Onte 333: Viñetas desde o Atlántico

Antes da sesión de presentacións e da asinatura de Agustín na Feira do Libro, visitamos a animadísima  feira de «Viñetas desde o Atlántico». Un fervedoiro de xente, unha marabilla! Tras quince de anos, o evento coruñés de promoción da banda deseñada, dirixido por Miguelanxo Prado, a pesar dos ventos da crise, está plenamento consolidado. Funciona a fórmula de convidar a figuras internacionais e darlle, tamén, visibilidade aos talentos galegos. Como funciona a coexistencia de actividades para profesionais coas de promoción para un público interxeracional. Neste momento de tránsito entre os paradigmas impreso e electrónico, a banda deseñada, a novela gráfica e o libro ilustrado viven un apoxeo, tamén en Galicia e tamén en galego. Semella que a banda deseñada optou polo modelo de edición expandida, onde coexisten con naturalidade os soportes analóxicos e dixitais. Parabéns aos organizadores e longa vida paro cómic galego.

Magñífico o cartel de Kim.

Onte 267 Carteis para celebrar o cincuentenario

As primeiras xuntanzas dos xurados dos Premios Xerais 2012, impedíronme participar no fermoso acto organizado pola RAG nos coruñeses xardíns de san Carlos para presentar «A volta ás Letras en cincuenta días». 50 deseñadores e 50 autores crearon 50 carteis nos que se homenaxea a cada un dos escritores que protagonizaron o 17 de maio, dende a primeira edición do Día das letras Galegas en 1963. Unha iniciativa artística excepcional promovida pola RAG, que Ferrín está transformando tamén en factoría creativa, apoiada en man común polas asociacións profesionais e empresariais de deseñadores gráficos, escritores, artes gráficas, editores, libreiros e bibliotecarios. Os carteis, que foron publicados o 17 de maio nun suplemento de Faro de Vigo, están sendo enviados estes días ás librarías, bibliotecas e centros de ensino secundario. Unha marabilla!

As 50 pezas poden baixarse en pdf aquí (ollo 9,2 megas), como tamén o libro conmemorativo, Todas as Letras, editado pola RAG con motivo dos 50 anos das Letras.

Onte 219: Elmer republicano

Non imaxinaba que no día da República rendiría homenaxe a Elmer, o noso elefante preferido. Cando en 1997 publicamos en galego en Xerais o primeiro álbum de David Mckee presentabamos ao simpático elefante de cores como a expresión da diversidade e a mellor gabanza da diferenza para os lectores máis noviños. «Elmer vive na manda de elefantes pero síntese diferente porque é de retallos: é amarelo, laranxa, vermello, rosa, lila, azul, verde, negro e branco, pero, Elmer, non era da cor do elefante». Hai catro anos, recuperabamos Elmer con Negros e brancos, un libro que constitúe un alegato plenamente vixente en contra da guerra, a prol da educación para a paz e a convivencia entre persoas e mundos diferentes. Onte, tras coñecer a patética cazaría de El-Rei en Botsuana, sabemos que o elefantiño Elmer, coma mesmo Dumbo o torpón de Disney, expresa, ademais, a dignidade dos valores republicáns de igualdade, liberdade e fraternidade. Sempre Elmer!!!

Onte 205: Novela sen palabras

Un bo amigo agasalloume un libro marabilloso, La ciudad de Frans Masereel. Esta novela sen palabras do xilógrafo belga, publicada por vez primeira en 1925, realizada con gravados en madeira, constitúe un extraordinario precedente do que hoxe cualificamos como novela gráfica. O contraste entre a escuridade das escenas cotiáns dos barrios obreiros da cidade e a luminosidade daquelas da burguesía do centro constitúen as dúas caras dunha auténtica obra mestra que Thomas Mann considerou que é «desas tan ricas en ideas que nunca se cansa un de miralas». Esta edición é un acerto rotundo de Nórdica, unha das editoras máis interesantes de hoxe. Outrosí a realización do booktrailer, un modelo de presentación dun libro ilustrado. Unha obra que recomendo moi vivamente.

The Fantastic Flying Books of Mr. Morris Lessmore

The Fantastic Flying Books of Mr. Morris Lessmore from Moonbot Studios on Vimeo.

The Fantastic Flying Books of Mr. Morris Lessmore, unha historia de fantasía sobre libros e lectura,é unha das curtametraxes de animación nomeadas para esta edición dos Oscars. O eBook para Ipad é, tamén, outra marabilla.

