Presentacións – Páxina 23

Onte 1167: Despois de Culturgal

8 de Decembro de 2014/en Artes Visuais, Beizóns, Cultura, Culturgal, Eventos, facebook, Galerías de fotos, Música, Narrativa, Onte, Presentacións, Twitter, Xerais/por bretemas

Tras tres xornadas moi intensas no Culturgal, tempo é de coller apenas uns minutos de acougo sequera para expresar a nosa gratitude pola impresionante resposta dos públicos, dos feirantes e dos artistas participantes nesta feira, que xa é por vontade teimosa de todos eles un dos referentes anuais para a cultura galega. Recoñecemento para Xosé Aldea, o director de Culturgal, e para Cecilia Carballido e Arancha Estévez, responsables de produción e comunicación, capaces de facer funcionar a maquinaria moi complexa da feira coa precisión e harmonía da que fixo gala na noite do sábado a gran banda da Bandeira. Gratitude para Paula Cabaleiro e Antón Sobral, comisarios da exposición de libros de artista, capaces de coordinar o traballo creativo de 50 artistas durante moitos meses e ofrecer unha fermosa montaxe cos medios dos que dispoñían. Gratitude para cada unha das profesionais e dos técnicos que rexeron os espazos, foros e responsabilidades administrativas, de comunicación, limpeza e seguridade. Gratitude para os universitarios voluntarios pola súa xenerosa dispoñibilidade. Grazas ao persoal do restaurante e cafetaría que nos mimaron a todos cun café excelente, un dos éxitos da feira. Beizón para cada un dos esforzados feirantes que padeceron no seus espazos a dolorosa síndrome de máis de trinta horas de moqueta. Beizóns para artistas, autores e profesionais que participaron nas máis de 150 actividades. Culturgal 2014 concibiuse, arranxouse e desenvolveuse con espírito colaborativo, utilizando os sintagmas de ledicia, entusiasmo, rigor, orgullo dos que se comprometen na construción dun proxecto colectivo.

Houbo para min moitos momentos inesquecibles nestas tres xornadas. O éxito rotundo da programación do Espazo Bébés. Os cheos tremendos do espazo Infantil cunha gran programación musical. O desfile do coro tradicional Cantares do Brión polo corredor da feira. As interesantísimas conversas que César Lorenzo e Susana Pedreira mantiveron con Xurxo Souto, Fran Alonso, Manuel Núñez Singala, Francisco Castro, Antón Dobao, María Reimóndez, Xabier Quiroga, Suso de Toro, Alberto Ramos e Santiago Lopo. A presentación que fixo Matilde Felpeto do seu libro sobre a cociña do polbo no Espazo Foro. A entrega do premio do público ao Diario Cultural, coa actuación previa de Trópico de Grelos e, despois, coas palabras de Ana Romaní e a súa lembranza emocionante a Begoña Caamaño. Os concertos memorables de Caxade e María Fumaça. As presentacións da revista Criaturas e da Revista Galega de Educación. O éxito do vermú cultural onde comprobamos o rico que está Nordés, o vermú galego. O saboroso dos ovos doces de Pepe Solla que compartimos na presentación do libros dos Nove. O agasallo que supuxo a exposición «Do papel ao xesto», pola que recibimos tantos parabéns. A descuberta dos chocolates de Fina Rei, a festa das cervexas artesanais… Ou tantas conversas e reencontros con amigos e amigas cos que falamos na rede.

Tras sete edicións, Culturgal consolidouse, chantou os seus alicerces como espazo colaborativo dos diversos sectores das industrias culturais, dos poderes públicos e dos seus públicos. Culturgal consolidouse como espazo de encontro e afectos, onde compartir orgullo e enxergar esperanza. Culturgal consolidouse como unha nova tradición que reúne ás xentes das artes, das letras e das novas tecnoloxías en Pontevedra na primeira semana de decembro. E así seguiremos o vindeiro ano, conscientes de que en cada edición debemos reinventar o modelo de feira, sendo capaces de sorprender e aumentar o perímetro transversal desta acción colaborativa. Mañán comezaremos a traballar no vindeiro Culturgal, o que celebraremos en Pontevedra o 4,5 e 6 de decembro de 2015. Grazas, moitas, a todas as persoas que constrúen a fantasía de Culturgal!

