Listado de la etiqueta: ferrol

Vigo obreiro do 72

/en , , , , , , /por

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo a lembrar a folga xeral de 1972:

Documentándome sobre a folga de setembro de 1972, atopei unha foto publicada no Faro de Vigo o 15 de marzo daquel mesmo ano. Trátase dunha instantánea tomada na Porta do Sol onde varios centos de obreiros ocupan a praza e interrompen o tráfico protestando polas mortes de Amador Rey e Daniel Niebla, baleados o 10 de marzo en Ferrol pola policía armada franquista nunha manifestación sindical de obreiros da Bazán. Unha gran concentración de solidariedade e condena da represión exercida sobre os seus compañeiros ferroláns, como tamén unha recadación de fondos para axudar a cubrir as necesidades das familias dos obreiros ferroláns mortos, detidos ou despedidos, que sorprenderon pola súa magnitude e alarmaron ás autoridades franquistas e aos círculos empresariais vigueses. Unha explosión de protesta social e laboral, que para o historiador José Gómez Alén tivera o seu precedente dez anos antes nos paros en Reyman e nos estaleiros de Vulcano e Barreras, promovidos polas Comisións Obreiras, que a pesar do seu carácter clandestino obterían en Vigo a maioría nas eleccións sindicais de 1971.

Conflitividade laboral que en Vigo tivo a súa continuidade na primavera do 72 na negociación do convenio de Barreras, no que a parte sindical reclamaba 400 pesetas por xornada, semana efectiva de 42 horas, un mes de vacacións e dereito de asembleas, entre outras  reivindicacións. Unha negociación que levou a paralización de todas as seccións da factoría o 10 de maio, ao que respondeu a patronal sancionando con 21 días de suspensión de emprego e soldo a case todo o persoal obreiro e de cinco á maioría do resto dos empregados. Conflito que provocou accións de solidariedade contra as sancións noutras empresas, como Citroën, Vulcano ou Álvarez, entre outras, cuxo traballadores participaron en paros e concentracións como a convocada polas Comisións Obreiras o 26 de maio na Porta do Sol, á altura de Príncipe, onde se concentraron tamén o groso dos efectivos dos “grises”, o que provocou saltos en diversos puntos da cidade. Conflito o de Barreras que supuxo a detención de 15 traballadores e rematou cun acordo entre a patronal e o xurado dun aumento salarial do 17 % (nun tempo de inflación desbocada) e coa retirada das sancións e readmisión dos detidos.

Naquela concentración solidaria do 15 de marzo de 1972 e no durísimo conflito do convenio de Barreras de maio do mesmo ano, que lembramos lendo nas páxinas do primeiro número de Vigo obreiro, periódico das Comisións Obreiras de Vigo, estiveron os xermes da folga de setembro de 1972, que estoupou en Citroën. A faísca saltou o sábado 9 de setembro cando os obreiros da quenda de tarde pararon reclamando a xornada de 44 horas semanais, que permitía librar a tarde dos sábados. Acción que foi respondida pola dirección con extrema dureza despedindo a nove traballadores, entre tres deles enlaces sindicais. O luns 11, nunha asemblea ás cinco da mañá na entrada da factoría, os participantes acordaron non volver ao traballo mentres houbera despedidos e chamaron á solidariedade do resto das industrias da cidade. O conflito estendeuse nos días seguintes a outros centros de traballo, chegando o 16 de setembro a participar na folga cerca de 35.000 obreiros de 30 factorías. A partir do 21 de setembro as empresas comezaron a enviar miles de cartas de despido, 6.000 en poucos días, decidindo o comité que dirixía a folga (a chamada “Intercomisión”) a reincorporación ao traballo o 25 de setembro. O número de despidos definitivos e detidos foi de 400 aproximadamente dos que 125 eran cargos sindicais.

