Listado de la etiqueta: cemiterio_de_pereiró

Ceferino na lembranza

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo ao primeiro cabodano de Ceferino de Blas:

Lembramos con saudade e gratitude a Ceferino de Blas no seu primeiro cabodano. Tras unha traxectoria xornalística na súa Asturias natal, chegou a Vigo o primeiro de outubro de 1986 para facerse cargo durante apenas seis meses da dirección de Faro de Vigo, tras a súa adquisición pola Editorial Prensa Ibérica. Incorporación do asturiano á mancheta do decano que só nun par de días revolucionou a organización das seccións do xornal, dedicando a páxina 2 a Opinión e a partir da terceira plana a sección local de Vigo. Ceferino expresaba así, xa na súa primeira semana en Vigo, dous compromisos que nunca abandonaría: a prioridade da información de proximidade (centrada en Vigo e no sur de Galicia); e a defensa dunha liña editorial enraizada sobre os criterios de obxectividade, independencia e pluralismo. Andaina inicial do Faro de Ceferino que remataría o 30 de outubro anticipando nas súas páxinas a primeira crise política da Autonomía, a dimisión do Goberno Galego promovida polo vicepresidente Xosé Luis Barreiro Rivas coa intención de derrubar a Xerardo Fernández Albor como presidente da Xunta. Un gran comezo, unha primicia de Javier Sánchez de Dios, comentarista político e delegado en Pontevedra, que expresaba a vontade do Faro dirixido por de Blas de non renunciar a súa influencia en Galicia.

En poucos meses, Ceferino deulle a reviravolta que Faro precisaba nun momento decisivo para o seu futuro, acometendo unha reestruturación do cadro de profesionais, non exenta de tensións laborais, modernizando os criterios informativos do xornal e comezando os procesos de dixitalización tecnolóxica da redacción e rotativa. Anos convulsos e críticos tamén en Vigo, finais da década dos oitenta, os da reconversión, da movida e dos gobernos municipais de Manuel Soto, nos que Ceferino se foi enchoupando do espírito e dinamismo creativo e revolto da nosa abella da ribeira, até identificarse de cheo coa cidade, a implicarse no coñecemento da súa historia e na defensa das súas reivindicacións estratéxicas, sobre todo no referido ás infraestruturas de comunicación, a autovía coa meseta e o tren de alta velocidade, como o recoñecemento da área metropolitana. Sensibilidade que tamén tivo pola conservación do patrimonio arquitectónico en perigo de desaparición, a estación do ferrocarril e o pazo de xustiza da rúa do Príncipe, así como do conxunto do Casco vello. Como foi outro dos logros da súa dirección a creación do Club Faro de Vigo, como foro de opinión e debate, co que o xornal pretendía abrirse e achegar a súa contribución á vida cultural galega. Inaugurado o 6 de maio de 1992, foi dirixido dende o seu inicio e durante máis de dúas décadas pola xornalista Marisa Real, a súa compañeira inseparable coa que compartiu paixón polo xornalismo, o cine e as viaxes…

Dende a  súa xubilación en 2008, namorado da cidade de acollida, Ceferino dedicou os seus azos a pescudar na súa historia a partir da hemeroteca de Faro de Vigo, colección de 170 anos da que foi o seu máis profundo coñecedor. Traballo de erudición viguesa que destilou ao longo de catorce anos nas súas deliciosas columnas dos luns de Faro así como nunha quincena de libros, algúns referenciais como Donde los periódicos son Faros. Historia del Faro de Vigo (2017) ou Vigo, puerta del mundo (2023), o seu libro póstumo, escritos coa precisión do historiador, a vontade de estilo do narrador natural e o espírito divulgador e didáctico do xornalista de estirpe. Bibliografía viguesa á que cómpre engadir outra ducia de importantes artigos publicados en Glaucopis. Boletín del Instituto de Estudios Vigueses, institución na que ingresou como membro numerario en 2013 e na que foi membro moi activo até o seu pasamento. Como tampouco se poden esquecer os seus textos e conferencias como cronista oficial da cidade de Vigo, responsabilidade que asumiu en 2017, tras o seu nomeamento pola alcaldía.

Ademais dos seus logros profesionais como xornalista e do valioso catálogo bibliográfico como historiador, Ceferino deixou un legado que cremos aínda máis valioso, o de ser unha das figuras viguesas máis respectadas e admiradas do seu tempo, fose pola súa elegancia e empatía, pola xenerosidade para felicitar ou pola firmeza e mesura cando cumpría criticar ou reconducir. Razóns que fixeron de Ceferino de Blas un referente cívico e moral da cidade, que pasou a formar parte da historia de Vigo, respectado por todas as forzas políticas e entidades sociais e veciñais. Unha figura transversal que merece ser lembrada por medio da convocatoria anual por parte do concello de Vigo dun premio co seu nome a traballos sobre a historia de Vigo. Sen esquecer que Ceferino debe formar parte canto antes do panteón de vigueses ilustres do cemiterio de Pereiró, comprometido hai meses pola alcaldía.

