Onte 1488: Librarías con selo de calidade

sellocalidadlibrerias

O Ministerio de Educación, Cultura e Deporte comunicou onte que xa está dispoñible «para todo o territorio nacional» a solicitude de Selo de Calidade de LIbrarías, unha medida incluída no seu Plan Integral de Fomento da Lectura. Os obxectivos deste selo, que reclama dende hai anos o sector do libro, son consolidar as librarías como espazos culturais, fomentar a diversidade do patrimonio bibliográfico, concienciar á opinión pública sobre o papel esencial da libraría, estimular o seu compromiso de mellora permanente do seu servizo, ademais de identificar e garantir que as librarías así identificadas cumpren uns estándares de calidade.

Para conseguir este selo de calidade cómpre que cada libraría se autoavalíe coa intención de coñecer se cumpre cos requisitos mínimos en canto a súa actividade libreira, xestión, instalacións e persoal. Requisitos mínimos que no caso dos fondos son, entre outros, o de levar aberta un mínimo de tres anos, que a venda de libros supoña o 60 % da súa facturación, conte con 6.000 referencias ou 2.500, se é unha libraría especializada, dispoña de fondos de 50 editoriais, ou 25 se é especializada. Requisitos que no que atinxe á xestión obrigan a estar ao corrente das obrigas fiscais, a utilizar un sistema informatizado de xestión e pedidos, contar con web e participar nas redes sociais. Sendo imprescindible, no referido ás instalacións e ao persoal, contar cunha superficie de venda superior aos 40 metros cadrados, sinalar as diversas seccións ou contar con persoal con formación e experiencia abonda para ofrecer asesoramento sobre a oferta editorial existente na libraría. Sen esquecer que no eido referido á actividade cultural, a libraría debe organizar como mínimo seis eventos ao ano, sendo algún deles en colaboración con outros axentes culturais.

O establecemento deste selo de calidade libreiro consitúe un aliciente de competitividade e mellora para un sector da libraría cultural e educativa que vive un momento crítico. Porén, é indubidable a precipitación electoral do MInisterio para poñelo en marcha cando xa rematou unha lexislatura desastrosa para o sector do libro. Como tamén o é o feito de que este selo deberá ser adaptado ás necesidades do sector do libro galego, mais aínda cando Galicia conta con competencias exclusivas nesta materia. No Simposio sobre o futuro das feiras do libro, que organiza o 12 de novembro a Asociación Galega de Editores no Consello da Cultura Galega, podería ser unha boa oportunidade abordar cales deberan ser os requisitos do selo de calidade da «Libraría Galega». Xaora, a pesar das presas electorais, a posta en marcha deste selo da libraría de calidade é un nova esperanzadora para o futuro do sector.

Onte 1487: O humor combustible

Cronopios_Pontevedra_29-10-2015

Regresando dunha xuntanza en Compostela, camiño do acto de Pedro Feijoo en Pontevedra, escoito a Eduardo Mendoza falar da súa última novela en El ojo crítico. O autor de La ciudad de los prodigios defende con elegancia de seu o valor do relato para a vida do lector e a importancia do humor nas súas «novelas amenas», como esta que presenta, El secreto de la modelo extraviada. Cando chego a Cronopios, a conversa de Feijoo con Susana Pedreira xa está avanzada, aínda que non perdo a defensa que o novelista vigués fai do humor como o combustible da súa comedia dantesca, Morena, perigosa e románica, na que retrata algúns dos malestares do noso tempo e parodia con moita retranca a estrutura de obras clásicas. É unha ventura que, por fin, entre a solemnidade da literatura galega, aparezan autores como Feijoo que arrisquen coas complexas convencións da comedia e do humor como enerxía que faga funcionar as súas ficcións. Sen dúbida que a coincidencia no serán de onte entre Mendoza e Feijoo na defensa do humor literario non foi máis que outra interferencia da providencia laica.

Onte 1486: O calendario de Martí

XG002357_calendario_2016_alberto_marti_CUB.inddXa está á venda o Calendario Xerais 2016 dedicado á serie sobre a emigración do fotógrafo Alberto Martí. Tras o éxito dos calendarios fotográficos anteriores, dedicados a Ruth Matilda Anderson e José Suárez, escolléronse as fotos da exposición Os Adeuses para que o seu comisario, José Caruncho, seleccionase unha ducia das pezas máis conmovedoras. Un calendario que constitúe un excepcional documento daquelas despedidas da Galicia emigrante no peirao da Coruña de finais dos cincuenta e comezos dos setenta, así como da chegada a Vigo en 1961 do Santa María após do secuestro polo DRIL. Unha ducia de atados de memoria que agardo contribúan a poñer en valor o noso patrimonio fotográfico. Un agasallo magnífico con memoria.

