Narrativa – Páxina 21

Onte 1471: «Ostrácia» de Teresa Moure

14 de Outubro de 2015/en Autores, Feminismo, Narrativa, Novidades, Onte, Política/por bretemas

Foi unha honra acompañar onte a Teresa Moure no lanzamento da súa Ostrácia na libraría Andel de Vigo. Ostrácia é unha novela na que Moure, despois de dez anos da publicación de Herba moura, condensa moitas das súas preocupacións de expresión libre, rebelde, feminista e militante. Ao fío do relato da relación de Inessa Armand e Lenine, ofrécese unha reflexión sobre as relacións entre amor e política, para as que a autora reclama entrega total, absoluta, case sen condicións, xa que só así poden transformar a realidade. Tras a peripecia biográfica de Inessa Armand, militante bolxevique, nai de seis fillos, xornalista, promotora de círculos feministas, auténtica muller árbore de folla perenne que sofre o desterro, o exilio e a soidade agóchase a presenza da araña e o lobo ártico; dous animais que expresan a sumisión e a liberdade, o conflito nunca resolto entre Lenine e Armand, entre a erótica e a política.

Ostrácia paga moito a pena como novela histórica, que reconstrúe con rigor documental e alento narrativo o complexo proceso de debate político interno e intervención social que levou ao partido bolxevique ao poder en outubro de 1917. Ostrácia merece tamén o interese do lectorado como coidadísimo farrapo literario no que a voz da narradora se vai ganduxando con textualidades diversas (cartas, entrevistas, poemas, ensaios politicos), facilitando así unha lectura alternativa á diacrónica, ao xeito de rayuela cortazariana. Mais e sobre todo, Ostrácia é unha obra moi valiosa pola súa indagación sobre as marxes, os límites e os territorios da exclusión voluntaria. Ostrácia é unha reivindicación da natureza salvaxe da auténtica política, mais tamén dunha nova amoroloxía, novo concepto acuñado pola nosa autora. Ostrácia e, pois, un territorio fértil para a liberdade e a disidencia. Recomendo moi vivamente estoutra gran novela de Teresa Moure.

Onte 1466: «De remate», sorprendente booktrailer

9 de Outubro de 2015/en Book_trailer, Narrativa, Novidades, Onte, Premios, Promoción do libro, Vídeos, Xerais/por bretemas

Publicamos onte o booktrailer do lanzamento da novela De remate de Héctor Cajaraville, gañadora do Premio Xerais 2015. Preparado por César Galdo este sorprendente documental de máis de nove minutos de duración sintetiza a historia do escritor e xornalista Bieito Sanmarful, protagonista da novela, na voz de catro persoas que o coñeceron e amaron. Un guión excelente, unha realización moi coidada e unha interpretación memorable e emocionante de actores e actrices amadoras, veciñas do realizador en San Sadurniño, caracterizan unha das pezas audiovisuais máis audaces e conseguidas que temos coñecidas. César Galdo e o seu equipo de Entremedias Comunicación demostran as enormes posibilidades da colaboración do sector audiovisual coa promoción do libro e a lectura en galego, ademais do aproveitamento como recurso didáctico deste tipo de pezas. A nosa maior gratitude e recoñecmento para eles. Animo a compartilo.

Onte 1465: Con Leiceaga en Couceiro

8 de Outubro de 2015/en Autores, Narrativa, Onte, Xerais/por bretemas

A profesora Dolores Vilavedra conversou onte en Couceiro con Xoaquín Fernández Leiceaga sobre Agosto de memoria e morte. Unha conversa moi atractiva que convidou ao numerosísimo público a ler unha novela que Vilavedra recomendou moi vivamente. Leiceaga confesou que a escribira hai tres anos «nun momento de transición, nun tempo morto» coa intención de «poñer en papel unha historia que tiña na cabeza dende hai tempo». Non descartou, se dispón de tempo, escribir unha segunda entrega co mesmo investigador. Situou a novela no tempo xusto anterior á Transición, «un periodo que nos achegou outra vez a Europa, despois de que a Guerra Civil nos afastara dela». Leiceaga desvelou, tamén, a súa preferencia polo xénero policial e por obras como Agosto de Rubem Fonseca, «que coa miña obra ten unha orixe histórica moi concreta». «O xénero policial é altamente condificado o que proporciona ao autor seguridade e máis liberdade para abordar outros temas».

