Onte 1189: «Una semana en la nieve»

Maquetación 1Tras o éxito dos libros narrativos de non ficción de Emmanuel Carrère, como El adversario ou Limonov, o editor Jorge Herralde decidiu recuperar este outono para o seu catálogo de Anagrama as dúas novelas que publicara con anterioridade, El bigote e Una semana en la nieve. A verdade é que lle tiña moitas ganas a esta última, polas recomendacións entusiastas de varios amigos. E abofé que non me decepcionou, papeina de dúas inquedantes e gozosas sentadas. Carrére escolleu unha atmosfera branca e moi fría para narrar con enorme precisión e elegancia unha historia sobre os medos da infancia e as feridas que condicionan a existencia futura. Coa presenza recorrente dos contos clásicos de Perrault e Grimm, o lector asiste desacougado á travesía dun rapaciño que, secuestrado emocionalmente polo pai, camiña cara a unha revelación espantosa, que moi pouco ten que ver coa fantasia, os pesadelos febrís e paseos somnámbulos vividos na súa semana branca. Novela valiosa.

Onte 1182: Cara á edición híbrida

xerais_dixital_2014Estivemos onte facendo balance da oferta dixital de Xerais e levamos algunhas sorpresas. Acadamos os 186 títulos no catálogo dixital da editorial dos que 153 son libros literarios en formato epub (81 de Narrativa, 1 de poesía,  8 de ensaio e 63 infantís e xuvenís) que distribuímos en librarías dixitais (Amazón, Itunes, Casa do Libro, El Corte Ingles e na propia tenda en liña de CGA) e no programa de préstamo bibliotecario dixital «Galicia le». Oferta dixital que completamos con 15 títulos literarios e educativos en formato pdf, correspondentes a obras xa descatalogadas en papel, que se ofrecen en liña e de forma gratuíta e outros 17 educativos, distribuídos en liña e, nalgún caso, en soporte pendrive. Unha oferta que constitúe apenas o 10 % do catálogo vivo de Xerais, mais que neste ano incrementamos moi decididamente, xa que acadaron as 84 referencias (80 literarias en epub e 4 educativas), cifras moi semellantes ás edicións de novidades impresas que foron 94. A produción editorial de Xerais xa é híbrida, a pesar de que este catálogo dixital supoña neste 2014 apenas o 1,14% das nosas vendas. O tránsito cara esta edición híbrida acentuouse neste ano que estamos a piques de rematar. Unha tendencia a ter en conta no conxunto do sector da edición en galego.

Onte 1170: Suso de Toro conversa con Susana Pedreira

Suso_de_Toro_Pecreira_Cronopios_11-12-2014Apaixonante resultou seguir a conversa que Suso de Toro mantivo onte coa xornalista de Onda Cero Susana Pedreira na libraría Cronopios de Pontevedra arredor de Somnámbulos. Comezou Suso louvando o estado actual da cidade de Pontevedra e explicando a orixe da publicación deste novo libro de relatos.

«Cando decidín pechar todo e regresar ao ensino, quedou aberta unha carpeta cunha obra teatral comezada. Quizais porque dentro miña operou un malestar sobre a situación política da Transición, recuperei quen era eu naquel momento, un mozo antifascista, disposto a todo, nuns anos de radicalidade cando o réxime tamén o estaba. Non esquezamos que mataron a aqueles cinco rapaces. Foron anos terribles, nos que a policía ametralou aos traballadores de Ferrol. Anos nos que se vivía unha tensión moi forte. Todo aquilo quedou sepultado, negado, mesmo coa denominación de “dictablanda”, coa intención de negar até o propio franquismo. Eu sentínme sepultado, o meu verdadeiro eu sentíase negado e desprezado. Desa pulsión e coa intención de expresala naceu “Negocios de familia” o primeiro relato do libro.» Lembrou despois aqueles días arredor do 27 de setembro de 1975, «foron días moi duros os que viviron cando fusilaron a aqueles rapaces, algúns non participaran en delitos de sangue, interviu o papa Pablo VI, houbo protestas en toda Europa, non se precisaba estar en contra do réxime para denunciar aquilo.»

