Onte 1354: «Solución Príncipe»

lara_mendezA última hora, o PSdeG-PSOE optou en Lugo pola «solución Príncipe», aquela que hai vinte e catro abriu as portas da alcaldía viguesa ao pediatra Carlos Príncipe e fixo posible unha das primeiras experiencias de goberno tripartito entre socialistas e nacionalistas. A demisión in extremis de Orozco  permitirá que Lara Méndez sexa alcaldesa e o grupo socialista continúe gobernando a cidade da muralla.

A solución é un exercicio de pragmatismo político, xa que o veterano profesor de Filosofía, dende o momento que a súa non foi a lista máis votada, sabía que non recuncaría na alcaldía, máis aínda cando Lugonovo e BNG insistiran en campaña que nunca o votarían. Lembro moi ben as longas negociacións da «solución Príncipe» e do seu programa que deron paso a un dos mellores gobernos de coalición vigueses, capaz de abrir o planeamento estratéxico e urbanístico, realizar as primeiras peonalizacións, comezar a rehabilitación integral do Casco Vello, ampliar a Fundación Penzol e a Casa Galega da Cultura, abrir a Biblioteca Central, entre outras actuacións no marco dunha situación económica difícil. Agardo que en Lugo sexa tamén fecunda a etapa liderada por Lara Méndez, que será a única alcaldesa das sete cidades, o que constitúe outro motivo máis desta remuda.

Onte 1351: Pola Unión

Pola_UnionPublicouse onte as redes sociais o manifesto «Pola Unión: Galicia existe e quere exisitir», reclamando que «partidos e movementos cívicos deben xuntar as súas forzas nun proxecto representantivo común». Adhirome co maior entusiasmo a esta iniciativa de «rexeneracion cívica da sociedade galega» cuxo proxecto non é outro que o de constituír «unha alianza aberta e participada directamente pola cidadanía». Penso que por unha vez, e a pesar das desconfianzas inevitables, esta proposta de unidade galega pode ter éxito. Difúndámola e traballemos por facela posible.

Onte 1349: Unidade galega

unidade_galegaTras o ditame dos Premios Xerais, durante a merenda falouse moito de política, tanto do futuro dalgúns gobernos locais en litixio como das posibilidades de artellar unha candidatura de unidade galega, que conte co apoio de nacionalistas e non nacionalistas. Son dos que acredita esperanzado nesta opción electoral, a pesar de coñecer as dificultades para sentar nunha mesa ao BNG, Anova, Compromiso por Galicia, Cerna, Esquerda Unida, Podemos e outros movementos sociais e cívicos coa intención de fixar un programa de mínimos en defensa do autogoberno galego.

Ten razón Aymerich: para as forzas políticas da esquerda, do nacionalismo e do galeguismo é tempo de escoller entre a unidade ou a irrelevancia. A cidadanía galega non entendería unha candidatura presentada como de unidade sen a presenza do BNG. Como tampouco outra con idéntica pretensión na que non estivesen as forzas e a cultura política xerada nas exitosas mareas atlánticas da provincia da Coruña. Non queda apenas espazo para filigranas. Xaora, a posibilidade de contar con colectivos cidadáns locais de apoio a esta candidatura de unidade galega podería decantar de forma positiva o proceso de converxencia electoral. Non parece imposible atopar unha fórmula política coxuntural que, respectando a autonomía e diversidade das organizacións políticas, sexa doadamente recoñecible como a opción da unidade galega para o Congreso e o Senado. Non son admisibles nin as exclusións nin os mesianismos. Nas vindeiras Xerais, Galicia como suxeito político xógase a posibilidade de continuar existindo ou desaparecer como tal.

