palestina – Brétemas

Listado de la etiqueta: palestina

Xenocidio palestino

14 de Outubro de 2025/en A Portada, Artigos, Artigos Faro de Vigo, Dereitos_humanos, Política, Recurso_didáctico, Vigo/por bretemas

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo ao xenocidio palestino:

A excelente resposta a cada unha das convocatorias da Plataforma Cívica Pro-Palestina de Vigo, na que se integran 42 colectivos sindicais, políticos e cidadáns vigueses, amosa que a pesar da aparente apatía actual hai unha maioría da cidadanía viguesa disposta a mobilizarse coa intención de denunciar e parar o xenocidio que Israel está perpetrando na Faixa de Gaza.

Manifestacións nas que se denuncia que o de Palestina non se trata dunha guerra, que xa se alonga dende 1967, senón dun xenocidio coidadosamente planificado polo actual goberno israelita, presidido por Benjamin Netanyahu, que pretende a expulsión do pobo palestino do seu territorio, baixo o eufemismo de «desprazamento», contra o criterio dun millón novecentas mil persoas, a maior migración obrigada da historia recente.

Un ataque do exército israelita que en dous anos matou a 68.000 persoas da sociedade civil, das que o 70 % son crianzas e mulleres, entre as que se contan 1.600 sanitarias, 300 cooperantes da UNRWA (Axencia da ONU para os refuxiados palestinos) e 250 periodistas. Lista de vítimas ás que se suman 170.000 persoas feridas (incluídas 40.000 crianzas) e, ollo, 14.400 persoas desaparecidas entre os escombros, das que 4.400 son mulleres e menores, as principais vítimas dos bombardeos, causantes, como denuncia a organización Save the Children, do maior número de amputacións pediátricas da historia e da morte de 169 bebés. Un balance que levou a Antonio Guterres, secretario xeral das Nacións Unidas, a dicir que «Gaza é un cemiterio de crianzas»; o conflito máis mortífero do que vai de século XXI, que a revista The Lancet estima supuxo a morte do 2,9 % da poboación de Gaza de hai dous anos, un de cada 35 habitantes.

Vítimas ás que se suma a destrución de edificios de vivendas, hospitais, escolas, campos de refuxiados, igrexas, mesquitas, museos, espazos arqueolóxicos, refuxios da ONU, estradas, infraestruturas básicas de comunicación, electricidade e auga, instalacións agrícolas e mesmo pesqueiras. Destrución dirixida polo goberno de Netanyahu que a Comisión Internacional Independente de Investigación sobre os territorios palestinos ocupados, tras indagacións exhaustivas, cualifica como xenocidio, xa que cumpre as condicións previstas na Convención para a Prevención e a Sanción do delito de Xenocidio, aprobadas polas Nacións Unidas en 1948. Xenocidio que a ONU identifica con actos «perpetrados coa intención de destruír total ou parcialmente, a un grupo nacional, étnico ou relixioso sexa pola matanza dos seus membros; pola cesión grave da súa integridade física ou mental; polo sometemento do grupo a condicións que supoñan a súa destrución, física total ou parcial; polas medidas destinadas a impedir os nacementos ou o traslado por forza dos menores». Condicións que cumpre a actual intervención israelita bombardeando Gaza de forma intensa e desapiadada, coa intención de decimar a súa poboación, deixala sen alimentos, auga, electricidade e acceso a axuda humanitaria e destruír as súas infraestruturas, incluída a sanitarias.

Situación que provocou unha grande fame, para as Nacións Unidas, cifrada nun consumo de calorías da poboación gazatí inferior ao que recibiron as vítimas do campo de exterminio de Auschwitz. Israel utiliza a fame como arma de guerra, unha estratexia coa que pretende expulsar do seu territorio á poboación palestina para substituíla polos seus colonos , apenas unhas 8.000 persoas que no 20 % do territorio da faixa posúen xa o control do 40 % das terras cultivadas e da maioría dos recursos hídricos. Estratexia semellante á que empregou Hitler na súa invasión de Polonia de 1939, que xustificaba pola necesidade de espazos agrícolas para os colonos nazis e mandaba matar sen piedade a homes, mulleres e crianzas polo seu delito de «ser polacos».