Onte 1462: «Namoreime en Ons»

5 de Outubro de 2015/en Autores, Cultura, Etnografía, Narrativa, Novidades, Onte/por bretemas

Lin con curiosidade Namoreine en Ons (Edicións do Cumio, 2015), o libro máis recente de Staffan Mörling, o antropólogo sueco, grande especialista na dorna e na súa cultura. Novela autobiográfica ou autobiografía novelada, narra a súa chegada a illa de Ons na década de 1960 cunha bolsa para estudar as embarcacións tradicionais galegas. Xaora, a cerna do relato é a súa romántica historia de amor con Xoana, unha fermosa rapaza da illa, coa que casou e coa que vive en Bueu dende entón. A pesar dunha certa inxenuidade na utilización do punto de vista, o relato é interesante como retrato etnográfico da comunidade humana da illa de Ons hai cincuenta anos, dende a descrición das embarcacións (dorna, galeón e lancha xeiteira) e artes de pesca que entón utilizaban os mariñeiros, pasando pola da propia arquitectura até a recuperación das crenzas e lendas da cultura popular, hoxe desaparecidas, recuperadas pola memoria de Mörling. Unha entrañabke testemuña etnográfica deste galego de orixe sueca.

Onte 1460: «Interferencias», o regreso de Manuel Seixas

3 de Outubro de 2015/en Autores, Música, Narrativa, Novidades, Onte, Presentacións, Xerais/por bretemas

Presentamos onte na libraría Couceiro de Compostela Interferencias, a novela coa que regresa Manuel Seixas. Un acto emocionante co que Seixas iniciaba a serie de presentacións desta importante novela sobre as dores da alma e sobre o optimismo na escuridade, que continuará no serán de hoxe no auditorio da illa de Arousa, a vindeira semana na libraría Cartabón de Vigo dentro do ciclo «Venres nas librarías» e xa máis tarde en Vilagarcía de Arousa.

María Pérez Vázquez na súa intervención deu tres razóns para aconsellar a lectura de Interferencias. A primeira por estar estar moi ben escrita, «tanto polo xeito de puntuar os textos como pola escolla léxica que converte á lectora en cómplice do autor; tanto polo seu uso da linguaxe, como pola súa naturalidade para mudar de rexistros, sendo capaz unhas veces de que as palabras cuspan e outras que te acariñen, conformando un oasis de poesia». «Seixas é capaz de ofrecer textos con vida propia, que non forman parte da trama, mais sempre con pretensión literaria». A segunda razón polos personaxes, María e Xosé, «deseñados coa intención de transmitir dor, mais que tamén posúen unhas personalidades cheas de interese e matices». E a terceira por que esta novela «é capaz de inserirnos no universo de Manuel Seixas, o da música, representada por María, e o do ensino, por Xosé». «A novela ábrenos a porta da súa aula, da súa paixón por ensinar con honestidade. Mais tamén as súas cancións e intérpretes preferidos que conforman a banda sonora de Interferencias.»

Manuel Seixas agradeceu na súa intervención a todas as persoas que o acompañaron e axudaron a saír do inferno do sufrimento psicolóxico dos últimos anos. Agradeceu as catro lectoras que o animaron a presentar o orixinal á editorial dunha obra que «é un testemuño psicolóxico e psiquiátrico, mais que tamén pretende ser unha peza artística, expresión de sentimentos para compartir e conmover». Referiuse despois a importancia para el da música, «sen ela non concibo a vida», e do ensino como sentido crítico, «a gran oportunidade para salvar esta noxenta sociedade».

Seixas cualificou Interferencias de triste, «ainda que posúa esa grande esperanza que ten ela». Considerou que os personaxes de María e Xosé forman unha sagrada familia e que o título ten que ver coas causalidades e casualidades que marcan as vidas». «Citando a Lou Reed, Interferencias é tan verdade na arte como na vida de seres que camiñan entre a perda e a maxia; temos que ser conscientes de que a vida ten tanta maxia como perdas. Interferencias é unha tentativa de seguir camiñando.» Rematou Seixas achegando tamén tres razóns para ler Interferencias: «É unha novela que demostra que é posible escribir na noite psicolóxica. É unha historia laica de María e Xosé, dous personaxes que poderiamos ser calquera de nós. E, ademais, é unha novela curta. Agardo que poida ser un libro que mude a vida dos lectores como a min me sucedeu co de Albert Camus O estranxeiro.»

Onte 1459: «Por que as sombras non teñen ollos», presentación en Ourense

2 de Outubro de 2015/en Autores, Historia, Narrativa, Onte, Portugal, Presentacións, Xerais/por bretemas

O salón noble do Liceo de Ourense encheuse onte na primeira presentación de Porque as sombras non teñen ollos, a quinta novela de Luís García Mañá. A pequena exposición de obxectos relacionados coa historia da novela, dende paracaídas, radios, emisora morse até obxectos persoais, recortes de prensa de época, moito chamaron a atención aos participantes. José Antonio Alonso Miranda, xeneral do Exército na reserva, na súa intervención contextualizou a novela en dous episodios históricos, o sinistro dun avion Hudson da RAF na Serra de Pena, territorio galego barrosá o 22 de febreiro de 1944 e a operación Overlord que arrincaría o 6 de xuño de 1944.