Aquí galería de fotos de Culturgal 2014 en Facebook.

Aquí seguimento do hastag #Culturgal2014.

Onte 1166: «Conduce rápido»

5 de Decembro de 2014/en Autores, Narrativa, Novidades, Onte, Presentacións, Xerais/por bretemas

Como xa vén sendo tradición a comezos de decembro, presentamos onte en Couceiro outra de Ameixeiras, que o autor ourensán títulou Conduce rápido. Foi a tradutora e crítica Isabel Soto quen presentou a novela e realizou un completísimo percorrido pola obra de Diego Ameixeiras. Comezou Soto encadrando Conduce rápido «dentro dun camiño da obra dun autor que renova o xénero negro, que posúe unha voz singular dentro da literatura galega, moi representativa dunha xeración, caracterizada pola fuxida de calquera tipo de sublimación sexa da realidade, da paisaxe, da cultura, da linguaxe, probablemente por que na realidade que nos arrodea non vemos nada que sublimar», Para Isabel Soto esa fuxida da sublimación é «o trazo principal de toda a obra de Diego Ameixeiras, unha literatura moi urbana, moi necesaria, que cobre as expectativas dos lectores. Literatura radical, moi moderna, que fai aparecer aos invisibles, as situacións de precariedade recoñecibles ou cotiáns. O seu é un realismo real, tal como vanas cousas.»

Percorreu Isabel Soto a obra de Ameixeiras, dende as dúas novelas primeiras, protagonizadas polo detective Horacio Dopico, «nas que seguía as convencións do xénero, para dterse en Tres segundos de memoria, «retrato xeracional da mocidade urbana galega, que xa daquela en 2006 vivía na precariedade, que contínúa, unha violencia que nos doe. «A partir de aí hai un camiño de depuración na obra de Ameixeiras. Unha literatura moi directa, cunha tensión que via incrementándose. Vidas cruzadas, frustracións nas relacións sentimentais, presente en novelas como Dime algo sucio e Historias de Oregón.» «Tras Asasinato no consello nacional, o seu éxito de vendas, volve polo camiño da depuración, nas tres últimas obras, Todo OK, Matarte lentamente e Conduce rápido nas que afonda na precariedade, condensación narrativa, fragmentarismo, lonxe de calquera sublimación. A presenza de luzadas líricas nas descricións, a introdución de matices do mundo urbano, a importancia da participación do lector no texto, as oracións breves, linguaxe coloquial, desenlaces abertos, ausencia de xuízos de valor sobre seres vencidos pintados cunha aura lírica que arrinca no pasado, son características de todas estas tres novelas.» Para Isabel Soto «en Conduce rápido prodúcese unha depuración deste modelo até o absoluto. A acción desenvólvese en cinco días, de luns a venres, rápido. Máis ca outras, está achegada a un guión. Novela coral, personaxes marxinais que manteñen unha épica que unha vez rota leva a unha violencia explícita, moi rotunda.» «Novela onde Composteña é protaognista, as súas calellas, os peregrinos, os turistas, os ionquis, barras americanas, personaxes que buscan un golpe de fortuna que os saque de probes. Aquí tampouco hai nada de sublimación.» Rematou Isabel Soto insistindo en «Diego Ameixeira conseguiu constituír un estilo que o singulariza. Un retrato da negrura dunha realidade cada vez máis negra.»