O acordo entre Israel e o Movemento de Resistencia Islámico (Hamás) para o cesamento do fogo e o inicio da primeira fase do plan de paz auspiciado por Trump, froito en boa medida das presións da comunidade internacional, da Flotilla global da faixa e dos estados árabes mediadores, non exime aos que promoveron este xenocidio asumir as súas responsabilidades diante dos tribunais internacionais. Non esquezamos que a Corte Penal Internacional, órgano xudicial independente creado polo Estatuto de Roma, ditou en novembro de 2024 orde de detención por presuntos crimes de lesa humanidade contra Netanyahu, o seu ex-ministro de defensa Yoav Galleat e Mohammed Deif, comandante de Hamás, morto nun ataque aéreo israelita. Recuperar a solución dos dous estados e o respecto á legalidade internacional, baixo o marco das Nacións Unidas, son retos inmediatos no cumprimento duns acordos de paz que agardemos sexan respectados e paren dunha vez o xenocidio palestino.

Con Palestina

22 de Outubro de 2024/en A Portada, Artigos, Artigos Faro de Vigo, Dereitos_humanos, Educación, Educación_para_a_Paz, Palestina, Política, Solidariedade/por bretemas

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo a situación do territorio palestino ocupado:

O pasado xoves un centenar de persoas convocadas pola Plataforma Cívica Vigo Pro Palestina na Porta do Sol botaron abaixo un muro de caixas de cartón que representaba o peche que dende hai un ano sofre a poboación da Franxa de Gaza, onde o exército israelita non permite a entrada nin de alimentos nin de auga nin de medicinas. Acción performativa que continuaba a xornada «Gaza (a catástrofe Nakba)», organizada o día anterior polo concello de Vigo e as asociacións Hoy por ti e Juezas y jueces por la democracia, na que diversos expertos de organizacións humanitarias como Open Arms e Médicos sen fronteiras, o xornalista Ernesto Elkaizer e o vicepresidente da Comisión Europea Josep Borrell abordaron a situación actual de Palestina, cando se fai o 76 aniversario da «Nakba», a expulsión de 700.000 palestinos do territorio que dende 1948 conforma o estado de Israel. Dúas accións que pretenden sensibilizar á sociedade viguesa, até agora pasiva e conformista cunha guerra na que de forma sistemática se conculca o dereito internacional, unha situación rexida pola lóxica perversa da barbarie na que foxen cara a ningures milleiros de persoas civís, que nas últimas semanas se repite na fronteira do Libano, onde o exército israelita utiliza tamén a forza de forma desproporcionada e os civís están absolutamente desprotexidos.

Un asedio completo a Gaza, resposta do presidente Benjamin Netanyahu ao ataque sorpresa indiscriminado de Hamas e outros grupos armados o 7 de outubro de 2023, na que foron secuestradas 200 persoas (das que 100 continúan), a maior parte civís, e segundo o Ministerio de Saúde de Israel morreron 1.200 persoas e case 3.500 resultaron feridas. Resposta israelita iniciada con bombardeos a Franxa de Gaza, que incluíron hospitais, campamentos de persoas refuxiadas, centros educativos, mercados e outras instalacións civís, nos que segundo Amnistía Internacional morreron nun ano 42.000 persoas palestinas, entre elas máis de 11.000 nenos e nenas e outras 96.000 resultaron feridas; mortos sen razón aos que se engaden as máis de trescentas de vítimas do persoal do ONU e de diversas organizacións humanitarias. Ataques aéreos e terrestres que obrigaron a desprazarse internamente ao 90% da poboación de Gaza, ao tempo que sufrían a privación deliberada de alimentos, auga, atención médica e axuda humanitaria, provocando un cruel sufrimento sen precedentes no conflito. Prácticas, nas que non paran de incrementarse o número de vítimas civís palestinas, que constitúen para Amnistía Internacional probas irrefutables de crimes de guerra ou que para a Tribunal Internacional de Xustiza da ONU poñen a poboación palestina en perigo de xenocidio e limpeza étnica, o que é o mesmo que dicir que se trata dun crime contra a humanidade.

