Pahiño, o pichichi lector

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo a lembrar a Pahiño, aquel mítico dianteiro de Navia lector de Tolstoi e Dostoievski:

Na entrevista que o humorista David Broncano fixo a Iago Aspas en «La Resistencia» apareceron dous nomes de canteiráns celestes míticos: a do pichichi Manuel Fernández Fernández «Pahiño» e a do defensa Joaquín Fernández Santomé «Quinocho». O nome do dianteiro de San Paio de Navia esvarou entre as brincadeiras cando o humorista comentou a estatística dos mellores goleadores da historia celeste, na que o Merlín de Moaña co seu cento de goles en primeira (polo momento, 122) xa superou a Pahiño, o único celeste que até agora acadou o premio Pichichi, con 23 tantos, naquela tempada de 1947-48 na o Celta adestrado por Ricardo Zamora acadara a final de Copa e o cuarto posto na Liga, a súa mellor clasificación en primeira división, que só repetiría na 2002-03 da man do fútbol de salón de Mostovoi e compañía. Un comentario que levou despois a Iago a lembrar a Quinocho, asasinado nas oficinas do club en Balaídos a tarde do 20 de outubro de 1988, cando como xerente de club estaba preparando o desprazamento a Atocha. Quinocho foi apuñalado no corazón cando quixo arrepoñerse con afouteza a un dos dous ladróns. Un tráxico acontecemento que conmocionou hai tres décadas a cidade marcando un fito de afouteza no celtismo.

Esta homenaxe espontánea de Aspas a dous dos mitos da historia celeste inseriuse na liña das crónicas vibrantes, que cada domingo Ramón Allegue, o gardarredes celeste coñecido como o «Tigre de Padrón», publica nas páxinas de «Faro de Vigo». Máis alá do seu interese literario, destaca nesta engaiolante historia de «Padrón» o nivel de detalle co que reconstrúe a traxectoria do Celta como unha ansia permanente, onde cómpre valorar case sempre máis a intención e o esforzo cos trofeos traídos para Vigo. Velaí o relato da tempada do vinte e cinco aniversario celeste, na que acompañaban a Pahiño xogadores da talla de Miguel Muñoz, Yayo, Hermidita, Aretio ou Roig, que por merecementos no campo de xogo debeu ser pechada co primeiro gran trofeo, o de Copa. Unha ansia que, porén, despois de catro partidos agónicos de semifinal contra o Español, rematou cunha derrota co Sevilla, tras un partido igualado no que foi decisiva a lesión de Simón, o gardarredes celeste, obrigado a abandonar a lameira conmocionado, tras unha arriscada saída aos pés de Juanito Arza, o dianteiro andaluz que despois adestraría ao propio Celta. Unha final heroica, na que tamén sería expulsado Pahiño, na que o Celta, en palabras de Padrón, foi «vencido polas circunstancias», o que dende entón semella se repetiría moitas outras veces.

Tras tan extraordinaria tempada do 47-48, o Real Madrid fichou por pouco máis dun millón de pesetas a Pahiño e Miguel Muñoz, as dúas estrelas nosas, que axiña se converteron tamén en figuras do novo Chamartin. Pahiño repetiría como pichichi na 51-52 sendo referencia no ataque madridista até a chegada de Alfredo Di Estéfano, o que o obrigou a fichar no ano 1953 polo Deportivo da Coruña, onde o vigués tamén triunfaría como goleador xunto a canteiráns como Arsenio Iglesias, Luís Suárez ou o porteiro Luís Acuña «Xanetas». Non se sabe con certeza se o alcuño Pahiño se debeu a que este era o segundo apelido do seu pai (Paíno) ou se fai referencia a que xa de rapaz gustaba ir a xogar co balón á praia coma se fose un paíño, a ave mariña máis pequena das Cíes, que sabemos cría no illote Boeiro, da que Manuel Rivas escribiu que era «a derradeira conexión que os mariñeiros sinten coa terra cando se enfrontan co océano». Teña o seu nome unha ou outra orixe, Pahiño foi un extraordinario dianteiro na lameira, bo no remate de cabeza e de punteira, entre os dez mellores da liga de todos os tempos, admirado por todas as afeccións onde xogou, o que non lle impediu ser rebelde e afouto fóra dos estadios. Así o despedía de forma moi emocionante nestas páxinas de «Faro de Vigo» o xornalista Armando Álvarez para quen a historia de Pahiño é a dunha «rebeldía constante  contra os defensas agresivos, as directivas escravistas e a abafante vixilancia á que foi sometido polas autoridades franquistas».

Xaora, quizais o que mellor retrata o carácter rebelde de Pahiño foi a súa condición de lector, formado por don Emilio Crespo, o mestre republicano da escola da súa parroquia. Na década dos corenta e cincuenta, o nove de Navia non desaproveitaba as viaxes para ler aos narradores rusos como Tolstoi e Dostoievski ou a escritores como Hemingway ou o noso Ramón Cabanillas, o que era considerado polos seus compañeiros como unha sospeitosa rareza. Un comportamento que lle supuxo críticas severas dos medios franquistas, como as súas conviccións de esquerda e antifascistas, era considerado «un rojo», impediron que fose convocado pola selección para participar no Mundial de 1950 no Brasil. Grazas a Iago Aspas por lembrar a Pahiño, o pichichi lector.