Na súa intervención Diego Ameixeiras lembrou que facía dez anos que publicara a súa primeira novela, Baixo mínimos, o que o convidaba a reflexionar sobre cales foron os seus camiños como escritor, Lembrou o seu primeiro grande recoñecemento, Tres segundos de memoria, polo que obtivo o Premio Xerais. Considerou que Dime algo sucio supuxo un cambio no seu xeito de entender a escritura, «aí recollo a herdanza dos grandes mestres do xénero negro, que non é outra cousa que a crónica social do tempo que se vive». «Con Asasinato no consello nacional ensaiei a novela clásica de enigma. Despois de Historias de Oregón, aparecen tres novelas, Todo OK, Matarte lentamente e Conduce rápido que teñen moito en común, tanto no tipo de personaxes como no xeito de narrar.» «Foron dez anos de certo autocoñecemento persoal. O oficio de escribir require a experiencia de estar só, de enfrontarse á soidade, aínda que non nego que o resultado final arrastra unha serie de penurias. Escribir é como escribir, como darlle forma a algo que tes pensado previamente. Creo que fun atopando un xeito de facelo no que agora me sinto cómodo. Teño a sensación que agora as novelas se parecen cada vez máis a min mesmo. Aposto polo estilo fotográfico, dicir o máximo co mínimo, a través do silencio e das cousas implícitas.»

Detívose despois Ameixeiras en falar de Conduce rápido, «obra que pertence ao subxénero de novela de delincuentes, a novela criminal que adopta o punto de vista do delicuente, neste caso de clase baixa, que son os que a min máis me gustan.» Confesou que «pensaba estar escribido unha historia de amor protagonizada por Erika e Ventura, que representaban dous mundos da delincuencia que se encontraban, ela a da pequena, el o doutra máis organizada. Na novela hai un certo costumismo, un aprezo por este tipo de personaxes que teñen un pé no outro lado.» Rematou Diego afirmando que «a novela está contada con suficiente carga narrativa para que sexa interesante para o lector, así o espero.»

Onte 1165: Gastrocultura no Culturgal

4 de Decembro de 2014/en Cultura, Culturgal, Eventos, Gastronomía, Onte, Presentacións/por bretemas

No enfoque transversal da súa programación, Culturgal apostou nesta edición pola gastronomía como principal novidade temática. A gastronomía abordada dende diversas ámbitos e disciplinas da produción cultural e da creación artística. Así no programa están previstas presentacións de libros de cociña, cultura gastronómica ou de ficción onde a cociña e os cociñeiros son protagonistas (O polbo e a súa cociña; Nove e a cociña galega, Escarlatina, a cociñeira defunta; A cociñeira do rei…). Actos nos que se aborda como feito cultural, coma no encontro sobre cervexas tradicionais ou no debate sobre o futuro das festas gastronómicas. Até o concerto de guitarra de Pepe Solla, un recital de poesía gastronómica, un vermú cultural coa participación dos responsables das asociacións da industria cultural ou dúas ceas temáticas, unha sobre A Esmorga e outra sobre a cociña de Benigno Campos. Un Culturgal protagonizado pola gastrocultura.

A forza dos públicos

2 de Decembro de 2014/en Artigos, Artigos Faro de Vigo, Cine, Cultura, Culturgal, Música, Premios, Presentacións, Promoción do libro, Teatro/por bretemas

No artigo da semana en Faro de Vigo, ao fío dos éxitos recentes de produtos culturais galegos e da celebración de Culturgal 2014, reflexiono sobre a importancia dos públicos na industria cultural galega.

Do 23 ao 25 de novembro de 1989, tres noites de estrea no desaparecido cine Fraga mudaron a historia do cine galego e marcaron un fito na cultura e lingua galegas. Foron as de “Sempre Xonxa”, a película do admirado Chano Piñeiro, protagonizada por Uxía Blanco, “Continental” de Xavier Villaverde e “Urxa” de Carlos López Piñeiro. Tres longametraxes que iniciaban a fantasía de contar cunha industria cinematográfica propia, proxecto polo que apostou economicamente a Xunta de Galicia entón presidida por Fernando González Laxe e da que era conselleiro de Cultura Alfredo Conde. Dende aquelas estreas gloriosas que encheron a platea do Fraga producíronse en Galicia 160 longametraxes, sendo o período do máximo fulgor o primeiro lustro, no que se chegaron a estrear case trinta películas, como repasa a exposición “Cinegalicia25”, inaugurada hai poucos días no terceiro andar do Museo Centro Gaiás da Cidade da Cultura.

