Onte 1618: «Borgen»

Borgen_Serie_de_TV-356020276-largeSomos dos moitos que caímos nos enredos de Borgen, a serie dinamarquesa de culto que relata os problemas políticos e familiares dunha primeira ministra. Borgen é moi diferente a House of cards, onde aparece esa reviravolta maligna do poder, quizais porque a serie da televisión pública dinamarquesa pretende só desvelar de forma realista as interioridades do seu exercicio, dende as traizóns e amaños da clase política e dos medios de comunicación a ela asociados, até as fraquezas e emocións dos seus protagonistas. Xaora, nos primeiros capítulos, que relatan o proceso de formación dun goberno de coalición, presidido pola líder do partido centrista, que non pertence a ningunha das dúas forzas maioritarias, é doado facer analoxía co que está sucedendo en España. Borgen amosa que a política dinamarquesa non é moi distinta á nosa, xa que ambas comparten a materia prima, que non é outra que o exercicio do poder. De aí a vixencia de Maquiavelo. Recomendo Borgen.

Onte 1617: A despedida de Tricicle

BitsFomos onte ao García Barbón a gozar de Bits, o espectáculo co que Tricicle se despide dos escenarios tras máis de tres décadas de éxito. Lonxe dos seus mellores traballos, ofrece outra mostra do seu teatro xestual, enfiando situacións diversas co pretexto dunha viaxe por internet. Nun espectáculo de ritmo irregular, sobre todo na primeira media hora, Tricicle escolma algúns dos seus mellores gags, homenaxeando á cultura clown e deitando un aroma de inevitable melancolía e tamén un chisco de autocompracencia. Xaora, brilla en escenas memorables como a homenaxe a Les Luthiers, a da pesca na praia, a do casting (onde presentan o seu mellor repertorio de mimo) ou a da prancha de bacon coa que rematan os oitenta minutos da súa despedida. No entanto, é difícil agochar a decepción de que os cataláns apostasen por este humor tan branco, sen apenas referencias ao actual contexto social, mesmo a pesar de utilizar como pretexto temático o mundo dixital. Non se pode ter todo.

Onte 1616: Polo activismo da lectura en galego

IMG_0113Acompañamos onte a Manuel Iglesias Turnes na presentación de Que non te aten na Casa da Cultura de Mazaricos. Como sucedera a pasada semana en Arzúa foron case un cento as persoas participantes nun acto literario excelente que pechou o mónólogo que o veterinario e fotógrafo José Luís Míguez Vázquez preparou sobre o Libro No país das vacas de Xurxo de Lobato. Tras actos tan magníficos como o de onte na Picota, reitero a miña convicción de que é posible ampliar os públicos da edición literaria en galego, un proxecto que require contar tanto co activismo dos autores, editores e libreiros como co compromiso das administracións para facer visible o libro galego no espazo público. Cada vez estou máis convencido que resulta moito máis util para o sector da edición galega apostar por este activismo de colocar a lectura como cerna das políticas culturais ca laiarse de forma rotineira na dependencia do noso sector do mercado infantil e educativo. Diante da desfeita da política para o sector do libro galego dos gobernos de Feijoo e asumindo ás dimensións reducidas dos nosos públicos e as feblezas da nosa rede de distribución libreira, paga a pena comprometerse por un novo activimo orientado a ampliar a edición en galego a novos públicos e novos espazos, mais tamén capaz de esixir que a lectura en galego sexa a cerna das políticas culturais, lingüísticas e de igualdade de todos os poderes públicos.

Onte 1615: Labregos do tempo dos sputniks

th_3124ea708af53565e35556648d09d6c0_Labregos_LibrementeNa primeira escoitada deseguido, pareceume moi potente Libremente, o disco de Labregos do tempo dos sputniks que acaba de publicar Ouvirmos. Estre traballo d’ O Leo, Lydia Botana e O García, do que coñeciamos algúnha peza, aventuro suporá un fito no punk-rock galego dun trío que reivindica aquela canción protesta de hai corenta anos. Gustei moito da versión de «Un vento vén«, a canción pioneira de Xulio Formoso, mesturada co poema mítico de Luís Pimentel «a poesía é o grande milagre do mundo». Como tamén gustei da de «Libremente», un dos seis temas de Celso Emilio Ferreiro, o grande homenaxeado no disco, canción na que se produce un diálogo espectacular entre a melodía d’ O Leo e ofrseo d’ O García. Como tamén son de salientar nun disco ritmicamente moi variado as versións d’ O García de «Comandante Rebeldía», o clásico de Carlos Puebla, e a de d’ O Leo do clásico de The Clash «Should I Stay or Should I Go». Agardaremos por un directo do trío de Labregos que promete será espectacular.

Onte 1614: Que pretendeu Beiras?

beiras1h

O de Beiras onte no Hórreo foi unha teatralización premeditada ou apenas unha actitude irreflexiva, emocional, froito dunha arroutada? Unha pregunta que non semella doado contestar, xa que o veterano portavoz de AGE conseguiu que a súa proposta académica de que a Xunta de Galicia mercase a empresa do Cunqueiro, que non o Hospital, adquirise unha relevancia que sen este barullo non tería nin de lonxe. Como tamén é posible que esteamos diante dunha estudada manobra de distracción que sobreexpón o foco sobre as andrómenas de Beiras e o afasta de forma sutil da difícil crise de AGE e Podemos en Galicia ou do tenue papel que até agora desenvolveu En Marea no Congreso. Con todo, a maior dúbida que teño é se con esta actuación Beiras quixo relanzar a súa candidatura á presidencia da Xunta ou quixo borrarse da lista de candidatos. Non son quen de facer sequera un prognóstico sobre esta candidatura.

