Onte 1988. «Unha Lingua de Premio»


Non esquecerei o serán de onte no pazo da Deputación de Pontevedra, onde se celebrou a gala «Unha Lingua de Premio», na que con motivo do Día Europeo das Linguas se reivindicaron os premios literarios outorgados polos concellos da provincia e se recoñeceron as catro décadas de traxectoria do Festival de poesía no Condado e con grande xenerosidade o meu traballo como editor en lingua galega.

Sei que nun sistema cultural normalizado é unha anomalía que un editor reciba tanto agarimo como do que eu gocei onte por parte das amizades que nos acompañaron e das palabras agarimosas que me dedicaron o deputado Xosé Leal e a presidenta Carmela Silva, como as de Ledicia Costas, que actuou como magnífica condutora, e de Iria Pinheiro, que me entregou un exvoto que procurarei (pola conta que me ten) conservar moitos anos. A todas elas, a miña beizón.

Aquí subín o pdf do texto que levaba impreso, unha versión das palabras (emocionadas) de gratitude que alí pronunciei, ademais  dunhas poucas fotos do desenvolvemento da gala.

Onte 1987: A miña memoria do Vigo Vello

O Consello da Cultura Galega convidoume a participar no debate que onte se celebrou na Casa Galega da Cultura sobre o «Casco Vello de Vigo. A memoria, a relación coa cidade e as políticas de rexeneración urbana».

Lin un texto de vontade memorialística e intencionalidade política que comparto en pdf (8 folios, apenas quince minutos de lectura).

Comparto tamén unhas fotos que escollín do meu cartafol de Vigo de Pinterest como fondo visual que non cheguei a proxectar, xa que esquecín as lentes na mochila. Agardo que a lectura sexa de interese e promova debate sobre o futuro das intervencións públicas e a participación cidadá sobre o Vigo Vello.

A rexeneración do Vigo Vello

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo ao proceso de rexeneración urbana do Vigo Vello:

O debate sobre a memoria na cidade e o papel das intervencións públicas na rexeneración urbana do Casco Vello de Vigo, que se celebra esta tarde na Casa Galega da Cultura, organizado polo Consello da Cultura Galega, é unha oportunidade magnífica para reflexionar sobre o que se leva facendo no Vigo Vello desde que en 1981, sendo alcalde Manuel Soto, se aprobou o Plan Especial de Reforma Interior do Casco Vello. Un documento urbanístico que no marco dun barrio daquela en decadencia total, deixado polos poderes públicos na marxinalidade e abandonado a súa sorte, expresaba por vez primeira unha intención de rehabilitación física e de modernización dos seus espazos públicos. Iniciativa que coincidiu coa constitución da Asociación Veciñal e Cultural Casco Vello de Vigo, nacida cos obxectivos de loitar pola mellora da calidade de vida da veciñanza.

PERI do Casco Vello que coa posta en marcha do Plan Urban, xestionado polo concello de Vigo dende 1994 a 2001, nos mandatos dos alcaldes Carlos Príncipe e Lois Castrillo, comezou ensaiar unha novidosa estratexia de xestión integrada das políticas públicas, peonalizou espazos, apoiou a celebración dalgunhas festas e asumiu a rehabilitación dalgúns edificios insignia como a Casa Galega da Cultura, a Casa-Torre de Pazos-Figueroa e de Ceta (hoxe Instituto Camoens) ou a Casa Goda (hoxe centro de saúde do Sergas). Abandonado polo concello o Urban (por razóns de conxuntura política), as actuacións públicas no Vigo Vello se reiniciaron en 2005 da man da constitución do Consorcio Casco Vello entidade nacida co obxectivo de desenvolver un proxecto integral de rexeneración urbana asumido de forma compartida por tres administracións: o concello de Vigo (alcaldesa Corina Porro, PP), que achegaba un 10% do orzamento; a Xunta de Galicia (presidente Emilio Pérez Touriño, PSdeG-PSOE), que asumía o 50%, contando coa colaboración da Zona Franca (presidente Francisco López Peña, PSdeG-PSOE), que proporcionaba o 40%, porcentaxe que sería adquirida en 2007 pola Consellaría de Vivenda e o Solo (da conselleira Teresa Táboas, BNG).