Campo do Fragoso CCXXX

DEPRIMENTE

Fiel ao seu libriño, Fran Escribá non modificou apenas a súa proposta de xogo fronte a un Xetafe de Bordalás que acudiu á mina de Balaídos co propósito de roubar os tres puntos. E abofé que para acadalo só tivo que superar os vinte minutos iniciais nos que semellaba que a entrada de Toro Fernández facía ao equipo un pouco máis intenso e ofensivo. Foi un espellismo, xa que o Celta sen variacións tácticas, despois dun mes de derrotas, volveu as súas trasnadas habituais, ofrecendo un xogo deprimente, perdendo todas as pelexas que os disciplinados visitantes propoñían, amosando unha severa incapacidade para chegar á área rival e intentar xutar ou rematar a portaría. Conseguiuno por vez primeira Lobotka, cando no minuto 17, tras roubar na saída de balón do Xetafe xutou en carreira e Soria despexou a córner con moitos apuros. Intentouno pouco despois Iago Aspas cun saque directo dende a frontal, mais quedou lixeiramente desviado do pao dereito, amosando que esta tempada aínda non conseguiu destapar o frasco das súas xenialidades salvadoras.

Dúas oportunidades celestes estragadas que animaron aos de Bordalás a presionar sobre a saída do Celta e a envurullar o xogo con faltas e múltiples interrupcións teatrais. Estratexia que lles daría un magnífico froito no 37’ cando Araújo enviou de forma defectuosa un pase horizontal sobre Aidoo, que o internacional ghanés non foi capaz de controlar, o que permitiu que fose interceptado por Kenedy, que progresou pola banda en velocidade, sen que tampouco Mallo puidese detelo, para finalmente xutar sobre o pau longo, e bater a Rubén. Un agasallo de noite de Samaín decisivo que fundiu ao Celta e arruinou o pouco xogo ofensivo do seu comezo prometedor. Tras o intervalo, e os primeiros apupos da bancada, non mudou nin o escenario nin a actitude deprimida dos celestes. Certo é que Hugo Mallo e Brais Méndez tentaron algunha parede pola banda dereita, como tamén o é que o noso capitán foi onte o xogador máis perigoso para o gardarredes visitante.

Sen embargo, o momento máis determinante do partido foi cando no 64’ Escriba decidiu retirar da lameira a Denís Suárez para darlle entrada a Pione Sisto. Un troco disparatado, que fundía na desolación ao rapaz de Salceda, amosando a escasa capacidade empática de Escribá con algúns dos seus xogadores, ao tempo que introducía unha nota de humor macabro nas evolucións extravagantes de quen no seu día chegou a ser un dos xogadores celestes máis desequilibrantes e admirados pola bancada. Un troco sintomático, tamén, no que identificamos as máis que probables tensións internas dun vestiario destrozado e desconcertado tanto pola evolución dunha tempada moi distinta á soñada pola operación de reencontro de canteiráns como polas escasas variantes que o adestrador introduce ao longo de cada encontro.

Como veu sucedendo en derrotas anteriores, neste Celta de Escribá xa nin sequera existe a posibilidade da remontada heroica nin un dispendio de afouteza imprevisto. Os de Bordalás botaron man do frasco da paciencia e deixaron correr o reloxo ao tempo que este Celta dos apoucadiños devalaba cara ao burato negro das posicións de descenso. Actitude deprimente semellante a dos afeccionados que no remate apuparon a Escribá e aos celestes de forma máis rutineira ca verdadeiramente anoxada.

Tras esta triste derrota e a probable substitución do adestrador, o Celta comeza xa no mes de novembro a difícil liga dunha salvación que xa se puxo moi cara na táboa clasificatoria. E non debemos confiarnos nin na lámpada do Mago de Moaña, que polo visto estes dous meses perdeu un pouco do seu fulgor, nin nas inxeccións periódicas de afouteza provocadas polos recibimentos dos seareiros, xa que os milagres (por definición) non se producen todos os anos e por esta vía xa se salvou o Celta a tempada anterior. Como tamén errariamos se pensamos que coa mudanza do equipo técnico xa está resolto o problema da ausencia de xogo ofensivo, que ben sabemos obedece tamén a baixa forma alarmante dalgúns dos considerados xogadores indiscutibles. En momentos difíciles coma este, o sentidiño aconsella recuperar os conceptos básicos da gramática do fútbol celeste: afouteza, canteira, unión e confianza nas propias posibilidades do equipo, que por ventura son moitas máis das despregadas dende o inicio de tempada.

Campo do Fragoso CCXXIX

O CELTA NA ENCRUCILLADA

Tras a derrota coa Real Sociedad un Celta moi deprimido enfronta a primeira encrucillada desta tempada a de continuar ou prescindir do seu actual adestrador. A táboa clasificatoria e moi teimuda e transcorrida xa unha curta parte da liga (dez partidos) a puntuación é de descenso e o xogo está moi por baixo das expectativas creadas tras a operación retorno dos canteiráns expatriados. Unha situación máis crítica que a superada por Escribá hai tres semanas cando cun xogo moi semellante e idéntica proposta táctica o Celta gañou ao Athletic Club, grazas ao primeiro (e único) gol de Iago Aspas. Unha derrota diante dunha Real, que soubo agardar a súa oportunidade, encaixada con certa indiferenza por unha afección moi fría, decepcionada e un chisco resignada, diante dun xogo tan plano e aburrido que (por algúns xestos captados na lameira) tampouco parece convencer por igual a todos os xogadores.

