Onte 946: Montoro e as ONGs

MontoroAo ministro Cristóbal Montoro moléstalle que as ONGs denuncien a pobreza e a desigualdade que abre unha fenda cada vez máis dolorosa e miserable na nosa sociedade. Non tivo problema ningún en asegurar que os informes de Cáritas Europa (igrexa católica), que situaban a España como o segundo país con maior pobreza infantil, «non se correspondían coa realidade». Como tampouco tremeulle a voz ao ministro en cualificar de «falta de rigor« o informe que sobre a crecente desigualdade en España no entorno da crise presentou Intermon Oxfam o pasado mes de xaneiro e cuxos cálculos ratificou a ONG hai apenas uns días. Por moito que teime o ministro de Facenda é difícil xustificar en termos de igualdade unha política fiscal que baixa o imposto do patrimonio aos máis ricos e sobe o IVE e as taxas que danan, sobre todo, ás clases máis humildes. Nin Cáritas nin Intermon Oxfam nin Unicef poden ser consideradas organizacións altermundistas nin de carácter alternativo. A desigualde e o empobrecemento das clases traballadoras (agora sen traballo) son dúas das feridas máis profundas da crise.

Onte 945: 14 de abril

Vigo_14-04-2014Ademais da crítica á ilegalidade do golpe de estado do 18 de xullo, de denunciar a impunidade do franquismo coas súas vítimas, de criticar os privilexios da figura de El-Rei e do proceso de restauración borbónica iniciado coa Reforma Política, mal chamada Transición, como do esgotamento do actual marco constitucional, interésame da efeméride do 14 de abril, sobre todo, a posibilidade de enxalzar os valores e as luces da Segunda República. Unha oportunidade para poñer en valor os principios republicanos emanados da Revolución Francesa e do constitucionalismo posterior acuñados como «liberdade, igualdade e fraternidade». Mais tamén daqueloutros forxados a partir do 14 de abril arredor da democracia, da participación e, sobre todo, da educación publica e do laicismo. Principios e valores tan vixentes como necesarios cando padecemos un sistema político caracterizado pola mediocridade moral e unha desigualdade social inadmisible. Reclamar un novo proceso republicán constituínte baseado nestes valores xa non é unha utopía de catro tolos con bandeiras tricores. Como cada 14 de abril acendimos na Porta do Sol as luces da República.

Onte 944: «Luzes» no taxi

Luzes_13-04-2014Subo nun taxi e atopo na bolsa do asento varios numeros da revista Luzes a disposición do viaxeiro. Marabilla! O taxi como espazo para a lectura sosegada entre o rebumbio da cidade revolcada. Eis unha fórmula inédita de fomento da lectura e de xanela para a visibilidade do xornalismo impreso de calidade. Cando vou pagar a carreira solicito ao condutor permiso para tirar unha foto, ao tempo que abeizoalo entusiasmado pola súa iniciativa. Quedei pampo cando me asegurou que o seu non era un caso único, que os exemplares de Luzes estaban rulando noutros taxis vigueses. Asegureille cun aceno cómplice que os suscritores axiña contariamos co exemplar do mes de abril. Abofé que esta cidade sempre depara sorpresas e ledicias inagardadas.

Onte 943: nic.gal

nic.gal_13_04_2014

A de onte pasará á historia externa da lingua galega por ser a data na que pasou a produción en probas o primeiro espazo web con dominio punto gal. Un fito senlleiro para o futuro do idioma galego na primeir ametade do século XXI, que así consolida a súa presenza singular na rede. Un proceso promovido contra vento e marea pola asociación puntoGal, (representada por nic.gal), que tamén xestionará e controlará este dominio galego activado dende onte polo ICANN, o organismo internacional que xestiona a rede a nivel mundial.

A partir de agora comezará un programa de «Pioneiros« co que a asociación puntoGAL busca a promoción do novo dominio de primeiro nivel facilitando a posta en funcionamento dunha serie limitada de dominios de Internet para entidades de certa relevancia lingüística, cultural e social. Máis tarde comezará o período de lanzamento repartido nas fases de «Abrente» (sunrise) e «Carreira» (landrush), para despois abrirse o rexistro ao público xeral. No período de «Abrente» as administracións públicas e asimilados terán prioridade para rexistrar os seus dominios co sufixo .gal, seguidas polas entidades que teñan unha traxectoria probada de promoción da lingua ou da cultura galegas; as marcas rexistradas no Trademark Clearing House de ICANN e outras marcas rexistradas, nomes ou intereses protexidos; e páxinas realizadas ou con versión en lingua galega. Mentres, o período de «Carreira» facilitará o acceso ao rexistro .gal a rexistrantes sen dereitos ou intereses protexidos.

