Pulo para as bibliotecas galegas

A Consellaría de Cultura está decidida a proporcionar novo pulo ás bibliotecas. Unha noticia importante.
Etiquetas:

María Moliner aos bibliotecarios rurais

O meu amigo Valadés, sempre tan oportuno, remitiume onte por correo este texto de María Moliner dirixíndose en 1937 aos bibliotecarios rurais:

“Estas Instrucciones van especialmente dirigidas a ayudar en su tarea a los bibliotecarios provistos de poca experiencia y que tienen a su cargo bibliotecas pequeñas y recientes. Porque, si el éxito de una biblioteca depende en grandísima parte del bibliotecario, esto es tanto más verdad cuanto más corta es la historia o tradición de ese establecimiento. En una biblioteca de larga historia, el público ya experimentado, lejos de necesitar estímulos para leer, tiene sus exigencias, y el bibliotecario puede limitarse a satisfacerlas cumpliendo su obligación de una manera casi automática. Pero el encargado de una biblioteca que comienza a vivir ha de hacer una labor mucho más personal, poniendo su alma en ella. No será esto posible sin entusiasmo, y el entusiasmo no nace sino de la fe. El bibliotecario, para poner entusiasmo en su tarea, necesita creer en estas dos cosas: en la capacidad de mejoramiento espiritual de la gente a quien va a servir, y en la eficacia de su propia misión para contribuir a este mejoramiento.
No será buen bibliotecario el individuo que recibe invariablemente al forastero con palabras que tenemos grabadas en el cerebro, a fuerza de oírlas, los que con una misión cultural hemos visitado pueblos españoles: «Mire usted: en este pueblo son muy cerriles: usted hábleles de ir al baile, al fútbol o al cine, pero… ¡A la biblioteca…!».
No, amigos bibliotecarios, no. En vuestro pueblo la gente no es más cerril que en otros pueblos de España ni que en otros pueblos del mundo. Probad a hablarles de cultura y veréis cómo sus ojos se abren y sus cabezas se mueven en un gesto de asentimiento, y cómo invariablemente responden: ¡Eso, eso es lo que nos hace falta: cultura!
Ellos presienten, en efecto, que es cultura lo que necesitan, que sin ella no hay posibilidad de liberación efectiva, que sólo ella ha de dotarles de impulso suficiente para incorporarse a la marcha fatal del progreso humano sin riesgo de ser revolcados: sienten también que la cultura que a ellos les está negada es un privilegio más que confiere a ciertas gentes sin ninguna superioridad intrínseca sobre ellos, a veces con un valor moral nulo, una superioridad efectiva en estimación de la sociedad, en posición económica, etcétera. Y se revuelven contra esto que vagamente comprenden pidiendo, cultura, cultura… Pero, claro, si se les pregunta qué es concretamente lo que quieren decir con eso, no saben explicarlo. Y no saben tampoco que el camino de la cultura es áspero, sobre todo cuando para emprenderlo hay que romper con una tradición de abandono conservada por generaciones y generaciones.
Tú, bibliotecario, sí debes saberlo, y debes comprenderles y disculparles y ayudarles. No es extraño que una biblioteca recibida con gran entusiasmo quede al poco tiempo abandonada si se la confía a su propia suerte: no es extraño que el libro cogido con propósito de leerlo se caiga al poco rato de las manos y el lector lo abandone para ir a distraerse con la película a cuya trama su inteligencia se abandona sin esfuerzo. Todo esto ocurre; pero no ocurre sólo en tu pueblo, ni lo hacen sólo tus convecinos; ocurre en todas partes, y ahí radica precisamente tu misión: en conocer los recursos de tu biblioteca y las cualidades de tus lectores de modo que aciertes a poner en sus manos el libro cuya lectura les absorba hasta el punto de hacerles olvidarse de acudir a otra distracción.
La segunda cosa que necesita creer el bibliotecario es en la eficacia de su propia misión. Para valorarla, pensad tan sólo en lo que sería nuestra España si en todas las ciudades, en todos los pueblos, en las aldeas más humildes, hombres y mujeres dedicasen los ratos no ocupados por sus tareas vitales a leer, a asomarse al mundo material y al mundo inmenso del espíritu por esas ventanas maravillosas que son los libros. ¡Tantas son las consecuencias que se adivinan si una tal situación llegase a ser realidad, que no es posible ni empezar a enunciarlas…!
Pues bien: esta es la tarea que se ha impuesto y que está llevando a cabo el Ministerio de Instrucción Pública por medio de su Sección de Bibliotecas y en la que vosotros tenéis una parte esencialísima que realizar”.

(*) Prólogo de Instrucciones para el servicio de pequeñas bibliotecas. Valencia (España), 1937.