A reivindicación do “sábado inglés” evolucionou en apenas dúas semanas cara a outras reclamacións de carácter socio-político e antifranquista, colocando a Vigo no primeiro plano das loitas sociais e laborais da España tardofranquista. O alcance da folga levou a que o entón bispo José Delicado Baeza fixera pública unha pastoral que chamaba a unha “conciliación xusta”, mentres que os círculos empresariais e autoridades franquistas non foron capaces de articular unha resposta conxunta, máis alá da actuación sen contemplacións da forza pública por toda a cidade e das detencións e malleiras na comisaría dos membros da Brigada Política e Social. Unha batalla que nos meses seguintes   continuou no ámbito xudicial para conseguir na Maxistratura a readmisión, tarefa na que destacaron os avogados laboralistas Fernando Randulfe e Elvira Landín que defenderon os dereitos dos traballadores até en 170 sumarios no Tribunal de Orde Pública (TOP).

Cincuenta anos despois aquela “Gran Folga de Vigo do 72” merece ser lembrada e os seus protagonistas homenaxeados pola súa afouteza en loitar pola conquista dos dereitos e liberdades cos que contamos. Esta hélice obreira e democrática forma parte do ADN da cidade.

En galego Vigo vai

/en , , , , , , , /por

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo a reflexionar sobre a situación do idioma galego ao fío da enquisa estrutural a fogares do IGE sobre coñecemento e uso do galego e do castelán en Galicia:

A recente enquisa estrutural a fogares sobre o grao de coñecemento e uso (oral e escrito) do galego e do castelán, realizada en 2018 polo Instituto Galego de Estatística, amosa o preocupante estado da nosa lingua, sobre todo entre as xeracións novas e nos espazos urbanos. Unha radiografía sobre a realidade social do seu uso que expresa a consolidación dunha fenda lingüística xeracional, xa que a pesar de que o galego é lingua coñecida polo 88,05 % da poboación maior de 5 anos e falada polo 52, 29 %, o castelán xa é a primeira lingua das xeracións novas, tanto para a poboación en idade escolar, entre os 5 a 14 anos (73,88 %), como para a mocidade, as persoas entre os 15 a 29 (62,61 %).

Situación que se mantén no ámbito familiar onde o 44,34 % dos pais e nais falan en galego sempre cos seus fillos, cifra que se reduce ao 34,12 % nas súas relacións de amizade, ao 29,57 % cos colegas de traballo ou ao 27,88 % cos médicos. Fenda lingüística que se agranda a nivel dos usos escritos habituais, onde o galego apenas acada o 16,88% das persoas enquisadas, porcentaxe que sube até o 36,19% entre aquelas falan sempre en galego. Cifras, en todo caso, que expresan a consolidación da tendencia de substitución do galego polo castelán, tanto no seu uso como coñecemento, o que semellaría máis incomprensible, tras a entrada do galego na escola dende hai catro décadas. En definitiva, un número considerable de cidadáns mantén a súa lealdade coa utilización do galego como a súa lingua vehicular primeira, aínda que este uso diminúe nos espazos sociais formalizados. Expresado doutra forma, canto máis vellos somos, máis galego falamos; e canto máis novos, utilizamos máis o castelán.

Sen esquecer, ademais, que canto máis grandes son as localidades se reduce de forma moi apreciable a utilización do galego como primeira lingua habitual dos fogares: un 45,70 % nas de menos de 10.000 habitantes e só un 5,66 % nas de máis de 50.000. Entre as sete grandes cidades ábrese outra fenda lingüística, xa que é importante a diferenza existente entre o 44,70 % da poboación do concello de Lugo que fala habitualmente en galego e o 15,21 % da do concello de Vigo. Cifras de galegofalantes habituais entre as que se sitúan a do concello de Ferrol (17,69 %), da Coruña (19,98 %), de Pontevedra (23,00 %), de Ourense (33,51 %) e de Santiago de Compostela (43,89 %). A maior cidade galega, Vigo, é na que se emprega máis o castelán de forma habitual (84,80 %), o que non impide que a cifra de galegofalantes aumente até o 25,50 % no conxunto da comarca de Vigo (territorio que inclúe Redondela, Val Miñor e Louriña) e ao 40,56 % no Morrazo. É ben triste recoñecer que a altura de 2018, o concello de Vigo é o pechacancelas da clasificación de galegofalantes.