Interpelado por Susana Pedreira sobre a abordaxe do tema da culpa en «Negocios de familia», Suso de Toro afirmou que «un escritor ten que comprender a todos os seus personaxes.» «Dentro do monstro sempre hai un meniño, hai que ir a esa fonte primeira, onde o poder absolver. Así o fixen nun libro terríbel, Home sen nome, e tamén aquí. Neste relato non enxuízo aos personaxes, mais non considero que todos fosen iguais, os do réxime e os que loitabamos contra el.»

Falando do segundo relato, «Auga derramada«, Suso de Toro reflexionou sobre a dignidade dos humildes e maiores e sobre a importancia dos lazos familiares. «A vellez como momento da rememoración da vida é un momento moi lírico. O que vai entre a infancia e a vellez é unha impostura. A vellez é unha época de grande valor vital.»

Remataron a conversa Susana Pedreira e Suso de Toro falando de «Insomne», o relato que pecha o libro, nacido do que o autor denominou «un tropezo con Manuel Fraga». «Hoxe os que teñen auténtico poder protéxense tras un muro de pástico. É moi complicado enfrontarse a eles.»

 

Onte 1167: Despois de Culturgal

Culturgal_2015

Tras tres xornadas moi intensas no Culturgal, tempo é de coller apenas uns minutos de acougo sequera para expresar a nosa gratitude pola impresionante resposta dos públicos, dos feirantes e dos artistas participantes nesta feira, que xa é por vontade teimosa de todos eles un dos referentes anuais para a cultura galega. Recoñecemento para Xosé Aldea, o director de Culturgal, e para Cecilia Carballido e Arancha Estévez, responsables de produción e comunicación, capaces de facer funcionar a maquinaria moi complexa da feira coa precisión e harmonía da que fixo gala na noite do sábado a gran banda da Bandeira. Gratitude para Paula Cabaleiro e Antón Sobral, comisarios da exposición de libros de artista, capaces de coordinar o traballo creativo de 50 artistas durante moitos meses e ofrecer unha fermosa montaxe cos medios dos que dispoñían. Gratitude para cada unha das profesionais e dos técnicos que rexeron os espazos, foros e responsabilidades administrativas, de comunicación, limpeza e seguridade. Gratitude para os universitarios voluntarios pola súa xenerosa dispoñibilidade. Grazas ao persoal do restaurante e cafetaría que nos mimaron a todos cun café excelente, un dos éxitos da feira. Beizón para cada un dos esforzados feirantes que padeceron no seus espazos a dolorosa síndrome de máis de trinta horas de moqueta. Beizóns para artistas, autores e profesionais que participaron nas máis de 150 actividades. Culturgal 2014 concibiuse, arranxouse e desenvolveuse con espírito colaborativo, utilizando os sintagmas de ledicia, entusiasmo, rigor, orgullo dos que se comprometen na construción dun proxecto colectivo.

equipo_culturgal_2014Houbo para min moitos momentos inesquecibles nestas tres xornadas. O éxito rotundo da programación do Espazo Bébés. Os cheos tremendos do espazo Infantil cunha gran programación musical. O desfile do coro tradicional Cantares do Brión polo corredor da feira. As interesantísimas conversas que César Lorenzo e Susana Pedreira mantiveron con Xurxo Souto, Fran Alonso, Manuel Núñez Singala, Francisco Castro, Antón Dobao, María Reimóndez, Xabier Quiroga, Suso de Toro, Alberto Ramos e Santiago Lopo. A presentación que fixo Matilde Felpeto do seu libro sobre a cociña do polbo no Espazo Foro. A entrega do premio do público ao Diario Cultural, coa actuación previa de Trópico de Grelos e, despois, coas palabras de Ana Romaní e a súa lembranza emocionante a Begoña Caamaño. Os concertos memorables de Caxade e María Fumaça. As presentacións da revista Criaturas e da Revista Galega de Educación. O éxito do vermú cultural onde comprobamos o rico que está Nordés, o vermú galego. O saboroso dos ovos doces de Pepe Solla que compartimos na presentación do libros dos Nove. O agasallo que supuxo a exposición «Do papel ao xesto», pola que recibimos tantos parabéns. A descuberta dos chocolates de Fina Rei, a festa das cervexas artesanais… Ou tantas conversas e reencontros con amigos e amigas cos que falamos na rede.