Con Rafinha e Kevin lesionados na bancada, Escrivá sacou no equipo de gala a oito xogadores que pasaron pola Madroa, colocando por vez primeira a Pape Cheikh como pivote defensivo e recuperando a Brais para artellar con Mallo a banda dereita. Porén, iso apenas mudou o debuxo táctico ao que se aferra Escribá dende a súa chegada. Unha proposta que certo é, tanto en Balaídos coma fóra de casa, permite ao Celta competir polo control no campo propio, utilizando centos de pases curtos horizontais (velaí as enganosas estatísticas de posesión), mais que polo momento resulta insuficiente para xerar as superioridades imprescindibles para xutar a porta (sendo moi optimistas) unha media ducia de veces ao longo dos noventa minutos. Ese é o caderno de Escribá capaz de desfacer en seis meses toda a tradición de xogo atacante que con máis ou menos fortuna, con altos e baixos, desenvolveu o Celta dende o último ascenso, hai seis tempadas. Como tantos celtistas resulta doloroso recoñecer que esta tempada para a maior parte dos rivais que visitan Balaídos o Celta é un equipo previsible no seu xogo como tan asequible para roubarlle os tres puntos.

Non seríamos xustos se non recoñecésemos que a derrota de onte estivo moi condicionada pola expulsión no minuto 65 de Pape Cheikh, quen até entón conseguira secar a Odegaard e a toda a liña de creación txuri urdin. A pesar da entrada de Beltrán, que mellorou as prestacións defensivas de Denís (mágoa que o rapaz de Salceda aínda non atopase o seu sitio!), o Celta en inferioridade numérica non foi capaz de suxeitar ao noruegués que no 82 conseguiu pasar entre liñas ao sueco Isak, que acababa de entrar na lameira, para que este se anticipase a Aidoo e Sáenz, xutando coa perna esquerda soíño diante de Rubén. Gol inapelable que puido repetir pouco despois nunha acción semellante, mais nesta ocasión o noso Rubén rexeitou o seu xute, noutra das súas intervencións extraordinarias.

Unha derrota que puido ser evitada, se os de Escribá tivesen máis cobiza e máis acerto na definición durante a primeira parte na que Santi Mina dispuxo de até tres ocasións claras, tamén todo o saldo ofensivo celeste do partido. Mágoa que Santi non estivese fino cando no 34 encarou en carreira a Remiro, nin que un minuto despois cabezase preto do pao dereito un saque de recanto de Denís ou que no 41 enviase a cabezada moi alta tras un centro de Olaza dende a esquerda, finalizando a mellor xogada de Aspas (moi contrariado e nervioso) pola banda contraria.

A pesar de que aparentemente leva o control dos partidos, este Celta de Escribá apenas ataca, polo que non resulta estraño que marcase só cinco goles en dez encontros, a cifra máis baixa da categoría, só igualada polo Leganés e polo Espanyol. Como non se pode ocultar tampouco que ten un problema de identidade do seu xogo, atribuíble, probablemente, a unha incompatibilidade entre o esquema ao que se aferra con teimosía o técnico valenciano e o tipo de xogadores dos que dispón esta tempada. Un nobelo que non pode desenguedellarse máis alá desta semana decisiva na que xogará en Sevilla co Betis e en Balaídos co Xetafe. De como se resolvan estes dous partidos dependerá tanto o futuro de Escribá como os obxectivos do equipo nesta liga. O Celta chegou a primeira encrucillada e debe escoller cal vai ser a súa deriva.

Campo do Fragoso CCXXVIII

VOLVEU ASPAS

A mellor noticia do partido de onte contra o Athletic Club de Bilbao foi que volveu marcar Iago Aspas, abrindo na oitava xornada a súa táboa goleira dun tempada que até agora se lle resistía. Un gol nacido dun saque de recanto moi ben executado por Denís Suárez, prolongado de cabeza de forma soberbia por Santi Mina, que superou ás tres torres bilbaínas, e que o Mago de Moaña cabezou en prancha no segundo pao. Un remate dun nove nato tan valente como eficaz. Un golazo, primeiro anulado polo árbitro por fóra de xogo, dous minutos despois concedido polo VAR, que desta volta fixo xustiza aos celestes ao verificar que o talón de Iñaki Williams habilitaba a biqueira do internacional de Moaña.

Un gol decisivo, que valeu os tres puntos e afastou as dúbidas sobre a continuidade de Fran Escribá no banco, mais que tampouco pode agochar que este Celta do reencontro non acaba de funcionar na lameira como se agardaba dun cadro que conta cunha morea de xogadores de moito talento. Fronte a un Athletic moi conservador e defensivo, que apenas inquedou a portaría de Rubén cun par de remates, o Celta monopolizou a posesión da bóla, probablemente até arredor do 60%, combinando unha e outra vez no seu propio terreo, mais só foi capaz de crear menos de media ducia de situacións de superioridade que logo se puidesen transformar en oportunidades de gol.

A primeira chegou no minuto inicial do partido, unha fermosa cabezada ao pao longo de Aspas, que acabou unha xogada de pizarra iniciada por Lucas Olaza e continuada cun centro excelente de Denís, dous xogadores que se entenden cada vez mellor e que comezan a conformar unha prometedora sociedade na banda esquerda. Como tamén puido marcar Mina, primeiro no minuto 23, cando tentou unha difícil cabezada que conectase outro centro de Olaza, despois, cando se pechaba o primeiro acto, finalizando unha boa xogada colectiva cun xute cruzado que pasou cerquiña do pao longo.

