Vía Vigo

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo ao 150 aniversario do establecemento do Cable Inglés:

O pasado 27 de maio fixéronse cento cincuenta anos da comunicación por cable telegráfico entre Porthcurno (Cornualles) e Vigo. Un fito co que Vigo se estreaba como punto estratéxico das telecomunicacións polo que entraban e saían todas as mensaxes da comunicación telegráfica entre España e o mundo. Un adianto extraordinario provocado polo establecemento en 1873 da empresa Eastern Telegraph Company Ltd (ETC), chamada popularmente o «Cable Inglés», na rúa Real 20, a carón da «Casa da Parra», onde dende o 17 de xullo de 1858 funcionaba o telégrafo eléctrico que comunicaba con Madrid de forma case instantánea. Oficinas do Cable Inglés que dende 1876 a 1884 instaláronse nos baixos da rúa Príncipe 31 –un edificio hoxe en rehabilitación, onde Prosperi e Cándida Otero montaron o seu estudio (Fotografía Pacheco)–, para trasladarse despois e até 1939 ao entrechán das casas de Manuel Bárcena do arquitecto Jenaro de la Fuente. Unha empresa que contribuíu a modernización de Vigo e a afondar no seu afán de querer ser cidade cosmopolita, coincidindo coa chegada do ferrocarril e o inicio do seu desenvolvemento industrial e demográfico, cando se achegaba aos quince mil habitantes.

Pegada estudada por José Ramón Cabanelas, membro do Instituto de Estudios Vigueses, en Vía Vigo. La historia del Cable Inglés y Cable Alemán (IEV, 2013; 2ª edición, 2020), un dos mellores libros publicados sobre a historia de Vigo, tanto pola esculca documental como pola coidada edición textual e gráfica. Título afortunado tirado dun calendario comercial da ETC que en 1883 informaba ao público madrileño do servizo de comunicación telegráfica directa entre España e Gran Bretaña, América, África, Asia e Oceanía, suplicando aos expedidores que tivesen a ben escribir nos mesmos as palabras «VÍA VIGO». Conexión con Porthcurno, entón o maior centro telegráfico do mundo, que os cableiros Minia e Africa alongaron dende o porto de Vigo a Carcavelos e logo a Xibraltar. Comunicación ampliada a partir de 1896, cando comeza a funcionar en Vigo a estación do Cable Alemán (Deutsch Atlantische Telegraphengellschaft), que tende a liña Emden a Vigo, coa intención de enlazar despois con Lisboa, illas dos Azores e New York. Xestionada por persoal do cable británico, abriu en 1905 oficina en Velázquez Moreno 20, a carón da que tiña ETC, ano no que chegaron os primeiros oficiais alemáns, cuxa residencia estivo na rúa Urzaiz 23 e dende finais de 1910 na rúa Pi e Margall 62, décadas despois sede do Colexio Alemán.

Tanto o Cable Inglés como o Cable Alemán fixéronse presentes na vida cotiá, social e cultural do Vigo de comezos do século XX. Cabanelas conta que na fachada do Cable Inglés en Velázquez Moreno colocouse un reloxo electromecánico que cada 60 minutos recibía por cable a hora exacta do meridiano de Greenwich, tendo unha exactitude que non tiña ningún outro na cidade, servindo de referencia para o resto dos reloxos públicos, sendo substituído en 1914 por outro de maior tamaño. Fíxose popular entón en Vigo a frase «levo a hora do Cable». Como lembra Cabanelas que en 1897 o Cable Inglés contaba en Vigo cun cadro de persoal de 23 empregados, todos xoves británicos, formados durante dous anos na escola de Porthcurno, algúns chegados coas súas familias, que serían pioneiros en Vigo de deportes como o rugby, tenis ou tenis de mesa. Como recorda Cabanelas que a primeira residencia de oficiais solteiros da compañía, desde 1873 até 1915, se instalou na rúa Pracer –onde tiña tamén a súa sede a biblioteca e os salóns do Exiles Club, nome do seu club social e deportivo, que mantiñan, independentemente da estación cablegráfica na que estivesen destinados– inaugurándose a nova, coñecida como «La Finca», á que se accedía por unhas escaleiras de pedra situadas na rúa Taboada Leal 46.

Sen esquecer, neste relato do Cable, que os oficiais da ETC  foron os que introduciron o fútbol en Vigo cando no mes de maio de 1873 o Exiles xogou cos mariñeiros da escuadra inglesa nos cadros do Recheo, chamados temén do Malecón, hoxe urbanizados en seis mazás e divididos pola rúa Luis Taboada. Vigo foi un dos primeiros lugares de España onde se comezou a xogar de forma habitual ao «deporte da pelota», como testemuña unha breve referencia aparecida en Faro de Vigo o 7 de decembro de 1880, que cremos é a primeira referencia impresa sobre o fútbol en Vigo. Cadro do Exiles F.C., primeiro club de fútbol vigués, formado por oficiais do ETC, que a partir de 1905 xogará co Vigo Foot-ball Club e co Fortuna Foot-ball Club, orixe do Celta 1923, e mesmo os reforzará nos partidos das primeiras edicións do campionato galego. Lembranza daquel elegante «Vigo british» do Cable, que deixou unha pegada na cidade conservada aínda hoxe na memoria das familias formadas polos oficiais chegados de Porthcurno.

Puro fútbol

Comeza o Celta 2024 cunha merecida vitoria diante do Betis, a segunda consecutiva en Balaídos, que lle permite rematar a primeira volta fóra das posicións de descenso, o que supón un alivio considerable tanto para o equipo como para o celtismo despois de padecer moitos desgustos e algunhas desgrazas do VAR dende o mesmo día da celebración do centenario. Un serán de puro fútbol con tintas memorables na catedral do Fragoso, con máis de vinte e un mil seareiros na bancada, con moita emoción, goles e xogadas excelentes e polémicas na lameira, no que despois de case tres anos o Celta foi capaz de conseguir unha remontada e facelo no tempo engadido nunha transición de vertixe e de alta escola da Madroa, protagonizada por dous rapaces que entraran minutos antes de refresco, cando os béticos dirixidos por un Isco imperial asediaban a meta de Guaita. Tres puntos que, ademais, consolidan unha tendencia positiva das últimas seis xornadas, nove puntos de dezaoito (o 50 %), dúas vitorias (Granada, Betis), tres empates (Valencia, Cádiz e Rayo) e só unha derrota (Vilarreal); cifras que permiten tamén unha remontada na táboa clasificatoria e con dezaseis puntiños enxergar a segunda parte desta Liga do centenario tan igualada na loita por evitar o descenso con esperanzas anovadas.

