Adeus Rikitrí

/en , , , , , , , , /por

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo ao peche da taberna Rikitrí:

Coa fin de ano pechou a taberna Rikitrí da rúa Hernán Cortés 14. Dende hai trinta e cinco anos rexíaa Arximiro Rodríguez Carballido, «Miro», que collera o traspaso da Casa Anuncia aberta a comezos da década de 1940. Dende entón a Rikitrí nunca perdeu o sabor dunha taberna de toda a vida, durante o día un lugar acolledor de conversa agradable para tomar unha chiquita ou unha caña, onde se reunían os empregados e veciñanza das proximidades de María Berdiales e Urzaiz, pola noite parada segura de noctámbulos e solitarios na procura da última. Da man do bo de Miro dende 1987 converteuse tamén nun dos templos celtistas da cidade, tanto por ser sede da peña celtista homónima (formada por sesenta persoas), como pola decoración dos teitos con bufandas do Celta e doutros equipos cos que xogou en liga e competición europea e das paredes con equipamentos e fotografías coas que é doado reconstruír a historia do noso equipo nas catro décadas de entre séculos. Como foi tamén a barra humilde da Rikitrí un espazo onde decote se falaba galego con orgullo e se debatía con paixón sobre o futuro incerto do noso primeiro equipo como da propia cidade.

Miro quixo para a Rikitrí que fose tamén un espazo para celebrar a ledicia e a cultura nosa, organizando as polbeiras dos sábados, recitais poéticos ou verbenas e concertos nos que participaron artistas como Alberto Cunha, Acordeireta, Os residuos atractivas ou Zurrumalla, grupo de música tradicional que lle dedicou un pasacorredoiras. Con todo, sempre foi a remada de nadal convocada cada serán de noiteboa e noitevella a actividade máis singular e emblemática desta entrañable tasca viguesa. Dende hai tres décadas máis de medio cento de persoas protagonizaban esta extraordinaria performance ocupando o medio e medio da rúa Hernán Cortes, remando cos seus corpos ao compás dos seus berros, festexando así a amizade e a ledicia coma se fosen participantes dunha competición de traíñas ou yolas no escenario da ría. Unha remada popular que co peche da Rikitrí dificilmente poderá repetirse, sexa pola merecida xubilación de Miro como pola posta en marcha dun proxecto de urbanización que prevé construír dous edificios e unha praza que comunique de forma peonil as rúas de Hernán Cortés e María Berdiales coa rúa Simón Bolivar, o que obrigará a derrubar o edificio da taberna e outros da súa contorna.

Un peche inevitable o da Rikitrí que nos provoca un aceno de doce melancolía, como a propia despedida que reza na porta da tasca na que Miro agradece no remate da súa andaina o cariño, o ánimo e o apoio recibido da súa clientela, que define como «persoas Xeniais, Marabillosas, Fenomenais». Este adeus da Rikitrí supón a testemuña da desaparición dunha comunidade informal que cada día facía cidade, mais que por ventura formará parte da memoria emocional das persoas que vivimos alí momentos de lecer e compañía. Emporiso as tabernas, tascas, bares ou cafés forman parte do sistema nervioso de cada cidade, xa que máis alá do consumo de bebidas e tapas son espazos necesarios para facilitar o benestar emocional e a socialización da veciñanza e das persoas que nos visitan. Un fenómeno vigués moi característico estudado polo escritor José G. Barral Sánchez en Por catro perras (Cardeñoso, 2007), a primeira guía de tabernas e tascas de Vigo, prologada polo lembrado Xosé Ramón Iglesias. Nas páxinas da obra formidable de Barral está a Rikitrí, xunto a outras tabernas clásicas viguesas como Elixio da travesía da Aurora (hoxe na súa terceira etapa da man de Poldo Celard), o Bar Chavolas da rúa Cesteiros, o Bar Pereira da rúa Ecuador, o Racimo no Couto Piñeiro, o Bar Primavera da Ronda, o Estanco de Bembrive, o Porco da rúa Real, entre tantas outras.

Secasí, a partir de agora a de Miro formará parte da longa relación de tabernas viguesas da memoria, desaparecidas como as que ocupaban a praza do Berbés como o Bar Turista, Avencio, Canta Galo, Si Podo, Raúl, Girasol, Rápido ou Diego. Como desapareceu en 2018 o Bar Tapitas e outros sete que había na rúa de Santiago, onde aínda permanece aberto o Bar Nosa Terra. Como desapareceu a taberna da Viúda, onde se construíu o edificio do Colexio de Arquitectos, como hai poucos anos pecharon o Gazpara na praza da Princesa, o Bar Hipólito  e o Buraquiño de Travesas, a Cosechera e o Barajero na rúa Pi e Margall ou o Bar Mascato da rúa Llorente, preto de onde aínda reside a emblemática Casa Roucos, santuario de artistas e escritores vigueses. Como hai tempo que pechou a Casa Armando da calella das Angustias, da que aínda lembro o arrecendo dos callos os xoves e sábados, as mesas de mármore branco puído e as fotografías de viaxes do Celta, espazo de privilexio para os editores de Castrelos, Xosé María Álvarez Blázquez e Darío Xohán Cabana.

Adeus Rikitrí, beizón Miro por tantos anos de agarimo e presenza!

Handicap creou o Celta

/en , , , , , , , /por

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo á figura de Handicap, o xornalista Manuel de Castro González que tanto contribuíu á creación do Celta:

Conversando co meu benquerido Tomás Ojea contoume como sendo un aprendiz de Vulcano vivira cerquiña o tráxico pasamento de Handicap, o xornalista deportivo creador do Celta. «Foi algo incrible que sucedeu na primeira Exposición Internacional de Galicia montada nos xardíns de Eijo Garay do Areal. Lembro que eu tiña dezaseis anos e había pouco que entrara a traballar na factoría de Espiñeiro. Leváronme á mostra para o mantemento da limpeza dunha caldeira que presentaba Vulcano». «Lembro –continuou o nonaxenario– que o sábado cando don Enrique Lorenzo me viu dixo: “chaval, mañá, non veñas con roupa de traballo, trae a túa que nos vai visitar Franco”». E non se confunde Ojea, xa que aquel domingo 27 de agosto de 1944, estaba prevista a presenza do xeneralísimo en Vigo para participar na clausura dos campionatos de atletismo do Frente de Juventudes e para inaugurar unha exposición que a Cámara de Comercio de Vigo preparara a correr para a visita do ditador. E tampouco erra cando recorda as circunstancias do accidente mortal de Handicap «arrollado de madrugada pola locomotora do tren do porto, ao quedarlle enganchado un zapato na vía, cando saía dos pavillóns da exposición á que fora a seguir as probas de iluminación».