Tras o descanso, a hora do bocadillo nas bancadas, a produción atacante celeste foi ben cativa, coa excepción da xogada do gol e dos minutos posteriores de entusiasmo, aos que non foron alleos o dinamismo que supuxo a incorporación de Brais Méndez na banda esquerda. Mágoa que o xutazo de Lobotka dende a frontal no minuto 78 fose neutralizado in extremis por Yeray, o que tería liquidado un partido que foi máis especulativo e táctico ca fermoso. Con todo, no cuarto de hora final, cando os de Garitano por fin desmontaron o seu muro defensivo e arriscaron para forzar o empate, o Celta de Escribá demostrou que sabe sufrir e defender con orde e cabeciña o resultado. Foi entón cando o Athletic forzou un par de xogadas a balón parado, o seu mellor repertorio atacante, que obrigaron a Rubén a intervir de forma destacada, mesmo unha das ocasións saíndo a despexar con autoridade na área pequena, demostrando a madurez e solvencia que acredita ao longo do que vai de liga.

Non hai dúbida de que esta segunda vitoria celeste en Balaídos foi merecida, xa que o equipo de Escribá soubo ser paciente para atopar un furado na defensa bilbaína, propia dun partido de balonmán, ao tempo que amosou solidez defensiva cando espertou o león, ao que non foron alleas as actuacións de Rubén e de Aidoo, quen con Araújo e Okay conformaron a liña de peche celeste, que despois de varias xornadas vacilante, volveu quedar a cero. Porén, sempre quedará nos seareiros a dúbida de onde radican as dificultades de encaixe dos nosos centrocampistas atacantes, que até agora fixeron a este Celta máis previsible e menos goleador do que todos agardabamos. Xa sen abafos na táboa clasificatoria, o segundo descanso de seleccións debería axudar a que Escribá reflexione e ensaie como engarzar mellor as súas pezas. O feito de que finalizado o partido recibise no centro do campo o abrazo dos seus futbolistas é unha excelente noticia para el.

Campo do Fragoso CCXXVII

CHAFALLADA

Non resulta doado explicar como o partido de fútbol entre o Celta e o Granada durou apenas oito minutos. A dubidosa interpretación de Santiago Jaime Latre, árbitro do VAR instalado en Madrid nunha cómoda sala de vídeo con oito monitores e asesorado por dúas persoas, levou a que unha pisada involuntaria de Jorge Sáenz, que debutaba onte en Primeira, sobre o talón da bota do arteiro Soldado, supuxese tarxeta vermella. Decisión que condicionou o resultado, rematou co xogo que identificamos como fútbol e, polo tanto, devaluou o espectáculo vespertino ao que foran convocadas máis de dezaoito mil persoas en Balaídos e moitas outras de todo o mundo diante das súas pantallas. Unha aplicación da chamada «lei do talón» que resultaría determinante vinte minutos máis tarde cando Fran Beltrán foi expulsado, tamén tras a revisión do VAR, despois dunha xogada moi confusa na que o árbitro sinalou unha falta a prol do Celta e o centrocampista celeste esvarando no chan arrollou cos pés por diante a Puertas.

Dúas xogadas no medio campo, imaxinamos encadradas no suposto de tarxeta vermella, revisadas polo equipo do VAR, o árbitro virtual, que emendou o criterio adoptado polo equipo de Eduardo Prieto Iglesias, o árbitro presencial. Dúas decisións extremas que abriron na bancada a polémica sobre a utilización desta ferramenta tecnolóxica, especialmente sobre cal das dúas instancias arbitrais manda de facto na lameira. En definitiva, sabemos cal foi o criterio que prevaleceu onte, o de Prieto ou o de Latre? Un debate que atinxe a cales son as xogadas que deben ser revisadas e cales non, como tamén sucedeu onte, cando arredor do minuto 20, transcorridos apenas dez da expulsión de Sáenz, o central nazarí Germán pisou por detrás a Mina e o VAR non chiou.

Como tamén hai razóns para desconfiar do escaso rigor na utilización desta ferramenta, xa que abonda lembrar a pisada protagonizada o pasado sábado no Camp Nou por Maxi Gómez sobre Lenglet, sen consecuencias fatais para o dianteiro charrúa. Con semellante chafallada (se queren utilizar outros sinónimos galegos, como trapallada ou chambonada, tamén serven para expresar un traballo feito con escaso rigor), en que papel queda a cultura futbolística do fair play, que non é outra cousa que o respecto por todas as instancias das famosas 13 regras fundacionais do fútbol e todos os seus engadidos e actualizacións posteriores? Non se estará desvirtuando con este procedemento a esencia deste deporte centenario?

En inferioridade tan evidente, onte o Celta perdeu durante o último cuarto de hora da primeira parte o control da pelota, procurando apenas coa velocidade de Aspas e a intensidade de Mina facerlle fronte ao control do equipo do adestrador vigués Diego Martínez Penas na súa estrea en Balaídos. O Celta en clara inferioridade numérica defendeuse con moita dignidade e coraxe, mais foi no tempo de alongamento cando Hugo Mallo, aínda moi lonxe da forma e da concentración de Kevin, concedeu un saque de recanto innecesario. Unha oportunidade a balón parado que non desperdiciou o central Germán cunha cabezada potente que abriu inapelable a táboa de marcas para os visitantes.

No segundo acto, que comezou sen fútbol, o Granada liquidou o partido no 53’ cun xutazo dende fóra da área, tocando o longueiro, de Yangel Herrera, que superou a tímida oposición de Denís Suárez, un dos celestes que máis sufriu con este encontro sen xogo. Xaora, foi entón cando co partido perdido, emerxeu a dignidade celeste nas biqueiras de Iago Aspas e do central Aidoo que nun exercicio de afouteza encomiable pelexaron para evitar unha derrota máis avultada. A incorporación de Pape Cheikh e de Pione Sisto achegaron novos folgos e mesmo permitiu a posesión celeste nos minutos nos que o partido esvaraba pola intranscendencia.