Un partido no que Rafael Benítez volveu fretar a lámpada na procura do seu once óptimo e do seu debuxo táctico ideal, introducindo mudanzas en todas as liñas con respecto ao equipo que xogou na Cerámica. Volveu Mingueza ao lateral dereito, procurando que a luva do catalán ampliase esa banda na que tamén, tras a obrigada ausencia de Bamba, se incorporaba a Carles Pérez e a súa verticalidade e velocidade. No centro, Benítez introduciu un novidoso dobre pivote, no que Beltrán acompañou a Tapia, mentres Cervi se ocupaba de tapar a banda esquerda. Diante, o regreso de Aspas proporcionaba máis posibilidades de asociación, tanto con Mingueza como con Larsen. Proposta do adestrador celeste que en apenas cinco minutos estragou o gol do lateral bético Aitor Ruibal, tras desbordar a Cervi en medio campo e construír unha parede preciosa con Isco na frontal da área. Por ventura, os celestes non se engurraron e con admirable actitude resiliente foron capaces de igualar o marcador apenas dez minutos despois, grazas ao penalti (moi) inocente e inesperado de Borja Iglesias, que pisou a Larsen, transformado, por fin, polo mestre Iago Aspas, que volvía así a marcar en Balaídos e a gañar confianza.

Foi probablemente este lance éxitoso de Aspas, o que determinou o desenvolvemento dun partido igualado, no que o Celta volveu sobre a proposta que máis lle gusta a  Benítez, recuperar e correr, sobre todo pola banda dereita. Nunha desas transicións, artelladas pola creatividade en ataque de Mingueza, Cerviu quedou só no punto de penalti e xutou ao aire, un desgraciado golpe en falso que aproveitou o propio Mingueza xutando sobre o gardameta bético. Tras a continuación, os de Benítez saíron con admirable determinación e non torceron o fociño ao ataque. Larsen e Manu tiveron as súas oportunidades, que non aproveitaron. Foi Pellegrini quen intentou cos primeiros trocos de dous atacantes mudar a deriva dun partido que semellaba varado, ao que respondeu Benítez, primeiro no minuto 65 coa entrada de Williot Swedberg e máis tarde de Luca, Douvikas e a sorpresa do canteirán Hugo Álvarez. Benítez non se conformaba co empate e tamén pretendía os tres puntos. Certo é que o Betis de Isco provocou minutos de angustia diante de Guaita, mais tamén o é que a resposta defensiva celeste estivo a grande altura, grazas a uns magníficos Carlos Domínguez e Unai, dous auténticos valadares.

Sabemos que o puro fútbol contén sempre o ingrediente do inesperado, ás veces gratificante, outras doloroso, que apareceu nun gol de Larsen, anulado polo VAR despois de cinco minutos de espera. Interrupción que provocou dez minutos de tempo engadido, nos que cando o Celta resistía, apareceu a xenialidade do debutante Hugo Álvarez que roubou e filtrou un pase longo sobre a carreira de Williot, que para asombro da bancada recortou con sangue frío ao porteiro e meteu o segundo a porta baleira. Vitoria merecida e traballada que co tempo case esgotado certificou Guaita cun paradón no primeiro pao. Con semellante espectáculo, a bancada agasallou aos seus coa máis intensa ovación do que vai de tempada. Unha vitoria que, porén, non debe ocultar que o equipo, con severas carencias, debe ser reforzado canto antes tanto como se poida.

Publicado en Faro de Vigo: 05/01/2024

Aniversarios 2024

Dedico o primeiro artigo do ano en Faro de Vigo aos aniversarios (sequiscentenarios e centenarios) vigueses deste 2024:

Nunha cidade unha miga esquecediza como Vigo non estraña a inexistencia de iniciativa institucional ningunha que neste Nadal lembrase o cincuenta cabodano de Urbano Lugrís, falecido en Vigo na noiteboa de 1973, un recordo ao noso pintor oceánico, autor dalgunhas das obras que mellor representan a fronteira da auga e o horizonte vigueses, como «Vista de Vigo» (1953), «Alegoría de Vigo» (1955) ou «Misterios do mar» (1953), entre outras. Como tampouco sorprendeu a escasa transcendencia que na rúa tivo o centenario do Celta de Vigo, salvado pola xenialidade do himno de C. Tangana e pola vontade orgullosa do celtismo que se reuniu pola súa conta na tarde do 23 de agosto ao pé de Balaídos para celebralo cos clásicos celtistas de Keltoi. Centenario que, por ventura, si foi celebrado como merecía Carlos Oroza, o poeta vigués peripatético lembrado no concerto «Nos queda la palabra» de Paco Ibáñez no Auditorio Mar de Vigo, nunha exposición itinerante por Galicia e pola edición do libro coral Oroza 100 (Editorial Elvira, 2023), iniciativas todas organizadas pola dinámica asociación Évame-Oroza, amosando que no Vigo actual tamén hai público numeroso para celebrar as artes e as letras.