Aquel pasamento aos 59 anos de Handicap, pseudónimo co cal firmou as súas crónicas Manuel de Castro González, marcou de tráxica lenda a traxectoria dunha grande figura viguesa, clave para promover a fusión entre os dous clubs da cidade o Fortuna e o Vigo Sporting, que se produciría o 10 de agosto de 1923 coa fundación do Celta de Vigo. Unha figura tamén pioneira do xornalismo deportivo vigués, que se ocupou do fútbol (e doutros deportes como a hípica, o rugbi ou a disciplina atlética do cross country) nas páxinas, primeiro de Letras y Deportes, a revista de Miguel de Zárraga, despois nas de Faro de Vigo, onde desenvolvería sempre a súa actividade dende a estrea o 16 de febreiro de 1909 cunha crónica dun partido entre o Vigo e o Exiles. Profesión na que Handicap tamén sería pioneiro na utilización do galego na sección «Notas deportivas» da revista Nós, como fixo coa memorable crónica (hoxe centenaria) do número de 26 de xuño de 1922 da final do campionato de «football» que no campo de Coia diante de «dez mil almas» xogaron o FC Barcelona e o Real Unión de Irún, partido que cualificou «dunha beleza futbolística esceucional».

Gerardo González Martín, autor dun libro sobre Handicap, considera que o fútbol comezou a xogarse no Malecón da Alameda en 1895. Mais a verdade é que haberá que agardar ao 19 de febreiro de 1905 para documentar na prensa o primeiro partido de fútbol celebrado en Vigo entre mariñeiros do buque Exmouth fondeado na ría e o Exiles FC dos cableiros ingleses residentes en Vigo. Como haberá que agardar ao 14 de maio do mesmo ano para o debut no Malecón do Vigo FC fronte ao cadro cableiro e meses máis tarde para a constitución do Club Foot Ball Fortuna que o 16 de xuño de 1906 desputará co Vigo FC o primeiro derbi vigués dentro do campionato galego. Primeiros pasos para os cadros do fútbol amateur vigués, que axiña contaron con cadanseu campo: o do CF Fortuna en Bouzas, nos terreos onde se instalaría Conservas Alfageme, ao que en tempos de camiños mal arranxados para a circulación, algúns seareiros chegaban desde a Ribeira en lancha; o do Vigo FC, que se fusionaría co Sporting Club en 1913, en Coia, preto do actual parque García Picher, lugar mítico para o balompé vigués, onde o 23 de setembro de 1923 debutaría o Celta fronte ao Boavista, ao que gañará por 8 a 2.

Cun espléndido palmarés de ambos os dous equipos, que lideraban os campionatos galegos, Handicap comprendeu que sendo Vigo a indiscutible capital deportiva de Galicia, o seu porto o primeiro da fachada atlántica e o fútbol un factor de modernización da propia cidade, «unha lufada de plena vida europea», en palabras do xornalista Manuel Lustres Rivas no xornal Galicia. Diario de Vigo (1922), os tempos esixían que Vigo, como sucedía en Barcelona, contase cun «equipo potente que levase as cores da bandeira de Galicia por toda España e polo estranxeiro» e dun gran estadio para vinte mil espectadores. Con semellante argumentario, as columnas de Handicap en Faro de Vigo, impregnadas co seu talante de facedor de acordos, conseguiron convencer a ambas dúas directivas e aos propios socios de cada entidade da necesidade da fusión, quedando apenas para a polémica o nome do novo club, as cores do uniforme e o deseño do escudo. Cuestións que segundo o avogado Juan Baliño, outro dos artífices do proxecto, solucionáronse de forma doada: o nome, botando man do resultado do concurso que Faro de Vigo organizara, no que Celta e Breogán contaban co maior número de adeptos;  o equipamento, empregando as cores da bandeira galega; e o escudo, adoptando a cruz de Santiago.

Trofeo orfos do mar

/en , , , , , , /por

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo a lembrar episodios da historia celeste comprometidos coa súa contorna:

Na visita ao Museo do Mar de Galicia de Alcabre, un dos museos vigueses con recendo máis intenso a salitre, que axudan a gozar da memoria do Vigo portuario, aconsello reparar en dous magníficos trofeos deportivos alí depositados: un dos «Teresa Herrera» do Deportivo da Coruña e o «Huérfanos del Mar» do Celta de Vigo. Dúas valiosas pezas de ourivaría galega do século XX de estilos moi distintos, a primeira tallada pola coruñesa xoiaría Malde da rúa Real da Coruña, seguindo a tradición da pratería compostelana; a segunda deseñada polos esmaltadores vigueses da familia Hernández, que dende 1926 abriron obradoiro na rúa do Príncipe, acuñando un estilo de ourivaría art déco e unha técnica única. Dúas xoias deportivas daqueles primeiros torneos amigables de fútbol de verán comezados na segunda metade da década de 1940, que nos seus brillos agochaban unha historia de días difíciles.

A peza viguesa corresponde ao «Trofeo Huérfanos del Mar» que o 19 de xuño de 1949 xogaron en Balaídos o Celta e o Benfica en beneficio do Orfanato Nacional Virgen del Carmen de Panxón. Unha copa que sobre un pé entallado de ondas e un fuste de escenas portuarias, no balón esmaltado e sostido entre dúas sereas represéntase a manobra de recollida do aparello. Unha imaxe coa que os ourives vigueses homenaxeaban a afouteza dos mariñeiros, nuns meses onde aínda estaba moi fresca a traxedia do Tito, un pesqueiro vigués dedicado á sardiña, que naufragou o 27 de decembro de 1948 e no que trinta e cinco dos seus mariñeiros resistiron durante dous días sobre o illote Boeiro, situado no extremo occidental da illa meridional de Cíes. Un relato do seu rescate por parte da tripulación do Limideiro,  reconstruído por Francisco Díaz Guerrero, o noso admirado primeiro cronista portuario de Faro de Vigo, nas páxinas do seu libro Naufraxios no mar de Vigo (Xerais, 2002), que tivera o tráxico prólogo da desaparición de dous tripulantes, o patrón de pesca Joaquín Blanco Rodal, que deixou viúva e cinco fillos de idades comprendidas entre os sete e os dezaoito anos, e o mariñeiro Francisco Barreiro Ruibal, solteiro.