Unha segunda derrota en Balaídos, non exenta de polémica pola chafallada nas revisións do VAR, que sitúa ao Celta fronte o seu espello: será unha tempada na que non haberá inimigos pequenos e na que conseguir cada punto vai custar ferro e fariña. Nada doutro xoves que non coñezamos os celtistas.

Campo do Fragoso CCXXVI

CELTA INTENSO

Antes do comezar o partido do Celta co Valencia, Balaídos lembrou con grande respecto o pasamento de Pedrito, aquel lateral dereito do Celta de finais dos sesenta, o da miña infancia, que despois dunha década reapareceu en Primeira na tempada 69-70, adestrado por Roque Olsen e despois por Villar e Juan Arza. Un equipo de lenda no que o defensor cordobés formaba a primeira liña con Herminio e o capitán Manolo; un Celta sempre moi intenso nun vello Balaídos en ocasións acuático, que protagonizou aquel derbi inesquecible en Riazor, en abril do ano setenta, no que enviou a Segunda ao equipo de Joanet, unha ferida entre os clubs galegos que nunca cicatrizaría totalmente.

No serán do pasado sábado, o Celta de Fran Escribá reabriu na afección celeste a xanela da esperanza, tras un partido excelente dun conxunto intenso e responsable. Un Celta que foi un equipo en toda regra, máis non se lle pode pedir, tan creativo como capaz de non perder nunca a cabeciña nin a disciplina táctica, de gozar con momentos de fermosa fantasía e de sufrimento solidario. Un equipo que brillou cando despregaba o seu ataque dinámico, mais que sorprendeu pola súa importante mellora na presión cando non dispuxo da pelota, unha das carencias que amosara hai apenas unha semana diante do Real Madrid.

Un Celta no que volveu escintilar con luz propia Denís Suárez, unha figura que xa namora á bancada de Balaídos, pola súa brillantez, elegancia e afouteza. Un xogador de ataque sempre disposto a asociarse e a devolver a bóla aos seus compañeiros en mellores condicións que cando a recibiu ou a recuperou. Un centrocampista que o sábado conformou con Olaza unha banda esquerda letal, pola que ambos os dous desbordaron a Piccini e ao noso admirado Daniel Wass, toliños coas combinacións e as entradas da parella galega. Un Celta que tivo, ademais nos canteiráns Kevin Vázquez e Brais Méndez, unha banda dereita moi profunda, onde naceu esa inesquecible xogada colectiva que supuxo os tres puntos. A locomotora de Camos roubou na banda dereita e enviou longo sobre Aspas para que este conducise de forma desequilibrante, desfacéndose soíño de tres defensas e chegando á área laranxa. Dende alí pasou sobre o Mostovoi de Salceda para que este, dende a diagonal esquerda da área, xutase raso e medido. Foi entón cando se produciu o estrelampo da xenialidade, apareceu o tacón do “Touro” Fernández que desviou a pelota lonxe dos longos brazos de Cillessen. Apenas trinta segundos de marabilla, auténtico fútbol de salón de moitas estrelas, que só a bancada do Fragoso sabe aprezar como merece unha obra de arte.

Mais non seriamos xustos se quedásemos só con este gol de fantasía. A vitoria foi moi traballada e difícil. Alicerzouse sobre un traballo defensivo moi serio da parella de centrais, Araújo e Aidoo, onde brillou o de Ghana, que xa no seu debut en partido oficial amosou a anticipación, a serenidade e o rigor que tanto precisa o conxunto de Escribá. Un labor de contención no que foi decisiva a achega calada e permanente de Lobotka e Fran Beltrán, incansables na recuperación e, sobre todo, na defensa coa pelota nas súas biqueiras, que apagaron a Parejo e Kondogbia, dous centrocampistas de moitas badaladas, incapaces de seguirlle o ritmo aos nosos.

Un partido intenso na loita polo control dos espazos de superioridade, onde os dous equipos tiveron as súas oportunidades para marcar, con grandes actuacións de ambos os dous gardametas. Na primeira parte, no Valencia puideron facelo Wass, Maxi e Guedes; como no Celta Aspas contou con dúas ocasións moi francas que estragou o astro de Moaña, moi grande na creación de xogo e na condución do ataque dinámico, mais aínda pouco acertado no remate.

Foi tamén un partido no que o Celta soubo sufrir nos agónicos minutos finais, onde os de Marcelino atacaron con todo, aínda que quizais con exceso de precipitación nos metros finais. O penalti lanzado por Denís Suárez en tempo de desconto, parado moi arteiramente polo seu amigo Cillessen, non impediu a celebración entusiasta dunha vitoria que abre esperanzas dunha tempada prometedora. Moi bo Celta, intenso no táctico, no emocional como no creativo.

Campo do Fragoso CCXXV

CORAZÓN TAN BRANCO

Un Celta aínda moi fóra de punto foi pouco rival para un Real Madrid que gañou con máis facilidade da prevista o encontro de apertura da liga en Balaídos. Unha derrota que, ademais dos méritos do cadro de Zinedine Zidane, se pode explicar tamén polas importantes ausencias coas que onte debutou o cadro celeste, unha por liña, Mallo na defensa, Okay na medula e Mina na dianteira, así como pola desafortunada arbitraxe de Javier Estrada Fernández, que moito enfadou a bancada co seu aparente corazón tan branco.

