouco frecuentado da nosa historia recente: a da Brigada Política Social franquista. En case catrocentas páxinas construídas de forma moi precisa sobre unha polifonía de voces e puntos de vista, Pisón relata a historia da progresiva degradación dunha persoa, a fuxida cara adiante dun inxenuo emprendedor con escasos escrúpulos, cuxos erros o levarán a traballar coma confidente da social e máis tarde, nun xiro de torca estarrecedor, a formar parte durante os anos da Reforma Política dun grupo ultradereitista. Esta é outra novela barcelonesa por excelencia, daquela cidade en efervescencia cultural durante uns anos díficiles, na que identificamos fíos das novelas de Marsé e de Juan Goytisolo, das memorias de editores como Barral ou Esther Tusquets ou da poesía de Gil de Biedma. Durante as horas de lectura que completei entusiasmado tiven a sensación de estar lendo a un clásico. Unha novela moi recomendable.

Bibliotecas

bibliotecas from SonCine on Vimeo.

Únome a adhesión ao traballo dos 300 docentes que pulan polas bibliotecas escolares galegas.
Creo que esta é un peza emocionante. Sen palabras.
SonCine continúa a súa vizosa andaina (conta xa con 44 vídeos).

«A lingua», episodio de «Non saímos do lixo 2.0»

NON SAÍMOS DO LIXO/2.0 cap. 7 “A lingua” from komunikando tv on Vimeo.

Non todo vai ser zunia, estes vinte minutos de Komunikando.tv cos seus altibaixos son para botar unhas boas risas.
Aquí o resto dos episodios de Non saímos do lixo 2.0, unha serie moi recomendable. Beizóns para o equipo de Denís, Leo, Marcos, Susana e outros compañeiros responsables de tan atractivo proxecto da internet galega.

Golpe á lingua

Golpe á lingua from cig-ensino on Vimeo.

Un vídeo interesante da CIG-Ensino que ordena e visualiza o proceso de retroceso institucional da lingua promovido polo PPdeG dende 2007. Mágoa dalgunhas incorreccións nos títulos iniciais e do xenio necesario para aguantar as barbaridades negacionistas que pretenden xustificar a derrogación da Lei de Normalización Lingüística,