Onte 1485: Series xuvenís

XG00030803Hai tempo que vimos apostando en Xerais pola publicación de series xuvenís como un espazo para a ampliación e formación do lectorado dende a preadolescencia. Un subxénero da literatura infantil e xuvenil que non debe ser esquecido e do que temos numerosas mostras no noso catálogo. «As aventuras de Said e Sheila» de Ramón Caride, nacida a partir de Perigo vexetal, premio Merlín de 1995, abriron hai agora vinte anos na lix galega este tipo de edición; unha serie que o autor pechará esta primavera coa publicación do quinto e derradeiro volume, O camiño da Estadea. o regreso de Said e Sheila. Anos despois, Xosé Miranda publicou dúas entregas da serie de maxia «Amancio Amigo», mentres que Xesús Manuel Marcos outras tantas d’ «O Brindo de ouro», serie con vontade triloxía de espírito tolkiniano nacida do premio Merlín de 2004, como tamén o foi a de Mar Guerra, protagonizada polo simpático Xenaro Conese Maiúsculo, obra gañadora do Merlín 2008.

Manuel Lourenzo tamén desenvolveu unha serie de dúas novelas xuvenís a partir de Irmán do vento, o premio Merlín de 2003, ao que seguiu Flor de area, senllas novelas sobre a guerra de Iraq. O mesmo autor creou o personaxe de Tanis I O Mocos, o príncipe herdeiro do reino de Sofrovía, cun tinte humorístico magnífico. Pola súa banda Jaureguizar, en colaboracion co ilustrador Matalobos, ten en marcha dúas series recentes de moi diferente fasquía: « Os Sabuxos», serie de intriga preadolescente, e «Un misterio para Tintimán», que percorre a historia das cidades galegas da man dun intrépido reporteiro adolescente. Elena Gallego é a autora de «Dragal», a serie do dragón galego, catro títulos até o momento, ademais dun interesante proxecto de edición estendida e transmedia, alicerzando un mundo de fantasía sobre a memoria do noso patrimonio oral. Mentres Rosa Aneiros ofrece na triloxía «Ámote Leo A.» unha viaxe por varios continentes dunha moza galega ao remate dos seus estudos universitarios. A súa vez, Anxo Fariña creou «Os Megatoxos», a serie máis veterana e con máis títulos da nosa lix, na que se propón unha engaiolante viaxe polo tempo e pola espazo.

XG00236401Neste contexto naceu o noso proxecto máis recente, a serie «Formig4s», creada por Pere Tobaruela e Andrés Meixide, da que onte entrou en almacén a súa terceira entrega, Formig4s. Misión Barcelona. Mesturando o texto literario coa banda deseñada muda, utilizando a escolla tipografía como procedemento expresivo, cada entrega leva aos catro membros de «Formig4s brigada especial» a coñecer unha das grandes cidades do mundo (ParísNova York, Barcelona, no futuro Toquio) para resolver uns enigmas con alicerces na historia. O carácter prototípico e moi diferente de cada un dos catro heroes (Formos4, Form4il, Fornel4 e Forx4n), xunto a presenza dun seu rival, o Doutor Paumao, un científico que ambiciona a calquera prezo converterse no amo do mundo, artellan unhas tramas novelescas onde se mestura a acción, a intriga e a investigación documental. Un proxecto do que no sentimos satisfeitos e agardamos sexa exportado a outras linguas.

Nestas series xuvenís galegas estase facendo un importante esforzo de innovación de formatos editoriais que agardamos contribúa a ampliación do público na preadolescencia e a súa formación con lectorado literario.

Mary Quintero homenaxeada

No artigo da semana en Faro de Vigo homenaxeo á fotógrafa viguesa Mary Quintero.

XG002544_mary_quintero_cub.inddMary Quintero por fin está sendo homenaxeada como merece. Esta muller galega, pioneira dende moi nova da fotografía profesional en Galicia, foi recoñecida a pasada semana pola Deputación Provincial da Coruña como “fotógrafa histórica”. Unha homenaxe na que se salientou que foi a primeira artista que en Galicia utilizou a cor e as técnicas do retoque, conformando unha obra propia que supera os límites do espazo e do tempo e situándoa á altura doutras figuras masculinas da fotografía galega como Manuel Ferrol, Virxilio Viéitez ou Ramón Caamaño.