Xaora, co novo ano non deberían esquecerse varios centenarios vigueses a lembrar en 2024. Son os casos das cesións ao pobo de Vigo de dous espazos emblemáticos de lecer, a do Monte do Castro, que o 24 de maio de 1924 fixo o exército, e a do pazo e parque de Castrelos, que o 12 de decembro escriturou o Marqués de Alcedo, que fixo constar que en diante se chamaría «Quiñones de León». Centenario, tamén, da apertura o 26 de outubro da Panificadora, dende entón a nosa catedral laica, arruinándose dende hai máis de catro décadas no outeiro do Campo de Granada, un moderno edificio industrial de catro grandes silos, obra do arquitecto Manuel Gómez Román e do enxeñeiro Otto Werner, dedicado á fabricación de pan e moenda de cereais. Como centenarios tamén de dúas chegadas artísticas que serían relevantes para o Vigo contemporáneo, a dos irmáns Eloy e Osmundo Hernández, que instalaron o seu obradoiro de ourivaría na Porta do Sol, trasladado en 1926 á rúa Príncipe; e da fotógrafa estadounidense Ruth Matilda Anderson que o 7 de agosto desembarcou en Vigo, acompañada do seu pai, co propósito de documentar a vida cotián da poboación galega.

Aniversarios que se alongamos a memoria aos sequiscentenarios, atopamos o do primeiro deseño do xardín occidental da Alameda, realizado probablemente polo arquitecto municipal Domingo Rodríguez Sesmero, que concluiría os traballos de enreixado cun peche de ferro unha década despois, cun deseño interior semellante ao que hoxe coñecemos. Como foi naquel 1874 na que se abriu a rúa do Desengano (hoxe Carral) para unir as instalacións portuarias da Laxe coa porta do Sol, cando naceron dous vigueses merecedores de ser lembrados como distinguidos: o arquitecto Antonio Palacios (Porriño 8 de xaneiro), a quen o concello de Madrid dedicará o 2024 como «Ano Palacios»; e o xornalista, escritor e editor Jaime Solá Mestre (11 de setembro), creador e director da revista Vida Gallega (1909), a primeira publicación gráfica da historia da cidade, da que foi director artístico o fotógrafo e cineasta Xosé Gil, e na que publicaron centos de fotografías Jaime Pacheco e Ksado e na que o propio Castelao incluíu as súas ilustracións.

Aniversarios vigueses que fan deste 2024 recén iniciado o ano dos nosos tres primeiros xardíns históricos, Alameda, Castro e Castrelos, aos que se engadiría despois o do parque da Guía, tras a construción da ermida da Nosa Señora (1951), obra de Manuel Gómez Román. Unha oportunidade para dedicarlle atención preferente a súa conservación integral, nalgúns casos, como o da Alameda, seriamente ameazada pola saturación á que cada ano a somete o mercado de Nadal durante dous meses. Como 2024 debería ser, por fin, despois de tantas promesas e proxectos de papel, o ano da recuperación efectiva da Panificadora para usos de carácter cultural, educativo e sociocomunitario. Como 2024 podería ser unha oportunidade para dar a coñecer o legado urbanístico de Antonio Palacios, nunha gran exposición do proxecto daquel Vigo metropolitano que puido ser e non foi. Mostras que se poderían ampliar á que dende hai tempo se lle debe ás tres xeracións de ourives Hernández, que acuñaron un xeito vigués de xoiería que representa a modernidade e cosmopolitismo da cidade. Sen menoscabo da exposición dedicada á fotografía de Vida gallega, un manantío de memoria estudado por Roberto Ribao, ou a escolma de pezas viguesas do fondo de Ruth Matilda Anserson, que con seguridade concitaría amplo interese. Aniversarios para tirar do fío da memoria dun Vigo que no pasado enxerga o porvir na liña do horizonte. Por un 2024 para recordar!

 

 

Lixeiras melloras

Abriu Marián Mouriño a súa presidencia cunha vitoria, a primeira da tempada na catedral das abelairas, e cun achegamento simbólico a alcaldía do concello de Vigo, ocupando a butaca que o seu pai deixaba baleira no palco. Dúas noticias moi esperanzadoras, senllos síntomas de mellora que non agochan o enorme sufrimento co que foron obtidos estes tres puntos, froito dunha xenialidade, un taconazo moi afortunado de Xurxo Larssen, como tampouco ocultan as dificultades para abrir un diálogo empático con Abel Caballero, despois de anos de incomunicación e trasacordos, o que revertería, sen dúbida, na aceleración da posta en marcha das obras de construción da grada Gol e da finalización do novo estadio, e beneficiaría tanto a Sociedade Anónima Deportiva celeste como a propia cidade de Vigo. Melloras, en todo caso, que despois de catro xornadas sen perder, nas que se obtiveron 5 puntos de 12 posibles (máis do 40 %, mudando a tendencia negativa) e apenas se encaixou un gol, alivian un chisco a situación clasificatoria crítica dos celestes, que despois de varios meses, quedarán (canto menos por unha noite) virtualmente fóra das posicións de descenso, o que supón un cativo respiro de Nadal para Rafael Benítez (confirmado pola presidenta esta mesma semana) e o seus xogadores.

Sen chegar a provocar unha revolución, o adestrador celeste pouco amigo de cambios introduciu no once de gala até catro con respecto ao de Vallecas: Carlos Domínguez no centro da defensa, cubrindo con moi bo criterio e posición a gripe do incuestionable Starfelt; Ristic no lateral, mellorando tanto en defensa como en ataque o que viña facendo Manu Sánchez; Cervi na banda esquerda, amosándose máis profundo e constante que Mingueza; e Dotor no centro, probablemente máis implicado nos duelos ca Luca de la Torre, que o substituiría nos decisivos minutos finais, cando o equipo estaba en inferioridade. Mudanzas que en liñas xerais melloraron ao equipo, sobre todo a capacidade de presión inicial, onde destacaron tamén o compromiso e a intensidade de Renato de Tapia (mágoa das súas dificultades para atacar con máis precisión) e a afouteza incombustible de Iago Aspas, que fixo unha gran primeira metade, protagonizando case todas as transicións celestes, tirando faltas e saques de recanto, rematando, defendendo, un auténtico xogador orquestra, con vontade de aceiro que se resiste ao ocaso, a pesar da mala fortuna que tivo onte cando provocou unha falta táctica pola que foi sancionado de forma moi rigorosa cunha tarxeta vermella, que deixou ao equipo no minuto oitenta nunha situación moi comprometida.