Creación do Consorcio Casco Vello de Vigo (hoxe nun 90% en mans da Xunta de Galicia), que xunto coa declaración en 2006 do Casco Vello como Ben de Interese Cultural como Conxunto Histórico Artístico e a aprobación en 2007 do Plan Especial de Protección e Reforma Interior (PEPRI), permitiu que nesta última década se deran pasos significativos nun proceso de rexeneración en marcha, ao que moito lle queda aínda por facer. Recuperáronse edificios, construíronse vivendas de promoción pública e creáronse novos espazos comerciais e administrativos (como a sede dos rexistros mercantís na casa de López Araújo na rúa Real). Mesmo no Barrio Alto, o máis degradado e descoñecido, comezou a ser ocupado por unha nova veciñanza, toda unha volta ao carpín. Como tamén o foi que visitar o Casco Vello está de moda coma nunca, feito ao que non foron alleos nin a apertura de novos e atractivos locais de hostelaría nin o éxito rotundo das festas como a Reconquista nin o pulo que lle deron rotas literarias como as deseñadas polo escritor Pedro Feijoo no seu libro «Camiñar o Vigo Vello» (Xerais, 2018). Xaora, que as prazas da Constitución, da Princesa, da Colexiata ou as rúas da Oliva e do Triunfo estean ocupadas cada serán como espazo de lecer e encontro por centos de persoas é unha excelente noticia, mais tamén afonda nos inevitables perigos da terciarización e turistización do barrio histórico, problemas moi complexos presentes xa noutras cidades próximas coma Porto ou Compostela.

Nesta altura decisiva, o éxito do proceso de rexeneración urbana do Vigo Vello depende en boa medida de recibir un novo pulo político, que só pode vir da man dunha maior implicación por parte do concello de Vigo e dunha estreita colaboración co resto das administracións públicas. O Concello debe integrar o proxecto de revitalización do Vigo Vello nas actuacións urbanísticas na contorna do que foi a cidade amurallada, a Panificadora e o Barrio do Cura. O Concello debe apostar pola creación dalgún novo espazo verde e pola presenza de arborado e vexetación en todo o barrio. Como debe arriscar nas peonalizacións das súas travesías, a da Porta do Sol, a da rúa Elduayen e a da avenida Beiramar, á altura da actual praza do Berbés, o que obrigaría ao alongamento dos actuais túneles. Como é imprescindible continuar desenvolvendo a política de equipamentos socio-comunitarios, nun barrio que precisa dun centro de día público para maiores, un centro público de Educación Infantil de 0-6 anos, un espazo de xogo para os picariños e un centro cívico e veciñal no que instalar, entre outras actividades, unha Oficina da Memoria do Vigo Vello, celme sobre o que construír un sentimento de pertenza e orgullo no Vigo do futuro.

Campo do Fragoso CCXVI

SEN COMPÁS

Do entusiasmo do gran partido fronte ao Atlético de Madrid pasou o Celta a decepción do empate no tempo engadido fronte a un Valladolid que foi superior durante a última hora de xogo. Un Celta que saíu arrasando durante os primeiros vinte minutos nos que marcou dous goles mais que perdeu o compás cando cedeu o control da pelota ao seu rival.

Un equipo afouto e paciente sempre este de Pucela, un dos visitantes que máis acompañantes traen a Balaídos, que non marcara nos catro partidos anteriores de liga mais que aquí soubo atopar o camiño dos seus tres goles na fraqueza da banda esquerda celeste, onte unha auténtica viña en tempo de vendima. É por moito que lle doa a Antonio Mohamed, correspóndelle a el boa parte da responsabilidade da nefasta actuación defensiva dos laterais, tanto de Juncá como de Roncaglia, que amosaron unha febleza tremenda, moi evidente xa na primeira parte, á que o adestrador non soubo poñerlle remedio ningún. E cando o intentou coa entrada de Junior Alonso, acumulando un liña de catro centrais e un medio centro (tamén) defensivo, o equipo xa perdera o compás e a capacidade de darlle acougo ao seu xogo en ambas as dúas áreas.

