Onte 434: “O corazón de Xúpiter” de Ledicia Costas

/en , , , , , , , , , /por

O salón de actos da Casa do Libro de Vigo encheuse no acto de presentación d’ O corazón de Xúpiter, a excelentísima segunda novela de Ledicia Costas. Unha obra na que con grande afouteza sen mexericadas nin paños quentes Ledicia aborda en toda a súa complexidade o tema do acoso ás mulleres novas, tanto no ámbito escolar como cibernético (o “ciberacoso” ou “ciberengano”). Presentada externamente como “novela de instituto” protagonizada por unha rapaza de dezasete anos apaixonada pola Astronomía que tras mudar de cidade e centro procura a súa integración, O corazón de Xúpiter propón unha reflexión sobre os límites entre ficción e realidade no eido da comunicación dixital, sexa nos formatos de comunicación instantánea como nos vídeodixitais. O amor e a morte, a soidade e a ansia son algúns dos temas sobre os que xira esta novela dura mais de lectura engaiolante. Para presentala Ledicia Costas utilizou un chat en tempo real, até agora un procedemento inédito na presentación dun libro, ademais dunha lectura de varios fragmentos sobre música e imaxes de Mig Seoane, un dos seus compañeiros dos Poetas da Hostia. Finalizou o acto coa proxección do impresionante vídeo de Amanda Tood, a rapaza de 15 anos que hai apena sun mes se suicidou, no que se resume a traxedia sobre o que xira O corazón de Xúpiter.

Onte 431: Agustín doutor honoris causa

/en , , , , , /por

Coñecimos onte a magnífica noticia que a Universidade de Vigo, a proposta do departamento de Filoloxía Galega e Latina, investirá a Agustín Fernández Paz como doutor honoris causa. Un nomeamento que nos enche de fachenda xa que en poucas ocasións está máis xustificada a consideración de mestre ca no caso de Agustín, quen dedicou a súa vida profesional enteira a pular polo proxecto da escola galega das pombas, combinando a renovación pedagóxica coa galeguización. Tras outras merecidísimas homenaxes, este importantísimo recoñecemento coincide coa aparición nas librarías d’ O rastro que deixamos, o libro memorialístico que presentaremos en Librouro o vindeiro 23 de novembro. Parabéns para o doutor Agustín!

Onte 425: Fausto Galdo

/en , , , , /por

O doutor Fausto Galdo morreu unhas horas antes de que rematase a encadernación do seu Abecedario das mantenzas, o extraordinario e fermoso libro no que compilou con elevadas doses de humor e erudición boa parte do seu amplísimo coñecemento da cultura gastronómica de noso. Por ventura, a pasada semana aínda tivo a satisfacción de ter nas súas mans o miolo impreso da obra, o que nós chamamos “capillas”, recén saído do prelo. Hai poucos días preparabamos para finais deste mes de novembro a presentación do libro na Coruña e nas súas terras nativas de Viveiro, as dúas cidades que tanto amou. Xeneroso, entusiasta, agarimeiro, simpático, cultísimo, galeguista de raíz, sempre didáctico, Fausto Galdo pertenceu a esa xeración coruñesa de médicos humanistas que tanto admiramos. Onte foi grande o noso pesar polo seu pasamento. Con todos os abrazos para a súa compañeira Fernanda e para todos os seus.”Voso e da terra” foi a súa despedida preferida.

Retrato de Xurxo Lobato.

Onte 418: Gran tiburón branco

/en , , , , , , , /por

Desque hai máis dunha década publicamos Elexías a deus e ao diaño, temos a convicción que Samuel Solleiro é un dos escritores chamados a ampliar as marxes da narrativa galega contemporánea. Demostrouno en 2006 con dz ou o libro do esperma e confírmao agora con Gran tiburón branco, o libro que presentou onte en Couceiro acompañado de Ana Salgado. A presentadora comezou salientando que este novo libro de Solleiro tiña algo de expiación, “afastándose da escritura case poética de dz“, aínda que como no anterior continúaba dosificando a poesía para cando aparecese ter máis impacto. Subliñou a importancias das tres voces narrativas femininas e outras tantas masculinas e a importanica no libro de temas como a morte, a culpa e o amor, que aquí adopta a foma xeométrica, a do triángulo. Rematou Salgado o seu magnífico texto afirmando que con este libro “Samuel Solleiro demostra que non quere ser postmoderno”. O autor comezou o seu discurso retomando o fío dunha das frases do seu libro anterior, “O amor e mais a morte son os mananciais dos meus ollos”, para engadir que en Gran tiburón branco quixo responder, ademais deses dous temas, a outra cuestión: “Que significan e canto significan as cousas?”. Identificou no derradeiro dos cinco relatos, “Guerra civil”, que para el constitúe o texto máis programático do libro, a súa intencionalidade de recoñecer que “as cousas poden significar nada ou poden significar menos”. Logo explicou que o título do libro, tamén o do primeiro relato, non significaba nada, non tiña carácter alegórico xa que “pretendo fuxir da cultura postomoderna que se demostrou cómplice, non inocente”. “Neste libro pretendín facer unha parodia da cultura postomoderna. Todos os personaxes son cínicos, unha actitude que se asocia á postmodernidade, mais todos  teñen fendas polas que se lles ve certa honestidade. Reivindico esas fendas que fan do libro un artefacto optimista”, concluíu. No coloquio Solleiro confesou que non lle gusta sobrevalorar o que se fai en Internet e falou do blog que abrira con motivo da publicación do libro.