O trofeo vigués tamén ten unha historia deportiva interesante. O Celta capitaneado por Yayo gañou por 2 goles a 1 a aquel temible Benfica de Francisco Ferreira, capitán do equipo e da selección lusa, e do que formaba parte Rogerio, considerado un dos mellores extremos esquerdos de Europa. Un partido no que segundo as crónicas os campións portugueses puxeron o xogo e a técnica e os celestes a rapidez e a cobiza. Unha actitude dos galegos que lles permitiu adiantarse na primeira media hora de xogo cun gol de Aretio e xa na segunda parte, tras o empate do lisboeta Coroña, que unha sensacional cabezada de Martín, tras un amago na área pequena de Hermidita, permitise deixar tan valioso trofeo para sempre en Balaídos. Con todo, o que hoxe é máis chocante daquel amigable benéfico, precedido por un encontro dunha selección de xogadores de fútbol modesto vigués con outra de compoñentes da Armada, é que o Celta saíse reforzado con tres xogadores do Deportivo da Coruña, que completara un gran tempada como segundo clasificado da Primeira división, o dianteiro arxentino Franco, o magnífico medio volante Martín, autor do gol decisivo e de quen os cronistas vigueses criticaron o seu abuso do caneo, e o poderoso central Ponte, que xunto co celeste Cabiño conformaron, até a súa saída lesionado, unha liña defensiva infranqueable para os lusos. Unha colaboración intergalega que ben merece ser recoñecida, o que non impedía a rivalidade nos derbis daquela moi igualados.

Estas historias miúdas agochadas no trofeo dos orfos do mar de 1949 amosan que en plena ditadura franquista o Celta de Vigo mantiña un compromiso coa súa contorna que ía máis alá da anécdota, o que por ventura se mantivo dende entón. Serva como exemplo que na recente exposición que a Deputación Provincial de Pontevedra trouxo á praza da farola (a viguesa praza de Galicia) sobre o Cincuentenario da Casa de Rosalía, chamaba moito a atención a reprodución da noticia que Faro de Vigo publicou o 24 de marzo de 1971 anunciando a doazón do Celta ao Patronato Rosalía de Castro dunha peseta por cada espectador asistente ao partido co Real Madrid, que finalmente supuxo unha achega nada desprezable de 35.000 pesetas. Como forma parte da historia deste compromiso o chamamento (en galego) co que os xogadores animaron a participar a afección na histórica manifestación viguesa da mañá do 4 de decembro de 1977 na que se reclamou Autonomía para Galicia, que pola tarde subliñaron saíndo ao campo alzando unha gran bandeira galega confeccionada nunha fábrica de pantalóns. Episodios que a pesar do maldito fútbol moderno non deben ser esquecidos pola afección celeste nin polos actuais propietarios e xestores do Real Club Celta SAD.

Ás portas do centenario

/en , , , , , , /por

Rematada a tempada dedico o artigo da semana en Faro de Vigo á encrucillada que enfronta o RC Celta SAD:

Finalizada a décima tempada consecutiva en Primeira cunha posición discreta na metade da táboa mais con alicerces sólidos na categoría dos mellores, ás portas da celebración do seu centenario (2023), o proxecto do Real Club Celta SAD non acaba de conectar coa súa masa social que, tras a pandemia, semella moi remisa a acudir ao estadio e en boa medida insatisfeita coas decisións de Carlos Mouriño, o seu dono e principal voceiro.

Unha desconexión co contorno celeste aparentemente incomprensible se temos en conta que tras dezaseis anos en mans de Ges, o grupo empresarial da familia de Mouriño, o Celta acredita contas saneadas e nas dúas derradeiras tempadas se mantivo sen abafos, probablemente grazas aos goles e liderado de Aspas, o mellor xogador da historia da canteira viguesa. Sen esquecer que nese período puxo en marcha o proxecto formativo de canteira, unha das punteiras do fútbol profesional, dotouse dunha sede no corazón da cidade e iniciou unha cidade deportiva de seu. Logros considerables, mais que non ocultan unha xestión carente de empatía tanto co seu propio cadro de profesionais, coa comunidade celtista como co Concello de Vigo.

U-las razóns desta desconexión paradoxal? U-las claves para recuperar o entusiasmo nas dúas vindeiras tempadas, no ano do centenario? O debate arredor destes interrogantes continúa aberto e moi acendido nas redes, situando en todo caso ao RC Celta SAD nunha encrucillada da que debe saír nos vindeiros meses.

O certo é que para normalizar a relación co Concello de Vigo moi pouco axudan as periódicas ameazas de Mouriño de abandonar Balaídos que, sen dúbida, forman parte da súa estratexia de confrontación persoal con Abel Caballero, primeiro responsable da corporación que, contando só coa axuda de Deputación de Pontevedra, leva varios exercicios reconstruíndo a anacos con gran esforzo financeiro e discutible resultado o vello estadio. A cidade sabe que o Celta non ten outra alternativa que continuar en Balaídos, o que inevitablemente obrigará a Mouriño a negociar co propietario desta instalación pública as condicións para os seus usos, deportivos e de lecer, procurando a maior comodidade e seguridade para abonadas e espectadoras. Como acontece coa finalización da cidade deportiva Afouteza de Mos que, por moito que se procure o amparo da Xunta de Galicia, só será posible contando tamén co acordo da propietaria dos terreos, a Comunidade de Montes de Tameiga.