Comezou o Celta de marabilla forzando dous saques de recanto no minuto inicial e marcando dous tantos cando non transcorreran oito. Aventurábase un día de festa goleira. Coa luva esquerda Aspas creou o primeiro no minuto catro, aproveitando unha parede de Maxi que recibira ao pé un centro raso de Juncá. O segundo chegou, pouco despois, cando o goleiro uruguaio rematou de volea entre dous defensas un servizo de Iago dende a banda dereita. Unha táboa de marcas que debeu de incrementarse no 10’ cando Aspas cabezou un centro precioso de Brais ou no 15’ cando Boufal xutou e o porteiro Masip zafou con moita fortuna co seu corpo.

Xaora, cando máis vento nas velas levaba a nave celeste, foi cedendo no entusiasmo e chegou o fatídico parón para a auga, momento desque o que os de Mohamed afrouxaron as rendas. A dupla de mediocampistas Lobotka e Okay non carburaba e o equipo perdeu o compás. No 36’ produciuse o primeiro furado na banda de Juncá (un lateral, onte, mellor atacante ca defensor) e a primeira oportunidade clara de gol dos visitantes, un xute a base do pao de Alcaraz. Tres minutos despois, tras outra perda de Lobotka (moi soíño até a entrada de Beltrán, co partido case vencido), o Valladolid acurtaría distancias: Óscar Plano cabezou á rede un centro lateral de Nacho, tras unha desatención de Roncaglia, que viviu un día pouco afortunado. Unha xogada exitosa que os pucelanos repetirían nos seus goles posteriores.

Tras a reanudación, no 53’ a pesar do gol temperán e marabilloso de Aspas, un xute dende fóra da área de moitos quilates, tras unha caneada moi xeitosa de Boufal, o Celta non conseguiu facerse co tempo do partido, xa que os visitantes teimaron en roubarlle o balón. E sen a pelota, por moitos homes altos que acumule atrás, o Celta amosou que é un equipo vulnerable. Nacho volveu ensaiar o centro lateral desde a esquerda, que desta volta aproveitou Enes Ünal. Un segundo tanto pucelano no 68’ que axustou a táboa de marcas, abrindo unha media hora final a cara de can, con oportunidades do gol en ambas as dúas portas.

O Celta puido marcar nun gran xute de Brais á escuadra no 72’ e no 87’ cando Iago nunha contra, que semellaba gañadora, encarou a Masip en solitario. A entrada na lameira de Beltrán deulle máis fluidez e balón ao xogo celeste, mais os visitantes teimaron na procura do empate. Puideron conseguilo cando Ünal encarou ao noso Sergio ou cando no 85’ Michel bateu cun xutazo sobre o longueiro. Fixérono cando máis doía e cando o Celta xa non puido responder, no derradeiro minuto dunha prolongación de cinco, no enésimo furado da banda esquerda celeste que Leo Suárez aproveitou para marcar o gol dun tan merecido empate.

Antonio Mohamed onte non soubo ler un partido complexo de fútbol europeo, que no seu inicio semellaba un aparente trámite para consolidar ao Celta en posicións de privilexio. Faltoulle onte aos celestes compás e dirección, doses maiores de humildade e concentración, un chisco de acougo e pausa no xogo co balón.

50 anos do Politécnico

Dedico o artigo da semana no Faro de Vigo á celebración do cincuentenario do IES Politécnico de Vigo:

Esta semana o IES Politécnico de Vigo celebra o cincuenta aniversario do seu comezo nas instalacións da rúa Torrecedeira 88 de Vigo. O centro cabezaleiro da Formación Profesional na cidade durante as últimas oito décadas, no que se formaron moitos milleiros de técnicos e de estudantes preuniversitarios vigueses nos eidos da mecánica, electricidade, química e delineación, fai así memoria necesaria e fértil da súa achega ao desenvolvemento educativo, económico, empresarial e social do Vigo metropolitano.