No entanto, as mudanzas na aliñación de Benítez non puideron ocultar as carencias clamorosas de xogo dos celestes, aos que sobra medio do campo, tanto polo esquema inamovible do seu adestrador de “colle a pelota e corre” (emulando o título daquela película de Woody Allen), como pola ausencia dun xogador capaz de gañar superioridades nese espazo central, rebentando as liñas de equipos como o Granada ou Cádiz que en Balaídos tiveron máis a pelota e superaron aos nosos tanto en efectivos como en capacidade de chegar a área rival. Onte a promesa granadina, Bryan Zaragoza (xa fichado polo Bayer de Munich), toleou primeiro a Kevin e despois a Mingueza, aínda que por fortuna non conseguiu marcar cando cruzou de máis un balón ao pao longo. Como tamén foi de salientar onte, cando o Granada atacaba a tumba aberta, a coraxe coa que os celestes afrontaron en inferioridade eses derradeiros minutos e os seis de engadido, nos que con respecto a partidos anteriores aos nosos defensas treméronlle un pouco menos as pernas e Guaita con intelixencia procuraba en cada saque de porta a disputa de Doubikas, que (outra vez máis e desafortunadamente) entrou en xogo moi tarde, para substituír a Larsen, o dianteiro preferido da mocidade celtista, que, coa excepción do seu gol de alta escola, estivo espeso e pouco acertado.

Ao remate do partido, a bancada agarimou aos celestes por vez primeira no que vai de temporada do Centenario, na que os celtistas en Balaídos estamos vivindo (sufrindo) de puro celtismo, sen apenas outros motivos para a ledicia que celebrar os resultados e o xogo do Celta Fortuna do prometedor Giráldez. Ben sería que a nova presidenta, que inicia a súa responsabilidade con declaracións esperanzadoras de reconciliación co concello e coa afección, non adiara a contratación dese medio centro con xerarquía e algunha outra posición defensiva, que poderían funcionar como revulsivo imprescindible nunha segunda volta onde xa non se pode sentir medrar a herba.

Publicado en Faro de Vigo: 17/12/2023

Por un Celta de Primeira

Tras décadas como seareiro de Río non lembro un Celta máis mediocre (frouxo, vulgar ou malo son sinónimos dese adxectivo) na lameira e peor dirixido na banda que o deste Centenario. Non recordo un Celta menos celta que este incapaz de superar o exame decisivo fronte ao Cádiz, un rival directo que se amosou máis consistente e comprometido, a pesar de competir en inferioridade durante máis dunha hora, tras un cartón vermello (a todas luces) inxusto a Víctor Chust. Unha adealla arbitral que un tristísimo Celta feble e desorientado non soubo xestionar ao seu favor, noutro partido decepcionante para unha bancada (máis de 17.000 celtistas) que asiste avergonzada ao espectáculo da impotencia protagonizada polo seu equipo incapaz de propoñer no terreo con certa coherencia algo que se poida considerar como fútbol. Outra desfeita que consolida unha xornada máis ao Celta nos postos de descenso cunha puntuación que mete medo, nove puntos de corenta e cinco posibles (o 20 %), o que, se non se produce decontado un milagre disruptivo, significa perda de categoría. Cifras máis pobres aínda na catedral do Fragoso, onde os de Benítez colleitaron apenas catro puntos de vinte e catro (16,6 %) e recibiron máis tantos que os catro que marcaron, sen ofrecer aínda unha vitoria a unha afección que non desiste e apenas comezou no frío serán do luns a asubiar timidamente ao señor adestrador, rachando ese silencio mesto de Balaídos co que o celtismo adoita expresar o seu desgusto.

O relato do partido resúmese no paradoxo de como se produce un empate a un gol entre un equipo que realiza vinte e seis remates a porta e outro en inferioridade numérica que marca na única oportunidade coa que conta. Un argumento moi semellante a de igualadas celestes anteriores, coa excepción que fronte aos gaditanos estiveron aínda máis espesos, no enésimo ensaio de medular, desta volta deixando a dirección do equipo a dupla Tapia Luca de la Torre, colocando ao imprevisible Mingueza de volante, por momentos alternándose na media punta con Aspas. Solucións que non resultaron atinadas, a pesar do compromiso do internacional peruano, o único dos celestes que gañou duelos os cadistas, mais incapaz de facer circular o balón coa cadencia precisa en cada momento. Unha carencia de construción que mitigou en certa medida Hugo Sotelo, cando saíu avanzada a segunda parte, amosando que o enorme furado que no cadro produciron nas últimas tempadas as saídas de condutores de xogo como Brais, Denís e Gabri Veiga é unha das causas da desfeita actual. Como tamén se repetiron o luns os erros de remate de Xurxo Larsen que para marcar precisa desbotar antes moitos goles feitos, así como o deambular desesperado e acelerado de Iago Aspas por todas as posicións ofensivas, a quen o sufrimento na lameira non o axuda a ver porta. Como tampouco o fixeron os erros do central Starfelt, que xogou tocado, o que amosa a falta de confianza do adestrador en Carlos Domínguez, como en xeral, no que pode considerarse a segunda formación.

No entanto, o máis lamentable do partido co Cádiz foi a caprichosa dirección dende o banco de Rafa Benítez, que se permitiu co marcador igualado a chulería de sacar ao dianteiro Douvikas no tempo engadido, un xesto de poderío de quen se cre intocable, suceda o que suceda, e para quen declarou na previa que o decisivo partido co Cádiz non supoñía unha final. Como desacertados foron as súas constantes mudanzas do debuxo táctico, que chegaron a confundir aos propios xogadores. Un adestrador blindado nun contrato millonario, que despois de xa moitos meses en Vigo aínda non entendeu o significado da camiseta celeste nin o carácter do celtismo nin o valor da súa canteira. Con todo, sabemos que o veterano adestrador madrileño non é o único responsable da profunda crise do mediocre cadro actual de xogadores, que o director deportivo (virtual) Luis Campos devaluou en apenas dúas tempadas.