E abofé que na primeira parte as decisións arbitrais condicionaron o marcador, tanto dende a tarxeta amarela a Kevin, transcorridos apenas sete minutos [severidade que, sen embargo, o colexiado nunca tivo coas entradas de Odriozola sobre Denís], como ao feito de que cinco minutos despois non sinalase a falta de Casemiro sobre “Toro” Fernández, o que [entre as protestas dos celestes] permitiu a Marcelo que servise sobre Bale para que o galés canease e centrase para que Vinicius abrise a táboa de marcas. Como determinante foi a decisición do VAR de anular un gol ao Celta, a piques de rematar a primeira sesión, semella que por un milimétrico fóra de xogo de Iago Aspas antes de que Denís Suárez e Odriozola desputasen a pelota. Unha anulación tan incomprensible como sospeitosa, máis aínda cando na mesma xogada o astro de Moaña tamén fora derrubado na área pequena, o que non lle impediu dende o chan pasar coa biqueira sobre Brais Méndez para que o de Mos rematase a rede.

No entanto, sería inxusto atribuír ao colexiado catalán a causa do fracaso galego, xa que os de Escribá sempre foron un paso por detrás dos de Zidane que souberon definir mellor nos momentos decisivos. Certo é que o Celta tivo a posesión do balón durante a maior parte do partido e gozou dalgunha boa oportunidade para igualar. Na media hora de xogo “Toro” Fernández, aínda moi despistado, non chegou a un gran servizo de Aspas, desviado coa punteira por Varane, unha bola que xa criamos dentro da portaría. Mais tamén o é que o gardameta Rubén fixo varias intervencións extraordinarias, a xutes envelenados de Modric, Benzema e de Bale, en dúas ocasións, un xogador o galés que toleou polas bandas aos defensores galegos.

Despois da reanudación, foi cando funcionou mellor a sociedade artística que Denís e Aspas montaron na banda dereita, vía pola que neste período chegaron as mellores oportunidades celestes: un remate en carreira de Iago e unha cabezada magnífica do central Araújo, ambas as dúas salvadas por Curtois in extremis, como un remate de Brais que salvou Casemiro na liña de meta. Xaora, foi un imprevisto o que volveu mudar a deriva do partido, a intervención do VAR no minuto 56 que obrigou ao colexiado a amosar o cartón vermello a Modric por pisar o talón de aquiles de Denís. En inferioridade numérica, o Real aproveitou a ausencia de intensidade celeste para imprimir unha marcha máis e procurar a cabeza de Benzema. Nun deses envites, tras unha ao pao do francés, Kroos enviou dende trinta metros un trallazo que se coou pola escuadra. Un golazo fermoso, inesquecible, que por riba deixou groggy aos nosos.

A pesar de que faltaba aínda media hora, o Celta foi incapaz de reaccionar, tanto na lameira como no banco, onde non se produciron nin cambios de xogadores nin no caderno do adestrador. Un conformismo que aproveitaron os de Zidane para que Lucas Vázquez marcase o terceiro e de paso que o rapaz de Curtis para vergonza dos afeccionados galegos demostrase o seu escaso fair play. Co partido pechado entraron Pape (84’) e Iker Losada (88’) que por ventura revolucionaron os últimos minutos. Da colaboración de ambos os dous canteiráns naceu o excelente gol da dignidade, co que o rapaz de Catoira (18 anos) inaugurou a súa estatística como goleador en Primeira.

Esta primeira derrota abre algunhas esperanzas, como a gran calidade de todas as evolucións de Denís Suárez e a enerxía que lle imprimiu ao equipo en apenas dez minutos Pape, como tamén algunhas dúbidas, sobre todo as relacionadas coa preocupante febleza do equipo cando non ten a pelota e coa escasa flexibilidade do debuxo da medular no que continúa teimando Escribá. En todo caso, un Celta en desenvolvemento que ten moito aínda por mellorar e consolidar.

Campo do Fragoso CCXXIV

DECEPCIONANTE TEMPADA

O pasado sábado o Celta rematou a súa triste andaina cun empate decepcionante ante un moi digno Raio Vallecano xa descendido. Un partido horrendo dos nosos, na primeira parte case vergonzoso, como foron outros moitos desta tempada, a peor das oito últimas en primeira, na que se conseguiu evitar o descenso in extremisgrazas ao apoio responsable e teimoso da afección celtista e os seus recibimentos espectaculares e desprazamentos heroicos, ao talento e a afouteza de Iago Aspas e aos resultados decisivos (é de xustiza tamén recoñecelo) do Levante e do Deportivo Alavés fronte ao Girona do bo de Eusebio, o noso rival directo.

Un partido e toda unha tempada decepcionantes para o celtismo na que apenas brillou (e como!) Iago Aspas, convertido no mellor xogador celeste da historia, tanto polo seu palmarés como internacional e goleador (aí o seu terceiro Zarra consecutivo, mesmo perdendo por lesión un terzo da competición), pero tamén polo seu xogo de fantasía, pola súa actitude incansable, pola súa dignidade e o seu fair play como futbolista profesional, tanto na lameira como no ximnasio ou na praia durante os meses da súa recuperación, e sobre todo por ese corazón celeste capaz de liderar e facer moito mellores aos seus compañeiros.

Foi o do Raio un partido no que os de Fran Escriba saíron medrosos, non compareceron en xornada tan decisiva para a afección celeste até pasada bastante máis dunha hora de xogo, cando Medrán sen marca ningunha marcou dun dereitazo o segundo gol dos vallecanos. Un tanto que provocou un silencio mesto nas bancadas do vello Balaídos, tinguindo as facianas celestes da ollada da vergonza de quen sabía ao seu Celta salvado mais que non recoñecía en semellante actitude a alma do seu equipo. Por ventura, apareceu entón o noso Aspas que nunha arrincada de dignidade celtista nivelou en apenas dez minutos a táboa de marcas, aproveitando primeiro un penalti, que executou coa súa mestría característica, e despois marcou un segundo tanto cun taconazo de fantasía sobre o pao longo, aproveitando un centro de Olaza, un dos pocuos celestes que mereceron o aprobado.