Unha celebración académica, que se abrirá o vindeiro xoves día 20 cunha exposición sobre a historia do centro e cunha conferencia de Esteban López Figueroa e Clara Ogando Penela, dúas das persoas que ocuparon a súa dirección, e que continuará ao longo deste novo curso con diversas charlas, debates e encontros sobre o devir desta institución formativa viguesa construída na década de 1960 ao pé do que no seu día foron as instalacións do campo de fútbol de Coia e amparada polos guindastres de Barreras, as fragrancias da conserveira de Albo e os asubíos das sirenas das factorías de Beiramar chamando polos obreiros do metal.

Orixe dun centro de formación laboral que na historia viguesa atopamos na «Escuela de Artes y Oficios de Vigo» que o 26 de setembro de 1886 abriu na que se chamará «Casa-Escuela» da rúa do Circo nº 3 (hoxe Eduardo Iglesias) a Sociedade de Socorros Mutuos «La Cooperativa», da que era presidente honorario Eduardo Chao. Foi esta a primeira institución educativa viguesa que tivo por obxectivo a formación técnica dos obreiros e o perfeccionamento dos oficios artesanais. Escola de Artes e Oficios que en 1900 sería asumida polo concello de Vigo e trasladada ao edificio construído polo arquitecto Pacewicz na rúa Pontevedra para o filántropo José García Barbón que o cedera á cidade de Vigo para centro educativo e biblioteca pública. Escola de Artes e Oficios esencial para o desenvolvemento do Vigo contemporáneo que compartiu instalacións con outras dúas escolas profesionais, a Escola Municipal Elemental de Artes e Industrias e a Escola Superior de Industrias.

Foi nuns talleres dunha delas onde naceu en 1923 a «Escuela Elemental del Trabajo» (EET), destinada a formación dos primeiros técnicos da industria naval e conserveira. Centro docente que en 1930 daría paso á «Escuela Superior del Trabajo», un edificio magnífico do arquitecto Jenaro de la Fuente, construído en Peniche na proximidade das Cabañas, onde se instalaría máis tarde a Escola de Peritos Industriais (hoxe sede da Escola de Enxeñería Industrial), e no que dende 1944 funcionou a EET, chamada tamén «Escuela de Orientación Profesional y Preaprendizaje de Vigo», transformada en outubro de 1956, ao fío da Lei de Formación Profesional, en «Escuela de Maestría Industrial de Vigo».

O actual IES Politécnico inaugurouse como centro autónomo en outubro de 1968 como «Escuela de Maestría Industrial», sendo o seu primeiro director Armando Priegue Guerra. Naquel primeiro curso, ás ensinanzas nocturnas que se viñan impartindo na Escola de Peritos se incorporaron ás diúrnas do 1º curso de Oficialía Industrial nas especialidades de Metal (axustador, torneiro e fresador), Electricidade (instalador, montador e bobinador), Química (Industria Química e Laboratorio) e Delineación Industrial.

Ensinanzas que no curso seguinte se completaron co inicio das do grao de Maestría en Mecánica e Electricidade, o que permitíu a consolidación das ensinanzas profesionais dun centro que no curso 1976-1977 pasou a denominarse «Centro Nacional de FP de 1º e 2º Grao», adaptándose así ao establecido na LXE de 1970, e que no curso seguinte mudou a «Instituto Politécnico Nacional de Vigo», bautizado na cidade como «Politécnico», denominación que dende entón conserva. Mudanzas da década dos setenta, que incrementaron o alumnado de forma moi significativa na de 1980 e afondaron na seguinte coa aprobación da LOXSE que o transformou nun centro de ESO, Bacharelato e ESA e no que as ensinanzas de FP de 1º e 2º grao foron substituídas progresivamente polos ciclos formativos de grao medio e superior.