Nun contexto moi diferente, mais con idéntico entusiasmo do público, produciuse a semana pasada a estrea comercial da nova película de Ignacio Vilar, “A esmorga”, que adapta o clásico homónimo de Eduardo Blanco Amor. Un éxito rotundo de público para unha película en galego, producida ao cen por cen no país, capaz de convocar (e emocionar) na primeira fin de semana a dez mil persoas nas diferentes salas galegas, o que supuxo fose a segunda con maior recadación media por copia en toda España. Éxito do que goza tamén “Costa da Morte”, a película documental de Lois Patiño, que durante o último ano leva participado en máis de setenta festivais nos cinco continentes, recibindo unha interminable relación de premios, iniciada no Festival de Locarno, e consolidando o fenómeno artístico do “Novo cinema galego”, termo utilizado por revistas como “Cahiers du Cinéma” para referirse á xeración de cineastas á que pertencen Xurxo Chirro, Oliver Laxe, Eloy Enciso, Xacio Baños, Peque Varela, Marcos Nine, Ángel Santos, entre outros.

Mais o do cinema non é o único caso de éxito da produción cultural galega actual. O grupo Chévere obtivo esta semana o premio nacional de teatro, o máximo galardón do Ministerio de Cultura, recoñecendo así a súa traxectoria na que ofreceron unha proposta artística potente de creación colaborativa, innovadora e crítica, na que tanto os seus espectáculos na sala Nasa como os máis recentes en distribución, como “Citizen” ou “Eurozone” (que o venres agotou as entradas no Auditorio do concello de Vigo), sempre contaron co apoio do público. O mesmo sucede coas funcións doutras compañías teatrais galegas como Voadora ou Abapalabra creacións escénicas, a promotora da celebradísima “As do peixe”, ou dos monólogos de Cándido Pazo, Celso Sanmartín e Carlos Blanco, acompañado por Luís Davila, o creador do Bichero de “Faro”, debuxando en directo, que triunfan por Galicia adiante. Outrosí sucede nas presentacións das últimas novidades literarias, como as de Fina Casalderrey, Ledicia Costas, María Reimóndez, Suso de Toro, Diego Ameixeiras, Francisco Castro ou Pedro Feijóo, que convocan o interese de centos de persoas, ou os concertos de música infantil de Magín Blanco, Paco Nogueiras, María Fumaça ou Mamá Cabra, esoutro fenómeno creativo no que a industria cultural galega abre novos vieiros. Sen esquecer a potencialidade da creación de produtos dixitais como “creAPPcuentos”, unha aplicación para android e ios que permite aos pequenos a creación de contos e historias de forma intuitiva, desenvolvida por unha empresa tecnolóxica viguesa e recoñecida internacionalmente. Nin por suposto a vizosa diversidade da actual produción musical galega, que nas últimas décadas abriu públicos máis alá da música tradicional, con propostas recentes tan interesantes como as do Taller Atlántico Contemporáneo, Germán Díaz, Caxade, Guadi Galego ou a dos compositores Fernando Buíde e Juan Eiras…

Espectáculos, artistas e produtos que por ventura contan co apoio dos seus públicos (nuns casos máis amplos ca noutros) nun tempo moi adverso no que, a pesar da importancia económica e o elevado nivel de emprego do sector cultural, practicamente se derrubaron as políticas públicas de apoio á creación e difusión desenvolvidas ao longo do período autonómico. Neste entorno de ruína das políticas públicas e de tránsito entre os soportes da distribución dos contidos, o futuro da industria cultural galega xógase na súa capacidade en gañar espazos de visibilidade e prestixio e na de fidelizar de forma corresponsable aos seus públicos. Eis a importancia de eventos potentes como Culturgal, a feira das industrias culturais, que se celebrará nesta fin de semana no Pazo da Cultura de Pontevedra, onde se atoparan creadores, produtores, distribuidores e os públicos diversos da nosa industria cultural.