O vindeiro xoves o Consello da Cultura Galega dedícalle á fotógrafa viguesa toda unha xornada de estudo na que nunha exposición retrospectiva de urxencia e en varias intervencións se percorrerán os 68 anos da súa traxectoria, dende a súa exposición alboral de retratos no Círculo das Artes de Lugo en 1947, a primeira mostra dunha fotógrafa galega, cando contaba apenas con dezaseis anos e na que xa utilizou as técnicas do retoque e coloreado, até o traballo desenvolvido no seu estudio fotográfico de Vigo, tamén o primeiro fundado por unha muller, polo que durante seis décadas pasaron varias xeracións viguesas.

Homenaxes que continuarán en novembro, o venres 13 na Casa do Libro de Vigo, onde será presentado o seu libro antolóxico, Mary Quintero. Retratista desde os 15 anos (Xerais 2015), no que se inclúe unha achega biográfica de Fernanda Padín, e no que Mary para escolmar entre milleiros de fotos contou coa colaboración de Ana Corredoira e Rober Quintero. Agarimo e gratitude que despois, o sábado 14, as súas amizades tributaranlle nun xantar no Balneario de Mondariz.

Recoñecementos recentes que por ventura se engaden a longa nómina de mencións e premios recibidos pola súa obra antes da súa xubilación, dentro e fóra de Galicia, como os de Viguesa Distinguida (1994), Medalla de ouro de Sevilla (2001), Medalla de Galicia (2002) ou Medalla de ouro da Comunitat Valenciana (2006). Homenaxes para unha traballadora incansable da fotografía de estudio, que apostou sempre pola innovación e soubo adaptarse e aproveitar ás novas posibilidades creativas ofrecidas polo desenvolvemento das tecnoloxías fotográficas.

A procura teimosa da luz adecuada e a preocupación por unha composición equilibrada caracterizaron todo o seu traballo fotográfico. Guiada por un instinto innovador e unha intencionalidade artística permanente utilizou técnicas como o retoque con pinturas transparentes ou o proxector de fondos como posibilidades para crear ambientes exteriores sen saír do estudio. Xaora, foi unha pioneira da fotografía dixital actual, mais tamén unha artista capaz de acuñar un estilo propio no retrato, o que lle permitiu ser recoñecida internacionalmente, impartir cursos, ditar conferencias, participar en xurados e compartir o escenario fotográfico da España do franquismo e do posfranquismo con figuras como Schommer, David Hamilton ou Cristina García Rodero.

Nacida en Melide en 1931, Mary Quintero formouse como fotógrafa co seu pai Aurelio Quintero e a súa nai Amadora Corredoira que rexían un estudio nesa vila coruñesa. Dende moi nova, Mary acompañou ao seu pai polas feiras, onde facían fotografía “minuteira”, o que lle axudou a coñecer as regras básicas de composición, iluminación e revelado. Mentres que foi da súa nai de quen aprendeu as técnicas artesanais de retoque e coloreado, que perfeccionaría durante a súa estancia en Madrid en 1945 xunto ao fotógrafo Pedro Jaraba e ao profesor de pintura Carlos Pascual de Lara. Foi en Lugo no obradoiro estudio familiar, Fotografía Quintero, aberto na praza de Santo Domingo, onde comezou a desenvolver a súa actividade fotográfica e as súas primeiras (e exitosas) exposicións de retratos que a animaron abrir estudio propio en Vilalba cando contaba apenas dezasete anos.

As esporádicas visitas a Vigo, acompañando ao seu pai, para realizar retratos no Hotel Alameda da praza de Compostela, facilitáronlle a realización en 1952, tamén o ano do seu casamento, da súa primeira exposición en Vigo, no salón da pastelaría El Molino, no que contou coa axuda de Lola Ponte. O éxito da exposición, onde entre outros retratos, se expoñía un realizado ás fillas de Enrique Lorenzo, incrementou a súa clientela viguesa e a levou a instalarse dous anos despois en Vigo e a crear o seu famoso estudio de Urzaiz 32, onde até a súa xubilación formou un equipo de traballo con catro mulleres: Ana, María Jesús e Marilí, no que anos máis tarde, se integrou a súa filla María.