Nas súas palabras, Luís García Mañá confesou que foron tres os piares sobre os que construiu a novela: un real, outro antropolóxico e etnográfico e outro baseado na súa cultura sentimental. «O primeiro fai referencia a que a novela naceu dun feito real, histórico, a do sinistro dun avión da RAF na Serra de Pena á altura do marco 125 da fronteira luso galaica. A novela é unha historia de espías. Pretendín salientar que Galicia foi importantísima durante a Segunda Guerra Mundial, fose polas minas de volframio que se utilizaba para endurecer o armamento, fose pola colocación de torres de comunicación alemás. Eu quixen facer unha historia de espías na raia seca, o territorio onde se instala a novela.»

Debullou despois García Mañá o piar antropolóxico de Por que as sombras non teñen ollos. «Na novela son moi importantes os contos de inverno. Son fillo dunha muller de Calvos de Randín e dun home de Taramundi. Na miña casa había sempre un bo conteiro na familia que andaba dacabalo entre o real e o imaxinario. Esa é a razón pola que falo do contrabando de supervivencia, nun tempo onde todo se aproveitaba, como fixeron os habitantes da zona coa tea dos paracaídas do avión que utilizaron para facer camisas, xa que era moito máis fina que as súas teas rudas de liño. Falo dos contrabandistas e dos seus agochos, onde desaparecían as súas mercadorías. Mais falo tamén das casas pobres da fronteira, onde non había sequera un lugar onde aliviarse, da falta da luz electríca, endémica durante os anos da Segunda Guerra Mundial. A novela naceu dos contos da miña nai que tiñan sempre un fondo real.

O piar sentimental está no título, «que mo deu o meu neto cando me preguntou por que as sombras non teñen ollos. Na novela as sombras dos contrabandistas e dos espías non teñen ollos, xa que se non serían recoñecibles.» Rematou Garcia Mañá reflexionando sobre as intencións da súa novela. «Tagore dixo que “nós non somos o que cremos que somos”. Aspiro a que esta novela dalgunha maneira sirva para abrir os ollos do que foi a vida naqueles pobos arraianos durante a década de 1940. Aspiro a salientar a importancia das súas mulleres que producían o cemento que substentaba as súas familias». Luís pechou as súas palabras lembrando unha cita de carácter educativo que viña ao caso: »Sabemos que os nenos esquecen o que escoitam, lembran o que ven e aprenden o que fan».

Onte 1458: Sete traducións ao inglés

1 de Outubro de 2015/en Autores, Efemérides, Narrativa, Novidades, Onte, Traducións, Xerais/por bretemas

No Día Internacioal da Tradución recibimos un agasallo inesperado, unha caixa de libros de Small Sations con exemplares das súas sete traducións máis recentes de literatura galega: One Million Cows de Manuel Rivas, Vicious de Xurxo Borrazás, Soundcheck de Miguel Anxo Murado, Polaroid de Suso de Toro, Winter letters de Agustín Fernández Paz, I love you Leo A. de Rosa Aneiros e Dragal II. The Dragon’s Metamorphosis de Elena Gallego. Unha saída histórica en inglés para a nosa literatura contemporánea, á que non son alleos nin os esforzos do editor e tradutor Jonathan Dunne que abriu dúas coleccións específicas, Galician Wave e Fiction, como as importantes axudas achegadas pola Consellaría de Cultura para estas traducións. Esta oferta de Small Stations constitúe unha gran oportunidade para a visibilización da nosa narrativa actual tanto nos mercados internacionais de editores como no dificilísimo mercado interior do Reino Unido. Unha excelente noticia que celebramos no Día da Tradución.

Onte 1453: «Muros de aire» de An Alfaya no Café Badía

26 de Setembro de 2015/en Autores, Narrativa, Novidades, Onte, Presentacións, Xerais/por bretemas

Inauguramos onte a tempada literaria de presentacións en Vigo no Café Badía dos Caños. Case un cento de persoas ateigaron o tan acolledor espazo dos nosos amigos Menchu e Marcos Calveiro para participar na estrea de Muros de aire, a novela máis recente de An Alfaya. Un excelente serán literario a cuxo inicio lembramos con gratitude a figura de Manuel Rodríguez Alonso.

Comezou a súa intervención o crítico Ramón Nicolás cualificando Muros de aire como «novela suxestiva, ben construída, comprometida e solvente tecnicamente», salientando a predilección da autora «por non dar as costas a aspectos como a dor, a soidade, a perda ou a morte, como nesta tan valiosa entrega.» «Muros de aire nucléase arredor do concepto de dor, a traves do suicidio, un tema presente na historia literaria en texto senlleiros como en Madame Bovary, mais escasamente abordado na literatura galega e nunca coa fondura co que nesta novela o fai An Alfaya.»