Onte 1346: Editores de texto

tumblr_mdy4h4Jb1E1r1vfbso1_1280Non puiden evitar a miña perplexidade cando lin onte no Livreshebdo que os editores de texto franceses tiveron como mínimo un ano para preparar os novos libros do curso que comezará no vindeiro mes de setembro. Non somos tan afortunados os editores en lingua galega que dispoñemos para facelo de menos de dous meses desque coñecimos os borradores do currículum de ESO e BAC e a data fixada pola Consellaría de Educación (15 de xuño) para que o profesorado estableza as súas prescricións. Un tempo claramente insuficiente, máis aínda cando este proxecto de currículum foi rexeitado polo Consello Escolar de Galicia e agarda polo ditame do Consello Consultivo para a súa aprobación definitiva polo Goberno e publicación no DOG, moi probablemente despois da data fixada ao profesorado para realizar as súas eleccións. Un trámite currícular, ademais, incompleto, xa que se descoñecen os borradores dos contidos dalgunhas das materias de configuración autonómica e as orientacións para a preparación das reválidas. Non deixa de ser paradóxico que Galicia, a pesar de defender ao pé da letra o contido da Lei Wert, sexa unha das comunidades máis atrasadas no currículum LOMCE, cos prexuízos e confusión que isto provoca na comunidade educativa e no sector editorial. Cando nos reunimos os editores de texto todos coincidimos en que semella que neste eido a Consellaría de Educación pretende que fagamos a cuadratura do círculo, xa que se implanta tamén un novo modelo de gratuidade parcial de libros de texto (que tampouco coincide no seu calendario coa realidade da modificación dos materiais didácticos) e un modelo de dixitalización educativa que, polo momento, exclúe ao sector editorial e impide a liberdade do profesorado de elixir os recursos didácticos. Aspira Feijoo algún día a ser o novo ministro de Educación e Cultura?

Onte 1344: Apupada

1337894741000

Entendín que a polémica sobre a apupada ao himno da final de copa estaba sendo utilizada polo goberno de Rajoy para agochar as vergonzas do seu fracaso electoral. Xaora, pareceume moi atinado que onte se recuperasen en internet diversas referencias sobre o seu precedente, aqueloutra asubiada histórica do 14 de xuño de 1925 no Camp de les Corts do FC. Barcelona. Antes do comezo do partido entre os anfitrións e o Júpiter en homenaxe ao Orfeó Catalá, a banda de música da British Royal Marine atracada no porto interpretou os himnos español e británico. O caso foi que o público catalán apupou a Marcha Real mentres que aplaudiu o God Save the King, o que non lle chistou ao gobernador civil Milans del Bosch (o avó do golpista do 23F) que pechou o campo de fútbol por seis meses. Por mor daquela apupadaJoan Gamper, o histórico presidente suízo do Barcelona, foi obrigado polo Goberno de Primo de Rivera a abandonar España e máis tarde a non ter vinculación ningunha co equipo que el fundara. Mágoa que noventa anos despois aquela resposta visceral do goberno da primeira ditadura cos cataláns, aos que consideraba «desafectos», fose ao seu xeito emulada polos membros do goberno de Rajoy, Unha e outra apupada expresan o malestar cun símbolo que a moitos millóns de cidadáns (non só cataláns, vascos e galegos) nin emociona nin senten como propio. A pesar das case catro décadas pasadas dende a morte de Franco, non é doado esquecer que a Marcha Real foi o himno da súa ditadura e un dos símbolos do seu espírito imperial. Aí quizais radique unha das razóns da asubiada de cataláns e vascos do pasado sábado.

Onte 1341: Candidatura galega

Unidade Galega capa. Foto Xurxo Martínez Crespo.grandeAs novas de onte convidan a certo optimismo xa que semella posible unha Candidatura galega para as Xerais de novembro. O feito de que a proposta dunha candidatura de unidade galega, baixo a fórmula dunha frente, plataforma ou candidatura cidadá, sexa defendida tanto polo BNG, Compromiso por Galicia como por Anova e os integrantes das Mareas, abre unha xanela de esperanza para que Galicia manteña a representación en Madrid e acade minorías de seu no Congreso e no Senado. Un obxectivo fulcral nun momento decisivo para o futuro de Galicia como suxeito político. Sei que non é doado artellar unha candidatura potente, plural e transversal, capaz de representar a maioría social do país, organizada sobre un programa que recupere as posicións orixinais sobre o autogoberno galego e as liberdades e dereitos civís. Xaora, a precariedade actual de Galicia exixe ás organizacións políticas conxugar o verbo «compartir» e á cidadanía o de «participar». Unha Candidatura galega para as Xerais é posible.

Onte 1337: Mudanza na Deputación

depoOutro dos fracasos de Feijoo foi a perda da Deputación de Pontevedra, que pasará a ser presidida pola viguesa Carmela Silva e, probablemente, gobernada por un bipartito do PSdeG-PSOE e BNG. Un fracaso que tivo a súa orixe en Vigo, onde os populares cederon tres actas aos socialistas, mais tamén en Pontevedra onde os nacionalistas gañáronlle outra, o que xubilará a Rafael Louzán, que o domingo tamén perdeu en Ribadumia, o seu concello. Esta mudanza na Deputación de Pontevedra será unha oportunidade para recuperar o proxecto de Área Metropolitana de Vigo, onde tras estas municipais, socialistas, nacionalistas e mareantes son clara maioría. Cambio que facilitará a posta en marcha de novas políticas en cuestións tan diversas e básicas nas que ten competencia a administración local provincial como o emprego, os servizos sociais, as infraestruturas básicas (camiños e estradas), o medio ambiente, o turismo (Aeroporto de Peinador), a cultura (Museo de Pontevedra), a lingua (Servizo de Publicacións), o deporte (Estadio de Balaídos), o patrimonio (Castelo de Sutomaior), a educación, a infancia, as novas tecnoloxías e tantas outras. Faltan días para que nos poidamos facer unha idea da transcedencia da mudanza histórica nunha institución que xestiona un orzamento de 148 millóns de euros (18 millóns en investimentos) e que durante máis de tres décadas foi couto vedado da dereita e da súa política clientelista. Agoiro importantes resistencias na propia institución.