Hoxe o IES Politécnico continúa sendo un centro público de referencia na Educación Secundaria Obrigatoria, Postobrigatoria e de Persoas Adultas. Imparte os bacharelatos de Ciencias e de Artes, inseridos na súa tradición centenaria, mantendo o seu espírito de centro punteiro de formación profesional que dialoga cos sectores produtivos vigueses nos eidos da edificación e obra civil, de fabricación mecánica, de instalación e mantemento, de automatización e robótica industrial. Parabéns a súa comunidade educativa por celebrar o cincuentenario deste centro no que memoria, innovación e servizo público acrisolan o futuro educativo.

A caixa da AP-9

Dedico o artigo da semana no Faro de Vigo a reclamar a recuperacion da titularidade pública da AP-9:

Poucas situacións provocan en Galicia enfado da cidadanía máis unánime e continuado que a xestión privatizada da autoestrada do Atlántico caracterizada polas deficiencias do seu mantemento e polas continuas subas das tarifas das súas peaxes, entre as máis elevadas da península. Unha problemática na que chove sobre mollado, como comprobamos hai pouco cando se coñeceu que o Ministerio de Fomento e Audasa, a concesionaria da AP-9, preparan para fin de ano unha nova suba do 2 % como compensación polas obras de ampliación de Rande e da circunvalación de Santiago Compostela. Un incremento que se engade ao do pasado primeiro de xaneiro, cando as tarifas subiron un 1,9% (aducindo idénticas razóns), a pesar de que as obras na Ponte de Rande (a que reiteramos a proposta de rebautizar como «Ponte do capitán Nemo» ou «Ponte Jules Verne») non finalizaron e as retencións e o peche nocturno dos carrís centrais foron constantes ao longo de todo o verán. Outro abuso da concesionaria dunha infraestrutura para a que non existe aínda alternativa gratuíta, que (non o esquezamos) na última década incrementou as súas tarifas en máis do 30 % e cuxos beneficios netos superaron o pasado ano os corenta millóns de euros.

Abusos de Audasa que neste verán foron criticados polas alcaldías do Morrazo, sobre todo por parte de Xoán Manuel Pazos, alcalde de Cangas, a quen temos escoitado na radio denunciar a ocupación por parte da propia concesionaria dos «aliviadeiros» deseñados na ponte de Rande para evitar que en caso de accidente ou avaría dalgún vehículo nos carrís exteriores, o resto dos vehículos quedasen alí atrapados, o que provocaría o conseguinte atasco no corredor do Morrazo ou na saída de Vigo. A ocupación destas «saídas de emerxencia» con contedores, guindastres e vehículos, ademais dos trastornos ao tráfico e a súa seguridade que puidesen ocasionar, xustificados pola concesionaria cun servizo de guindastre a ambas as dúas bandas da ponte, constitúe cada día que pasa a testemuña de que a inauguración da ampliación de Rande do último 30 de decembro, coa presenza protocolaria de Rajoy, Pastor, De la Serna, Feijoo e Caballero, entre outros membros do PP e do PSdeG-PSOE, se fixo cando as obras non estaban finalizadas e coa intención de permitir a inminente suba de tarifas. Nove meses despois daquela «inauguración» as obras de renovación nos taboleiros centrais continúan e as promesas do Ministerio de Fomento (agora en mans do PSOE), como a eliminación da peaxe de Redondela, quedaron en augas de bacallao.