Nicolás continuou sinalando que esta é «unha novela moi traballada, documentada, moi coidada nos aspectos construtivos, na que se combinan as descricións e paisaxes dialogais cunha analepse continua que explica os acontecementos do presente.» Detívose despois Ramón na análise da ambientación dunha obra, que «afonda na dor e no sufrimento, onde o tema do suicido ten centralidade, razón pola que non é unha novela amable», para deterse despois na análise dos personaxes. Rematou expresando que «esta é unha novela para enfrontarnos aos demos de cadaquén, poñéndonos diante dos ollos cousas que se nos agochan.»

An Alfaya comezou citando unha frase de Agustín Fernández Paz nunha twiitter entrevista recente para confesar que ela tamén «quere contar parte das súas obsesións persoais». «Eu cuestiónome constantemente as miñas dores e teimas que disfrazo nas miñas novelas e contos. Todos os temas poden ser contados a calquera lector de calquera idade.Conto apenas o que sei ofrecer.» «Muros de aire responde as dúas das miñas obsesións. A primeira, a da dualidade entre bondade e maldade, esa obsesión de facer dano, esa tendencia perversa presente nalgunhas persoas. A segunda, a da contradición entre o instinto de conservación e un certo instinto autodestrutivo, o desexo de fuxir ou escapar. Estas dúas dualidades foron as que quixen contar na novela. Mais non hai ningún interese a levar ao lector a ningún outro sitio. Só pretendín envolvelo nese mosaico, nesa rede, nesa arañeira que vai conducindo a abordar o aspecto emocional, as atmosferas emocionais da novela. Quixen que o ambiente fose pechado, os espazos herméticos, sempre de interiores.»

Onte 1430: Pechan dúas librarías

3 de Setembro de 2015/en Autores, Librarías, Narrativa, Onte, Premios/por bretemas

Soubemos onte do peche de Sintagma de El Ejido e Negra y Criminal de Barcelona, dúas librarías culturais nacidas en 2002, que funcionaron como referentes durante a última década. Dúas novas que producen inevitable conmoción e pavor en todo o sector da edición cultural. Probablemente, tamén, vítimas da crise estrutural do sector incapaz de remontar as súas vendas, sexa polos efectos da hibridación da edición sexa pola diminución do lectorado literario, sometido tamén aos efectos da banalización actual da cultura. Coñecín a Manuel García Iborra, o libreiro de Sintagma, en novembro de 2007 no xurado do premio á Mellor Libraría Cultural de CEGAL, que a andaluza recibira na edición anterior pola súas actividades de animación literaria. Iborra expresoume a súa ilusión de que Manuel Rivas visitase a súa libraría, como fixeran outros autores como Chirbes ou Ana María Matute. Tamén é decepcionante o caso de Paco Camarasa e a súa libraría especializada en novela negra, que visitaron centos de autores e cada sábado ofrecía mexillóns e viño tinto aos clientes, O feito de que «os clientes infieis asasinasen a libraría», como confesou o propio libreiro, demostra o proceso de desimplicación do que foi lectorado militante. Cada día pechan en España dúas librarías. Hoxe choramos a dúas delas.

Onte 1424: «Polaroid» de Suso de Toro en inglés

28 de Agosto de 2015/en Autores, Editores, Narrativa, Novidades, Onte, Traducións, Xerais/por bretemas

Soubemos onte da recensión publicada en Winstonsdad’s blog sobre a tradución ao inglés de Polaroid de Suso de Toro realizada por Jonathan Dunne e publicada por Small Stations. Sen dúbida que consitúe outro éxito do proxecto de Dunne a prol da visibilidade da literatura galega, outra xaneliña aberta para a literatura galega nun blog especializado en comentar obras de ficción traducidas ao inglés. O texto segue o fío da anotación de Tony sobre a publicación de One Million Cows de Manuel Rivas, identificado xa como escritor da literatura galega. Winstonsdad salienta que Polaroid foi unha obra inspirada pola cultura punk, relacionándoa coa de Raymond Carver «pola súa capacidade de utilizar poucas palabras posuidoras de moita forza». Como pareceume significativo que o comentarista reparase no feito de que este é «un libro cheo de polaroids que retratan tanto vidas aborrecidas como outras gloriosas». Parabéns a Suso de Toro que, por fin, conta coa tradución ao inglés deste libro radicalmente actual, tamén unha obra alboral para a narrativa galega do século XX.

Recomendo

Últimas anotacións