Porcentaxes que apuntan a un devalo considerable do número de galegofalantes (a metade en apenas dúas xeracións), como a unha preocupante tendencia á desaparición do idioma galego, sexa pola súa incapacidade para facerlle fronte á presión homoxeneizadora da cultura urbana como para preservar a súa transmisión xeracional nas cidades metropolitanas, mesmo a pesar da resistencia (heroica) de moitas familias comprometidas en non rachar esa cadea milenaria. Cifras que expresan o fracaso das políticas lingüísticas no ámbito educativo, onde a pesar dunha teórica utilización parella de ambas as dúas linguas dentro das aulas, o seu emprego oral nos patios de recreos redúcese á metade. Como tampouco podemos considerar satisfactorio para o futuro do galego que a pesar de que o seu uso protagonice o 26,28 % dos textos das redes sociais, supoña apenas o 3,96 % da lectura de prensa ou o 5,14 % da de libros.

Diante de situación tan inxusta e desigual para o futuro do idioma galego, non é momento para o conformismo nin para agardar unha doce agonía. Cómpre actuar tanto dende as competencias e responsabilidades das administracións públicas como dende a iniciativa colectiva cidadá, sen menoscabo do imprescindible compromiso individual, tan necesario para crear modelos de comunicación alternativos e superar tantos prexuízos, un dos virus máis perigosos para o futuro do galego.

No caso do concello de Vigo abandonar a derradeira posición no emprego do galego debería constituír unha ansia compartida por todas as institucións, asociacións e cidadanía viguesas. Non estaría de máis actualizar e velar polo cumprimento da Ordenanza de Normalización Lingüística de 8 de novembro de 1988, aínda en vigor, a primeira das aprobadas en Galicia. Como tampouco estaría de máis, rememorando aquela modélica campaña en man común de 1994 «En galego vivo Vigo, en galego Vigo vai», promovida polo concello de Vigo e a Xunta de Galicia, que os responsables públicos se comprometesen a utilizar o galego de forma preferente nas súas intervencións.

 

Onte 1259: Luís Mera

/en , , , /por

Triste, moi triste, foi a nova do pasamento de Luís Mera, fundador de CC.OO en Ferrol, secretario do Club de Prensa de Ferrol durante moitos anos, editor entregado e paciente que mimou a revista de pensamento Ferrol Análisis, impulsor do Ateneo Ferrolán e de tantas actividades culturais e cívicas realizadas en Ferrol nas últimas catro décadas. Coñecímolo hai vinte anos, cando organizamos en Ferrol (1994) os premios Xerais no edificio do Hospital da Caridade. Como asesor cultural do concello foi un anfitrión xeneroso, acolledor e agarimeiro onde os houbese, capaz de solucionar todas as dificultades. Dende entón. non perdemos o contacto e en cada unha das nosas visitas a súa discreción e bo criterio sempre nos guiaron nunha cidade onde por ventura foi benquerido e admirado. Melómano teimoso, Luís Mera gustaba da música, mais tamén da lectura, da reflexión serena e do pensamento crítico. Home de acordos e afectos, lembrarémolo sempre con admiración e saudade.

Onte 1126: A novela de Ferrol

/en , , , , , , , /por

Eduardo_Fra-Jorge_Llorca_23-10-14

Acompañamos onte a Jorge Llorca na presentación d’ O violín de Rembrandt en Ferrol. A libraría Sargadelos encheuse para escoitar os discursos de Eduardo Fra Molinero e o autor, vellos amigos ferroláns, sobre este Premio Blanco Amor de novela  no que as artes e a cidade de Ferrol teñen un grande protagonismo.