Tempo haberá de recoñecer aos responsables desta proeza que, en palabras do académico Manuel González, presidente da asociación puntoGAL e primeiro promotor do dominio, «dará visibilidade universal a nosa personalidade particular». Cónstame que foron moitos os apoios (12.000 persoas e 110 entidades), os esforzos e mesmo os cartos privados arriscados para acadar este dominio galego que en tempos difíciles abre un horizonte esperanzador para a lingua galega e a cultura dixital no idioma dos galegos. Beizóns a Manuel González e aos membros de puntoGAL.

Onte 942: A vontade dos editores galegos

Marcadores_lecturaCando convocamos a reunión de editores galegos para debater sobre a situación actual do sector descoñeciamos que coincidiría coa publicación da licitación por seis millóns de euros da plataforma e dos contidos dixitais para a experimentación dun modelo educativo sen libros impresos no programa Abalar, que agoira a desaparición do sector da edición educativa en Galicia, o que traería consecuencias catastróficas para a cultura e lingua galegas. Tras un debate sereno e esperanzado, os editores presentes concluímos na necesidade de superar tres retos no proceso de hibridación actual. Primeiro, o da creación de espazos amplos de visibilidade e interese social pola lectura, polo libro e pola creación cultural, con especial incidencia da realizada en galego. Segundo, o da implementación de políticas públicas responsables e rigorosas no eido da educación, da lectura, da lingua galega e da propiedade intelectual. Terceiro, o da posta en marcha de alianzas intergremiais estables no sector do libro e da lectura en Galicia para afrontar con maior capacidade as mudanzas esixidas. A pesar da gravidade da crise comercial e da agresividades co sector dalgunhas medidas do actual Goberno Galego, onte as vinte e tres empresas reunidas expresamos a nosa aposta vontade inequívoca de pelexar polo futuro, con imaxinación e espírito positivo.

Onte 941: A gran escritora cega

sue-townsend_2156355b

A noticia do falecemento de Sue Townsend lembroume a lectura das primeiras entregas do Diario secreto de Adrian Mole, cuxa tradución galega publicamos en Fóra de Xogo hai máis de quince anos. Townsend, escritora de familia traballadora de Leicester, para min foi sempre a mellor cronista da sociedade inglesa popular, aquela que coñecimos hai tres décadas, a mesma que ela novelou na inesquecible serie de sete novelas protagonizadas por Adrian Mole, un adolescente hipocondríaco en tempos da Thacher, un adulto descrido cos gobernos de Tony Blair e a súa decepcionante terceira vía. Ese divertidísimo e contraditorio Mole, que medra novela a novela, a antítese do conformista Peter Pan, convertiuse en icona xeracional e emblema da novela xuvenil inglesa. Ademais, non podo negar que a propia historia persoal de Sue Townsend é conmovedora, como foi a traxectoria do seu personaxe no que hai tantas fíos da súa vida. Foi nai de tres fillos moi nova; aos cincuenta anos quedou cega por mor dunha diabete, o que non lle impediu ditar as súas novelas a Sean, o seu fillo maior, que tamén lle doou un ril hai cinco anos. A pesar desas circunstancias os seus textos non perderon nin o humor nin o sarcasmo crítico. Foi unha autora queridísima polos seus millóns de lectores e lectoras. Rimos moito coas súas novelas. Hoxe agradecemos a súa ledicia corrosiva. Xenial Sue Townsend!!!

Onte 940: O polbo e a súa cociña

O_polbo_e_a_sua_cociña_09-04-2014

Memorable presentación a de onte na Casa do Libro de Vigo d’ O polbo e a sua cociña, o libro de Matilde Felpeto Lagoa. O poeta, tradutor e narrador de Ribadeo Xabier R. Baixeras ditou con tal motivo unha fermosa conferencia sobre o polbo no contexto da cultura gastronómica. Comezou o poeta de Nois confesando que «nunca fora ao polbo, unha actividade moi perigosa e extraña en Ribadeo, non tan popular como era nos portos de Bueu, a illa de Arousa ou Mugardos». Definiu o pobo como «animal moi fanfurriñeiro, cun carácter moi peculiar». «O polbo é un gran construtor e decorador. Usa as pezas que colle para decorar o seu coveiro. É un animal moi curioso sobre o branco e sobre aquilo que brilla, sentíndose chamado a coller todo iso». «O polbo é un gran mestre da camuflaxe e do transformismo, da proteuse; mercede á pulsión da súa borra é capaz de perder un raxo e así escapar, abóndalle o seu aspecto para evadirse».