Onte 1160: Día das librarías

29 de Novembro de 2014/en 17_de_maio, Autores, Comercio do libro, Cultura, Editores, Efemérides, Eventos, Goberno Feijoo, Lectura, Librarías, Libro, Literatura infantil e xuvenil, Onte, Presentacións/por bretemas

O Día das librarías celebrado onte pasou en Galicia sen pena nin gloria. Apenas un acto na libraría Pedreira, incluído dentro do programa «Venres nas librarías», iniciativas aquí e acolá de librarías entusiastas, algún escaparate preciso, algunhas referencias en twitter e un acto institucional en Ourense no que o actual conselleiro de Cultura e Educación entregou á directiva da Federación de Libreiros de Galicia un exemplar do Calendario do Libro e da Lectura 2015. Pobrísimo balance para o que debería ser unha data de referencia e colaboración para todo o sector do libro e a lectura (libraría, edición e creación) que ben precisa aproveitar a visibilidade e as faíscas de fulgor destas efemérides. Xaora, o feito que non aparecese a versión en galego do lema deste día das librarías, «Como vai sobrevir a ignorancia se está rodeada de libros?», promovido por CEGAL, constitúe apenas outro síntoma da preocupante anemia que na actualidade padece o sector libreiro galego. Nin o 24 de febreiro (día de Rosalía) nin o 2 de abril (día do libro infantil e xuvenil) nin o 23 de abril (día internacional do libro e dos dereitos de autor) nin o 17 de maio (día das letras galegas) nin a maioría das feiras do libro nin agora este derradeiro venres de novembro (coincidente co black friday) semellan ser oportunidades aproveitadas polo sector en Galicia para o seu encontro cos diversos públicos lectores. Fronte a semellante fatalismo conformista non se me ocorre outra receita que o entusiasmo e a colaboración inconformista daqueles libreiros/as, autores/as e editores/as que non nos damos por vencidos.

Onte 1159: Debuxar a felicidade

28 de Novembro de 2014/en Autores, Educación_para_a_Paz, Literatura infantil e xuvenil, Novidades, Onte, Presentacións, Recurso_didáctico, Xerais/por bretemas

Memorable foi onte a presentación organizada polo Ateneo de Pontevedra no salón de actos do Museo de Pontevedra de Historia da bicicleta dun home lagarto, o libro máis recente da escritora Fina Casalderrey. Case trescentas persoas arrouparon á académica de Lérez nun serán artístico que abriu e pechou o xenio de Óscar Ibáñez, un gaiteiro virtuoso, e no que escritor Miguel Suárez Abel realizou unha extraordinaria intervención tan emocionante coma clarificadora sobre o contido da obra. Nas súas palabras, Fina Casalderrey explicou que a orixe deste libro estivera na solicitude dun conto breve que lle fixera o Museo de Telefónica e da fotografía que lle enviaran dunha bicicleta que pertencera a un celador de telefonía da Serra de Albaicín. «Aquela historia levedou nestoutra sobre a Guerra Civil. Pretendín abordar o tema da guerra sen ocultar os seus horrores, mais sen traumatizar aos lectores novos. Creo que a mellor opción ante unha guerra é evitala.»

Comezou Miguel Suárez Abel falando das relacións da autora co mundo da infancia. «Fina Casalderrey ten un coñecemento do funcionamento intelectual dos nenos como ningunha outra persoa que eu puidese coñecer. Todos os seus libros son intelixentes, son incoentes, teñen humor, están amosándonos o neno que fomos, mais tamén aos que coñecemos cada día nas aulas. Os nenos de Fina non están inventados, están calcados na súa alma. Con cada un dos seus libros volvemos á infancia. Cada un dos nenos das súas obras é un neno real, non é unha invención para nos distraer. O humor non é unha gracieta, é unha reacción para defenderse do medo e da ignorancia. Está é unha das claves principais das obras de Fina Casalderrey.»