XG00226001Comezou Eduardo Fra referíndose ao «humor paveiro, moi de Ferrol, que impregna toda a novela, unha retranca moi especial que creo só se dá ao final do Noroeste». Confesou, despois, que sentia proximidade do protagonista, «ese profesor de Historia da Arte que vai poñendo diapositivas, lembroume os silencios que se producían nas miñas clases cando proxectabamos cadros de Veermer, o que eu denomino pintura silenciosa». «Ese personaxe entra con moita initimidade no lector, vive nunha cidade na que chove moito, refuxiándose en espazos bastantes íntimos, cantinas, bares, tascas e cafetarías. Unha cidade de interiores como é a nosa, Ferrol. Interesoume este profesor, quizais por identificación setimental, mais tamén polo feito de que procurase o refuxio na arte como profesional, mais tamén como vivencia, xa que na arte, como noutras dimesións da economía, cómpre diferenciar entre valor e prezo». «Dámoslle o mesmo valor a un violín se sabemos ou non que é un stradivarius? Ou a un cadro se é un Rembrandt?»

Continuou Eduardo Fran confesando que lle impresionaran «algunhas descricións das paisaxes ou a narración de situacións moi divertidas, como a da carreira de cabalos que semella unha sublimación da feira do trece». «Como tampouco puiden quitarme da cabeza cousas referidas á visión que tiñamos da nosa cidade, nas que semellaba escoitar ao autor nas nosas conversas de hai anos, onde estaba moi presente esta ollada especial con ese humor paveiro. Nesas conversas aprendín o significado da palabra “chambón”. Dende aquela sei que aquí en Ferrol, como sucede na novela, podía aparecer nalgún chambón un stradivarius, por que non?»

Rematou Eduardo Fra facendo unha reflexión sobre a percepción que existe de Ferrol, «unha cidade da que constatemente se escoita falar mal». «A novela de Jorge conta como se fose un psiquiatra todas as intimidades, frustracións, emocións, todas as ensoñacións desta cidade. Como historiador sei que iso só se pode facer dende as novelas. Conseguiuno Torrente para representar o Ferrol da década dos corenta na Voda de Chon Recalde,  consígueo agora Llorca n’ O violín de Rembrandt para representar o Ferrol de finais dos setenta.» «Sei que todas as cidades teñen novelas que van explicando o seu corazón íntimo. O violín de Rembrandt ofrece o de Ferrol. Sei que esta novela vaille tocar a fibra a moitos ferroláns. Recoméndoa moito.»

Onte 1003: Subversivos

/en , , , , , /por

Dobarro_Pillado_e-Alonso_Montero_Ferrol_11-06-2014

Na presentación de onte na Feira do Libro de Ferrol da quinta de edición do Pedro Petouto todos os tres discursos centráronse sobre o carácter «subversivo» do libro de Xesus Alonso Montero e a súa actualidade. O primeiro en sinalalo foi Xosé María Dobarro cando realizou unha nota sobre o subtítulo da obra, «Traballos e cavilacións dun mestre subversivo»: «Daquela [referíndose a comezos dos setenta] estabamos orgullosos de ser subversivos, hoxe pasou a moda, a pesar de que hai razóns abondas para a subversión. Hoxe subversivos ten que haber aínda que non empreguemos a palabra». «Hoxe é un bo momento para reclamar a subversión e a nosa condición de subversivos. Este Pedro Petouto non é unha reliquia do pasado, é un texto necesario para os cidadáns deste país sen queren enfrontarse á realidade so seu país», rematou.