culturgal_2014_premio_publico_diario_cultural_rgTras sete edicións, Culturgal consolidouse, chantou os seus alicerces como espazo colaborativo dos diversos sectores das industrias culturais, dos poderes públicos e dos seus públicos. Culturgal consolidouse como espazo de encontro e afectos, onde compartir orgullo e enxergar esperanza. Culturgal consolidouse como unha nova tradición que reúne ás xentes das artes, das letras e das novas tecnoloxías en Pontevedra na primeira semana de decembro. E así seguiremos o vindeiro ano, conscientes de que en cada edición debemos reinventar o modelo de feira, sendo capaces de sorprender e aumentar o perímetro transversal desta acción colaborativa. Mañán comezaremos a traballar no vindeiro Culturgal, o que celebraremos en Pontevedra o 4,5 e 6 de decembro de 2015. Grazas, moitas, a todas as persoas que constrúen a fantasía de Culturgal!

Aquí galería de fotos de Culturgal 2014 en Facebook.

Aquí seguimento do hastag #Culturgal2014.

Onte 1166: «Conduce rápido»

Isabel_Soto_Diego_Ameixeiras_04-12-2014

Como xa vén sendo tradición a comezos de decembro, presentamos onte en Couceiro outra de Ameixeiras, que o autor ourensán títulou Conduce rápido. Foi a tradutora e crítica Isabel Soto quen presentou a novela e realizou un completísimo percorrido pola obra de Diego Ameixeiras. Comezou Soto encadrando Conduce rápido «dentro dun camiño da obra dun autor que renova o xénero negro, que posúe unha voz singular dentro da literatura galega, moi representativa dunha xeración, caracterizada pola fuxida de calquera tipo de sublimación sexa da realidade, da paisaxe, da cultura, da linguaxe, probablemente por que na realidade que nos arrodea non vemos nada que sublimar», Para Isabel Soto esa fuxida da sublimación é «o trazo principal de toda a obra de Diego Ameixeiras, unha literatura moi urbana, moi necesaria, que cobre as expectativas dos lectores. Literatura radical, moi moderna, que fai aparecer aos invisibles, as situacións de precariedade recoñecibles ou cotiáns. O seu é un realismo real, tal como vanas cousas.»

Percorreu Isabel Soto a obra de Ameixeiras, dende as dúas novelas primeiras, protagonizadas polo detective Horacio Dopico, «nas que seguía as convencións do xénero, para dterse en Tres segundos de memoria, «retrato xeracional da mocidade urbana galega, que xa daquela en 2006 vivía na precariedade, que contínúa, unha violencia que nos doe. «A partir de aí hai un camiño de depuración na  obra de Ameixeiras. Unha literatura moi directa, cunha tensión que via incrementándose. Vidas cruzadas, frustracións nas relacións sentimentais, presente en novelas como Dime algo sucio e Historias de Oregón.» «Tras Asasinato no consello nacional, o seu éxito de vendas, volve polo camiño da depuración, nas tres últimas obras, Todo OK, Matarte lentamente e Conduce rápido nas que afonda na precariedade, condensación narrativa, fragmentarismo, lonxe de calquera sublimación. A presenza de luzadas líricas nas descricións, a introdución de matices do mundo urbano, a importancia da participación do lector no texto, as oracións breves, linguaxe coloquial, desenlaces abertos, ausencia de xuízos de valor sobre seres vencidos pintados cunha aura lírica que arrinca no pasado, son características de todas estas tres novelas.» Para Isabel Soto «en Conduce rápido prodúcese unha depuración deste modelo até o absoluto. A acción desenvólvese en cinco días, de luns a venres, rápido. Máis ca outras, está achegada a un guión. Novela coral, personaxes marxinais que manteñen unha épica que unha vez rota leva a unha violencia explícita, moi rotunda.» «Novela onde Composteña é protaognista, as súas calellas, os peregrinos, os turistas, os ionquis, barras americanas, personaxes que buscan un golpe de fortuna que os saque de probes. Aquí tampouco hai nada de sublimación.» Rematou Isabel Soto insistindo en «Diego Ameixeira conseguiu constituír un estilo que o singulariza. Un retrato da negrura dunha realidade cada vez máis negra.»