Ben sería que Vigo, a cidade cuxas xentes retratou con tanto agarimo durante case seis décadas, preparase nalgún dos seus museos municipais unha grande retrospectiva da súa obra. Mary Quintero meréceo e os vigueses e viguesas de hoxe poderían espellarse na imaxe das súas familias.

Onte 1484: Dispensadores literarios

grenoblehistoires1-810x506Lin onte unha noticia de fomento da lectura que me pareceu moi curiosa. O concello de Grenoble, a capital dos Alpes franceses, instalou en varios espazos públicos oito máquinas dispensadoras de textos literarios coa intención de fomentar a lectura entre a súa cidadanía. A iniciativa naceu nunha pequena editora dixital, Short Edition, que coa intención de imitar o funcionamento das máquinas dispensadoras de bebidas ou chocolatinas, desenvolveu unha impresora que funciona como un dispensador literario de textos cuxa lectura estimada está entre os tres e os cinco minutos. Este distribuidor de historias curtas, mais que tamén poden ofrecer poemas ou mesmo cómics breves, ofrécese como alternativa de lectura pública e gratuíta ao emprego dos soportes dixitais. Por ventura, aínda non está todo inventado en cuestión de fomento da lectura. Esta de Grenoble é unha iniciativa a desenvolver e da que tirar partido en espazos públicos como as consultas externas dos hospitais, transportes públicos, bibliotecas e outros espazos de lectura.

Onte 1483: Horror machista

pontesampaioCando escribo esta anotación, coa intención de expresar a miña indignacion polo asasinato machista de Pontesampaio, coñezo a noticia doutra vítima en Manresa. Un feminicidio que non cesa, a pesar dos chamamentos desesperados das organizacións feministas. Cinco vítimas en Galicia no que vai de ano, case medio cento en toda España, catro na última semana son cifras que ilustran este horror que non se convertiu, aínda, nun problema de estado nin aparece entre os temas da axenda electoral de decembro. Só a resposta cidadá e educativa abren cadansúa xanela para a esperanza de poder erradicar a longo prazo o virus machista, xerme deste feminicidio. Con todo, é imprescindible activar máis medidas e máis eficaces de protección das vítimas e das denuncias, como exixir aos partidos que asuman parar este feminicidio como unha prioridade política, unha posición orixinal compartida, coma se fixo no seu día co terrorismo de ETA. Non abonda con lamentar os asasinatos de mulleres, cómpre activar na sociedade unha resistencia contra eles.

Onte 1482: Vigo-París

peinador-pierde-4

Mágoa que onte engalase o derradeiro avión de Air France que unía Peinador e Charles de Gaulle. Unha conexión magnífica, unha viaxe preciosa, que fixemos unhas cantas veces e nos permitiu saltar nun plis plas a Nova York ou facer unha visita de fin de semana sempre tan xeitosa a París. En once anos a compañía francesa non recibiu nin un pataco en axudas públicas, mentres a Xunta e o concello de Santiago doparon a súa competidora. Un fraco favor que nos deixa, outra volta, en mans das tediosas escalas en Madrid ou Barcelona ou nas múltiples combinacións directas do aeroporto Sa Carneiro, cada vez máis incómodo para os viaxeiros galegos.

A pesar da doutrina oficial de Feijoo e Ana Pastor, ten razón Caballero cando denuncia o fracaso da chamada «coordinación aeroportuaria galaica», baseada nunha terminal central internacional, Lavacolla, e dúas de voos locais, Vigo e A Coruña, condenadas á marxinalidade ou á desaparición cando chegue o AVE. Peinador perde así unha liña vital para a área metropolitana de Vigo e para o seu sector da automoción. A perversa política de subvencións obrigará, se Caballero quere recuperar a conexión, a pagar un canon a Air Europa, que especula con artellala cun código compartido con Air France. Moi mal negocio para as arcas públicas este dos aeroportos galegos.

Campo de Fragoso CLXVIII

nolitoKEYLORAZO

O Celta perdeu onte co Real Madrid por mor dunha primeira media hora onde foi superado con toda claridade polo equipo de Rafael Benítez. Porén, o resto do tempo de xogo, sobre todo desde que quedou en inferioridade numérica a comezos da segunda parte, os de Eduardo Berizzo mereceron, canto menos, a igualada na táboa de marcas, o que impediu unha memorable actuación do gardarredes Keylor Navas e na que influíu a desafortunada actuación arbitral de Clos Gómez, un dos colexiados preferidos polo equipo madrileño.