«Historia da bicicleta dun home lagarto recolle a smellores cualidades da literatura de Fina.» «Como xa adiantei, os nenos de Fina non son de cartón. E así é como un neno chamado Mundo bautiza a un celador de telefonía como “home lagarto”. Non o esquezamos, Fina sabe poñer os nomes axeitados ás persoas e os animais. E un home lagarto debe ter algo, un obxecto, que entusiasme a un neno. E así aparece unha bicicleta para manter o misterio e a tensión do relato.» «Mundo non ten medo nin aos lobos nin aos ratos nin sequera á garda civil. Porén, o neno vive, entende e padece a guerra. E poucas cousas poden estar mellor reflectidas na guerra como a sensación de perda. Mundo sabe que algo ocorre, sobre todo cando desaparece a figura do pai. Así é como coa sutileza que ela manexa, a narradora vai presentando unha grande traxedia tras os ollos do neno, medrando na dor e na tristeza.» «O libro ten un fío ético en todos os seus capítulos que non leva á moralina, carece de carga doutrinal que poida facer rexeitar a súa lectura.»

Rematou Miguel Suárez Abel o seu discurso referíndose o que definou como «dúas pezas maxistrais no libro»: as infinitas maneiras de debuxar a felicidade e a capacidade dos nenos de aguantar sen respirar. «Para Fina a felicidade ou a ledicia, que tanto ten a palabra, é unha cunca de leite sen auga, ou as gargalladas da nai, ou a volta do pai. Para Fina os nenos utilizan a súa capacidade de aguantar sen respirar para esperar que cheguen noticias boas, ou os reis magos, ou o día máis bonito, ou para vencer o medo, ou para saber como resistir, contando até 27 ou até o que faga falta.»

Onte 1154: «Gatuxo» de Magín Blanco

23 de Novembro de 2014/en Autores, Críticas, Culturgal, Literatura infantil e xuvenil, Onte, Presentacións, Recurso_didáctico, Vídeos/por bretemas

Son fan de Magín Blanco, para min unha figura excepcional da música infantil galega, esoutra expresión da potencia da nova creación cultural en lingua galega. Onte escoitei devagariño os dezaseis temas de Gatuxo, o librodisco para picariños de 0-3 anos que acaba de publicar Folmúsica. Nacido da emoción do nacemento e da crianza de Manuel, o fillo de María Faltri e Jorge Juncal, os seus compañeiros na escena, Gatuxo é un traballo que posúe a dozura do primeiro aloumiño, a suvidade de cada coliño, a tenrura de cada arrolo cando doe, a sinxeleza das palabras frase, verbas fundacionais onde se forxa a lingua primeira. Melodías marabillosas, instrumentacións sinxelas, vocalizacións precisas. Cancións circulares nacidas da experiencia da lactancia, da primeira comida, da aparición do primeiro dente, da dor dos primeiros croques, os momentos felices dos xogos no parque ou de chapuzar na bañeira, a maxia da hora de conto cando ilumina a lúa… Cancións afastadas das convencións do arrolo que dialogan coa experiencia do picariño como as ilustracións de Erica Maradona, cheas de detalles do que tirar partido na lectura compartida. Mención á parte merece «Anemone de Mar», a canción excepcional, extraordinaria, que pecha o disco, composta por Pierrot Rouge e interpretada por el e a súa compañeira Ugia Pedreira, inspirada na súa filla Lúa, que aventuro convertirase nun clásico contemporáneo. Un disco memorable para a galeguización dos nosos picariños dende o berce, que contribuirá o seu desenvolvemento temperán. Gatuxo merece todas as nosas beizóns, como Magín e o seu equipo de músicos. O librodisco será presentado no Espazo Infantil de Culturgal, o venres 5 de decembro, ás 20:30.

