Onte 60: Na rúa co naval

En Vigo e Ferrol saímos á rúa para defender a identidade industrial de ambas as dúas cidades obreiras. Parabéns ás centrais sindicais pola convocatoria unitaria, un exercicio moi valioso de madurez e responsabilidade. Esta crise financeira do capitalismo especulativo non pode ser a excusa para liquidar a construción naval en Galicia, unha das actividades na que fomos, somos e podemos continuar sendo competitivos e eficientes. A defensa desta identidade industrial e dos seus milleiros de empregos é unha tarefa cidadá, que non atinxe só aos sindicatos. Así o deixaron escrito onte milleiros de pasos unidos nas rúas de Ferrol e Vigo.

«Vigo é traballo»

No artigo da semana en Faro de Vigo reflexiono sobre a situación de crise económica na área metropolitana ao fío da manifestación sindical unitaria do domingo.

A grande manifestación sindical unitaria en defensa do emprego na área metropolitana de Vigo é unha chamada de alerta sobre a gravidade da situación económica e social que vivimos. Todos os pilotos xa están en vermello. Cunha taxa de paro do 21%, á altura da elevadísima media española e catro puntos por riba da media galega, no Vigo metropolitano viven 60.000 persoas en paro, das cales máis da metade son veciños do concello de Vigo. Disparadas nos tres últimos anos e con forte incidencia tanto nos sectores da industria como dos servizos, estas cifras sitúan a Vigo como a cidade con maiores taxas de paro de Galicia e un dos puntos negros do desemprego en España.

Estas taxas reflicten as dificultades económicas das empresas da nosa área metropolitana, tanto das grandes de capital trasnacional como aqueloutras pequenas e medianas empresas de capital galego. A crise financeira internacional bate sobre todas. A crise mundial do sector do automóbil supuxo a perda do 24% dos empregos do sector na comarca de Vigo, mesmo a pesar de certa resistencia inicial da factoría de Citroën que prescindiu de tres mil obreiros, a maior parte deles eventuais. Outrosí sucede coa crise do sector da construción naval, no que se perderon máis do 40% dos empregos fose a causa da falta de novos barcos ou de problemas engadidos como o da tax lease. Mais tamén hai perdas de emprego noutros sectores industriais como o do resto do sector metalúrxico, o téxtil, a madeira, a construción e as actividades pesqueiras. Sen esquecer o fortísimo impacto da crise sobre as pequenas empresas do sector de servizos, sometidas ás restricións de financiamento polos bancos, a pesar de que moitas delas sexan viables, e ás políticas de redución do gasto das administracións públicas para diminuír o déficit público. O pequeno comercio vigués vive unha situación catastrófica como se pode comprobar paseando por algunhas rúas viguesas, onde hoxe semella que son máis os establecementos pechados que aqueloutros que continúan abertos.

A situación que vivimos en Vigo é difícil e, magoadamente, as perspectivas a curto prazo non son moi alentadoras. Sabemos que para saír da crise non abondará cunha simple modificación das actuais políticas de contratación, receita salvadora que propoñen os que defenden unha maior flexibilidade para o despido, cando se amosa que outras comunidades coa mesma normativa laboral que temos en Galicia (eis os casos de Euskadi, Navarra) presentan unhas taxas de paro que son a metade das nosas. Como tampouco creo vaian axudar a reactivar a actividade económica, e polo tanto a fomentar o emprego nos sectores privados, as políticas públicas de consolidación fiscal baseadas só nos recurtes dos servizos e na eliminación de calquera investimento en infraestruturas e dotacións de carácter público. Como sobran as proclamas electorais oportunistas, que estes días empregan nos mítins o desemprego como reclamo de partido e prometen a recuperación da confianza como auténtico fierabrás capaz de curar nun plis plas todas as feridas causadas pola crise. Os economistas insisten en que non é posible unha recuperación dos niveis de emprego sen políticas que poñan o seu énfase no estímulo da actividade económica (crecemento do PIB como mínimo por riba do 2%). Aí nesas políticas económicas proactivas e na reorientación da actividade produtiva cara aos sectores máis dinámicos e eficientes pode enxergarse unha saída a medio prazo para crise tan dura como a que vivimos.

A economía viguesa, baseada nun forte sector industrial e nunha presenza importante das actividades pesqueiras e marítimas, deberá asumir ese mesmo reto, tamén esa oportunidade, para modernizarse e reinventarse tecnoloxicamente en sectores en profundaza mudanza. Vigo non pode resignarse a perder sen batalla os seus principais sectores industriais. A identidade viguesa forxouse, ao longo de dous séculos, polo traballo teimudo dos seus mariñeiros, obreiros, empregados e dos seus empresarios e emprendedores, capaces de superar as maiores dificultades. Vigo é unha cidade marítima industrial. Aí reside unha cerna que non pode perder.