Discutiu despois Baixeras a afirmación de Cunqueiro, «o polbo en Lugo acaba en Vilalba», xa que agora non é así, «na miña vila o gusto polo polbo non é anterior aos anos sesenta». Matizou tamén outra frase de don Álvaro, «o pobo galego é un pobo polbeiro e lampreeiro», xa que «a lamprea é frecuentada só por xentes de onde se pesca, mentres que o polbo é obxecto de culto en toda Galicia». »Hoxe o polbo é un animal vinculante de natureza totémica, que en Galicia ten un compoñente fortemente identitario». Lembrou que o polbo galego naceu no Atlántico, mais «foi conducido por arrieiros até o interior, tendo coma outros pratos que comemos os galegos influencia maragata». Concluíu esta reflexión afirmando que «o polbo pertence ao noso patrimonio cultural».

Detívose máis tarde Baixeras nos contidos do libro de Matilde Felpeto no que diferenciou a primeira parte, de información específica sobre este molusco cefalópodo, da segunda, de culinaria, na que se recollen 67 receitas galegas e de fóra. Na primeira reparou na noticia etimolóxica do polbo, documentada en textos de Sarmiento; na lectura fermosa referencia literaria tirada do Moby dick de Melville; na viaxe arredor da completa xeografía do polbo, tanto en Galicia como no mundo. Entre as receitas galegas máis salientables citou ás do «polbo á mugardesa” e as súas tres variantes, así como as especialidades da Illa de Arousa e da Illa de Ons. Entre as non galegas reparou na vas da «sopa de polbo» ou na do «polbo asado á murciana» preparado con cervexa. Rematou salientando a riqueza das fórmulas e a sinxeleza e precisión coa que Matilde Felpeto escribe cada unha das receitas, «característica do afán didáctico de cada un dos seus libros».

Onte 939: Respectar a nosa elección

Dentro da magnífica campaña «Como cho digo», publicouse onte unha peza na que expreso a miña convicción de que os medios de comunicación deben respectar a opción daquelas persoas que declaramos en galego. O feito da transcrición das nosas palabras na lingua na que foron expresadas, ademais de respectar o noso dereito a utilizar o galego, debería supoñer unha maior fidelidade informativa.

Onte 938: «A illa de todas as illas», o booktrailer

Subimos outro excelente booktrailer, o do libro de Xabier P. Docampo A illa de todas illas, no que as ilustracións de Xosé Cobas e as imaxes dalgunhas das películas de aventuras sintetizan en pouco máis dun minuto o contido dunha obra que reivindica os grandes libros de aventuras como fulcrais na conformación da lectura literaria.

Sei que é unha fortuna contar con estas pezas audiovisuais xa que como onte chiaba Javier Celaya o seu uso ten un impacto directo na venda dos libros, segundo un ponente dunha sas actividades previas de The London Book Fair que abrirá hoxe as súas portas. O booktrailer é outra xanela de visibilidade para o libro galego. Paga a pena promovelos e viralizalos.

Onte 937: «As meigas de Lupa», o booktrailer

Espectacular é o booktrailer preparado por La Cosa Gráfica para o libro As meigas de Lupa de María Solar. Sobre a base da BSO de David Alonso Garzón, o equipo de Julio C. Seijas utilizou a técnica do teatro de sombras e dos libros pop up para recrear algunhas das secuencias da novela. Sobre fondos de papel recortado, os actores do grupo Achádego de Lugo recrearon os personaxes da obra. Poucas veces a edición dun libro (en papel e epub) convocou tantos elementos que contribúan a súa visibilización, unha banda sonora orixinal completa, un booktrailer con participación de actores e coidado tratamento da imaxe e unha exposición de espírito didáctico sobre este proceso no Museo Interactivo de Lugo. É difícil para o editor atopar as palabras para expresar a súa gratitude pola xenerosidade e o talento creativo de tantas persoas participantes nos tres proxectos arredor deste libro de María Solar. Beizóns.