Diante de semellante escalada de violencia, xa traspasada a fronteira do Líbano, que ameaza estenderse a Siria, ao Mar Vermello e provocar un conflito de consecuencias inimaxinables cunha potencia nuclear como é Irán, a comunidade internacional (se existe como tal) ten a obriga de esixir as partes un alto o fogo inmediato e a liberación incondicional e inmediata de todos os reféns civís retidos por Hamas e outros grupos armados e as persoas palestinas detidas de forma ilexítima por Israel. Mentres a guerra e a destrución se prolonga sen enxergar un horizonte para o seu remate, non hai outra posibilidade que reclamar este alto o fogo, o respecto ao dereito internacional e os dereitos de todas as vítimas á verdade, a xustiza e a reparación. No entanto como lembra Agnès Callamard, activista de dereitos humanos e secretaria xeral de Amnistía Internacional, este primeiro aniversario doutro episodio dunha guerra prolongada e interminable dende hai décadas constitúe «un recordatorio instrutivo para esculcar nas causas profundas deste conflito, para cortar o subministro das armas a todas as partes, así como poñer fin a prolongada impunidade coa que as forzas israelitas, Hamas e outros grupos armados desprezaron o dereito internacional durante décadas sen temer consecuencia ningunha».

Unha guerra é un fracaso da humanidade. Mais o que tamén resulta inaceptable é a pasividade e a inacción de quen pretende normalizar estes conflitos armados e toda a súa crueldade como inevitables. Ausencia de compaixón coa poboación palestina manifestada ao longo deste ano polos estados occidentais, singularmente algúns da Unión Europea como Alemaña, incapaces de conmoverse coa situación dantesca que se vive na Franxa de Gaza e manterse inanes para mobilizar a comunidade internacional, como reclama Eduardo Guterres, actual secretario xeral da Nacións Unidas. Nada pode xustificar o castigo do pobo palestino nin sacrificar toda unha xeración de cativada que só coñece a dor e o odio. Nada.

Cando sopra o vento

31 de Xaneiro de 2024/en A Portada, Artigos, Autores, Cómic, Contafíos, Cultura, Dereitos_humanos, Educación, Educación_para_a_Paz, Efemérides, Lecturas, Novela gráfica, Novidades, Recurso_didáctico/por bretemas

Coincide a celebración deste 30 de xaneiro, Día escolar da non violencia e a paz, coa publicación de Cando sopra o vento (Retranca editora 2024) de Raymond Briggs, unha obra clásica da historia do cómic. Anosada ao galego por Alejandro Tobar, tras excelente e complexo traballo de tradución, e coidada con esmero polo editor Kiko Dasilva, esta novela gráfica aparecida en 1982, non perdeu ápice de interese e emoción. Tras o aspecto dunha peripecia de dous velliños que xa sufriran os bombardeos da segunda guerra mundial, asustados agora por un ataque nuclear soviético, está a historia lancinante de todas as persoas que alleas as que ditan as guerras padecen os seus horrores. Por desgraza, un argumento que anticipou as penalidades de accidentes nucleares que pouco despois se desencadearon en Chernobyl (1986) e máis tarde de Fukushima (2011). Cómic que, ademais, deu pé en 1986 ao filme homónimo de Jimmy Murakami, con excepcional BSO na que participaron Roger Waters e David Bowie, por certo, emitido pola TVG en 1990, o que hoxe semella incrible. Novela e filme utilizados como recurso didáctico nas celebracións de cada 30 de xaneiro, organizadas polo grupo de Educadores pola Paz de Nova Escola Galega, creado polo inesquecible Xesús R. Jares, seguindo a proposta do inspector de mallorquín Llorenç Vidal, creador desta xornada educativa en 1964, hai cincuenta anos coa intención de conmemorar nas escolas o aniversario do pasamento de Gandhi, asasinado o 30 de xaneiro de 1948. Celebración que hai catro décadas estaba moi mediatizada pola loita a prol do desarme antinuclear nun mundo bipolar, amedrentado pola posibilidade do emprego dos mísiles nucleares. Un mundo en guerra que hoxe persiste no xenocidio palestino e na guerra de Ucraína, mais tamén nas guerras ocultas en África e nos milleiros de persoas refuxiadas que se enfrontan en varios continentes aos valados do unilateralismo xenófobo. Tempo no que educar nos valores da cultura da paz continúa sendo imprescindible.