Mais esta encrucillada non só é política, ten tamén un forte carácter comunitario e afecta á relación do club con todas as súas persoas abonadas, tamén os seus primeiros clientes, sometidas as máis diversas incomodidades, barreiras e desprezos dunha empresa case sempre insensible as súas demandas. Ausencia de agarimo acuñada na errática política de comunicación e redes, esencial para manter a cohesión e o entusiasmo de toda a comunidade celeste, que nalgunhas ocasións resultou allea á identidade e á historia do propio club, nacido para representar o fútbol galego en todo o mundo. Como a estas alturas está fóra de lugar a renitencia a contar cun cadro feminino, como o resto dos clubs de primeira, un empoderamento deportivo que por ventura sabemos imparable.

Xaora, está encrucillada do club celeste tamén afecta ao propio proxecto deportivo que non acaba de contaxiar o entusiasmo previsto. A xestión autoritaria do cadro de xogadores, cuxa peores expresións son a vergonzosa expulsión presidencial de Denís, o director de xogo na lameira, cen por cen celeste, máis tamén as barreiras case insuperables de acceso dos canteiráns da Madroa ao primeiro equipo ou a incomunicación entre o actual adestrador e os dos cadros filiais explican a perplexidade dunha afección que ve como non arrinca o proxecto do que debera ser a primeira canteira cen por cen galega.

Sei que moitas destas eivas da xestión RC Celta SAD son as propias do maldito fútbol moderno que transformou este xogo de pelota nun negocio multimillonario da industria do lecer audiovisual que conta co maior número de seguidores do planeta. Sei que o Celta non é alleo a esta dinámica e ás presións do mercado audiovisual e publicitario que comporta, mais iso non debería impedir que ás portas do seu centenario, máis alá da intención de vender máis camisetas, intentase recuperar a confianza da súa amplísima comunidade, dende as persoas abonadas, as peñas organizadas, as seareiras e simpatizantes viguesas e galegas até a diáspora celeste presente nos cinco continentes. Como o centenario obriga a que nas dúas vindeiras tempadas o club, sempre consciente da súa humildade e das súas posibilidades, intente acadar un logro colectivo, un obxectivo que volvese a facer soñar a un celtismo que nunca vai deixar só ao seu equipo. Pagaría moito a pena intentalo.

Celta galego

/en , , , , , , , , , , , /por

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo a reivindicar a galeguidade do Celta de Vigo:

Ás portas do centenario da fundación do Celta de Vigo (1923) como fusión do Real Sporting Vigo e o Fortuna, non é doado comprender a facilidade coa que a sociedade propiedade de Carlos Mouriño entra en confrontación co seu propio cadro de xogadores, coas súas persoas abonadas e seareiras e a lingua que a todos nos identifica, como sucedeu estes días tras a desafortunada apertura dun perfil en galego en Twitter (@RCCeltaGL), subsidiario do oficial (@RCCelta), creado hai unha década e que conta hoxe con case medio millón de seguidores, no que se viña utilizando de forma habitual e non exclusiva o galego como lingua de vehicular e de referencia sen problema ningún.

Unha decisión na que chovía sobre mollado, tras o desleixo no emprego do galego nos últimos meses no perfil oficial, que coincidiu coa mudanza dos responsables da política de comunicación da SAD, que semella foi parcialmente emendada esta fin de semana, tras a enchente de apupos e críticas do celtismo, cando o galego regresou timidamente á conta oficial con algúns chíos, aínda que en porcentaxe moi inferior ao castelán, lingua utilizada en exclusividade no seguimento do partido co Raio Vallecano.

Polémica sobre uso do galego nas redes sociais que probablemente aos actuais responsables do club poida parecerlles fútil, froito da presión dos sectores galeguistas da bancada do estadio do Fragoso. Porén, o compromiso coa identidade cultural galega e co emprego da lingua nosa forma parte esencial do que foi o Celta durante un século, do que é o Celta na actualidade como primeiro cadro galego e do que agardemos será o Celta dos nosos netos ao remate do século XXI. Abonda con consultar as páxinas da historia celeste do mestre Fernando Gallego ou a biografía de Handicap, Manuel de Castro González, o xornalista deportivo de «Faro de Vigo» (de 1909 a 1944), que ideou a fusión de Vigo e Fortuna para crear o Celta, para entender un compromiso acuñado na escolla do seu nome, equipamento e escudo.

Nome, Celta, escollido entre unha relación de referentes galegos, como Breogán, Galicia ou Atlántico, sometidos a un concurso que Faro de Vigo montou ao efecto. Equipamento no que os fundadores quixeron de forma afouta que o Celta como representante de Galicia levase as cores da bandeira galega, azul celeste e branco, consolidando así o emblema que promovía a xeración Nos e que a ditadura de Primo de Rivera prohibiría. Sen esquecer que no peito dos xogadores celestes latexa o escudo no que aparece estampada a Cruz de Santiago, outra das nosas insignias.

Utilización do galego no fútbol da que foi pioneiro tamén Handicap, a figura, que xa no número 11 da revista «Nós» (26 de xuño de 1922), publica unha crónica en galego da final do campionato de «football» que no vigués campo de Coia diante de «dez mil almas» xogaron o F.C. Barcelona e o Real Unión de Irún. Arbitrado por un xuíz francés, M. Balway, chegado horas antes da capital de Francia, Handicap cualifica o partido «dunha beleza futbolística esceucional».

Notas deportivas neste «Boletín Mensual da Cultura Galega» que continuaría durante varios números do ano 1922 o ourensán José González Viso, amigo de Florentino López Cuevillas, baixo a sinatura de Goal, nas que anuncia «a reorganización en debida forma do Vigo e mais do Fortuna» para enfrontarse como selección galega á catalá «no marco da competición interrexional», a Copa do Rei, na que participaban os vencedores dos campionatos rexionais. Comentario de Goal que anuncia o carácter do Celta dende a súa fundación como autentico representante do fútbol galego nas competicións españolas.

Nos últimos cincuenta anos o Celta tivo outros momentos gloriosos de apoio á lingua e ao país. En 1971 doou 35.000 pesetas, unha por espectador dun Celta-Madrid, ao Patronato Rosalía de Castro, como lembrou estes días o xornalista Alfonso Pato. Inesquecible foi tamén a tarde do 4 de decembro de 1977 na que os xogadores celestes saltaron á lameira de Balaídos erguendo unha gran bandeira galega, mentres soaba o himno galego, compartindo naquel día histórico o esforzo das 300.000 persoas que pola mañá desfilaran polas rúas viguesas reclamando dignidade para Galicia, na maior manifestación da nosa historia.