Remataba así, coa tristeza instalada na respiración dunha bancada consciente do pobre nivel de xogo e avergonzada pola actitude anémica do seu equipo, unha liga na que fracasou de raíz o “proxecto europeo” vendido polo presidente Carlos Mouriño e polos máximos xestores deportivos do clube, o director xeral Antonio Chaves e o director deportivo Felipe Miñambres, responsables das fichaxes de adestradores e xogadores, que nalgúns casos se demostraron auténticas ocorrencias (Mohamed, Cardoso, Mor, Jensen, Hjulsager…) como na xestión do vestiario (Radoja, Sisto, Roncaglia, Borja Iglesias…). Un proxecto fracasado baseado na pretensión de formar en Balaídos fichaxes ou cesións de promesas internacionais low cost que, probablemente, coa excepción de Maxi Gómez, produciu máis desarraigo e desimplicación no vestiario ca entradas millonarias para o propietario do club.

Tras semellante fracaso, que ten todas as trazas de constituír a fin dunha etapa, non vai ser doado colocar o contador a cero, como solicitou con autoridade o propio Iago Aspas, ao remate do encontro co Raio. O Celta actual, se non queremos recuncar no esperpento sofrido estes últimos meses, reclama unha auténtica revolución do seu proxecto deportivo que pasa probablemente pola mudanza da súa dirección deportiva e pola apertura dunha nova etapa liderada de forma indiscutible por Iago Aspas e protagonizada polos canteiráns comprometidos con el e, mágoa, por moi poucos máis dos xogadores actuais, que asumen a identidade celeste como unha idea de bo xogo e compromiso incansable cunha camiseta.

Carlos Mouriño, propietario do clube e presidente dende hai trece anos, máis alá do seu particular interese en contar con espazos comerciais e competir en protagonismo coa alcaldía da cidade, debe decidir estes días como e quen debe levar deportivamente o Celta do centenario (2023). Agardemos que abra unha nova etapa acuñada cos valores celestes que co seu respectuoso silencio reclamou o sábado a maioría dunha bancada decepcionada por semellante tempada.

Campo do Fragoso CCXXIII

XA CASE ESTÁ

Creo non estar trabucado en que Cervantes escribiu no Quixote que a prudencia e a discreción eran as nais das virtudes. E a verdade que Fran Escriba, o adestrador celeste, posúe as doses suficientes de prudencia e discreción, como demostrou no serán marabilloso de onte en Balaídos, para dirixir a porto seguro unha nave que atopou a deriva, tras os experimentos fracasados de Antonio Mohamed e Miguel Cardoso. Dende a súa chegada comezamos a ver a un Celta recoñecible e fiable dirixido por Iago Aspas, xa unha auténtica lenda para a historia do fútbol de noso, capaz de marcar sete goles en sete partidos e revolucionar en apenas oito xornadas a táboa clasificatoria celeste, con 15 puntos, catro vitorias, tres empates e unha única derrota no Wanda, precisamente cando o astro de Moaña non xogou. Un Celta que cos tres puntos merecidísimos diante dun Barça cheo de promesas como Riqui Puig, un xogador de apenas vinte anos con trazas de figura do futuro, xa case conta coa permanencia.

Probablemente foi o partido de onte no que máis se notou a man de Escribá, quen dispuxo de saída a súa formación máis atacante, con Boudebouz e Boufal nas bandas, máis asumindo todas as precaucións posibles para non perder nunca o debuxo táctico e a disciplina defensiva como mellor garantía para manter unha xornada máis a portaría de Rubén a cero, un dos obxectivos esenciais para continuar puntuando neste agónico final de campionato. Prudencia de Escribá que non debemos identificar de maneira ningunha con falta de ambición, como se demostrou durante a primeira parte, cando os de Valverde máis monopolizaron a posesión do balón (que non as xogadas de gol) e os nosos procuraban roubar á altura da mediana. Un Celta moi contido na saída do balón dende a defensa, que confiou nun Okay moi poderoso e atrevido a batalla coas dúas promesas blaugranas, Aleñá e Puig, que moi desinhibidas axiña fixeron esquecer as ausencias dos seus maiores. Da biqueira deste gran Okay agromaron, case a media hora de xogo, as primeiras chegadas veloces polas bandas, como aquel centro envelenado de Mallo que no 42’ non atopou por centímetros a cabezada de Maxi.

Coa reanudación a prudencia inicial de Escribá virou nunha volta de porca. O Celta deu un paso adiante. Buscou no balón parado apretar aos visitantes sobre a súa liña de meta. Cada saque de recanto de Boudebouz convertiuse nun drama para Cillessen. Así chegou no 51’ o gol anulado polo VAR, tras unha cabezada de Cabral, empurrada a rede por Araújo, que semella estaba a milímetros da posición reglamentaria. Unha xogada que, tras o inevitable baixón anímico, revolucionou o partido, xa que os de Escribá, dirixidos adiante e atrás polo incansable Aspas, acreditaron na febleza defensiva dun Barça que acababa de incoporar ao loitador Arturo Vidal. No 56’ Boufal, tras unha das súas caneadas, intentou repetir a xogada coa que marcara ao Girona. Pouco despois Maxi cabezou coa porta aberta sobre as mans do gardarredes holandés, mais o gol chegaría no 67’, tras un gran centro dende a dereita de Boudebouz, que Maxi remachou de volea ao primeiro pao. Un auténtico golazo produto dunha intelixencia activada por unha vontade colectiva gañadora. Aberta a táboa de marcas, a prudencia de Escribá aconsellou a entrada de Brais Mendez na lameira, troco co que o Celta recuperou o seu debuxo inicial.