Abondou nesta referencia Rafael Pillado que comezou o seu discurso dicindo que «”subversivo” era a palabra coa que o franquismo se refería a nós durante moitos anos». Lembrou despois que «Xesús foi dos primeiros intelectuaiis que acudiu a Ferrol naqueles momentos [referíase ao 72] en solidariedade cos traballadores, coas nacentes Comisións Obreiras e cos membros do Partido Comunista, para iluminarnos coa súa palabra de Pedro Petouto». Referiuse despois á adicatoria do libro, na que aparece citado. «Son o único dos catro que hoxe vive, Aneiros, Amor Deus e Rioboo morreron por mor das condicións de traballo de Bazán, onde o amianto inundaba os talleres, un material do que descoñeciamos o seu carácter contaminante e canceríxeno. Foi a nota negra». Relatou con moita emoción a primeira noticia que tivo de Pedro Petouto: «Foi na cárcel de Carabanchel. O libro fóra presentado en Madrid, na Galería Sargadelos, coincidindo coa visita das nosas compañeiras que viñeran en autobús dende Ferrol. Elas ensináronnos o libriño vermello na cárcel. Daquela eu tiña 24 anos de petición fiscal e as nosas mulleres querían animarnos. Na presentación atopáranse con Xesús e Celso Emilio Ferreiro, un acto que rematou coa interpretación dunha pandeirada. aquilo foi unha expresión de apoio que recibimos como auga de maio». Rematou Pillado dicindo que «Pedro Petouto é a expresión dun percorrido histórico do noso pobo, onde tanta xente se sacrificou para abriros ollos. Pedro Petouto é unha homenaxe a toda a xente comprometida. Un recordatorio de que precisamos moitos activistas que contribúan a conformar unha maioría social capaz de derrotar a aqueles que teñen posta a bota enriba nosa».

Xesús Alonso Montero recoñeceu que «subversivo» é unha palabra que se emprega pouco agora. «O subversivo é o que quere darlle a volta á tortilla, como pretendía Rafael Pillado, subvertir. Pedro Petouto é tamén un mestre subversivo». Corrixiu Xesús o relato de Rafael Pillado precisando que a presentación na Galería Sargadelos de Madrid fora do primeiro volume da poesía completa de Celso Emilio Ferreiro publicada por Akal. Referiuse entón a Ramón Acal, o editor comunista, «un gran músico de orella, que tivo cheiro editorial, capaz de publicar nos anos setenta as completas de Marx, Lenin e as obras selectas de Gramsci». Lembrou que en Akal coñecera a Alberto Méndez, o autor de Los girasoles ciegos. Alonso Montero rematou gabando a figura humana e política de Julio Aneiros: «se non houbera persoas coma el non merecería apenas vivir».

Onte 549: Amador e Daniel

/en , , , , , , /por

Efemérides como a do 10 de marzo non poden pasar desapercibidas. Recordóunolo Agustín Fernández Paz  en «Era un inverno cruel de chumbo e morte», o título da valiosa anotación que publicou onte recollendo o primeiro verso dun emotivo poema escrito por Darío Xohán Cabana en lembranza daquel día nefasto de 1972. Nun tempo de abraiante precariedade laboral e social coma a que vivimos, é imprescindible facer un exercicio de memoria histórica lembrando o que sucedeu naquel Ferrol  de 1972, cando os obreiros de Bazán e Astano foron ametrallados pola policía. Como debemos facelo cos conflitos de Vigo naquel mesmo ano. Só así seremos conscientes do tremendo esforzo das xeracións que nos precederon, e mesmo das vidas que custaron as conquistas que agora pretenden arrebatarnos. Amador Niebla e Daniel Rei, sempre!!!