Publicado en Nós diario: 31/01/2024

Mil grúas para Hiroshima

8 de Agosto de 2023/en A Portada, Artes Visuais, Artigos, Artigos Faro de Vigo, Ciencia, Cine, Cultura, Dereitos_humanos, Educación, Educación_para_a_Paz, Efemérides, Historia, Medio_Ambiente, Memoria, Política, Recurso_didáctico/por bretemas

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo a lembrar o 78 aniversario dos bombardeos atómicos de Hiroshima e Nagasaki:

A estrea de Oppenheimer, a longametraxe de Cristopher Nolan, coincide coa lembranza dos bombardeos atómicos sobre as cidades de Hiroshima, o 6 de agosto de 1945, e Nagasaki, tres días despois, masacres nas que morreron unhas 250.000 persoas e coas que rematou a Segunda Guerra Mundial. Unha casualidade polémica que non pexa o interese narrativo dun excelente thriller político e xudicial nin a elocuencia dos seus diálogos nin do impacto visual, sonoro e emotivo que provocan algunhas das súas imaxes nin sequera da memorable actuación de Cillian Murphy camiño do Óscar. Xaora ao fío da haxiografía sobre o físico teórico alemán, Prometeo americano que asumiu en 1942 a dirección científica do proxecto (secreto) Manhattan de desenvolvemento das primeiras armas nucleares (de destrución masiva), o filme de Nolan, a pesar do seu discurso moral ambiguo, reabre o debate sobre temas como as consecuencias éticas do bombardeo das cidades xaponesas, o inicio da era atómica e posterior proliferación nuclear ou sobre os dilemas da comunidade científica entre racionalidade, progreso e benestar da humanidade.

Confeso que como educador pola paz durante a proxección, tanto nas secuencias da detonación da proba Trinity como da bomba Little Boy, momentos estelares da película, veume á cabeza a historia de Sadako Sasaki, á que tantas veces recorremos nas aulas para lembrar as vítimas dos bombardeos nucleares. Sadako, unha picariña de dous anos, vivía coa súa familia perto da ponte Misasa na cidade de Hiroshima. Cando estourou a bomba, a case dous quilómetros da súa casa, voou a través dunha fiestra, mais coa fortuna de quedar sen ferida ningunha e poder fuxir coa súa nai entre a choiva negra. Nove anos despois aparecéronlle no colo e detrás das orellas os primeiros síntomas dunha leucemia da que foi tratada no hospital da cruz vermella onde coñeceu a unha estudante de secundaria, dous anos maior ca ela, tamén doente de cancro. Foi esta rapaza quen lle contou a lenda xaponesa que promete a quen pregue mil grúas de origami concederlle o seu desexo, sexa o dunha vida longa ou a recuperación dunha doenza. Durante os oito meses ingresada, até o seu pasamento o 25 de outubro de 1955, Sadako fixo con esa intención, segundo os seus pais, 1.400 grúas (probablemente menos de mil, segundo outras fontes) aproveitando envoltorios de medicamentos e dos papeis máis diversos, ás que se engadirían outro milleiro de grúas preparadas polas súas compañeiras de escola, que serían enterradas ao carón do seu corpo.

Tras o pasamento de Sadako desenvolveuse a iniciativa de construír con doazóns chegadas de todo Xapón un monumento que lembrase as crianzas mortas polos bombardeos. Tres anos despois, no Parque Memorial da Paz, construído no que fora o espazo comercial máis visitado de Hiroshima para lembrar a memoria do horror nuclear e promover a paz mundial, inaugurouse o Monumento da Paz das Crianzas, a estatua dunha nena cos brazos estendidos e unha grúa de papel pregado sobre ela, que homenaxea a iniciativa de Sadako e desexa un futuro de paz. Máis de sesenta anos despois, escolares de todo o mundo envían cada curso ao parque de Hiroshima o resultado do reto da creación do seu milleiro de grúas de papiroflexia e da escrita de cadansúas mensaxes pola paz para ser exhibidas no entorno da estatua da nena da bomba atómica. Excelentes traballos escolares que os responsables xaponeses do parque aconsellan complementar co estudo dos antecedentes do monumento e da situación actual das armas nucleares no mundo coa intención de que poidan contribuír a crear novos espazos de estudos para a paz e o diálogo mundial.