Estando así de difíciles as cousas e ás portas da apertura do mercado de inverno, a nova directiva de Marián Mouriño non pode poñer unha venda nos ollos e debe decidir se prefire deixar que todo corra como até agora, o que levaría ao Celta a Segunda, ou intentar evitar o descenso introducindo medidas disruptivas que reseteasen a situación, o que obrigaría a fichar con ambición, a cesar a Benítez, a apostar por un adestrador celtista (Berizzo, Giráldez…) e a medio prazo a prescindir de Campos. Un dilema que sabemos non é doado abordar, xa que as dúas opcións son moi gravosas para o balance da Sociedade Anónima Deportiva. No Centenario, o celtismo merece que o Celta continúe sendo de Primeira.

Publicado en Faro de Vigo: 06/12/2023

O poder do VAR

Nin a ventada nin a chuvia sobre a lameira do Fragoso axudaron a que o Celta de Benítez brindase a primeira vitoria aos seus seareiros. Un misterioso cóctel de malas decisións en momentos decisivos, como a que levou a inapelable expulsión de Renato Tapia transcorrida unha hora de xogo ou un erro de concentración de Mingueza na área pequena cando faltaban apenas seis minutos, ás que engadir outra escandalosa inxerencia da sala VAR na arbitraxe, arruinaron as posibilidades celestes de obter os tres puntos cando o colexiado Hernández Hernández sinalou o punto de penalti no derradeiro minuto de tempo engadido. Unha decisión arbitral corrixida, despois duns interminables minutos de suspense, por uns colexiados  capaces de medir a seiscentos quilómetros de distancia a intensidade dun claro tirón dentro da área do veterano Navas a Douvikas.  Un noxento espectáculo arbitral que moito alporizou a bancada celeste que comprobou, outra vez máis (e xa van máis de media ducia de polémicas semellantes), que o Celta de Benítez non recibe o trato respectuoso e imparcial que todos os participantes na Liga merecen. Un «non penalti» que será moi difícil esquecer, sobre todo, pola posibilidade que abría para enxergar a remontada na táboa, onde os celestes continúan en posicións de descenso cunha puntuación ridícula, sete de trinta e seis puntos (menos do 20%), o que agoira descenso de categoría.

É o máis lamentable do caso é que os celestes xogaron uns magníficos primeiros trinta minutos, unha boa primeira hora de xogo, rota pola lamentable e inxustificable entrada de Tapia a un rival no medio campo, que recibiu un inevitable segundo cartón amarelo, condicionando dende ese momento as posibilidades de competir en igualdade. Un bo xogo dos de Benítez ao que non foi alleo o funcionamento dunha medula renovada, na que repetía o mediocampista peruano, acompañado do descaro asociativo de Hugo Sotelo e da presenza criteriosa de Mingueza, como un terceiro medio, procurando trazar liñas interiores sobre Aspas. Un esquema que por ventura funcionou e facilitou que no primeiro cuarto de hora Larsen e Iago tivesen as primeiras oportunidades moi claras encarando ao porteiro noruegués Nyland. E abofé que o Celta saíu a gañar o partido e, ademais das transicións, insistía tamén coas xogadas de estratexia nun serán de ventada no que o balón trazou algunhas traxectorias caprichosas por inesperadas. Nunha destas accións Mingueza rematou ao traveseiro unha saque de falta de Iago Aspas, que dous minutos despois repetiría coa súa luva o Merlín de Moaña trazando unha parábola perfecta que encontrou unha fermosa cabezada do sueco Starfelt, que no punto de penalti bateu ao porteiro visitante, até entón un dos mellores sevillistas.

Co marcador por diante, xa os 22 minutos, os de Benítez foron capaces de resistir a importante reacción sevillista organizada polas bandas por Acuña e Navas que procuraron os remates de Ocampos e Mariano, o que obrigou a intervir a Guaita, onte moi seguro, como  tamén nun saque de falta de Gudelj no tempo engadido da primeira metade, que desviou in extremis. Tras o tempo de lecer, os de Benítez puideron liquidar o partido en varias xogadas preciosas nas que só faltou un chisco de puntería. Movido con abraiante confianza por Sotelo, o Celta soubo encarar a Nyland. Starfelt tivo nas súas biqueiras no 46’ o segundo no remate dun saque de recanto. Pouco despois, tras un cano espectacular, Iago Aspas quedou só diante do porteiro, mágoa que non puidese rematar. Mesmo tras a expulsión de Tapia e a saída do terreo de xogo de Aspas e Sotelo, o que deixou sen canteiráns ningúns ao Celta, o que non viamos dende hai moitas tempadas, tivo no 79’ até tres ocasións clarísimas de Larsen e Bamba. Con todo, o Sevilla en superioridade numérica teimou e teimou en botar balóns á área buscando unha cabezada ou remate de En-Nesyri, furado que atoparon nun erro desafortunado de despexo de Mingueza no 86’. Empate que puido ser tamén vitoria sevillista se entra no tempo engadido un cacheirón de Rakitic que se foi a Marcador.

Tan desgraciado como afortunado empate deixa ao Celta de Benítez moi tocado no anímico, pola desconfianza no tratamento arbitral  do VAR que recibe, como tamén pola fraxilidade no deportivo que expresa, lastrada por erros non forzados como o de Renato Tapia, inxustificables nesta categoría. A crise deportiva, reflectida na táboa clasificatoria e na falta de respecto arbitral, agravouse onte de forma considerable. Marián Mouriño debe abordala con premura.