Na súa intervención Diego Ameixeiras lembrou que facía dez anos que publicara a súa primeira novela, Baixo mínimos, o que o convidaba a reflexionar sobre cales foron os seus camiños como escritor, Lembrou o seu primeiro grande recoñecemento, Tres segundos de memoria, polo que obtivo o Premio Xerais. Considerou que Dime algo sucio supuxo un cambio no seu xeito de entender a escritura, «aí recollo a herdanza dos grandes mestres do xénero negro, que non é outra cousa que a crónica social do tempo que se vive». «Con Asasinato no consello nacional ensaiei a novela clásica de enigma. Despois de Historias de Oregón, aparecen tres novelas, Todo OK, Matarte lentamente e Conduce rápido que teñen moito en común, tanto no tipo de personaxes como no xeito de narrar.» «Foron dez anos de certo autocoñecemento persoal. O oficio de escribir require a experiencia de estar só, de enfrontarse á soidade, aínda que non nego que o resultado final arrastra unha serie de penurias. Escribir é como escribir, como darlle forma a algo que tes pensado previamente. Creo que fun atopando un xeito de facelo no que agora me sinto cómodo. Teño a sensación que agora as novelas se parecen cada vez máis a min mesmo. Aposto polo estilo fotográfico, dicir o máximo co mínimo, a través do silencio e das cousas implícitas.»

Detívose despois Ameixeiras en falar de Conduce rápido, «obra que pertence ao subxénero de novela de delincuentes, a novela criminal que adopta o punto de vista do delicuente, neste caso de clase baixa, que son os que a min máis me gustan.» Confesou que «pensaba estar escribido unha historia de amor protagonizada por Erika e Ventura, que representaban dous mundos da delincuencia que se encontraban, ela a da pequena, el o doutra máis organizada. Na novela hai un certo costumismo, un aprezo por este tipo de personaxes que teñen un pé no outro lado.» Rematou Diego afirmando que «a novela está contada con suficiente carga narrativa para que sexa interesante para o lector, así o espero.»

Onte 1153: Construír Culturgal

Culturgal_21-11-2014

Presentamos onte diante dos medios o programa de Culturgal 2014. 70 expositores, 150 actividades literarias, musicais, teatrais, artísticas e formativas destinadas a públicos diversos artellan o eixo do programa de tres xornadas moi intensas nas instalacións do Pazo da Cultura, Auditorio e recinto feiral de Pontevedra. Un programa concibido coa intención de ampliar o perímetro de Culturgal dende a corresponsabilidade dos diversos sectores das nosas industrias culturais e do patrocinio das administracións públicas e entidades privadas.