Onte 1336: O caso Caballero

A vitoria esmagadora de Abel Caballero non se debeu só ao carácter viguista da súa posición política (un xeito de cantonalismo decimonónico, non exento dalgúns argumentos comprensibles sobre a «marxinación» do Vigo metropolitano actual) nin sequera polos programas de transformación do viario urbano con criterios de xardinaría familiar. Por razoables que semellen estas cuestións non abondan para explicar unha maioria tan ampla que deixará ao alcalde vigués coas mans máis libres para profundizar nos seus programas e liderar o socialismo municipalista español.

caballerogaleria-2Entendo que sobre o resultado vigués operaron tamén outros dous condicionantes: a feblísima candidatura presentada polo PPdeG e a batalla cainita da esquerda nacionalista viguesa, que deteriorou un pouco máis a un BNG atrincherado sobre o seu entorno sindical e impediu o desenvolvemento dun proxecto cidadán máis atractivo para a Marea de Vigo. Circunstancias que facilitaron a entrada de Abel Caballero no espazo do electorado conservador, sobre todo nos distritos do Centro, onde probablemente chegou a roubarlle ao PPdeG até 25.000 votos, unha terceira parte dos seus apoios. Xaora, se comparamos os resultados de 2015 cos de 2011, é doado aventurar que o BNG e Esquerda Unida, despois de catro anos, intercambiaron as súas cifras e boa parte do seu electorado (3 actas con 16.000 votos e máis de 6.000 sen representación ao non chegar a superar a barreira do 5,00 %.), En definitiva, os arredor de 25.000 votos, teito inferior do nacionalismo e da esquerda viguesa (que comparten o mesmo espazo electoral), apenas influíron no triunfo de Caballero.

Non é doado entender as razóns de Feijoo para retirar da cabeza do cartel popular a Xosé Manuel Figueroa cando case estaba o control pechado. Sabemos que Figueroa, o concelleiro máis veterano da corporación, bo coñecedor da cidade popular e do seu perirubano, non superaría a Caballero, mais cremos que tería aguantado moito mellor o resultado, o que permitiría hoxe aos populares conservar a Deputación de Pontevedra. Elena Muñoz nin coñecía Vigo nin a coñecían nin daba un chío en galego nin tiña experiencia política máis alá das intrigas da moqueta de San Caetano. O seu foi un fracaso anunciado ou, quen o sabe?, premeditado.

O BNG pagou a prezo de ouro a súa estratexia de apoiar os tres primeiros orzamentos do segundo mandato de Caballero e ao mesmo tempo non participar no seu goberno. Unha contradición, que non entendeu boa parte do seu electorado. Coa excepción do último ano e medio, cando Caballero e Figueroa xa pactaran os orzamentos 2014, o BNG mantivo a ambigüidade de se pertencía ou non á oposición. Ao BNG faltoulle claridade na súa mensaxe e o diálogo aberto coa cidadanía a través de políticas sectoriais, como as culturais e de igualdade, onde tanto destacou no primeiro goberno Caballero.

Xaora, a pesar das súas tres actas, a Marea de Vigo quedou moi lonxe das porcentaxes das súas homólogas de Compostela ou A Coruña. Obtivo un resultado discreto. Entendo que motivado pola sua incapacidade de converterse en espazo de encontro entre a esquerda partidaria e a esquerda social, tamén por non conseguir o apoio da organización viguesa de Podemos e mesmo por manter un vínculo estreito de máis coa organización local de Esquerda Unida, que tamén dirixe Rubén Pérez. o seu candidato á alcaldía. Á Marea viguesa faltoulle desta primeira volta máis pluralismo e maior capacidade transversal para agrandar o seu perímetro cidadán.