Sería o canteirán de Mos quen no 76’ rematou unha perigosa xogada combinada, mentres nuns minutos tácticos interminables, Aspas asumíu a responsabilidade de incrementar a presión defensiva diante dun Barça que comezou a desincharse. Así chegaría no 87’ o penalti asubiado polo VAR, por unha man clara de Wagué, que sería transformado con sangue frío polo Mago de Moaña dun xute cruzado. Pechábase así con prudencia e teimosía unha das vitorias máis claras da tempada, que animou á prudente bancada celeste a cantar emocionada e polo baixiño unha merecida rianxeira. A pesar de que a permanencia non está asegurada de forma matemática e a táboa continúa moi apretada, semella que xa case está conseguido o obxectivo co que chegou Fran Escribá hai apenas dous meses. Faltan apenas un par de remadas para atracar en porto seguro. Adiante Celta!

Campo do Fragoso CCXXII

FÚTBOL DE BALLÓN

Nunha tarde tremenda de ballón o Celta de Iago Aspas conseguiu saír das pedras das posicións de descenso e despois de varias semanas atracar durante uns días en porto seguro. As bategadas sobre a lameira enchoupada de Balaídos, nalgúns momentos un auténtico dioivo, onde non faltou nin sequera a participación do arco da vella, déronlle azos a un Celta comprometido no que volveu marcar por partido dupla o merlín de Moaña e no que o gardarredes Rubén realizou dúas paradas extraordinarias que alicerzaron a vitoria no treito decisivo do partido. Unha nova remontada heroica na que tampouco faltaron algúns erros arbitrais, probablemente inducidos polo emprego do VAR, nin a emoción desbordada na bancada nun tempo engadido de sete insufribles minutos.

E o certo é que o Celta comezou esta tarde de chuvieiras sobre o Fragoso frío, nervioso polo moito que se xogaba, preguiceiro co balón, deixando toda a iniciativa ao conxunto txuri-urdin conducido por uns excelentes Zubeldia e Merino. Os de Escribá tardaron case vinte minutos en achegarse por vez primeira á area de Rulli. Fixérono cando aproveitaron o estrépito das arroiadas, que coincidían coas entradas polas bandas de Mallo e Olaza, procurando as costas de Maxi ou unha situación propicia para un lanzamento dende a frontal do mago Aspas. Sen embargo, foi unha xogada de apariencia intranscendente na área de Rubén á que transcorrida a primeira media hora de xogo deu a primeira virada á partida. O andaluz Melero López sinalou sorpresivamente os once metros para o que entendeu foi unha rascadela de Olaza sobre Oyarzabal cando este tentaba baixar o balón, un deses penaltiños que só se asubían para escarnio do simpático conxunto celtiña.

Tras a transformación de Willian José, con todo en contra, o Celta non só non perdeu a calma, se non que gañou en entusiasmo e afouteza para buscar a igualada. No 33’ Maxi finalizou unha combinación con Aspas cun xutazo sobre Rulli, que rexeitou coa biqueira, na primeira das súas grandes paradas, nunha tarde onde ambos os dous gardarredes estiveron a moi alto nivel. Cinco minutos despois, sería Aspas quen a porta baleira errou no seu intento de superar a Rulli cun chapeu, aínda que Melero sinalase despois falta. Xaora, tras o intervalo, Aspas saíu encoraxado, desenvolvendo outra actuación estelar na que introduciu unha marcha máis no xogo do seu equipo, provocou e marcou unha pena máxima, meteu un segundo tanto de cabeza e comezou a xogada dun terceiro que pechaba a remontada. Outro partido asombroso para o celtismo rendido diante da máis grande figura da historia da súa canteira.

Certo é que houbo outras circunstancias nesta segunda sesión memorable. A expulsión rigorosa de Willian José no 57’ coa táboa de marcas igualada revolucionou aos donostiarras como tamén sería decisiva a entrada de Boudebouz no 64’, que modificou a posición de Aspas, colocado agora na media punta, afiando máis o ataque celeste. Un feito que entendeu á perfección Hugo Mallo que entraba coma ballón pola banda dereita procurando a cabezada de Maxi ou de Iago. Atopouna na segunda intentona, no 69’ cando o de Moaña cabezou ao pao curto, abrindo de forma inapelable o camiño dunha nova virada. Xaora, os txuri-urdin venderon moi caro o seu pelexo e obrigaron a que san Rubén salvase in extremis no 74’ un xutazo de Sangalli e catro despois outro de Zubeldia, minutos tolos de pasarrúas, onde o balón esvaraba dunha a outra portería coa mesma facilidade que o facían os xogadores na lameira do que parecía un partido de fútbol acuático.

Nos agónicos minutos finais, Escribá e Aspas pedían calma e concentración aos seus xogadores, máis aínda cando se anunciou un tempo interminable de desconto. Cadora, sería ao comezo deste período cando se pecharía a táboa de marcas, grazas a unha xogada iniciada por Aspas, mais sobre todo moi ben desenvolta por Boudebouz, capaz de superar a tres defensas e centrar sobre Maxi para que o charrúa rematase e marcase o terceiro. Produciuse entón outra gran descarga emotiva da bancada, que despois destes sete puntos e nove goles nunha mesma semana comeza a enxergar con maior optimismo o camiño da permanencia. Unha tarde de auténtico fútbol de ballón do equipo de Aspas, un xogo intenso e emotivo, que non será doado esquecer.