Publicado en Faro de Vigo: 05/11/2023

Mayday

Diante do Atlético de Simeoni o Celta de Benítez volveu naufragar, incapaz de facer fronte ás múltiples desgrazas da travesía do serán do pasado sábado. Outra severa derrota en Balaídos que condena ao Celta ás posicións de descenso e afonda máis nunha crise deportiva que co barco nas pedras Marián Mouriño debe afrontar antes da apertura do mercado de inverno. Números pésimos os de Benítez (6 puntos de 30 posibles, apenas o 20 %; unha vitoria en 10 xornadas, un 10 %; 18 tantos encaixados por 10 marcados…), os peores en décadas, que de non iniciar unha certa remontada, da que hoxe por hoxe non se enxergan indicios, agoiran un descenso na tempada do Centenario. Unha situación xa de emerxencia vivida o sábado na catedral do Fragoso con respectuoso silencio, a pesar dos inevitables murmurios cando transcorrida unha hora de xogo Benítez, como ven sendo habitual, prescindiu de Aspas, o sábado outra vez o mellor (con diferencia) dos celestes, abrindo unha vía de auga, emocional e táctica, que na media hora final (decisiva) o veterano adestrador non viu ou non soubo pechar.

E o argumento do partido cos atléticos foi semellante ao de derrotas anteriores en Balaídos, un catálogo de desgrazas, impotencias e erros non forzados. Un acto inicial excelente, esperanzador, quizais os mellores minutos da tempada, nos que un magnífico Aspas na dirección celeste toleou aos de Simeoni, Kevin (unha novidade necesaria) pechaba a subida de Lino, Mingueza filtraba xogo polo centro e Bamba, Larsen e o propio Merlín de Moaña protagonizaban transicións perigosas ás que só lles faltou afinar na finalización. Un segundo acto dramático, iniciado de forma súbita no fatídico minuto 27, noutra xogada de infortunio, nesta ocasión protagonizada por Iván Villar, até entón moi regular, que tras unha vacilación no bloqueo dun balón provocou un penalti inocente sobre Morata, ao que se engadiu unha a todas luces inmerecida tarxeta vermella, un castigo suplementario do árbitro e sala VAR, que deixou aos nosos con dez e arruinou outro partido. O terceiro acto foi o de afouteza, esforzándose os nosos en nivelar o marcador, o que tivo nas súas biqueiras Bamba cun xute que bateu no traveseiro, esforzo malogrado por outra xugada desgraciada, tras a polémica saída do terreo de Aspas, desta volta un erro do debutante Guaita, incapaz de intuír a traxectoria dun xute defectuoso de Griezmann, tras protagonizar unha transición que superou as tres liñas celestes. Un segundo erro fatal na portaría que arruinou as esperanzas de remontada. Foi o epílogo semellante ao de episodios anteriores, vinte e pico minutos de desfeita, na que renxeron todas as costuras da defensa local e na que Benítez volveu a amosar a súa incapacidade para pechar  os partidos con éxito ou canto menos con certa dignidade.

A pesar de repetir argumentos e derrotas, o adestrador celeste que levou o barco ás pedras non reacciona, agardando nun acto de fe que cheguen os ventos propicios, mentres se vai reducindo a presenza na lameira do corazón celeste, a puntuación se conxela, o calendario próximo intimida (Girona, Sevilla, Athletic, Valencia…) e a bancada celtista comeza a expresar a súa inevitable e lexítima preocupación polo devir da tempada. Que facer en semellante circunstancia tan adversa? Como evitar esta sucesión de erros fatais?  Como conseguir interpretacións máis ecuánimes da sala VAR? Como mellorar a puntaría dos atacantes? Como xestionar os minutos decisivos nun fútbol con cinco cambios e incremento do tempo engadido? O celtismo emite un mayday, unha chamada de socorro nunha situación de emerxencia, que debe ser atendida pola responsable da propiedade da Sociedade Anónima Deportiva.

O celtismo sabe que esta situación comprometida, a pesar do catálogo actual de desventuras, non é atribuíble a un momento de mala fortuna ou a unha planificada persecución arbitral, como parece facernos crer o actual adestrador. Como ben entende a bancada nosa que a marcha de Brais, Denís, Mallo e Gabri Veiga, nas últimas dúas temporadas, debilitou o corazón celeste, e a calidade do cadro de xogadores, que a pesar dos ingresos dos seus traspasos, non foron substituídos nin de lonxe, o que o debilita con respecto a tempadas anteriores. Quen debe dirixir sen demora esa imprescindible operación rescate? Eu apostaría por procurar con afouteza e determinación as solucións dentro dos vimbios dispoñibles (xogadores e técnicos) na propia casa. Hainos e de indubidable calidade e coñecemento actualizado.

Publicado en Faro de Vigo: 23-10-2023

Situación crítica

En nove xornadas, un cuarto do campionato, o Celta de Luis Campos e Rafael Benítez está en situación crítica, con seis puntos de vinte e sete posibles (apenas un 22 %), puntuación que, se non muda decontado a tendencia estatística, agoira un claro descenso na tempada do Centenario. Doenza grave que xa non poden agochar nin as queixas do adestrador tras os fracasos dos partidos, unhas veces polas arbitraxes do VAR outras pola composición do cadro de xogadores, agardando xa polo mercado de inverno, nin as apelacións ao baixo estado de forma de determinados futbolistas, que aparecen e desaparecen no once inicial sen aparente xustificación táctica, nin sequera aos caprichos da deusa Fortuna que ate o serán de onte nos negaba o gol en Balaídos. Por máis doses de paciencia e de padecer celtista que asuma estoicamente a bancada celeste, que son moi elevadas, este Celta de Campos e Benítez non semella ter un fácil amaño, como puxo en evidencia o Xetafe de Bordelás, probablemente o equipo máis antipático da categoría para as afeccións rivais, mais tamén un dos que mellor compite cos recursos cos que conta.