Entre as novidades do programa dunha feira, sempre con vontade de sorprender e innovar, saliento as dúas grandes exposicións de artes plásticas e visuais (Do papel ao xesto e XX anos de Bravú), o deseño dunha programación específica para bebés e dun espazo para lactancia, a introdución de actividades de gastrocultura, a potenciación da programación cinematográfica, as ceas temáticas no recinto feiral, o vermú cultural do domingo (ao que convidamos a 26 asociacións profesionais dos diversos eidos da cultura do país), emisión de programas do Diario Cultural da Radio Galega (premio do público) e Discópolis de Radio 3 en directo, o concerto de Caxade, a presentación dos novos discos de Magín Blanco, Guadi Galego, María Fumaça, Cantares do Brión, Maghua, o concerto da banda dos cueiros, a presentación da App Contacontos, o foro de Crowdfunding e Coworking, os encontros de editores con bibliotecarios e profesorado, ou as conversas literarias con Helena Miguélez, María Reimóndez, Suso de Toro, Xurxo Souto, Alberto Ramos, Fran Alonso, entre outros autores e autoras.

Un programa que iremos debullando con maior detalle nos vindeiros días, concibido para públicos e audiencias específicas, mais tamén moi vencellado ás novidades que os expositores ofrecerán nos seus stands. Culturgal como un espazo de todos e todas, interxeracional e transversal, horas de ledicia e entusiasmo para compartir sintagmas de simpatía e afecto para a nosa lingua e para as nosas artes. Propoñemos construír Culturgal para reforzar o papel e a independencia das industrias culturais propias. Un Culturgal alicerzado sobre a forza dos seus públicos e sectores profesionais. Convido a compartir o programa e solicito axuda para difundir na rede esta convocatoria. Culturgal no pazo da Cultura de Pontevedra do 5 ao 7 de decembro.

Vigo alemán

No artigo da semana en Faro de Vigo lembro a pegada que a colonia alemá deixou en Vigo na primeira metade do século XX, ao fío da publicación recente de catro libros.

46182_502736929744688_1810682281_n

Catro obras recentes salientan o carácter de Vigo como cidade internacional durante a primeira metade do século XX, con especial importancia durante a Segunda Guerra Mundial. Así o testemuñan dúas das últimas publicacións do Instituto de Estudos Vigueses, “Vigo y su colonia alemana durante la Segunda Guerra Mundial”, o primeiro dos volumes da monumental triloxía na que traballa o historiador Antonio Giráldez Lomba sobre Vigo e a Segunda Guerra Mundial, e “Vía Vigo. El Cable Inglés. El Cable Alemán” de José Ramón Cabanelas, nas que se pon en evidencia a importancia da colonia alemá en Vigo e o seu papel na industrialización da cidade e no desenvolvemento do comercio marítimo e comunicación transoceánica.

Como así tamén recollen esta dimensión cosmopolita dúas obras literarias en lingua galega de lectura engaiolante, a de Carlos G. Reigosa, “A vinganza do defunto” (Xerais 2014), e a de Fran P. Lorenzo, “Cabalos e lobos”, premio Blanco Amor de novela longa 2014, outorgado a pasada semana no concello de Redondela. Outras grandes novelas de Vigo que dende perspectivas ficcionais moi diferentes recuperan farrapos de memoria dun tempo no que nas rúas e cafés de Vigo competían os servizos secretos británicos e os da Xestapo. Unha cidade na que desfilaban as tropas da Lexión Cóndor, a forza de intervención alemá que viñera en auxilio do bando franquista, da que formaban parte os pilotos da Lufwaffe que bombardearon Gernika, e se homenaxeaba ao General Aranda. Aquel Vigo, como relata Fran P. Lorenzo na súa novela, onde a orquestra filharmónica de Berlín tocaba a terceira de Bethoven no teatro García Barbón, pouco antes do seu derradeiro concerto en Viena, para unha colonia alemá numerosa e aínda poderosa. Unha cidade onde se dirimía episodios decisivos da guerra económica do volframio e da batalla submarina atlántica.