Etiquetas:

Lendo en abril 2006

A Consellaría de Educación está distribuíndo Lendo en abril 2006, unha revista en papel dirixida ao profesorado que se responsabiliza da dinamización das bibliotecas escolares. Como todas as iniciativas que promove a Asesoría de bibliotecas escolares os contidos son moi atractivos. En Galicia botábase en falta unha revista deste tipo.
Non hai dúbida que neste eido das bibliotecas e da promoción da lectura o novo equipo de Educación está facendo un esforzo importante. Converter a biblioteca escolar na primeira aula de cada centro educativo e a lectura na súa actividade educativa principal son dous obxectivos a desenvolver por todos os claustros.

Vigo e as bibliotecas

No artigo da semana abordo a cuestión do estado das bibliotecas en Vigo a raíz da negativa do Ministerio de Cultura de concerderlle a Vigo unha biblioteca de titularidade estatal.
Foto da Biblioteca Central de Vigo (© J.Albertos)

Guía bibliotecas escolares Infantil e Primaria

Pode consultarse xa na rede a guía para a selección de fondos documentais nas bibliotecas escolares de Infantil e Primaria. A selección foi realizada por un grupo de traballo, o Grupo Guía, con representación de GALIX (Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil), AGABEL (Asociación Galega polas Bibliotecas Escolares e a Lectura), Biblioteca Nova33, Federación de Libreiros de Galicia e Asociación Galega de Editores, coa coordinación da Asesoría de Bibliotecas Escolares.

Á hora de decidir os materiais que aparecen nesta guía tivéronse en conta criterios de calidade, idoneidade e diversidade. A guía recolle:
  • Dous centos de imprescindibles: unha selección de títulos, en galego e castelán, publicados con anterioridade ao 2002 (aínda que consten edicións actualizadas)
  • Xoves promesas: unha escolla de títulos que destacan pola súa calidade e idoneidade para os lectores a quen van dirixidos, entre os publicados dende xaneiro de 2002 ata xuño de 2005.
  • Promesas con estrela: relación de títulos de referencia polos premios que acadaron (2002-2005)
  • Materiais informativos: selección de títulos de carácter informativo axeitados a estas idades.
  • Outros soportes: materiais presentados en soporte magnético ou electrónico e distinto formato (DVD, vídeo, audio, multimedia), de carácter informativo ou lúdico, publicados a partir de xaneiro de 2002 e seleccionados en función do seu interese para seren empregados no contexto escolar.
  • Enderezos electrónicos de interese para o profesorado e para o alumnado, de contido informativo e lúdico.
  • Recursos para a selección: editoriais galegas con coleccións destinadas ao público infantil, enderezos electrónicos, revistas especializadas, bibliografía e outros recursos a disposición do profesorado para afondar nas súas buscas de materiais.
Moi recomendable como ferramenta na selección dos materiais informativos e literarios que poidan adquirirse e na organización das propias bibliotecas.


Etiquetas:

Dotación para bibliotecas escolares

Hoxe almorzamos con esta boa noticia para a dotación das bibliotecas escolares dos centros de secundaria.

Libro minusvalorado

Quen teña dúbidas sobre os efectos daniños que está provocando na valoración social do libro a ampliación do préstamo dos de texto, debe ler o que conta hoxe Falabarato. Efectivamente, algunha xente pensa que todos os libros deben ser de balde, mais aínda, cando supoñen que despois de lidos deben ir directamente ao colector. Para o que serven? Moi difícil vai ser modificar estes prexuízos, tan profundamente instalados na sociedade, e recuperar o prestixio social do libro e a lectura. Por riba, a situación das nosas bibliotecas públicas, segundo o informe demoledor da Fundación Sánchez Ruipérez, non é para botar moitos foguetes.

Bibliocafés minhotos

Andreia C. Faría anuncia a posta en marcha de bibliocafés nalgunhas cámaras minhotas, como xeito de promoción da lectura entre os máis novos. Outra experiencia orixinal que podería ser estudada entre nós.

Bibliotecas e lectura pública

No artigo da semana falo de bibliotecas e lectura pública. Quedei pampo cando lin o editorial de El País do domingo. Manexa os mesmos argumentos.

Bibliotecas escolares

Semella que desta volta vai adiante a posta en marcha dun programa serio de bibliotecas escolares. O plano marco que promove a Consellaría de Educación tivo unha boa acollida, xa que son setecentos os centros que solicitaron participar. Onte participei, en representación da AGE, na primeira reunión do grupo de traballo, promovido pola propia Consellaría, que pretende elaborar unha guía para a selección de fondos para as bibliotecas de infantil e primaria. Unha tarefa complexa que nos debería levar tanto a determinación de criterios do funcionamento das bibliotecas, como a escolla dos fondos, sexan eses títulos “imprescindibles” (os que non deberían faltar en ningún centro), fosen as novidades dos últimos anos, sexan materiais impresos como dixitais. Como sinala o manifesto de AGABEL, a biblioteca escolar debería configurarse como un centro de recursos multimedia que pon ao servizo de toda a comunidade educativa (alumnado, profesorado e pais e nais) todo tipo de material e fontes documentais, independentemente do soporte no que se presenta, e achega novas posibilidades dun ensino innovador. Quedan, pois, meses dun traballo ben ilusionante.