Intensa xornada a de onte na Ribeira Sacra na que presentamos Todo isto che darei, a versión galega da novela de Dolores Redondo gañadora do Premio Planeta 2016. Comezamos os actos ao mediodía na Casa Grande de Rosende (unha marabilla, que merece unha estancia!) cunha presentación aos medios e unha pequena homenaxe do concello de Sober á autora, que recibiu como agasallo unha fermosa ámboa de Gundivós. Despois de visitar este espazo máxico, recollido na fotografía de Manuel G. Vicente da edición de Xerais, xantamos en Monforte e fomos recibidos pola tarde na alcaldía do concello, onde Dolores Redondo asinou no libro de honra e recibiu varios agasallos. A seguir, cando caíu o día, nun serán moi frío e bretemoso no Val de Lemos, participamos nunha presentación multitudinaria no Centro do Viño da Ribeira Sacra, onde acompañamos á autora, xunto co José Tomé Roca, alcalde de Monforte, e Román Rodríguez, conselleiro de Cultura.
En todas as intervencións da xornada, Dolores Redondo, ademais de agradecer tantos agarimos, insistiu na importancia que para ela teñen os territorios das súas novelas, tanto na Triloxía do Baztán como nesta Todo isto che darei localizada na Ribeira Sacra. «Sei que cando elixo un territorio non son consciente das esperanzas que alí poden poñer logo os lectores e lectoras. Xaora, sei que estas eleccións non son casuais, xa que para min os escenarios, como neste caso o da Ribeira Sacra, son protagonistas. Non é un lugar calquera, é un personaxe. Gústame a beleza exixente, extrema. A Ribeira Sacra ten unha importancia arquitectónica de seu, polo románico. Pero o que máis me interesa é o orgullo da xente. Cando naveguei polo Miño e polo Sil comprobei que a terra arañou o corazón de xente, facéndoa orgullosa e valente. Hai poucos lugares que conxuguen a beleza da paisaxe e o orgullo da xente, que fai viño dende hai milleiros de anos en condicións extremas, como a Ribeira Sacra. Non podía ser outro lugar.»
«A Ribeira Sacra permitiume dotar de fondo e orgullo aos personaxes, o que me axudou a falar do servilismo, da xente que se prega diante desta familia de señoritos. Existe unha dobre vara de medir, esa sensación de impunidade, que me repugna profundamente, contra a que convido a todos que loitemos». Falou Dolores Redondo tamén do seus personaxes principais: «O garda civil Nogueira é o martelo desta novela contra estes abusadores do poder. Lucas, o cura, expresa a lealtade, unha persoa que sofre cando se derruban cousas que tocan o que el é e a súa propia fe. Manuel, o escritor, o que chega de fóra, a un lugar que lle resulta hostil no peor día da súa vida, queda grazas a que Nogueira e Lucas o convencen para investigar o que sucede arredor desta familia que todo o pode».
«Quixen facer unha novela das considerados como «crime de mansión», ao xeito das de Agatha Christie, na que propoño unha investigación civil.Cada un dos tres investigadores, Nogueira, Lucas e Manuel, procura a verdade dunha forma diferente, no que cada un ten que xulgarse a sí mesmo. Esa é a cerna dunha novela na que a cobiza e a loita contra a impunidade dos poderosos son os temas principais.»
Ao longo da xornada, Dolores Redondo contestou a moitas preguntas dos xornalistas e lectoras. Insistiu na «importancia do orgullo de vivir nun lugar como a Ribeira Sacra, sacando adiante unhas colleitas e mantendo o amor e o sacrificio, o que dende fóra é algo extraordinario; conmoveume a forma de traballar nas plantacións e nas adegas, razón pola que bauticei a da novela como «Heroica», non podo escribir dun lugar que non me enamore, e que teña potencia para constituír un espazo literario». Defendeu o seu compromiso de «publicar en todas as linguas oficiais españolas é un compromiso que manteño dende O gardián invisible, coa intención de que todo o mundo poida ler na súa lingua e na que prefire; mais se nalgún idioma ten que estar Todo isto che darei é en galego, tíñaa que a ter escrito nesa lingua».
Desexou que «na Ribeira Sacra se repita o que sucedeu no Baztán, o fenómeno do turismo literario é o máis desexable, o máis auténtico, cheo de amor e respecto, xa que as persoas veñen a descubrir o que leron nas novelas». Confesou a importancia que para ela teñen os detalles, «onde reside a beleza, esenciais para a escritura». Explicou as razóns de chamar ao pazo como «as grileiras«, «que se refiren a “grilo”, o nome deses pequenos brotes que aparecen as beiras do río, unhas herbas máxicas con poderes de sanación, que tamén se chaman “herbameira”, do que souben polo Dicionario dos seres míticos de Xerais; ademais desta ao apelido da miña nai, na novela hai outras pequenas homenaxes, como ao do can Café ou outras referencias familiares».
Gañei onte o día cando como membro do xurado dos Premios de relato e poesía da Universidade de Vigo me agasallaron un exemplar d’ As cantigas de Martín Codax en 55 idiomas, un libro arca editado con motivo da exposición en Vigo do Pergamiño Vindel. Máis alá do feito de que con esta edición as sete cantigas do primeiro poeta vigués se convertan no título literario galego traducido ao maior número de linguas, desde o chinés ao bengalí, desde o finés ao maorí, pasando polo persa, árabe, quichua ou romanés, o que constitúe unha proeza editorial, a obra coordinada polo catedrático Xosé Henrique Costas González expresa como ningunha outra a proxección inclusiva do texto codaxiano e, sobre todo, esa «forza que vén de lonxe» dos tradutores e tradutoras, embaixadores da lingua galega das máis diversas nacionalidades espalllados polo mundo, que se namoraron de Galicia e da nosa lingua, que traducen, falan e escriben con primor.