Dende 1873 e durante setenta anos, como relata no seu libro José Ramón Cabanelas, Vigo convertiuse en referente das telecomunicacións internacionais, grazas ao establecemento da compañía do Cable Inglés primeiro e, máis tarde, a partir de 1896, do Cable Alemán, que compartían oficinas no edificio da casa Bárcena de Policarpo Sanz e a estación do cable de Roade en Alcabre. Dúas cableiras que puxeron a Vigo no mapa internacional como unha das tres bases europeas atlánticas e, tamén, como espazo de loita dos espionaxes dos seus países nos períodos das guerras mundiais e no de entreguerras. Unha presenza que deixou fortes pegadas na identidade viguesa, dende os edificios racionalistas de Francisco Castro Represas, na liña das vangardas europeas da arquitectura moderna da década de 1930, até a chegada dos deportes como o fútbol e o tenis, traídos polos telegrafistas, que nalgúns casos arraizaron na cidade.

Pegadas de familias de industriais e comerciantes alemáns radicados en Vigo, como os Künne, Vorkauf, Böhme (que colaborou co farmacéutico Rubira no instituto bioquímico Miguel Servet), Kruckenberg, Meyer, Emil von Jess, Steinbrüggen, entre outras, reconstruídas con detalle por Antonio Giráldez no seu libro, como a do Colexio Alemán instalado no edificio que o Cable Alemán construíu en Pi e Margall como residencia para os seus empregados solteiros. Unha institución educativa na que se formaron milleiros de vigueses durante medio século e na que chegou a impartirse toda a docencia en alemán e onde se utilizaba o sistema Fröebel no seu famoso Kindergarten.

Como confesou o xornalista Celso Collazo a Carlos Reigosa, “Vigo era nos anos corenta a única cidade do norte de España na que había luz e os pintores como Laxeiro ou Maside podían vender algún cadro”, unha afirmación coa que expresaba as posibilidades para uns poucos de facer aquí fortuna en anos tan difíciles da fame. O que abondaría na convicción do historiador Antonio Giráldez da importancia do papel militar de Vigo na Segunda Guerra Mundial. Testemuñan o protagonismo daquela cidade de máis de cen mil habitantes, tras a integración do concello de Lavadores, o feito da existencia de grupos do servizo secreto británico, capaces de perturbar a alza o prezo do volframio, que precisaban os alemáns para endurecer o seu armamento, como o papel xogado polo porto, primeiro nas perigosas operacións de rescate e salvamento de xudeus e, despois, de fuxida de nazis, cando a deriva da guerra xa agoiraba a derrota de Hitler, acontecementos destacados na citada novela de Reigosa e presentes tamén noutra magnífica de Luís García Mañá, “As plumas do moucho” (Ir Indo, 1999).

En cidade tan desmemoriada coma a nosa, cando se inauguran no porto de transatlánticos uns xardíns nos seis silos da antiga base de cableiros, ben é salientar o contido de todos estes libros que recuperan aquel Vigo alemán cosmopolita e abeizoar a todos os seus autores.

Onte 1146: «Dende o conflito»

Reimondez_Solar_14-11-2014

Moi interesante resultou a conversa da xornalista María Solar e a escritora María Reimóndez sobre Dende o conflito, a novela gañador ado Premio Xerais de Novela 2014. Organizado no marco do programa «Venres nas librarías», o acto tivo lugar na libraría Trama de Lugo, unha das mellores librarías culturais do noso país, tanto pola amplitude e organización do seu fondo coma pola coidadosa escolla das súas novidades.

XG00214901Antes de iniciar a conversa, María Solar confesou que esta novela a reconciliara co Xerais. «Dende o conflito é un libro fácil de ler, ben construído. A autora foi escollendo crónicas, cartas, artigos, citas e outros materiais narrativos para construír algo difícil de contar, fosen os conflitos do xenocidio de Ruanda, da guerra de Iraq, da fame de Etiopía, o terremoto de Haití, ou os interiores da protagonista, os de parella, de amizades que se rompen, de familia, laborais e, en xeral, do que sofre unha muller independente.» Definiu Solar Dende conflito como «libro realista», no que hai momentos nos que «me tirou da fibra, xa que son consciente que os xornalistas queremos contar  o mundo e axudar a cambialo. Saínza, a protagonista, é unha xornalista vocacional, que non se queda nos hoteis, que vai á raíz do conflito. O libro levoume ao máis fondo da profesión, ao do chegar ao máis fondo dos conflitos. Sei que o mundo non está pensado para xente que quere mudar o mundo. María traballa para facelo e Saínza Combarro representa esa mesma pulsión.»