Onte 1153: Construír Culturgal

22 de Novembro de 2014/en Autores, Cultura, Culturgal, Editores, Eventos, Exposicións, Gastronomía, Iniciativas, Lingua, Literatura infantil e xuvenil, Música, Narrativa, Novidades, Onte, Premios, Presentacións, Promoción do libro, Radio, Teatro/por bretemas

Presentamos onte diante dos medios o programa de Culturgal 2014. 70 expositores, 150 actividades literarias, musicais, teatrais, artísticas e formativas destinadas a públicos diversos artellan o eixo do programa de tres xornadas moi intensas nas instalacións do Pazo da Cultura, Auditorio e recinto feiral de Pontevedra. Un programa concibido coa intención de ampliar o perímetro de Culturgal dende a corresponsabilidade dos diversos sectores das nosas industrias culturais e do patrocinio das administracións públicas e entidades privadas.

Entre as novidades do programa dunha feira, sempre con vontade de sorprender e innovar, saliento as dúas grandes exposicións de artes plásticas e visuais (Do papel ao xesto e XX anos de Bravú), o deseño dunha programación específica para bebés e dun espazo para lactancia, a introdución de actividades de gastrocultura, a potenciación da programación cinematográfica, as ceas temáticas no recinto feiral, o vermú cultural do domingo (ao que convidamos a 26 asociacións profesionais dos diversos eidos da cultura do país), emisión de programas do Diario Cultural da Radio Galega (premio do público) e Discópolis de Radio 3 en directo, o concerto de Caxade, a presentación dos novos discos de Magín Blanco, Guadi Galego, María Fumaça, Cantares do Brión, Maghua, o concerto da banda dos cueiros, a presentación da App Contacontos, o foro de Crowdfunding e Coworking, os encontros de editores con bibliotecarios e profesorado, ou as conversas literarias con Helena Miguélez, María Reimóndez, Suso de Toro, Xurxo Souto, Alberto Ramos, Fran Alonso, entre outros autores e autoras.

Un programa que iremos debullando con maior detalle nos vindeiros días, concibido para públicos e audiencias específicas, mais tamén moi vencellado ás novidades que os expositores ofrecerán nos seus stands. Culturgal como un espazo de todos e todas, interxeracional e transversal, horas de ledicia e entusiasmo para compartir sintagmas de simpatía e afecto para a nosa lingua e para as nosas artes. Propoñemos construír Culturgal para reforzar o papel e a independencia das industrias culturais propias. Un Culturgal alicerzado sobre a forza dos seus públicos e sectores profesionais. Convido a compartir o programa e solicito axuda para difundir na rede esta convocatoria. Culturgal no pazo da Cultura de Pontevedra do 5 ao 7 de decembro.

Onte 1151: Do papel ao xesto

20 de Novembro de 2014/en Artes Visuais, Cultura, Culturgal, Libro, Onte, Presentacións/por bretemas

Presentamos onte en Pontevedra «Do papel ao xesto. Libros de artistas e outras diverxencias», unha exposición colectiva que formará parte da programación do Culturgal 2014 como unha extensión diverxente cara ás artes plásticas e visuais. Comisariada por Antón Sobral e Paula Cabaleiro, patrocinada pola Deputación de Pontevedra, ofrécese por vez primeira no país unha grande exposición na que 50 artistas e poetas visuais transforman os libros en obxectos artísticos. O libro como obxecto concibido aquí como posibilidade, como deriva transgresora do artista. Libros intervidos por un proceso de contrución ou deconstrución sobre libros xa existentes. Libros construídos como peza escultórica (algúns de até dous metros) para ser contemplados, que alude ao seu carácter como contedor de historias. Ou lbros deconstruídos dende distintas olladas e empregando técnicas diversas para ofrecer unha nova lectura. Unha exposición moi prometedora, que afonda no proceso de construción dun Culturgal transversal e corresponsable, onde todas as expresións da creación e da industria cultural galega teñen o seu espazo e o seu protagonismo. Como sinalou Xosé Aldea, director de Culturgal, «esta exposición achega á innovación e a sorpresa a Culturgal para seguir atraendo ao público».