Onte 540: Paco Porrúa, editor emigrante

/en , , , , , , , /por

Cando esta semana viaxei a Ferrol, Nicolás Vidal agasalloume un exemplar de Ferroláns de seu. 43 entrevistas en Diario de Ferrol, un libro publicado por Edicións Embora, que preparou co seu compañeiro José Gómez Fandiño. Aproveitando algúns ocos duns días moi intensos e atafegados, comecei o libro pola lectura das entrevistas co intelectual galeguista Fernando Pérez Barreiro-Nolla e co editor Francisco Porrúa. Unha marabilla! Estas dúas pezas magníficas demostran que é posible facer xornalismo cultural de calidade en xornais locais, para o que cómpre contar cunha ollada inequivocamente glocal e unha paixón e paciencia abondas para seguir os fíos máis longos das historias.

A entrevista de Vidal e Fandiño co editor arxentino nacido en Corcubión en 1922 e formado en Ferrol durante o inicio da súa adolescencia constitúe unha auténtica lección do que se entendía por edición cultural no século XX. Nunha ducia de páxinas o grande Paco Porrúa sintetiza as ideas fulcrais da nosa profesión: «O editor xenuíno é un home que ten por unha banda como paixón os libros, e pola outra ten moi en conta os cartos, e esas cousas son contraditorias». Asumindo esta dobre dimensión, o sabio Porrúa defende o seu compromiso inequívoco coa edición literaria, concibida como «unha indagación do mundo e da linguaxe», «un xeito de poñer un pouco de orde no caos». Tamén aposta Porrúa pola lectura literaria como «un desciframento do mundo e un enriquecimento do pensamento». «Un lector sabe que pode pensar en termos doutro, doutro autor, doutro home. Na entrevista non deixei de anotar esta frase memorable sobre a función ética da literatura e da edición literaria: «Entendo a literatura coma unha sorte de entusiasmo case pedagóxico, de dar felicidade aos lectores no sentido de darlles unha comprensión do mundo, unha maior sutileza, un maior axuste das palabras nun mundo no que a linguaxe está completamente terxiversada, onde as palabras se empregan en sentido contrario: dise paz cando hai guerra e diose violencia cando hai afecto, todo ao revés».

A figura deste editor galego emigrante merece ser reivindicada en Galicia, coma el fixo coa contribución doutros editores galegos emigrantes da xeración anterior a súa, Seoane, Dieste e Lorenzo Varela, os que promoveron proxectos como os de Ediciones Botella al mar. Non esquezamos que Paco Porrúa foi o editor na editorial Sudamericana do Rayuela de Julio Cortázar e o que apostou pola publicación de Cien años de soledad de Gabriel García Márquez. Fundador da editorial Minotauro, foi o primeiro editor en castelán de Tolkien e de Bradbury, de quen traduciu Crónicas marcianas, baixo o pseudónimo de Francisco Abelenda (F.A.), o seu apelido materno, libro que editaría cun prólogo de José Luis Borges. Hoxe vive xubilado en Barcelona, despois de vender en 2002 Minotauro ao Grupo Planeta. Beizóns, mestre!

 

Onte 537: A noite branca

/en , , , , , /por

Incorporeime onte en Ferrol a xeira de presentacións que dende o pasado mes de novembro Chisco Fernández Naval realiza d’ A noite branca, a súa novela máis recente e, probablemente, a máis importante da súa traxectoria. Unha obra de gran calado na que a recuperación da memoria familiar e colectiva (desta volta a dun grupo de galegos da División Azul) ten un peso decisivo. Unha novela de grande alento na que tamén volve sobre o Ourense literario, compartindo personaxes e paisaxes con O bosque das antas, pola que obtivera hai vinte e cinco anos o Premio Xerais de novela.