Comezou a conversa sobre os mundos paralelos da autora coa súa protagonista. «As miñas viaxes consisten en escoitar, é o meu principal traballo. Os espazos e as situacións da novela son para min próximos, algúns coñézoos en profundidade, como Haití e Etiopía e  outros os visitei nalgunha ocasión, como Ruanda.» Confesou Reimóndez que «non me gusta narrar cousas que descoñezo, dáme reparo facelo». Tras a lectura dun fragmento no que se narra o medo paralizante que sufriu Saínza en Londres, a conversa devalou sobre a xestión da ira nos regresos e a función do xornalismo de guerra. «Vivimos un modelo de xornalismo de guerra baseado en homes occidentais que contan unha guerra da que xeralmente descoñecen todo, silenciando as persoas, o foco e a súa voz. Así non hai posibilidade de que as persoas digan nada, carecendo de posibilidades de autorrepresentarse. Neste modelo hai unha mediación oculta da que non se fala, como a que realizan os tradutores.»

A conversa xirou despois sobre a pertenza da novela ao «Ciclos dos elementos», o proxecto narrativo de Reimóndez do que forma parte, xunto á xa publicada En vías de extinción e A música dos seres vivos, que será publicada na vindeira primavera. Reimóndez desvelou que «Dende o conflito está motivada por un personaxe que aparece En vías de extinción, do que doutra subtrama saíra outro que protagoniza A música dos seres vivos. Todas as tres, xunto con outras en proceso de escritura, forman parte do «Ciclo dos elementos», onde cada novela é de lectura independente, mais que ao final cando se poidan ler todas se comprenderán as relacións entre os seus personaxes.»

Na fase final da conversa, Solar e Reimóndez falaron do enfoque feminista de toda a obra da escritora lucense. «O feminismo é a óptica dende a que escribo, sexa unha novela, un ensaio, un poema ou un artigo dun xornal.» «Saínza Combarro, a protagonista da novela, busca ser libre, dentro do que hoxe é posible, busca ser coherente, ser independente sen ser distante.» «Na novela pretendín recuperar figuras complexas como a de Sofía Casanova e outras como Marie Colvin, que me axudou moito na construción do texto, xa que a súa maneira de narrar as crónicas de guerra fascinoume. Os textos de Colvin axudáronme a construír o personaxe no eido do íntimo.»

Rematou o acto referíndose María Reimóndez ao «especial afecto» que para ela supuxera obter o premio Xerais e «formar parte dunha traxectoria que forma parte das nosas vidas.»

Onte 1143: «A vinganza do defunto»

xam_reigosa_bragado_11-11-14

Acompañamos onte a Carlos Reigosa na presentación en Compostela d’ A vinganza do defunto, a quinta das novelas da serie protagonizada polo detective Nivardo Castro e o xornalista Carlos Conde. Foi Xesús Alonso Montero, presidente da Academia Galega, quen se ocupou de glosar unha obra que relacionou con Crime en Compostela, a primeira novela da serie que obtivera xustamente hai trinta anos, un 11 de novembro, o premio Xerais de Novela na súa primeira edición.