Onte 1146: «Dende o conflito»

15 de Novembro de 2014/en Autores, Cultura, Feminismo, Librarías, Narrativa, Novidades, Onte, Premios, Presentacións, Promoción do libro, Uncategorized, Xerais, Xornalismo/por bretemas

Moi interesante resultou a conversa da xornalista María Solar e a escritora María Reimóndez sobre Dende o conflito, a novela gañador ado Premio Xerais de Novela 2014. Organizado no marco do programa «Venres nas librarías», o acto tivo lugar na libraría Trama de Lugo, unha das mellores librarías culturais do noso país, tanto pola amplitude e organización do seu fondo coma pola coidadosa escolla das súas novidades.

Antes de iniciar a conversa, María Solar confesou que esta novela a reconciliara co Xerais. «Dende o conflito é un libro fácil de ler, ben construído. A autora foi escollendo crónicas, cartas, artigos, citas e outros materiais narrativos para construír algo difícil de contar, fosen os conflitos do xenocidio de Ruanda, da guerra de Iraq, da fame de Etiopía, o terremoto de Haití, ou os interiores da protagonista, os de parella, de amizades que se rompen, de familia, laborais e, en xeral, do que sofre unha muller independente.» Definiu Solar Dende conflito como «libro realista», no que hai momentos nos que «me tirou da fibra, xa que son consciente que os xornalistas queremos contar o mundo e axudar a cambialo. Saínza, a protagonista, é unha xornalista vocacional, que non se queda nos hoteis, que vai á raíz do conflito. O libro levoume ao máis fondo da profesión, ao do chegar ao máis fondo dos conflitos. Sei que o mundo non está pensado para xente que quere mudar o mundo. María traballa para facelo e Saínza Combarro representa esa mesma pulsión.»

Comezou a conversa sobre os mundos paralelos da autora coa súa protagonista. «As miñas viaxes consisten en escoitar, é o meu principal traballo. Os espazos e as situacións da novela son para min próximos, algúns coñézoos en profundidade, como Haití e Etiopía e outros os visitei nalgunha ocasión, como Ruanda.» Confesou Reimóndez que «non me gusta narrar cousas que descoñezo, dáme reparo facelo». Tras a lectura dun fragmento no que se narra o medo paralizante que sufriu Saínza en Londres, a conversa devalou sobre a xestión da ira nos regresos e a función do xornalismo de guerra. «Vivimos un modelo de xornalismo de guerra baseado en homes occidentais que contan unha guerra da que xeralmente descoñecen todo, silenciando as persoas, o foco e a súa voz. Así non hai posibilidade de que as persoas digan nada, carecendo de posibilidades de autorrepresentarse. Neste modelo hai unha mediación oculta da que non se fala, como a que realizan os tradutores.»

A conversa xirou despois sobre a pertenza da novela ao «Ciclos dos elementos», o proxecto narrativo de Reimóndez do que forma parte, xunto á xa publicada En vías de extinción e A música dos seres vivos, que será publicada na vindeira primavera. Reimóndez desvelou que «Dende o conflito está motivada por un personaxe que aparece En vías de extinción, do que doutra subtrama saíra outro que protagoniza A música dos seres vivos. Todas as tres, xunto con outras en proceso de escritura, forman parte do «Ciclo dos elementos», onde cada novela é de lectura independente, mais que ao final cando se poidan ler todas se comprenderán as relacións entre os seus personaxes.»

Na fase final da conversa, Solar e Reimóndez falaron do enfoque feminista de toda a obra da escritora lucense. «O feminismo é a óptica dende a que escribo, sexa unha novela, un ensaio, un poema ou un artigo dun xornal.» «Saínza Combarro, a protagonista da novela, busca ser libre, dentro do que hoxe é posible, busca ser coherente, ser independente sen ser distante.» «Na novela pretendín recuperar figuras complexas como a de Sofía Casanova e outras como Marie Colvin, que me axudou moito na construción do texto, xa que a súa maneira de narrar as crónicas de guerra fascinoume. Os textos de Colvin axudáronme a construír o personaxe no eido do íntimo.»

Rematou o acto referíndose María Reimóndez ao «especial afecto» que para ela supuxera obter o premio Xerais e «formar parte dunha traxectoria que forma parte das nosas vidas.»