Onte 1612: Día do número pi

1457956699_783314_1457957076_portada_normalFoi onte, 14 de marzo (3/14 no formato de data anglófono), o día do número pi, unha efeméride recente que pretende achegar o coñecemento matemático ao conxunto da sociedade. Non fai falta ser profesor de ciencias para saber que pi é a razón entre o perímetro dunha circunferencia e o seu diámtero, resultando unha cifra decimal de innumerables díxitos (que algúns tolos recitan en internet durante horas). Sexa ou non pi eterno, non hai dúbida da súa utilidade na vida cotián, incrementada hoxe polo mundo da computación e da telefonía. Como tampouco pode dubidar ninguén que é un número ben popular, con presenza no cine e na literatura, ao que lle acaen coincidencias ben simpáticas como a de que onte fose tamén a data do nacemento de Albert Einstein (1879) e do pasamento de Karl Marx (1883). Cousas do número pi.

Onte 1611: Galegas coma ti

Maquetaci—n 1Gustoume a campaña Galegas coma ti, promovida na Coruña pola ONGD Viraventos coa intención de promover na sociedade galega unha actitude de acollida e respecto pola diversidade, fundamentada na comprensión do fenómeno migratorio. Na campaña, deseñada graficamente por Xosé Díaz sobre fotografías de Xurxo Lobato, participan persoas coñecidas como Manuel Rivas, Susana Seivane, Antón Reixa, Xosé Ramón Gayoso, Isabel Risco, Lucía Regueiro e Fernanda Tabarés fotografadas con outros cidadáns galegos chegados de Senegal, Marrocos, Rumanía, Cuba e Bolivia.Unha iniciativa concibida para superar prexuízos racistas e divulgar a idea de que a tolerancia e a defensa dos dereitos de todas as persoas son compoñentes esenciais da sociedade democrática. Todos e todas somos galegos, tanto os que aquí nacemos como que aquí decidiron construír as súas vidas e a das suas familias. Beizón.

Onte 1609: Con Turnes

12801693_10204075946897476_463204526099373535_nAcompañamos onte a Manuel Iglesias Turnes na presentación de Que non te aten na Capela da Madanela de Arzúa. Continuamos así un periplo literario orixinal que, despois de Negreira e Compostela, nos levará o vindeiro venres a Mazaricos (onde actuará o monologuista ocasional e fotógrafo José Luís Míguez) e xa no domingo de Pascua á primeira Feira do disco e do libro galego de Monterroso. Presentacións todas moi singulares, sexa por que adoitan comezar pasadas as 21:00 horas, cando rematan as faenas nas granxas, sexan por que asiste moita xente, a maior parte vinculada ao sector leiteiro, que non adoita facelo nestes seráns literarios. Presentacións moi vivas, onde o autor asina moitos exemplares, o público comparte a súa experiencia da lectura das súas novelas e expresa con emoción a súa gratitude e orgullo por formar parte dun sector que o narrador barcalés dende hai catro anos ven poñendo en valor.

Así sucedeu onte en Arzúa, onde o Che Turnes, o presidente da Asociación Galega Terra e Leite, o imprescindible compañeiro de viaxe desta xeira, xunto co tamén barcalés Pablo Vaamonde, expuxo tanto o valor literario da novela como a situación de risco e (tamén oportunidade) dun sector como o leiteiro que achega hoxe o 1,5 % do PIB galego, máis cuxas sinerxias sobre outros sectores económicos o converten en estratéxico para Galicia, Como tamén o fixo Manolo Iglesias Turnes que confesou escribira As rapazas de Xan e Que non te aten para «a xente que non tiña quen lle escribira, para poñer en valor o rural, xa que é onde queda a esencia do país e da propia lingua».

O longo periplo con Turnes, que continuará en abril, agranda o perímetro do campo literario galego cara un público até agora inxustamente esquecido.

Onte 1608: Ombú senlleiro

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

O ombú, a árbore centenaria do Instituto do Castro, é moi fermosa e queirda. Traída desde Arxentina, a finais do século XIX, probablemente, por un indiano, é a árbore máis antiga de todo o monte do Castro, unha das máis vellas de Vigo e a de máis porte das da súa clase existente en Galicia. O ombú de Hispanidade é un monumento natural que merece ser catalogado como «árbore senlleira». Unímonos á iniciativa da comunidade educativa do IES do Castro, da que sempre formaremos parte, para que o noso ombú sexa recoñecido e protexido como merece.

Onte 1607: Marilar, académica

2016030819444067072Compartín onte con Marilar Aleixandre a tertulia política d’ A Crónica da Radio Galega, onde como tantos outros mércores debatemos cos xornalistas Fran Espiñeira e Ánxel Vence. Todos abeizoamos a Marilar pola súa candidatura para cubrir a cadeira de Xosé Neira Vilas  na Academia Galega, o que supón un merecidísimo recoñecemento para a súa traxectoria como escritora en lingua galega e como unha das científicas máis destacadas da nosa cultura.

Coa entrada de Marilar Aleixandre a Academia gaña o talento literario da autora dun catálogo amplísimo, narrativo, poético e ensaístico, con obras extraordinarias como Teoría do caos, A expedición do PacíficoA Cabeza de Medusa ou Ovella descarreirada, mais tamén a súa experiencia internacional como membro da xunta directiva do IBBY, o seu compromiso como veterana activista feminista e ecoloxista, a súa experiencia política, como o coñecemento profundo que como catedrática de Didáctica das Ciencias da USC ten do mundo educativo e do método científico. Sen dúbida, a de Aleixandre é unha grande incorporación para a dinamización da institución de Tabernas que semella decidida a recuperar tanto tempo perdido.