Dinámica didáctica de sensibilización pola paz desenvolvida na nosa área metropolitana ao longo do curso 2018-2019 pola grupo de 2º de Educación Primaria no Colexio Público de Laredo (Chapela) que superou o reto da preparación do milleiro de pezas e enviou 1.237 grúas ao parque da Paz de Hiroshima, o que foi agradecido pola embaixadora pola paz Tomoko Aikawa, tamén asesora da fundación Sadako, co convite á alcaldía de Redondela de integrarse na rede internacional de alcaldías pola paz. Como inequívoco compromiso de procurar a paz e renunciar a posuír, fabricar e utilizar armas nucleares (proclamado pola constitución de Xapón de 1947), debería ser referendado polos líderes actuais nun mundo no que ademais da ucraína están abertas outras guerras (Palestina, Siria, O Iemen, Myanmar, Afganistán…), asumidas con aparente indiferenza pola comunidade internacional. Benvidas as iniciativas das grúas escolares como a reflexión que no público adulto suscita Oppenheimer se axudan a reflexionar sobre como foi o desenlace nuclear da guerra mundial e da proliferación de armas atómicas coas que dende entón a humanidade convive suspendida dun fío.

Onte 1049: Arcas de paz e esperanza

28 de Xullo de 2014/en Dereitos_humanos, Educación, Educación_para_a_Paz, Libro, Onte, Recurso_didáctico, Sociedade, Xustiza/por bretemas

Este chío que Khaled ElAhmand publicou onte expresa o incalculable valor dos libros. Esta afouta rapaza gazatense sen nome rescata os seus libros entre os cascallos da súa casa destruída polo exército de Israel. Moi queridos teñen que ser para ela os libros que agarima no seu colo. Eis o poder dos libros entre as ruinas da súa terra devastada, eis os libros resistentes, arcas de paz e da esperanza negada polas bombas e o fanatismo.

Onte 1043: Fogares palestinos

22 de Xullo de 2014/en Dereitos_humanos, Educación_para_a_Paz, Onte, Política/por bretemas

O primeiro obxectivo militar en Gaza son os fogares palestinos. Desde os acordos de Oslo de 1993, a Declaración de Principios na que se pretendía deseñar un proceso de paz para Palestina, Israel destruíu máis de 12.000 fogares, o que explica o elevadísimo número de vítimas civís, só no ataque dos últimos días 583 persoas, 82 % delas picariños, vellos e mulleres.

Co argumento de atacar aos milicianos de Hamas, o exército israelita xustifica o seu masacre e bate sen piedade sobre os fogares familiares, provocando o terror entre a poboación civil e o desprazamento de milleiros de refuxiados. Ben sabemos que na guerra a verdade é sempre a primeira das vítimas. Eis a faciana do xenocidio sionista na faixa de Gaza, fronte ao que a Comunidade Internacional, especialmente a Unión Europea, permanece vergonzosamente «indiferente». Onte nas rúas de Vigo expresouse a solidariedade con Palestina e reclamouse a intervención internacional, único xeito de parar os ataques contra os fogares palestinos en Gaza.

Onte 1031: Xenocidio en Gaza

10 de Xullo de 2014/en Dereitos_humanos, Educación_para_a_Paz, Onte, Palestina, Política, Xustiza/por bretemas

Estremece o que sucede estes días na Franxa de Gaza, convertida en campo de tiro dos F-16 israelitas. Xustificados polo goberno de Netanyahu como resposta ao asasinato dos tres mozos xudeus secuestrados e pola persecución de dirixentes de Hamás estes bombardeos provocaron nas últimas 48 horas máis de corenta mortos, a maior parte civís, entre eles tamén moitos nenos. Unha dor insoportable, outra vez volve o xenocidio da poboación palestina. Unha operación que, ademais, moitos analistas interpretan como a resposta militar coa que Israel pretende evitar a reconciliación intrapalestina e a reunificación política de Gaza e Cisxordania, un proxecto do goberno de Mahmud Abbas que culminaría na constitución dun goberno de unidade nacional palestina con participación de Hamás. Tras tantos anos de conflito, cando se cumpre unha década da sentenza modélica do Tribunal da Haia que ordenou a Israel a desmontar o Muro de Anexión e as colonias construídas ilegalmente, así como a reparar aos palestinos os danos causados, a espiral semella volver ao inicio, diante da inacción da comunidade internacional. No actual mundo multipolar a única saída posible para parar o xenocidio de Gaza é a activación política internacional e a mediación efectiva das Nacións Unidas. Semella coma berrar no deserto, mais non hai outra posibilidade.