A escritora Berta Davila preguntaba onte con retranca no Facebook, «Que lle poñen en Vigo á auga?», quizais para expresar a perplexidade polo resultado electoral de Vigo, tan afastado das tendencias abertas noutras cidades atlánticas do país  Máis alá de afirmar que Vigo é sitio distinto, non sei contestarlle cal é a composición da abelina utilizada por Aqualia. En todo caso o resultado asombroso de Abel Caballero, cualificado como histórico polo Faro, non foi alleo aos deméritos dos seus competidores, á dereita e á esquerda.

Onte 1335: A derrota de Feijoo

Tres conclusions tiradas a correr, tras a noite de resultados das municipais de onte: unha, Feijoo sofre a súa peor derrota; dúas, triunfan os bos proxectos municipalistas, tanto os vellos coma os novos; e tres, as candidaturas de unidade cidadán do procomún, transversais e autenticamente abertas, ofrécense como modelos para as Xerais e Autonómicas.

Unha. Feijoo sofre a máis severa derrota da historia do PPdeG. Previsiblemente quedará só coa coa Deputación de Ourense e nas cidades coa posibilidade de gobernar en (difícil) coalición en Ourense. Un fracaso das súas apostas persoais (as candidaturas de Vigo e Compostela), mais tamén do actual entramado do poder mediático e económico en Galicia, incapaz de comprender as consecuencias da corrupción nin as características singulares do fenómeno da fragmentación política no noso país (onde non «irrompe Ciudadanos») nin a crise do modelo tradicional de representación política.

Dúas. Os proxectos municipalistas estratéxicos, deseñados a longo prazo, revalidan con claridade o seu apoio cidadán. Sucede cos do BNG en Pontevedra, Carballo, Ribadeo, Tomiño ou Allariz, mais tamén co de Anova en Teo ou do PSdeG-PSOE na provincia de Lugo e apurando moito o argumento co de Abel Caballero en Vigo, a pesar do seu carácter cantonalista e caudillista. Xaora, o apoio repítese nos novos proxectos cidadáns do procomún, singularmente os da Marea Atlántica, Compostela Aberta e Ferrol en Común, concibidos (sobre todo o primeiro) tras longos procesos participativos e moitas horas de traballo comunitario.

Tres. O fracaso sen paliativos do BNG nas cidades, coa excepción xa citada de Pontevedra e coa perda da representación en Vigo e Ourense, coloca ao nacionalismo galego ao bordo do suicidio institucional, unha tendencia acentuada no entorno urbano en cada convocatoria electoral. O modelo de candidaturas de unidade cidadá, baseadas en programas de defensa das posicións orixinais do autogoberno galego e dos dereitos sociais e políticos das maiorías sociais, apoiadas por todas as forzas do nacionalismo e da esquerda, ofrécense como alternativa tanto para a consecución o vindeiro mes de novembro dun grupo parlamentario galego en Madrid (nun novo escenario estatal moi fragmentado) como para a construción dunha alternativa crible para as Autonómicas de 2016.

Tempo haberá para afinar análises destas municipais que expresan unha clara tendencia de esperanza e cambio político.

Onte 1333: Vitoria da comunidade educativa

A pesar do balbordo da campaña das municipais non pode pasar desapercibido o acordo do Consello Escolar de Galicia de rexeitar o Proxecto de Decreto que regula o currículo de ESO e Bacharelato en Galicia. Esta emenda á totalidade, presentada polos sindicatos do profesorado (CIG, CC.OO. e UXT), CONFAPA-Galicia, a USC e a Coordinadora Galega de MRP, fundamentouse en que o documento afondaba nos aspectos máis retrógados da LOMCE (a segregación temperá desde 3º de ESO, a substitución da avaliación formativa polas reválidas, a falta de programas de atención á diversidade…), así como na escasa contextualización dos contidos dalgunhas materias na realidade galega, a pouca atención á educación lingüística e a ausencia de materias de configuración autonómica. Como tamén foi criticada pola comunidade educativa a ausencia de alternativas para o alumnado que non supere as reválidas de 4º de ESO e 2º de BAC, a reducida optatividade que poderán ofrecer os centros, baseada no profesorado de afíns, así como a precipitación e o carácter caótico do propio proceso de reforma curricular, sen consulta efectiva cos sectores implicados.

A pesar de que o ditame do Consello Escolar de Galicia é consultivo, e polo tanto non ten concuecuencias normativas, como xa sucedera en 2010, co decreto de plurilingüismo, vai condicionar a implantación da reforma curricular conservadora. Xaora, esta vitoria simbólica, como ben sinala Marilar Aleixandre, «mostra o potencial da unidade da comunidade [educativa] e das asociacións para mudar a situación.»