Ás portas da celebración do centenario (setembro de 2023), os responsables do Real Club Celta SAD non poden esquecer estes alicerces de galeguidade sobre os que se fundou o club nin sobre os que se desenvolveu ao longo dun século a gramática do fútbol celeste. Este é o momento de facer memoria dunha emoción compartida por varias xeracións de celtistas, viguesas, galegas e espalladas hoxe polos cinco continentes. Recuperar a presenza vehicular do galego no perfil oficial de Twitter non é antollo ningún de galeguistas, é apenas manter a fidelidade co espírito dos fundadores.

Sergio, o noso porteiro

/en , , , , , , , /por

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo á prematura retirada de Sergio Álvarez Conde, gardameta do Celta:

O anuncio de que Sergio Álvarez Conde, o «Gato de Catoira», colga as luvas debido a unha grave lesión de xeonllo conmocionou ao celtismo pola transcendencia de quen foi o noso porteiro, unha das iconas máis respectadas e queridas do vestiario da Madroa. Un xogador de canteira que soubo manter un compromiso inquebrantable co Celta, desde a tempada 2004-2005, cando sendo apenas un xuvenil procedente do Arousa a súa nai asinou o seu primeiro contrato profesional, pasando polas súas seis tempadas no filial, a súa cesión ao Racing de Ferrol, até ás once consecutivas no primeiro equipo, dende o seu debut en Segunda división da man de Paco Herrera o 4 de xuño de 2011 fronte ao F.C. Cartaxena. Dezasete anos de traballo humilde, tamén de continua mellora, nos que semana a semana, fose na lameira ou agardando no banco, desbaldiu doses xenerosas de afouteza e rigor para non darse nunca por vencido e facerlle fronte ás múltiples dificultades e perigos como tamén da mesura necesaria para compartir as proezas deportivas, que tamén as houbo, no ascenso memorable a Primeira e na Europa Leage (2016-2017) onde foi considerado o mellor porteiro.

Unha traxectoria de máis de 355 partidos como gardameta celeste (132 en Primeira e 10 en competición europea) nos que Sergio protagonizou tardes e seráns memorables. Imposible esquecer o penalti que detivo en Balaídos no seu primeiro derbi, na tempada 2014-2015, con Eduardo Berizzo como adestrador, na que o Gato no minuto 88 e coa táboa de marcas en 2-1 soubo aguantarlle cos brazos abertos ao bosnio Haris Mendunjanin e voar despois cara ao pao esquerdo empurrando coa punta das luvas o balón cara fóra. Unha parada extraordinaria que estalou o entusiasmo no Campo do Fragoso e valeu naquel momento máis que tres puntos, crebando sete anos sen gañar ao noso histórico rival. Como inesquecibles foron outros voos do noso Gato, como os daquela noite no Camp Nou,  tamén na primeira tempada de Berizzo, de quen sería un fixo no seu once, paradas que semellaban imposibles a remates de Messi e Luís Suárez, que permitiron unha vitoria histórica. Ou aqueloutra incrible na catedral de San Mamés despexando unha cabezada de Arduriz ou a noite de afouteza celtiña fronte ao Manchester United en Balaídos, o histórico 4 de maio de 2017, na que Sergio sostivo coas súas intervencións os envites dos diaños vermellos.

Sergio Álvarez pasará historia como un dos porteiros referenciais do Celta, como Ramón Allegue «Padrón», xunto a Rubén Blanco, o máis novo en chegar aos 50 partidos co equipo, autor tamén dunha historia do club publicada nestas páxinas de «Faro de Vigo». Como o foron tamén, entre outros que desempeñaron en Balaídos o noble oficio de gardameta, o «Tolo» Fenoy, o arxentino que paraba e marcaba penaltis, e unha longa relación na que non poden faltar Ibarreche, Patxi Villanueva, Javier Maté, Santiago Cañizares, Pablo Cavallero, Pinto e Yoel. Porén, o que diferenza con eles é que o de Catoira foi gardameta dun só club, dende o inicio até o final da súa carreira, no maldito partido de Copa contra o Mirandés do pasado xaneiro. Sergio priorizou a súa continuidade no Celta a calquera outros cantos de serea, unha rara avis no fútbol moderno, tan mercantilizado como deshumanizado. Unha lealtade celeste que o converteu en emblema do que é o Celta para a afección e o club como institución. E iso ten dobre valor para alguén que nunca o tivo doado, obrigado en agardar pacientemente dende a suplencia a súa oportunidade, a non desistir nunca do seu afán, mesmo cando foi discutido por catro repunantes e obrigado a esforzarse e demostrar a súa valía en cada partido.

Foi tamén Sergio Álvarez modélico polo seu compromiso como deportista coa lingua galega, que utiliza decote nas súas intervencións públicas e que considerou como un plus no contacto como xogador coa afección e un factor que o involucraba na historia do propio club, nacido para representar a Galicia. Como valentes foron as súas declaracións confesándose lector de textos de literatura galega, como a novela «Resistencia» de Rosa Aneiros, unha das súas preferencias literarias, contribuíndo así a conformar modelos alternativos para a nosa mocidade. Sergio entendeu como moi pouco futbolistas profesionais as dimensións deste deporte tanto como espectáculo de masas, que hoxe forma parte da industria do lecer, mais tamén o seu carácter formativo para a mocidade nun amplo catálogo de valores (respecto, lealtade, compañeirismo, esforzo, paciencia…) como o valor de todos os clubs como expresión de emocións, vivencias e identidades colectivas. Hoxe cando anuncia a súa retirada prematura expresamos a nosa admiración pola súa traxectoria impecable, agardando a súa continuidade no fútbol (no seu Celta) como técnico e formador de novos futbolistas.