De inicio, Benítez gañoulle a Berizzo a batalla no encerado táctico. O Madrid saíu coma un ciclón, intenso, concentrado e potente en todas as súas liñas disposto a monopolizar o xogo. Desde os primeiros lances a anticipación de Casemiro conseguiu que nin Augusto nin Wass puidesen cheirar a pelota, mentres que os seus laterais, sobre todo Danilo, procuraban as costas de Nolito e Jonny. Sen o contacto coa bóla, a valente proposta de Berizzo naufragou, o Celta descompúxose defensivamente e non tardaron en chegar os goles. Cristiano atopou un furado na marcaxe de Jonny que lle permitiu desprazarse en paralelo á portería até atopar a posibilidade de xutar con certa comodidade e bater a Sergio. Un golazo no minuto sete co que o madeirense pechou a súa actuación en Balaídos.

Con todo, grazas á velocidade e mobilidade de Orellana, que de cando en vez pasou á media punta, e á participación de Augusto, o Celta comezou a recuperar a pelota e a chegar á porta de Keylor. Tras un magnífico xutazo do poeta chileno, desviado polo costarricense na súa primeira estricada felina, Marcelo e Jesé viron que Nolito non recuaba na súa marca da banda esquerda, burato que aproveitou Danilo para abrir o seu corredor e anotar o segundo. Xaora, a pesar dunha táboa de marcas tan adversa, o Celta non se entregou. Nolito encoraxado, unha vez que conseguiu liberarse do pesadelo de Lucas Vázquez, probou de novo a Keylor, que volveu parar o imposible. O que despois repitiría o iluminado porteiro centroamericano até en cinco ocasións, nun saque directo de Wass, nun remate de Jonny, noutro de Iago e nun pexegazo de Hernández. Imposible superar semellante muro de aire.

Tras a reanudación e, sobre todo despois da polémica expulsión de Cabral, o Celta en inferioridade recuperou o control da bóla, demostrando que é un equipo teimoso con corazón de aceiro e con moitos quilates de talento nas biqueiras dos seus futbolistas. Foi o Madrid o que desta volta colleu medo, atrasando liñas, embarullando as xogadas defensivas, repartindo empurróns e confiando en pechar o resultado ás posibilidades dalgunha carreira de Ronaldo, onte moi discreto, ou de Isco, que substituíu a Lucas Vázquez.

Nese novo contexto, Nolito, motivadísimo, liderou a reacción celeste fabricando na proximidade da área un par de xogadas de moi alta escola. Na primeira o seu xute foi despexado por Marcelo debaixo dos paus. Outro gol malogrado que xa cantaba a bancada! Mais na segunda, faltando apenas seis minutos para o remate, superou a Keylor cun dereitazo que entrou pola escuadra do primeiro pao. Un golazo tremendo que abriu a posibilidade dunha remontada heroica. Mais o tanto do noso internacional chegou un chisco tarde, como os trocos dun despistado Berizzo no minuto oitenta, cando entraron na lameira Guidetti, Radoja e Planas. A pesar do Keylorazo, da gran actuación do porteiro madridista, onte o Celta puido e mereceu conseguir un punto e continuar invicto. Non obstante, a pesar desta primeira derrota, os celtistas non podemos queixarnos desta extraordinaria primeira cuarte parte da tempada onde gozamos da intensidade e a beleza do xogo do equipo en case todos os partidos.

Onte 1481: Premio do Público do Culturgal 2015

culturgalA corenta días do comezo da súa celebración, onte Culturgal 2015 anunciou as tres candidaturas do seu Premio do Público: Curtocircuíto-Festival Internacional de Cine de Santiago, Mostra Internacional de Teatro (MIT) de Ribadavia e Sinsalaudio. Tres magníficas candidaturas, tres magníficos proxectos expresión de innovación e comunicación cos públicos nos eidos do cine, o teatro e a música en Galicia. As votacións quedaron abertas até o 21 de novembro, data na que coñeceremos o porxecto que será homenaxeado o domingo 6 de decembro en Culturgal. Tras completar a venda de stands con máis de dous meses de antelación, a primeira vez que sucede en oito edicións, as expectativas para este Culturgal 2015 son excelentes, tanto pola mudanza na distribución do espazo expositivo, polo incremento de expositores, a diversidade e calidade da programación de actividades (da que coñeceremos algún adianto nas vindeiras semanas), como pola participación de diversos públicos nunha edición que xirará arredor do eixo da «Palabra e comunicación».