Trastornos para as persoas usuarias da AP-9, que tampouco contamos coa posibilidade de aproveitar o tren do Eixo Atlántico en horario nocturno, que porén non afecta á concesionaria cuxo estado de caixa mellora cada ano (xa anuncia 21 millóns de beneficios no primeiro semestre de 2018). E se isto non abondase para quedarnos con cara de parvos, tamén durante estes días asistimos á batalla polo control da propiedade de Itínere, a propietaria de Audasa, que explota tamén outras dúas autoestradas galegas, a AG-57 do Val Miñor e a AG-55 da Coruña a Carballo. Unha durísima loita financeira, aínda non concluída, entre dous grupos de fondos de pensións internacionais, a sociedade Globalvía, trasnacional formada por tres fondos, OPtrust (canadiano), PGGM (holándés) e USS (británico), e a artellada por APG (holandés) e Corsair (estadounidense), que parece hoxe probable gañadora, tras presentar unha oferta de compra alternativa. En todo caso, unha mudanza de propiedade dunha concesión moi atractiva desde que no ano 2000 foi alongada polo goberno de Aznar até o 18 de agosto de 2048, e que para maior «cabreo» cidadán coincide no ano no que Fomento (en mans do PP) comezou o rescate das «autoestradas quebradas» da Comunidade de Madrid (cun custe de mil millóns de euros), e máis recentemente o novo ministro (socialista) anunciou a decisión de non prolongar as concesións a piques de rematar este ano ou o vindeiro, como a da AP-1 entre Burgos e Armiñón, a AP-7 entre Alacante e Tarragona ou a AP-4 entre Sevilla e Cádiz.

Que fixemos os galegos e as galegas para merecer isto? É xusto que continuemos sendo reféns da concesionaria da infraestrutura que artella a nosa mobilidade interior? Abonda para rematar cos abusos da concesionaria con reclamar que as competencias sobre a AP-9 sexan transferidas polo Goberno de España a Xunta de Galicia, como acordaron (xa por terceira vez) os grupos do Parlamento de Galicia aprobando unha proposición non de lei inicialmente presentada polo BNG? Non sería xa o momento de que Galicia se plantase, dende o seu Goberno até o seu Parlamento, co apoio inequívoco da cidadanía, e reclamase a titularidade da AP-9, que é o mesmo que asumir o seu rescate das mans destes fondos de pensións que esgotan os nosos petos?

Recuperar Samil

Dedico o artigo da semana no Faro de Vigo as dificultades de recuperación dos areais de Samil:

Pertenzo a xeración de rapaces e rapazas vigueses que gozamos dos areais de Samil en todo seu esplendor, esa liña de dous quilómetros de costa que vai dende o Laxón até a Foz do Lagares, que é o mesmo ca dicir dende o Cabo do Mar até o Cabo da Vella. Mociños que gozamos das marabillas das súas praias, dende a do Cocho das Dornas, pasando pola da Argazada, até a do Tiro das Artes, até que os últimos alcaldes franquistas as urbanizasen coa construción dun paseo de formigón, varios restaurantes e aparcamentos que en apenas catro décadas arrasaron a metade da superficie deste espazo intermareal, o que fora un dos monumentos naturais da nosa cidade de sal.

Mais é de xustiza lembrar que xa entón, cando o inefable Rafael J. Portanet xustificaba a construción do muro para «rematar coa anarquía» provocada polos restaurantes, polo cámping ou o estacionamento indiscriminado nos areais, na cidade erguéronse voces cidadáns afoutas, como as dos escritores Valentín Paz-Andrade ou a do propio Eduardo Blanco Amor, denunciando que esta actuación estragaría a praia, como sucedería en apenas dúas décadas.

Foi o de Samil outro erro urbanístico colosal de Portanet, como tantos outros daquela nefasta década «desarrollista» na que Vigo medraba ás toas, cometido tamén na praia do Vao co proxecto de urbanización «Playas blancas», ao que se opuxo con teimosía Antonio Nieto Figueroa «Leri», o valedor do «Vigo playas». Política sobre as praias que comezaría ser emendada décadas despois polas corporacións democráticas, sobre todo nas dos noventa, polas alcaldías de Carlos Príncipe e Lois Castrillo que asumiron os proxectos de rexeneración integral da praia do Vao e a audacia de propoñer a demolición do paseo de Samil como única saída para salvar o noso primeiro areal.