Vía Henrique Torreiro. Grazas.

Onte 120: Isaac

Isaac foi unha das persoas marabillosas que tiven a fortuna de coñecer grazas ao meu oficio de editor. Unha beizón. Admíroo como o noso Leonardo do século XX, como o forxador da Galicia moderna, o soño de varias xeracións de galeguistas de onte e de hoxe. A acollida que nos proporcionou, durante as dúas edicións nas que celebramos os Premios Xerais no IGI de Santiago e na factoría do Castro en Sada, forma parte dos meus afectos. Dende entón, o privilexio de compartir a súa mesa ou apenas un cafeciño no IGI era o mellor agasallo que eu podía recibir. Como editor foi moi afouto e xeneroso. Arriscou a publicar libros que ningún outro editor galego asumimos. Coa colección «Documentos para a Historia Contemporánea de Galicia» abriu o proceso de recuperación da memoria republicana de Galicia; proxecto que ampliou a todo o Estado coa «Biblioteca del exilio». No entanto, por riba de calquera outra das súas facetas, este xigante ensinounos a cultura do abrazo. Os membros da Asociación Galega de Editores, da que é presidente de honra, nunca saberemos como agradecerlle a súa acollida nas instalacións do IGI en San Marcos, tras deixarnos o concello de Vigo portas a fóra. Durante mías de tres anos, as instalacións do IGI, o seu fogar, foi tamén o noso. Beizóns, Isaac. Querémoste.

A miña gratitude a Antón Pulido por enviarme este magnífico retrato de 1998.

Onte 107: Tretzevents

Esta publicación infantil en catalán naceu en 1951 co título L’infantil, promovida polo Seminario de Solsona, para mudar ao nome de Tretzevents, cando en 1973 comezou a depender das Publicacions de L’ Abadia de Montserrat. Coincidindo co seu sexaxésimo aniversario pecha debido, segundo os seus editores, á falta de apoio institucional no marco da crise económica. Tras 903 números, a desaparición da revista en catalán máis antiga (en 2008 tiraba 8.000 exemplares), que chegou a recibir a Creus de Sant Jordi, mesmo cando en Cataluña está en marcha un interesante Plan de Fomento da Lectura, amosa a fraxilidade de todas as publicacións impresas nun entorno global de tránsito entre soportes e a clara desorientación das administracións públicas (mesmo as dun goberno nacionalista como o de Artur Mas) á hora de establecer as súas políticas no eido da cultura e da educación. O Grupo de Traballo de Bibliotecas Infantís e Xuvenís do Colexio Oficial de Bibliotecarios e Documentalistas de Cataluña puxo o dedo na chaga: «La mort de Tretzevents és un símptoma més de la fragilitat a la qual s’exposa la cultura –i especialment la nostra– en contextos com els que estem vivint». A desaparición de Tretzevents non pode agochar que as revistas en catalán teñen, se as comparamos coas nosas publicacións en lingua galega, unha diversidade envexable e unha maior presenza na vida social, profesional e cidadá. Así, no eido das publicacións infantís, os picariños e picariñas cataláns de 0-5 anos (entre as que está a nosa Sabela) contan con Piu-piu e El Tatano; e os maiorciños con Cavall fort (con máis dun milleiro de números, publicados ao longo de 50 anos), publicación nosa de referencia cando soñamos aquel malogrado Golfiño de papel.

Onte 103: «Fantasmas de luz»

Na presentación de Fantasmas de luz Agustín Fernández Paz confesou que quixo escribir dende a ficción a desfeita que está producindo o capitalismo dende a caída do Muro de Berlín. Un proceso de degradación, mesmo de perda dalgunhas conquistas e dereitos sociais, que uniu a unha das súas paixóns, a do cinema, esoutra  fonte creada pola humanidade para beber soños, para gozar de historias que van conformando o xeito de ver o mundo. O resultado desas dúas angueiras é unha noveliña (o que os franceses chamarían «nouvelle»), seis relatos («tomas extra») e cincuenta e dúas fichas doutros tantos clásicos do cine, nas que se aborda a exclusión provocada polo paro de forma radical, aínda que non exenta dun chisco de esperanza. Os protagonistas de Fantasmas de luz, como expresou Beiras, non están derrotados. Exprésao Agustín cunha frase das Uvas da ira: «Nunca poderán con nós, somos o pobo».

Mención á parte merece o traballo de ilustración memorable de Miguelanxo Prado para presentar aos excluídos como persoas invisibles, transparentes.