Para o ano que vén

/en , , , , , , /por

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo á permanencia do Celta en primeira:

O celtismo non esquecerá o triste remate da tempada do confinamento. Tras os cinco partidos dun nefasto mes de xullo, nos que o equipo de Óscar García fixo apenas dous puntos, acadou a permanencia in extremis grazas a unha cabezada de Sergio Ramos e a un xutazo de Marco Asensio, estrelas merengues que evitaron a derrota do campión en Butarque diante dun afouto Leganés que tivo no derradeiro minuto de tempo engadido a permanencia na biqueira de Óscar Rodríguez. Como tampouco esquecerá que pese ao partido ruín da maioría dos nosos en Cornellá, Iago Aspas dispuxo, tamén nos minutos finais, cando xa esgotara a reserva das súas forzas, dunha oportunidade extraordinaria para marcar, nunha das súas carreiras de dianteiro de alta definición finalizada cun xute que pasou a centímetros da base do pao longo. Aí tivemos a permanencia por goles propios, unha fortuna que tampouco nos fora propicia aquel inesquecible serán do 11 de maio de 2017 cando o Celtazo de Eduardo Berizzo visitou Old Trafford e nun balón centrado por Claude Beauvue sobre Guidetti escachou os soños de xogar a súa primeira final europea. Xogadas decisivas, resoltas por decisións imprevisibles tomadas en segundos e en carreira, expresión de alustros de talento e concentración adestrados por atacantes e defensores, que converten ao fútbol na disciplina deportiva das Belas Artes que conta con máis seguidoras no planeta.

Ese territorio deportivo apaixonante da incerteza, delimitado en todas as lameiras do mundo polas dezasete regras da IFAB e polos valores do fair play, o xogo limpo e o respecto entre as persoas participantes, debería abondar para explicar o que acontece neste fermoso xogo de balón. Cadora, o chamado «fútbol moderno», parte do negocio millonario do espectáculo audiovisual globalizado, modificou cos seus intereses e novos protocolos (como a creación do VAR) as competicións do fútbol profesional até o punto de desenvolvelas xa coa ausencia do público, substituído para non desconcertar á clientela audiovisual apenas por infografías e gravacións sonoras e musicais enlatadas. Movendo en España 15.700 millóns de euros e achegando á Facenda case 1.500 millóns, o desenvolvemento imparable desta industria futbolística, mesmo a pesar da distancia social e da etiqueta obrigada pola pandemia, modifica tamén o funcionamento dos 42 clubs (na súa maior parte Sociedades Anónimas Deportivas) que forman parte da selecta elite do fútbol profesional. Xaora, a pesar de que todos os clubs artellan identidades territoriais e afectos da memoria, todos son máis que un club deportivo, debemos asumir que hoxe o territorio natural do fútbol profesional é idéntico ao de calquera outra empresa privada, onde priman sobre todo os intereses da súa propiedade.

Só atendendo a ese territorio deportivo e empresarial é explicable a errática traxectoria do Real Club Celta de Vigo SAD nas dúas últimas tempadas nas que, tras un desfile de cinco adestradores e numerosas fichaxes e traspasos, tanto lle custou manter a categoría, o que non impediu achegar un excelente resultado económico para o seu propietario maioritario. E só dende aí é comprensible a desconexión cada vez máis explícita entre as esperanzas e bulires deportivos do corpo social de abonadas, peñistas e seareiras celestes (seguidoras dende os cinco continentes) e as decisións políticas do propietario e dos xestores do club orientadas, como sucede no caso da cidade deportiva e centro comercial a construír en Mos, a incrementar o valor económico da entidade. Como tamén sobre esa trabe dupla deportiva e empresarial desenvolveuse o pasado mes de agosto a «operación retorno» de promesas da Madroa da diáspora, con mellor resultado como campaña de marketing destinada a fidelización das persoas abonadas ca no propio terreo de xogo onde estas incorporacións na súa maior parte non engadiron a diferenza que delas se agardaba.

De cara a vindeira tempada, a afección celeste repetirá o debate sobre o futuro deportivo do equipo, dividíndose entre as posicións máis optimistas e saudosas daquel Celta europeo de entre séculos, recuperado en apenas tres tempadas polo Toto Berizzo, e aqueloutras máis prudentes que asumen a tradición dun club máis austero no palmarés pero sempre afouto e resistente até o derradeiro salaio na lameira. Apenas diferenzas da gamma de matices que conforman a identidade acolledora, case centenaria, dun club de voces baixas, esas humildes que non impoñen, mais que son capaces de aloumiñar coa súa continuidade as ilusións de tantas vidas viguesas e galegas. Un debate social ao que agardamos sexa sensible o propietario e os seus primeiros xestores reflexionando e priorizando, sequera por unha vez, a coherencia do proxecto deportivo e social sobre os seus intereses económicos. Agardemos recuperar para o ano que vén, como lembra A Roda, novos azos e esperanzas. Sempre Celta!

Campo do Fragoso CCXXXV

/en , , , , , /por

CELTA CON RESULTADO

O Celta de Óscar García Junyent, xogando en inferioridade numérica dende o minuto vinte, obtivo onte en horario inglés un gran resultado, tres puntos de ouro noutra finalísima contra un dos seus rivais directos. Unha vitoria épica e fulcral na loita pola permanencia dun equipo máis competitivo e eficaz, alicerzado sobre un estadio que nunca perdeu a fe e cada xornada mellor armado táctica e emocionalmente polo cadro técnico do adestrador catalán. Velaí os resultados dos seis últimos partidos, nos que de 18 puntos o Celta obtivo a metade, apenas perdeu un encontro, co Valencia nun gran actuación, conseguiu cinco goles e recibiu apenas 3. Unhas cifras alentadoras que con trece datas por diante (39 puntos) devolven a ilusión a un equipo que hai dous meses deambulaba na proximidade do precipio.

E iso que o de onte non foi un partido doado, sobre todo pola severidade habitual co Celta que amosou José Luis Munuera Montero, que non dubidou sacar cartón vermello a Filip Bradaric por unha entrada perigosa, pasados apenas vinte minutos, nun erro inadmisible do croata, só explicable polo seu descoñecemento da competición. Outra decisión severísima cos celestes deste árbitro, que a pasada semana dende a sala do VAR, porén, contemporizou cos merengues na entrada brutal de Bale sobre Rafinha. Actuación arbitral que onte condicionou o desenvolvemento do partido e virou en ridícula cando quixo compensar ao Celta expulsando a un dos visitantes, Óscar Rodríguez, por unha acción semellante a do expulsado celeste, que a arbitraxe do VAR a 600 quilómetros de Balaídos lle obrigou a emendar. Decisións polémicas que fixeron tolear a bancada, que apupou de seu ao andaluz, mais que se ben condicionaron o xogo non resultaron determinantes para o resultado, grazas á lección de afouteza dos celestes e ao recital táctico de Óscar García dende a banda.