A crise actual lembra moito á vivida hai tres décadas, cando a cidade afrontou con toda a súa coraxe os problemas de Citroën e a brutal reconversión do sector naval, sectores defendidos polos traballadores e os seus sindicatos coa maior afouteza, mais que contaron co apoio unánime do resto dos sectores cidadáns. Lembrar aquelas manifestacións de 1984, cando a cidade toda reclamaba a continuidade do sector da construción naval, constitúe hoxe un acicate e un motivo para a esperanza. A nosa laboriosa abella da ribeira posúe, tamén, un carácter revolcado, unha resistencia teimosa que lle imprime dinamismo. Apostemos para que no futuro Vigo será traballo.

Onte 59: Perigo iniminente

Esta interpretación do mestre Fermín Bouza resúltame moi convicente para explicar a confusión politica na que vivimos. Uns niveis insoportables de paro, provocados por unha estrutura produtiva e da propiedade envellecida; unha desafección política, motivada polo noxo que produce a corrupción instalada de forma estrutural nos partidos principais e un avance instrumental moi notable na comunicación cidadá, sobre todo entre a mocidade, que sofre en carne propia as dúas circunstancias anteriores, explican respostas como as do 15-M. Razóns que creo axudan a entender, ademais, o resultado do 20-N, onde a dereita campará as súas anchas, co perigo inminente que iso suporá para o mantemento dos servizos básicos de sanidade, educación e cultura. Como moi ben sinalaba Jaureguizar Rajoy non terá problema ningún para desenganchar os vagóns de cola.

Campo do Fragoso CXIII

YOEL SALVADOR

O Celta completou a súa xeira máxica cunha cuarta vitoria, manténdose, ademais, imbatido en Balaídos por terceira xornada consecutiva. Tras un resultado moi axustado e un período de prolongación de nove minutos, no que Yoel salvou a vitoria cunha intervención extraordinaria, o equipo de Herrera emproa o derbi con todo o seu velame aberto. Despois de catro tempadas vividas na desolación, o Celta presentarase o domingo en Riazor coa autoridade que lle dá ocupar postos de ascenso, como corresponde ao equipo sólido e competitivo que quere a súa afección para estes partidos importantes co Coruña. Non foi doada esta vitoria pola mínima diante dun Cartaxena máis frouxo ca en tempadas anteriores. O Celta non soubo levar ao marcador a súa magnífica saída na que defendeu dende moi arriba, algo o que non estabamos afeitos, presionando xa dende o terreo contrario, o que obrigaba aos albinegros ao xogo do pelotazo. Neses vinte excelentes minutos, nos que o Celta mandaba, Orellana e un Bermejo moi batallador estragaron oportunidades moi claras para marcar. Porén, a medida que a presión inicial foi decaendo, o partido entrou nunha fase de horrible aborrecemento, motivado, en boa medida, polo diletancia de Bustos e as súas voltas e reviravoltas para axilizar o ataque e pola escasa participación de Álex López nos lances do xogo. Non foi estraño que este devalo permitise aos dous puntas do Cartaxena que se fixesen notar, procurando atoparlle as costas a Jonathan Vila e a Andrés Túñez, desta volta a nova parella de centrais. Con todo e a pesar de xogo tan gris sobre a esvaradía lameira, de cando en vez producíanse alustros de xenialidade combinatoria entre os dianteiros celestes, que están tempada queren poñer dinamita nas súas biqueiras. Bermejo debeu marcar de chilena tras un excelente centro de Quique de Lucas. Poucos minutos despois, a piques de rematar a primeira parte, o extremo celeste volveuno intentar con outro centro envelenado, dende a dereita; desta volta houbo fortuna, xa que o central Abraham Paz chegou un pouco xusto e só foi capaz de despexar sobre o longueiro da súa propia porta, de xeito que a pelota botou na propia liña de meta, onde agardaba Iago Aspas, o noso dianteiro en estado de graza, para empurrala a porta baleira. A segunda parte foi moito máis movida e emocionante para a bancada. O Celta deixou a iniciativa aos murcianos e buscou o seu gol da tranquilidade ao contragolpe. Abofé que tivo case media ducia de oportunidades para conseguilo, mais aos dianteiros celestes sobráronlles caneos e faltoulles xenerosidade combinatoria nas súas accións. Sobre todo foi unha mágoa que Aspas, tras unha recuperación magnífica e unha carreira velocísima, preferise xutar (e errar) que ceder a De Lucas, situado en mellor posición para marcar. Porén, ben sabemos que cando non se aproveitan eses goles feitos, dalgún xeito se lle están dando azos a que sexa o rival que o intente. E así sucedeu co Cartaxena que un minuto despois da estrondosa “chupada” de Aspas puido empatar cando Chamorro quedou só diante de Yoel e, neses segundos intensos de man a man, non foi quen de superalo. Con todo, máis extraordinaria foi a seguinte intervención do porteiro de Arbo, cando no treito derradeiro salvou de auténtico milagre un cabezazo de Abraham Paz, tras un minutos nos que os de Herrera tiveron que defenderse de forma meduliana. Non hai dúbida que foi Yoel con estas dúas grandes paradas o que gañou un partido que os dianteiros celestes non souberon pechar. Unha gran actuación que, ademais, sabemos reforza a confianza do equipo e da bancada nun porteiro novo, que comezou a tempada de forma vacilante.