Arquitecto Pacewicz

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo á exposición de rúa sobre o arquitecto Pacewicz:

Unha mostra dunha ducia de paneis de cartón pluma lembra diante do Marco o legado vigués do arquitecto francés de orixe polaca Michel Pacewicz. Con motivo do centenario do seu pasamento na nosa cidade, o 2 de febreiro de 1921, a delegación viguesa do Colexio Oficial de Arquitectos de Galicia e o Concello de Vigo organizaron esta exposición, comisariada por Nacho Hortas e inaugurada a comezos de ano no centro Vialia, coa intención de facer visible a pegada decisiva dun arquitecto responsable dunha parte moi significativa do deseño pétreo do ensanche burgués, transformando a comezos do século XX fóra do perímetro da muralla unha cidade portuaria de apenas 23.000 habitantes nunha boiante cidade industrial e cosmopolita que pretendía contar coas infraestruturas e comodidades dunha capital europea.

Responsable dun catálogo de máis de vinte proxectos, desenvoltos en Vigo entre 1897 e 1918, asinados todos por outros arquitectos, na súa maior parte polo mestre de obras catalán Dimas Vallcorba, xa que non lle foi recoñecida a súa titulación francesa como membro da Sociedade Central de Arquitectos de París, Pacewicz decidiu instalarse en Vigo en 1904 coa súa dona Anne Marie Traber e desenvolver aquí o derradeiro treito dunha vida profesional, que até entón fixera en París. E abofé que esas dúas décadas de traballo deixaron algúns dos edificios máis relevantes do Vigo do século XX.

Un legado arquitectónico rescatado do esquecemento e investigado de forma titánica por José A. Martín Curty, autor de Pacewicz, arquitecto vigués 2020 (Instituto de Estudios Vigueses, 2021), obra referencial na que amplía e actualiza a monografía que editara en 1992 (COAG). Debemos á formidable esculca de Curty nos arquivos franceses e vigueses o coñecemento do fío que coseu de por vida a Pacewicz con Vigo. E non foi outro que o tirado pola figura de Benito Sanjurjo (1856-1916), que marchara a París en 1872 a estudar arquitectura e probablemente coincidira con Pacewicz no estudio de Paul Abadie onde o franco-polaco se formaba. Da amizade con Sanjurjo debeu nacer tamén o contacto co primeiro cliente vigués, Manuel Bárcena Franco, Conde de Torrecedeira, na visita que fixera con outros industriais vigueses á Exposición Universal de París de 1889, centenario da Revolución Francesa, marcado pola inauguración da Torre Eiffel.

Dese nobelo tirou Curty para documentar os primeiros proxectos de Pacewicz na comarca de Vigo, na ampliación e axardinamento do pazo do Conde de Torrecedeira na parroquia redondelá de Cedeira, datados entre 1888 e 1890. Como documentou nas páxinas de Faro de Vigo a primeira visita de Pacewicz a Vigo, instalado durante dez días de setembro de 1897 no Hotel Europa da rúa do Príncipe, no recanto coa do Circo (hoxe Eduardo Iglesias), nos que debeu abordar o estado dos seus primeiros proxectos vigueses: a casa para Joaquín Acuña Soaje, o edificio Bárcena («Hotel Moderno») e a Escola de Artes Oficios encargada por García Barbón. Tres edificios claves, cos que nos anos de entre séculos inicia unha gran actividade construtiva que o levará en 1904 a fixar a súa residencia coa súa dona na cuarto andar da Casa Bárcena e a instalar en Vigo o seu primeiro estudio en Urzaiz 37 na axencia de proxectos do seu amigo Benito Sanjurjo.

Nos paneis desta mostra de rúa, ten particular relevancia a presentación das fachadas emblemáticas de Pacewicz, características do seu eclecticismo internacional de influencia francesa, como a da casa para Paulino Yáñez (1900) da praza de Compostela, un dos edificios vigueses máis notables e fermosos, nos que destacan o seu elegante traxe de granito e a galería de madeira do seu chafrán neogótico. Como chaman moito a atención a planimetría das vivendas de renda da problemática promoción de Benito Sanjurjo na rúa Urzáiz (11-23), nas que rescataba as solucións parisinas para as vivendas de alugueiro. Como atrae a casa de campo de carácter neomedievalista deseñada para Rosendo Silva (1900) na estrada de saída a Baiona, hoxe rúa López Mora, rodeada dunha cúpula vexetal extraordinaria marcada por dúas araucarias centenarias que resisten como símbolo da cidade xardín que Vigo tamén quixo acubillar.

Completan a mostra a lembranza dos cines desaparecidos, o Royalty de Velázquez Moreno, o primeiro cinematógrafo de Vigo, e o Odeón de Urzáiz, así como da súa arquitectura funeraria de Pereiro, onde foron depositados os seus restos até que en 1926 pasaron ao osario xeral, sen que ninguén os reclamase. Un remate humilde en orfandade para quen tanto fixo por engrandecer Vigo como unha cidade europea. Triste paradoxo semellante ao que vivimos coa colocación dun escenario fixo para pequenas actuacións na Porta Sol diante do Moderno, o edificio máis emblemático do arquitecto vigués Pacewicz.