Foi o Leganés dende o inicio un rival incómodo. Adiantando moito a súa liña de presión, Javier Aguirre propuxo un partido físico de contacto e presión intensa, sometido aos avatares de múltiples interrupcións, a maior parte delas teatrais. Outra proposta dese fútbol moderno segmentado e roto, tan antipático como, até agora, rendible para os visitantes en Balaídos. Diante de semellante panorama custoulle ao Celta un cuarto de hora botar un saque de recanto e case unha hora fabricar a primeira xogada marabilla. Unha ocasión nacida no 58’ dun pase ao espazo de Denís Suárez, que regresaba ao once de gala, recollido por Aspas que pasou sobre Rafinha con tan mala fortuna que esvarou cando ía rematar soíño na proximidade da área pequena. Dous minutos despois chegaría a xogada decisiva nacida tamén da participación da estrela de Salceda, que recibiu unha entrada dura de Óscar Rodríguez, á que xa nos referimos. A sanción provocou o lanzamento dunha falta lateral que Olaza tirou con luva de seda e permitiu que Aspas rematase a media altura, entre a incredulidade dos seus defensores. Outra xenialidade do noso Merlín de Moaña, cada vez máis fino no remate (aí van nove caroliños) e tamén máis identificado co caderno competitivo de Óscar García.

Coa táboa de marcas por diante e media hora de xogo, o adestrador de Sabadell comezou o seu recital táctico de serena afouteza ao que xa nos ten afeitos. Comezou por retirar do terreo a Smolov, que amosou detalles técnicos e compromiso, para introducir a Beltrán, o que facilitou a recuperación e a circulación dende a medula. Cadora, continuou a súa valente defensa do resultado, cun cuarto de hora por diante, modificando o debuxo por un 5-3-1, primeiro, dando entrada a Aidoo na defensa, e despois a Mina para substituír en punta a un Aspas desfondado polo seu esforzo de xigante. Certo é que os dez minutos finais foron agónicos, incluídos os cinco de tempo engadido interminable, mais os de Óscar dirixidos por un Rafinha inmenso e protexidos polo muro de Murillo souberon defender a vantaxe fronte a un Leganés con máis corazón ca acerto para inquedar a porta de Rubén.

Foi, abofé, un partido con mellor resultado ca xogo celeste; mais tamén foi un partido decisivo xa que consolida a traxectoria dun Celta que compite cada vez mellor, dun vestiario cada vez máis comprometido e unido por un cadro técnico que comeza a ofrecer resultados. A ilusión regresou ao Campo do Fragoso. A deriva está sinalada na carta celeste, cómpre agora encadear dúas vitorias para ir achegándose a porto seguro.

 

Campo do Fragoso CCXXXIV

/en , , , , , /por

CELTA CON AMBICIÓN

Comezou o Celta a súa primeira finalísima fronte ao Sevilla de Lopetegui como pechacancelas da categoría e rematouna fóra dos postos de descenso. Unha gran vitoria na casa que moito se fixo de rogar dende aquela do pasado 6 de outubro fronte ao Athletic, o que provocou no serán de onte un estoupido inesperado de ledicia e entusiasmo nas bancadas do vello Balaídos. Un partido gañado con autoridade fronte a un rival duro de roer (quinto da clasificación) grazas aos dous golazos de moi fermosa execución de Iago Aspas e Pione Sisto. Tres puntiños de ouro que devolven a esperanza ao cadro de Óscar García Junyent ao que a pesar do seu bo xogo a fortuna lle fora allea as pasadas semanas fronte ao Eibar e o Valencia.

Sorprendeu o adestrador celeste coa ambición do seu once de gala, incluíndo xa a Smolov, coreado pola bancada no día do seu trinta aniversario como a nova esperanza branca. Como ambiciosa foi a primeira grande xogada de ataque celeste aos cinco minutos de inicio na que Iago Aspas, despois de canear na área ao central Diego Carlos, xutou lixeiramente desviado. Ambición celeste, que se repetiría dez minutos despois, na biqueira do mago de Moaña tras un triángulo trazado na área visitante con Rafinha, onte tamén o cerebro creativo do Celta, e dous minutos máis tarde nun xute envelenado de Brais, que regresaba ao once ocupándose da banda esquerda. Mágoa que cando o equipo liderado sempre por Rafinha volvera carburar en ataque, no 22’ un erro inocente de Olaza ao intentar controlar un balón co peito foi aproveitado polo pillo En-Nesyri que a todo filispín encarou a Rubén para superalo cun globo ben feitiño. Unha desgraza na táboa de marcas que non facía xustiza ao que até entón acontecerá na lameira do Fragoso.

Un gol que conxelou ao estadio durante varios minutos, mais que o cadro de Óscar soubo encaixar, xa que decontado volveu sobre a meta de Vaclik, quen non 34’ chapou un pexegazo de Smolov, que acreditou así unha boa pegada. Xaora, sería Rafinha quen no 38’ tivo a oportunidade máis clara cando xutou alto un servizo excelente que lle filtrou á área Brais, tras unha recuperación e un gran cambio de xogo de Iago Aspas, sempre moi activo na súa mobilidade nas bandas. Con todo, o Sevilla noutro erro defensivo celeste, neste caso de Murillo, tivo no 40´o segundo na biqueira de Ocampos, que por ventura non conseguiu superar a Rubén nun man a man de infarto.

Óscar introduciu mudanzas xa ao comezo da segunda sesión dando entrada a Pione Sisto procurando maior verticalidade no xogo. E abofé que o internacional dinamarqués non defraudou e dende a banda esquerda petou no 59’ e no 68’ sobre o gardarredes visitante. Óscar García non se conformaba e no 69’ fixo debutar ao croata Bradaric, substituíndo ao voluntarioso Fran Beltrán, o que lle permitiu adiantar a posición de Okay, quen dende ese momento empurrou ao equipo ao ataque. Grazas a ese movemento táctico en vinte minutos de tolería, abrindo o campo de banda a banda, o Celta conseguiu os dous tantos da remontada. O primeiro, no 77,’ naceu dun pase diagonal extraordinario de Rafinha e dun remate de alta escola de Iago Aspas que despois de deitar ao porteiro conseguiu xutar na área pequena ao pau corto, practicamente sen ángulo ningún. Un tanto que facía xustiza a un gran partido do noso goleiro internacional, a quen tantas outras veces nesta liga a fortuna lle fora adversa.