Non foi o de onte un partido do Celta tan penoso como o do empate co Deportivo Alavés e o da derrota no Insular no derradeiro minuto, mais continuou sendo moi decepcionante a súa asombrosa insuficiencia defensiva (os dous goles dos visitantes foron as súas dúas chegadas á porta de Iván, nin unha máis) e a súa incapacidade de superar a un rival en inferioridade numérica dende o minuto trinta da primeira metade. Porén, todo hai que dicilo non mellorou moito a xestión de Benítez dende a banda, tanto pola ausencia no once inicial de Pepiño Aidoo (con diferenza, o noso mellor central) como pola incorporación de Douvikas (o dianteiro con máis gol) faltando só cinco minutos e co rival pechado con sete chaves diante da súa porta. Inexplicable se pretendes conseguir a primeira vitoria (despois de catro fracasos consecutivos) diante da túa afección, que ben a merece. Como tampouco foi para botar foguetes o resultado da mudanza de esquema abandonando o de cinco defensas polo clásico 4-4-2, que pillou desorientados aos dous centrais celestes no segundo minuto de xogo no que Mayoral adiantou aos de Bordalás.

Certo é que o Celta incrementou a súa produción ofensiva de forma notable, tanto durante a tolería da primeira metade como durante a segunda, sobre todo, desde a incorporación no 59’ de Hugo Sotelo que revolucionou o xogo coa súa dispoñibilidade, outorgando fluidez e propoñendo continuidade ao ataque, unha das mellores noticias do encontro. Como excelentes foron tamén as actuacións de Bamba, que no 24’ empatou por vez primeira e abriu a estatística da tempada, tras unha transición trepidante con Luca de la Torre, e a de Larsen, cun gol magnífico no 43’, nivelando definitivamente o marcador, dianteiro que mellora en cada encontro. Xaora, non tivo fortuna onte Iago Aspas, o máis frouxo dos nosos canteiráns, fose por estrelar no pau un penalti antes de transcorrido o primeiro cuarto, fose por desaproveitar outro par de remates claros na área pequena. Outra actuación moi voluntariosa e tenaz do Mago de Moaña, que agardamos poida recuperar decontado o éxito diante da porta que se lle nega desde a fin da tempada anterior, o que axudaría, como sucedeu tantas outras veces nesta década prodixiosa, a sacar ao Celta deste baixón que padece.

E como pode saír o Celta desta situación tan comprometida despois da parada desta semana? Sabemos que Benítez solicita paciencia agardando que se xeneralicen as cousas que o equipo fai ben, sobre todo en ataque, cando comezan a chegar os goles. Non ofrece, pola contra, receitas para mudar unha fraxilidade defensiva endémica, tanto con catro como con cinco defensas, nin tampouco para un centro do campo inerme e falto de dirección. Sairemos das posicións de descenso en canto o Mago Iago vexa porta? Poderá agardar a dirección deportiva e o adestrador para tapar as vergonzas das súas xestións polo mercado de inverno, onde non sería unha tolaría que o Celta mesmo perdese a algún dos seus mellores efectivos, como xa se fala nas redes? Chegará o adestrador a gozar da prodixiosa iluminación de Nadal da cidade da oliveira de cen anos? Non o ten doado a futura presidenta Marián Mouriño para afrontar a súa primeira crise deportiva.

Publicado en Faro de Vigo: 09/10/2023

Penoso

No peor partido das últimas tempadas en Balaídos, o Celta rouboulle un punto á deusa Fortuna diante dun Deportivo Alavés moi superior, que de forma moi xenerosa puxo os goles e o xogo ofensivo en ambas as dúas portas. Despois dos excelentes oitenta minutos primeiros no Olímpico de Montjuic, semellaba que no serán da pasada quinta feira sería cando o Celta iniciaría a (prometida e necesaria) remontada na clasificación. Mais non foi así, quedou todo nunha ilusión que durou apenas un cuarto de hora, o tempo no que Mingueza combinou unha vez con Aspas na área alavesa e Beltrán xutou dende a segunda liña á cuberta de Gol. O resto do partido foi penoso. Un xogo cutre, esfiañado e apático dun equipo incapaz de xutar nin unha soa vez entre os tres paos nin de gañar tampouco unha pelota para crear unha xogada ofensiva prometedora.

Outra decepción dos de Rafa Benítez para unha afección incansable xa moi curtida en mil padeceres, mais que despois dos dous primeiros meses de campionato aínda non viu gañar aos seus nin sequera tampouco celebrar a ledicia dun gol saído das súas biqueiras, algo tan sorprendente como inesperado nun estadio no que tamén se recoñece a calidade do xogo. O máis frouxo comezo de liga que lembramos en varias décadas, un punto de doce posibles en Balaídos, cinco de vinte e un na clasificación, cifras que de non ser emendadas decontado (ás portas xa da primeira cuarta parte da liga) agoiran, na tempada do Centenario, probabilidades elevadas dun desenlace semellante ao da anterior, na que o Celta xogou a permanencia no derradeiro partido, como decote lembra o veterano Benítez (quizais para curarse en saúde sobre o valor do actual cadro de xogadores) nas súas intervencións tan didácticas nos medios.

O relato do partido do serán da pasada quinta feira non tivo moita miga para os celestes que, despois do primeiro cuarto de hora, deixaron que os babazorros desenvolvesen a trama de todo o argumento. Cunha defensa de cinco, na que recuperaba titularidade Pepiño Aidoo, o xoves o mellor dos nosos defensores, os de Benítez andaron coa cruz ao lombo para poder parar ao mozo (dezanove anos) Samuel Omorodion, o maior pesadelo babazorro que no minuto 73 nivelou o marcador, anticipándose aos tres centrais celestes e minutos despois puido facer dobrete e levar os tres puntos para Vitoria-Gasteiz, o que impediu na liña de porta Starfelt. Esquema de cinco que sabemos Benítez emprega como catecismo, que apenas variou cando no 68 foi (inxustamente) expulsado por dobre cartón amarelo Luca de la Torre, o que supuxo a volta de porca definitiva para o desenlace dun partido no que a maioría dos celestes amosaron un nivel insuficiente, coa excepción de Iván Villar, que realizou grandes paradas, especialmente a do minuto 59, cando puxo unha man prodixiosa a unha falta na frontal tirada con veleno polo romanés Hagi. E moi pouco máis pode contarse dun Celta cuxo maior mérito foi anotar no minuto 35 grazas á potra dun gol nacido do erro de Javi López na cesión ao seu gardameta, un lance desafortunado, escasamente celebrado pola bancada do Fragoso, que levou a Bamba e a Aspas a consolar de forma moi deportiva ao xove central basco.