XG00231401Comezou don Xesús dicindo que «Reigosa é o creador do xénero policial en galego, sendo un escritor moi para lectores galegos, engaiolado pola cidade de Compostela, á que non renuncia a explicar». Salientou despois a importancia de Vigo nesta historia, «onde teñen moita presenza os nazis e os xudeus que pretendían fuxir dende o porto cara América durante os anos da segunda guerra mundial e da febre do volframio». Citou a presenza na novela de Celso Collazo Lema, figura galeguista a que coñeceu en 1951. e a de Francisco Vázquez, «que achegan o contexto sobre o que se desenvolve a investigación de Nivardo e Conde encargada por Eliseo Sandamil Bentraces cando se produciu a súa morte». Rematou abeizoando a erudición do autor, «que está sempre ao servizo do espiñazo do do relato», e felicitándose de que «as Letras Galegas conten cun escritor como Reigosa, «que ten pericia para dominar os rexistros da novela de xénero, mais é capaz de densificar o pensamento e a reflexión e manter unha inequívoca vontade de estilo.»

Comezou a súa intervención Reigosa expresando a súa gratitude a Xesús Alonso Montero, «unha figura que significa moito para min na cultura galega». Confesou que intentou facer unha novela «que demostrase que durante a segunda guerra mundial España non foi un país neutral». «A novela xurdiu das miñas conversas con Celso Collazo sobre o Vigo dos anos corenta. Alí había grupos organizados de espionaxe británico que perturbaban o prezo do volframio, que servía para endurecer os carros de combate e obuses alemáns.» «Collazo contoume que durante aqueles anos Vigo era a única cidade do norte de España na que había luz, na que os pintores galegos vendían cadros, onde afloraban auténticas fortunas.» «Esta é a miña novela de Vigo. Alí atopei todo o que precisaba para facer a novela que quería, dende a historia dao volframio e das minas do Fontao, onde traballaban persos políticos e onde houbo un intento de atento da guerrila, até a existencia dunha rede de espionaxe británica.» Referiuse despois reigosa a importancia das voces de persoas maiores de noventa anos, doentes de Alzheimer, onde considera atopou «a clave da descomposición da memoria». «Nesas voces explorei as posibilidades da demencia como clave da revelación.»

fotonoticia_20141111150722_644

Reflexionou Reigosa sobre o feito de que para el «a ficción non é a condición límite dunha novela». «Con esa intención utilicei o contexto achegado por personaxes reais como Paco Vázquez e Celso Collazo. Foi un xogo literario consistente en introducilos como fontes de información.» Como tamén comentou que deseñou un personaxe para homenaxear a Manuel Vázquez Montalbán e Andrea Camilleri, «mestres do xénero policial». Para rematar, Reigosa confesou que «á serie de Nivardo e Conde fáltanlle aínda tres novelas. En cada unha das entregas cumpren anos. Fronte ao modelo tradicional da novela negra na que os persoanxes son sempre iguais, eu quero que as miñas novelas desta serie sexan un biografía dos seus dous protagonistas.» Revelou que «na derradeira novela da serie Nivardo Castro deberá investigar o misterio da desaparición dunha rapaza de Gontán, a miña aldea, que se produciu no ano 40.»

 

Onte 1137: Outra Ameixeiras

XG00187801Diego Ameixeiras encabeza a renovación do xénero negro en galego. Tras oito novelas nunha década, tras diversos premios e, sobre todo, despois de ser capaz de crear unha sociedade de adictos, Ameixeiras conseguiu modernizar de forma radical o noso xénero criminal. A brevidade das historias e da escrita, a economía expresiva e a precisión dunha prosa esencial, a dosificación da información, o artellamento de tramas cruzadas, a recreación de espazos urbanos (ourensáns unha veces, composteláns outras) son algúns dos elementos utilizados polo narrador ourensán para retratar coa precisión dun ciruxián a precariedade do noso tempo. Este novembro recunca con Condude rápido, novela na que afonda nas posibilidades do seu modelo da man de dous irmáns que agardan por un golpe de fortuna que os saque da merda de vida que arrastran por Compostela. Outra entrega cen por cen Ameixeiras que aventuro entusiasmará aos seus seareiros e seareiras e deslumbrará a aqueloutros que visiten por vez primeira este universo.