No inicio da súa intervención o xornalista Nicolás Vidal fixo un completo percorrido pola obra de Fernández Naval, “un dos escritores galegos máis versátiles, xa que tocou todos os xéneros, dende a novela xuvenil, a poesía, o ensaio, os libros de viaxes ou a novela”. Para Vidal “A noite branca” é o seu mellor libro. “Un esforzo espectacular, tanto pola arquitectura narrativa como polo resultado estilístico, para abordar un tema insólito para a literatura galega, o da División Azul, tamén estraño para a lietratura española”. Vidal sinalou o acerto de Naval de vincular a memoria familiar coa colectiva, utilizando catro voces que relatan o que vai pasando: as cartas do divisionario, Alfredo; o monólogo da protagonista, María Luísa, e nai de Alfredo; as voces corais e de moi diversas nacionalidades e procedencias que contan o que lles sucedeu na fronte aos divisionarios; e, por último, a de Marcos, que relata o proceso de investigación, “que lembra o novo xornalismo norteamericano, unindo hsitoria, investigación e un grande esforzo de documentación”. Para rematar Vidal salientou “a habilidade narrativa fascinante de Chisco”, así como “a absoluta dignidade dos personaxes que aparecen na novela”. “O tema d’ A noite branca, como o de toda a literatura de Fernández Naval, é o da memoria que hai que recuperar. Para le falar das cousas e coñecelas é a forma máis útil de saír adiante”.

O historiador Bernardo Máiz comezou as súas palabras lembrando que “a realidade ben contada supera a ficción. Esta novela é unha boa mostra de que a historia coral se constrúe dende as historias individuais”. Relatou despois os episodios principais da  División Azul, desde a súa orixe no berro de Serrano Suñer “Rusia es culpable”, con especial atención ao que lle sucedeu ao primeiro grupo galego (o 14) formado por 1.200 homes que “chegaron a Rusia tras 53 días de viaxe, dos que trinta e un foron a pé para percorrer 100 km”. “Unha guerra que foi un gran desatino, na que participaron 45.000 españois cun 15% de baixas”.

Comezou o seu discurso Chisco Fernández Naval expresando esta súa convicción: “construímonos como seres humanos, como grupos familiares, desde o que nomeamos, mais tamén dende o que esquecemos”. Relatou despois a orixe da novela, “naceu dunha caixa de marmelo que apareceu no aseo pequeno da casa da tía Maruxa cando morreu. Dentro apareceron fotografías, postais e cartas…”. Confesou que cando asumiu o proxecto sabía que compría “facer un esforzo de lembrar máis alá do esquecemento, ir máis aló do olvido”, tarefa na que foi decisiva o esforzo de memoria da súa nai. Destacou a importancia das catro voces, mais sobre todo a de María Luísa, “a quen lle gustaba repasar a vida”, “un monólogo o seu que flúe coma o río Miño”. Referiuse, logo, á historia od pelotón galego, formado por soldados sen graduación, cuxa historia está relatada pola ollada de vinte e dúas persoas que os viron. “Quixen relatar a súa peripecia ao xeito dun caleidoscopio europeo en tempos convulsos, a cargo do que viron nenos de once anos, xudeus, guerrilleiros, rusos…” Finalizou Chisco expresando a súa vontade de que esta fose “unha novela para a paz, profundamente pacifista, que tende a man para todas as partes. Unha novela que ten ‘souffle’, que ten alento”.

Onte 407: Ferrol, cidade barco

/en , , , , , /por

Viaxamos a Ferrol para acompañar a Xesús Constela na presentación diante da súa tribo de 15.724. Como sucedera en Pontevedra, as intervencións de Adolfo Caamaño e do autor foron magníficas e a presenza de público en Sargadelos moi numerosa. No entanto, onte houbo unha importante diferenza, o protagonismo indiscutible de Ferrol, a quen Constela, tras a lectura emocionada dun texto memorable, definíu como «cidade barco». A capacidade desta cidade –inequivocamente obreira e xeometrica, construída con aceiro e mel– para reinventarse unha e outra vez e para erguerse tras unha dolorosa caída moito se lle imita a do meu benquerido Vigo revolcado. Ambas as dúas cidades de guindastres e estaleiros queren seguir construíndo barcos, eses artefactos de fermosa arquitectura móbil, un saber e un esforzo que lles imprime unha enorme capacidade de resistencia e creatividade. Gústame Ferrol!!!