E o caso de que Iván fose con diferenza o mellor dos celestes e que Aspas fose substituído tras unha hora de partido, o que comeza ser habitual para Benítez, non é fútil para o que pode ser un Celta sen apenas canteiráns no seu once inicial, substituídos no cadro de xogadores por descartes das canteiras do Madrid, do Barcelona e do Athletic, ou por promesas en formación das ligas nórdicas, como sucedeu na media hora final do partido do xoves. Todo un paradoxo para a canteira celeste da que saíron figuras como Borja Iglesias, Jonny, Hugo Mallo, Denís Suárez, Brais Méndez, que dá gloria velo xogar en Champions coa Real, ou Gabri Veiga, vendido por cantidade millonaria para mellor gloria das contas da Sociedade Anónima Deportiva celeste. Ollada saudosa sobre o valor da canteira da Madroa que aínda fai máis penoso o que vimos no partido co Alavés, no que se apreciaron algunhas das costuras groseiras do proxecto deportivo de Luis Campos. Máis aínda, cando comeza a enxergarse a saída (inevitable polos anos) do gran Iago Aspas, que cando é substituído sufre na bancada vendo a un equipo que perde alma e corazón.

Publicado en Faro de Vigo: 30/09/2023

Gol fantasma

Pasada a pobre celebración do Centenario, sen concerto de Iván Ferreiro nin libro conmemorativo da historia nin sequera romaría popular celtista, e do que por ventura xa queda só na bancada a emoción coral do himno de Ce Tangana, o Celta de Benítez recibiu onte un baño da crúa realidade que o agarda. Unha lección recibida do Mallorca do arteiro e ultradefensivo Vasco Aguirre que marcou xusto no momento propicio, apenas a cinco minutos do comezo do tempo engadido, e o fixo da forma máis dolorosa posible para os nosos: un gol do seu único dianteiro Vedat Muriqui que rematou un centro lateral de Maffeo (totalmente só) prolongado por Dani Rodríguez sen apenas oposición (e tensión) das tres torres celestes. Terceira derrota consecutiva en Balaídos e o que é máis decepcionante, outra xornada sen marcar, o peor escenario dos posibles para o primeiro mes do campionato.

Probablemente, un resultado inxusto para o que sucedeu no campo e na sala do VAR, que indicou ao colexiado andaluz Munuera Montero que non podía subir ao marcador un tanto tras un remate escangallado de Bamba ao traveseiro que rebotou sobre a liña de meta, parece ser que de forma incompleta. Unha decisión que abriu unha polémica interminable de se entrou ou non entrou o balóns tras a liña de cal, algo que sabemos a actual tecnoloxía de La Liga non pode dirimir con total exactitude. Outra decisión arbitral do VAR pouco afortunada para os celestes, como xa sucedera diante do Madrid, que tamén enfronta aos seareiros celestes coas decepcións provocadas por estes desafortunados goles fantasma e polas decisións da sala de videoarbitraxe.

Non obstante, faltariamos a verdade se atribuísemos resultado tan negativo para os vigueses a esta polémica decisión arbitral. O Celta perdeu co Mallorca por que foi incapaz de franquear a muralla defensiva formada polos baleares e por que estragou media ducia de excelentes oportunidades de gol. Unhas carencias alarmantes de gol que non souberon solucionar nin Larsen nin Aspas nin Bamba nin Douvikas nin sequera in extremis o canteirán Miguel Rodríguez. Unha preocupante anemia goleadora cuxa curación está tanto na melloría da puntería dos dianteiros celestes, que onte todos tiveron nas súas biqueiras, como da mellor resolución ofensiva do balón parado e de aproveitar as chegadas de segunda liña (como adoitaba facer Gabri Veiga). Lances dos que gozaron Fran Beltrán (tan desdebuxado esta tempada) ao arrinque da segunda parte, cun xutazo velenoso dende a frontal, desviado in extremis polo gardameta visitante, e Starfelt nunha soberbia cabezada dun saque de recanto saído da luva de Aspas que por desgraza se estrelou no pau.

A derrota tamén pode explicarse pola durísima batalla táctica entre as pizarras de Benítez e Aguirre, dous adestradores moi veteranos, que non ceden nas súas conviccións de apostar máis polo xogo práctico ca polos artificios do xogo bonito. Unha confrontación que desta volta gañou con claridade Aguirre coa súa argucia defensiva, as súas interrupcións constantes do xogo e a concentración de todo o seu equipo até o derradeiro minuto. Como tamén puido ter influído nas dificultades celestes para superar o muro mallorquín (cinco defensas, dous pivotes defensivos, dous volantes e un só dianteiro), a ausencia no once celeste dun medio centro creativo capaz de furalo nalgunha ocasión por dentro, tarefa que asumiu dentro das súas posibilidades a mobilidade voluntariosa de Iago Aspas, ao que non se lle pode pedir máis, e xa nos minutos finais Hugo Sotelo, o canteirán con mellor pé para asumir tan decisiva responsabilidade.

Benítez, un adestrador que fala de marabilla de fútbol e explica mellor ca ningunha outra voz o que sucede no club, ten moito que aplicarse no vestiario para poñer a funcionar de vez o equipo. De nada serve lamentar as carencias do mercado de fichaxes nin a falta de adaptación á La Liga de xogadores chegados á tempada pasada. Non vale enredarse en máis demoras, as xornadas pasan e os números (4 puntos de 15) de non reorientarse anticipan serias dificultades. Non abonda con asumir que o celtismo ten capacidades infinitas para padecer os peores resultados do seu equipo do corazón. Agardabamos algo mellor para o Centenario, algo que aínda se pode enxergar con partidos máis propicios e felices.

Publicado en Faro de Vigo: 17-09-2023