Solución que, unha década despois, sería recollida no Plan Xeral de 2008, o plan anulado en 2015, que no marco dunha reordenación xeral de toda a zona de Samil prevía a desaparición do actual paseo, así como a dos catro restaurantes e instalacións deportivas alí situadas, como a redución da actual avenida de Samil a un camiño de servizo de oito metros e o seu desprazamento detrás do hotel. Unha actuación moi ambiciosa que permitiría o retranqueo do paseo urbano até o que hoxe é avenida e que facilitaría nuns anos a rexeneración da duna e a recuperación da flora intermareal autóctona. Actuación rexeneradora que pretendía que o ancho do areal acadase os sesenta e cinco metros, ademais, enmarcada dentro das actuacións do Ministerio de Medio Ambiente de recuperación das marxes da beiramar, cando era secretario xeral do Mar o vigués Juan Carlos Martín Fragueiro que no verán de 2009, sendo xa alcalde Abel Caballero, anunciou o comezo do derrubamento do paseo unha vez que se contase cos estudos de impacto ambiental. E dende entón, coa excepción do derrubamento do restaurante As Dornas, tras o remate da súa concesión, pouco mais soubemos do futuro daquela actuación salvadora de Samil, coa excepción en 2015 da sorprendente e polémica nova concesión por trinta anos do que fora o restaurante Jonathan, agora como Marina Cíes Beach, o que só pode dificultala ou adiala outro par de xeracións.

Coñecemos agora que Abel Caballero a pasada semana lembroulle a Teresa Ribera, ministra de Transición Ecolóxica, a necesidade de recuperar o proxecto de rexeneración de Samil, o que en si mesmo debería constituír unha boa nova. Porén, non sabemos se este anuncio constitúe apenas outra serpe de verán, no marco das promesas preelectorais do derradeiro ano de mandato, xa que non despexa dúbidas principais: tras a anulación do plan xeral de 2008, como queda o ordenamento para Samil previsto naquel documento urbanístico?; sería posible comezar algunha daquelas actuacións, como o derrubamento do paseo?; en que medida sería compatible co calendario das concesións dos tres restaurantes abertos, alongadas a última até 2045?

O futuro de Samil debátese entre continuar afondando nun modelo de praia urbana, cada vez máis reducida e saturada de formigón e instalacións terciarias, ou mudar de vez e apostar estratexicamente, a longo prazo de forma decidida e paciente, pola recuperación do espazo intermareal, o que obrigará a importantes renuncias e a unha grande colaboración cidadán. A extraordinaria evolución da praia do Vao, cada ano máis ampla e cunha vexetación intermareal máis vizosa, na que a area remonta e a duna conseguiu colonizar un paseo de formigón e as instalacións deportivas, demostra que con vontade política e apoio cidadán esta rexeneración é posible. É imprescindible abrir un debate na cidade sobre cal debe ser o futuro do sistema dunar de Samil nos vindeiros cincuenta anos. É unha cuestión principal, xa que está en xogo a supervivencia dunha das iconas e alfaias viguesas.