O gol da vitoria chegou tamén pola ambición dun equipo que non se conformou co empate. Óscar sacou no 88’ a Santi Mina, que substituíu a Smolov aínda facendo a pretempada. E grazas a que o equipo non perdeu nunca a fe, no 90’ marcou Pione cun xutazo milimétrico ao pao longo aproveitando unha asistencia marabillosa de Okay que roubou, conduciu en velocidade e pasou con cano incluído sobre o extremo dinamarqués. Un golazo de moitos quilates tanto pola súa perfecta e fermosa execución como polo moito que supón para a recuperación anímica e a autoestima do cadro de xogadores de Óscar.

Tras esta importante vitoria o Celta ten a metade do traballo feito. Fáltanlle outros vinte e puntos a obter en apenas 15 xornadas. Se acredita a ambición atacante e a seriedade defensiva, a pesar dun par de erros, amosada onte fronte a un rival potente e moi competitivo, pode conseguilo. Upa Celta!

 

Campo do Fragoso CCXXXIII

/en , , , , , /por

FALTOU O GOL

Dende aquel domingo, 6 de outubro, no que Aspas abriu a súa táboa de goles da tempada fronte ao Athletic, o Celta non gaña en Balaídos. E dende hai dous meses, desde aquel esperanzador 1-3 en Vilarreal, non volveu coñecer a vitoria. Dende entón, a pesar dunha certa melloría no seu xogo, o Celta en Balaídos conseguiu catro empates consecutivos fronte a outros tantos rivais directos, Valladolid, Mallorca, Osasuna e Eibar, o que a pesar de atallar a hemorraxia de derrotas, non chega para abandonar as posicións de descenso e para navegar devagariño cara a porto seguro.

O equipo de Óscar García Junyent non acada mellores resultados porque está pelexado co gol, apenas sete, dende a vitoria no estadio da Cerámica, por dez encaixados no mesmo período, un balance negativo que de non ser corrixido decontado agoira, xa no mes de xaneiro, a perda da categoría, o que constituiría unha catástrofe deportiva, pero tamén da propia sociedade deportiva, polas súas repercusións económicas, rompendo cunha xeira de oito tempadas  consecutivas en Primeira. Un agoiro que aínda pode ser frustrado, mais que obriga a unha reacción de afouteza, da que onte identificamos algúns indicios, semellante á que o noso admirado Fernando Vázquez provocou desde que chegou ao banco de Riazor.

Certo é que fronte ao Eibar os celestes fixeron case todo o que cómpre facer para conseguir unha vitoria, menos o requisito indispensable de marcar polo menos un tanto, nunha tarde onde quizais polo revoar constante das gaivotas sobre a lameira os ventos non lle foron propicios aos nosos. Os de Óscar García Junyent superaron aos de Mendilíbar en todas as facetas de xogo, tanto ofensivo como defensivo. As tres torres viguesas, Murillo, Araújo e Okay, coa excepción de erros pequenos de coordinación con Rubén, pecharon con catro cancelas a porta do seu gardameta, que apenas despexou un saque de recanto con perigo. Pola contra, o Celta gozou de numerosas chegadas a área, media ducia sobre os tres paos, sendo moi superior en intensidade, anticipación e recuperación na liña de dous terzos armeira, algo que había moito tempo que non viamos nos nosos. Máis esa superioridade resultou insuficiente diante da porta de Dimitrovic, quizais porque onte Aspas, Beltrán, Olaza, Rafinha e Pione padeceron os efectos desa estraña síndrome da afasia goleadora, un medo descoñecido no Campo do Fragoso dende hai moitos tempadas.

En ningún partido desta liga dispuxo o Celta de tantas oportunidades para marcar no seu estadio. No minuto 23 Pione, sempre moi activo e comprometido co colectivo, filtrou un balón de ouro dentro da área que estragou Santi Mina, un dianteiro moi desafortunado diante da porta, nesta súa segunda xeira celeste, que por méritos obxectivos non semella ter sitio no once inicial. No 32’ foi Aspas quen o intentou dende a banda e, a piques de rematar a primeira parte, Pione mereceu marcar cando aproveitando un erro dun defensa vasco o seu xutazo bateu nas luvas do gardarredes, o mellor dos visitantes.

Tras a reanudación, o Celta intensificou as súas chegadas, froito na maior parte das veces das asociacións entre Pione, Aspas e Rafinha, que tomaron as rédeas do equipo. Razón pola que resultou incomprensible e desafortunado o troco precipitado do internacional dinamarqués, o que anoxou con Óscar a unha parte da bancada que por vez primeira apupou ao adestrador catalán. Con todo, Aspas tivo no 64’ a mellor ocasión do partido, un xute con veleno de gol ao pao longo que atopou outra vez as luvas do porteiro nunha gran estricada. Nos decisivos minutos finais, un lanzamento de falta de Olaza bateu no poste e pouco despois un xute dende a frontal de Rafinha, tras unha extraordinaria asistencia de Aspas, saíu lixeiramente alto. Por non falar do barullo que no desconto se produciu diante da liña de meta visitante cando lle esvarou a Dimitrovic o balón entre as pernas e alí caeu Denís na súa disputa pola pelota cun defensa.

Diante do Eibar ao Celta faltoulle fortuna, xa que os seus merecementos foron moito maiores co resultado obtido. No entanto, o esperanzador do partido foi o incremento da intensidade e da implicación de xogadores claves (Pione, Aspas, Okay, Rafinha, Beltrán, Murillo, Araújo tiveron unha boa actuación), o que aventura que as vitorias chegarán, sempre que exista o compromiso e o xogo necesarios. A pesar das dificultades do temible calendario próximo, o Celta debería remontar se persiste na estratexia de onte. Faltou só o gol. Non está todo perdido.