A lingua sabe a pan

A Lingua sabe a Pan from cpivirxedasaleta on Vimeo.

Coñecino o xoves á noite, cando estaba de viaxe. Daquela publiqueino en twitter e agora podo arquivalo no blog. Unha peza memorable que amosa o amor a lingua de toda unha comunidade educativa, alicerzada polo compromiso do seu claustro de profesorado. Versionar o tema de Siniestro Total, o himno non oficial da miña xeración, é un acerto rotundo. Claro que si, «a lingua sabe a pan» non só no CPI Virxe da Saleta de Cea, tamén en todos en cada un dos nosos centros escolares, nas cociñas e nos salóns dos nosos fogares. A lingua sabe a pan para todos, mesmo para os catro malpoucados que se avergonzan dela. Beizóns para o CPI de Cea por lembralo e polo extraordinario traballo didáctico que supuxo a creación deste lipdub, desenvolvido a partir dunhas palabras de Cunqueiro: «Unha lingua é boa cando sabe a pan fresco». O emprendido en Cea, terra dun dos máis sabedeiros pans galegos, é un dos mellores vieiros para recuperar terreo para o idioma, con entusiasmo, con ledicia, con autoestima. Axuda a difundir a peza: «á lingua sabe a pan».

Esta iniciativa normalizadora , sen dúbida, e unha das máis destacadas do ano. Merece ser recoñecida dalgunha maneira.

Onte 58: Praza Pública

A presentación do proxecto de Praza Pública supón unha inxección de entusiasmo e de corresponsabilidade que moito debemos agradecer. Marcos Pérez Pena, Manuel M. Barreiro e Filipe Díaz, tres persoas con identidade dixital sólida, promoven un xornal dixital que pretende estar vencellado coa súa comunidade de lectores e lectoras. Na capacidade de crear ese vínculo colaborativo, eses  milleiros de mans que se pretenden enlazar neste anceio compartido, reside a clave dun proxecto baseado, tamén e inequivocamente, no pluralismo, na independencia do traballo dos profesionais e na lealtade coa lingua e cultura galegas. A posibilidade de colaboración outros proxectos xa na rede ou con outros en xestación, como a intención dos promotores (anunciada onte na presentación) de acometer a edición estendida impresa dalgúns dos contidos dixitais, son outros motivos para apoiar decididamente esta xanela para a esperanza. Benvidos á Praza Pública!

Onte 57: Educación para a Cidadanía e os Dereitos Humanos

O programa electoral educativo do PP anuncia a intención de eliminar a Educación para a Cidadanía e os Dereitos Humanos, a materia de sexto de Primaria, segundo e cuarto de ESO que algúns sectores ultraconservadores e católicos levan intentando dinamitar dende hai seis anos. Hostilidade que non foi refrendada polos tribunais (tanto polo Supremo, como por varios Superiores) que avalaron a validez dos contidos desta materia incorporada ao currículum da man da Lei Orgánica da Educación de 2006. Se goberna Rajoy, a EpCDH será substiuída por “outra con contidos baseados na aprendizaxe dos valores constitucionais e o coñecemento das institucións españolas e europeas”. Sen dúbida, unha materia do mesmo ámbito ca Cidadanía, mais cun enfoque curricular diferente. Pagaba a pena tanto rebumbio para isto? Agora só nos queda saber se continuará impartíndose Ciencias do Mundo Contemporáneo en Bacharelato, outra materia (neste caso científica e tecnolóxica) combatida polos conservadores, para rematar o proceso de deconstrución curricular. Semella que iso é o que pretende o Partido Popular. Acabásemos.

Onte 56: «Tinta»

A miña curiosidade leva a interesarme por aqueles libros sobre o mundo libro. Así chegou ás miñas mans Tinta, a novela de Fernando Trías de Bes, que onte rematei durante a ventada viaxe a Madrid. Enguedelleime decontado nunha intriga de libros, ambientada nun entorno da edición clásica (a Maguncia de comezos do século XX), construída sobre a antiga crenza (hoxe, felizmente, superada) que os libros impresos conteñen todas as senrazóns do mundo e da condición humana. A procura da tinta efémera, que a vista borra só con lela; o anceio dun libro virtual, que poida ser lido e non conservado; a busca, en definitiva, do libro único, que forma parte da vida (mesmo do propio corpo) move aos protagonistas desta historia moi fermosa, un libreiro, un autor, un impresor e un corrector de estilo. Lendo Tinta comprobamos canta razón tiña Paul Auster cando advirte que “nunca debe subestimarse o poder dos libros”. Trías de Bes amosa como os libros, grazas ás palabras, son capaces de mudar a orientación das nosas vidas. Eis o extraordinario valor da lectura. Tinta é unha novela moi recomendable para libroferidos.

Actualización (05-11-2011): Coñecín o magnífico booktrailer preparado por Seix Barral.