Campo do Fragoso CCXV

MOHAMED, ESTRATEGA

As coidadoras da lameira de Balaídos prepararon onte unha fermosa alfombra xadrezada para a batalla de estratexia entre Antonio Mohamed e Diego Simeone, dous amigos de infancia, que conciben o fútbol de xeito moi semellante. E a verdade que non hai dúbida ningunha que a pizarra preparada polo adestrador celeste resultou vencedora cunha claridade e unha facilidade que moi poucos agardaban na bancada do Fragoso. O Celta foi onte un equipo moi serio, sólido e vérsátil, alegre e disciplinado, moi ben armado dende atrás con tres (e ás veces até catro) centrais que controlaron todo o xogo aéreo, cun centro do campo extraordinario, no que Beltrán e Lobotka, unha parella de figuriñas que moito nos vai facer soñar, roubaron e teceron ao seu antollo en case todas as fases do xogo, e cunha tripla de dianteiros dispostos a enxergar sempre a porta. Un Celta excelente e ilusionante, contaxiado dende a banda por unha intensidade e un espírito colaborativo que Simeone non soubo contrarrestar nos case cen minutos do partido.
Tras apenas tres partidos de campionato, xa podemos afirmar que o Celta de Mohamed pretende afastarse daquel equipo curriño da tempada pasada, tan simpático en todos os estadios, xa que ofrecía o espectáculo dun fermoso xogo combinativo, mais no que non era difícil atopar furados provocados pola descontinuidade da súa intensidade e pola súa fraxilidade defensiva, sobre todo nas xogadas de estratexia a balón parado. Onte Mohamed demostrou que a clara e contundente vitoria celeste foi construída dende unha defensa poderosa en altura e moi solidaria nas axudas, na que traballaban todas as liñas, incluída a tripla atacante, para así forzar dende a propia liña de tres cuarto do rival, erros de pase ou perdas forzadas que puidesen crear superioridades decisivas. Esa foi a estratexia que lle preparou Mohamed a Simeoni: roubo, carreira e definición.
Durante a primeira parte o Celta controlou o xogo durante os primeiros vinte minutos, mais tivo moitas dificultades e apenas conseguiu achegarse á meta de Oblak en dúas ocasións. A primeira facilitada pola mobilidade de Pione Sisto en todas as posicións da mediapunta, e a segunda no minuto dezaoito nun xute lateral afastado de Aspas. Mentres que o Atlético nese período derramou máis posibilidades de gol: a que lle ofreceu un erro de confianza de Lobotka, bóla valiosa que aproveitou Diego Costa e Griezmann finalizou cun xute que lameu o pau; varias entradas que abriu pola banda Filipe Luis, un remate cruzado de Correa e un xute de Saúl desviado por Araújo, cando finalizaba este período, no que, sobre todo, no último cuarto de hora os colchoeiros foron superiores.
Mais xusto cando comezou o segundo acto, a estratexia do arteiro Mohamed estourou: un esvarón de Godín foi aproveitado polo seu compatriota Maxi Gómez, que encarou a Oblak, xutou ao primeiro pau e bateu por baixo ao gardarredes atlético. Un gol de libro da estratexia roubo-carreira-definición. Cinco minutos despois o dianteiro charrúa recuncou na súa recuperación e desta volta centrou para que Iago Aspas cabezase ao pau dereito entre os dous centrais atléticos, un caroliño de moitos estralos co que o Merlín de Moaña inaugura o seu taboleiro desta tempada.
Dous goles que abriron corenta minutos de xogo memorable dos celestes que co seu fútbol combinativo e potente («futbol de salón» cantou a bancada en varias ocasiós) noqueraron aos de Simeone e puideron marcar en varias oportunidades. A Pione faltoulle no 66’ un alento na área pequena para rematar outra combinación letal de Maxi e Aspas. No 70’ Cabral marcou de cabeza un saque de falta de alta precisión de Hugo Mallo, gol anulado polo VAR por un fóra de xogo deses de milímetros. No 80’ Mallo finalizou cun xute chapado por Oblak unha xogada coral longuísima. Cinco minutos despois Beltrán, incansable e finísimo toda a tarde, finalizou outra xogada colectiva cun xute frontal. Na xogada seguinte Maxi ensaiou o pase da morte na área pequena e non atopou rematador… Un auténtico recital celeste que Beltrán mereceu pechar con gol cando comezou un tempo engadido de sete minutos. E o Atlético de Simeoni? Desconcertado e case desaparecdo diante dun Celta que defendía coa posesión da pelota, apenas puido ensaiar cando esmorecía o partido un xute de Griezmann que quedou desviado.
Foi a de onte unha das mellores segundas partes do Celta que lembramos en anos. A estratexia de Mohamed funcionou as mil marabillas e todo o equipo estivo a un nivel de xogo excelente, especialmente a tripla de centrais (Araújo, Cabral e Roncaglia) sobre a que se construíu esta merecida e tan ilusionante vitoria.