Onte 414: Palabras de auga

/en , , , , , , , , , , /por

Tanto Agustín Fernández Paz como Marcos Calveiro, o autor de Palabras de auga, lembraron ao comezo da súas intervencións de presentación do Premio Merlín 2012 en Vigo, aos 70 náufragos de Alborán. Para Agustín esta traxedia é outra mostra máis da imaxe que temos de África como terra incógnita, un continente perdido do que descoñecemos case todo da súa realidade e da súa cultura, apenas coas excepcións de noticias puntuais coma as traxedias das pateiras, dunha seca e fame terribles, de guerras silenciosas ou dos desprazamentos masivos da poboación. Un continente que continúa sometido ao expolio dos seus recursos naturais, outro froito da pegada dun colonialismo europeo que nunca deixou de existir. Marcos tamén comezou as súas palabras referíndose aos «55 que tiveron a morte salgada fronte a eles, os quince que morreron (entre eles nove bebés) e os corenta que quedaron baixo a xurisdición marroquina». Despois leu un relato inédito protagonizado tamén por Amadou, o adolescente da tribo Kimba que enfía as páxinas d’ As palabras de auga. A da familia de Amadou é unha historia terrible, durísima, semellante á que viviron onte os inmigrantes que perderon a vida e a esperanza das súas familias no mar de Alborán. Palabras de auga.

Onte 413: Na Casa dos Poetas

/en , , , , , , , , , , /por

Dixo Celso Emilio Ferreiro que «Celanova ten a dimensión exacta para ser andada». No serán chuvoso de onte puidémolo comprobar, antes de participar na presentación do libro de Ramón Nicolás Onde o mundo se chama Celso Emilio Ferreiro na Casa dos Poetas da Fundación Curros Enríquez. Antonio Piñeiro foi o agarimeiro anfitrión co que percorremos as salas todas dunha das casas museo máis xeitosas, dinámicas e visitadas do país. Ademais dos tesouros currosianos alí expostos, coroa poética incluída, a Casa dos Poetas garda no seu segundo andar, onde está instalada a biblioteca, outras pezas de enorme interese. Na galería está unha instalación espectacular que ningún visitante debe perder: «Redes Escarlata contra Maquieiro» de María Estarán, Xoaquina Silva, Xosé Carlos de Dios e Oriana Méndez. Nestes meses é tamén obrigada a visita ás saliñas de homenaxe ao celanovés César Moreiras («Spock» ou «Cesarito»), un dos fundadores do Frente Comixario e un dos pioneiros da banda deseñada galega. Falecido apenas aos vinte e nove anos, Moreiras foi un polifacético artistas urbanos dos oitenta, músico (membro de «Última adevertencia»), xornalista (correspondente en Celanova de La Región), fancineiro e comiqueiro. Gustáronme moito as súas planas axedrezadas e xeométricas, case sempre en branco en negro, como as da da súa particular homenaxe a Longa noite de pedra, o libro publicado por Celso Emilio no mesmo ano que naceu Moreiras. Eis as coincidencias da providencia laica. Esta humilde exposición de Moreiras merece ser divulgada e coñecida.

Imaxe destacada: «Redes Escarlata contra Maquieiro» de María Estarán, Xoaquina Silva, Xosé Carlos de Dios e Oriana Méndez

Onte 412: LIBROX

/en , , , , , , , /por

Continúan chegando as novidades de fin de ano. Onte anunciamos a comercialización de «LibroX», a nova colección que presentamos para «facilitar o acceso á lectura en tempos de crise». Deseñada e preparada na súa totalidade polo departamento de edición de Xerais, tanto os interiores como as magníficas cubertas do xenial Miguel Vigo, foi concibida coa intención de que ofrecer unha serie versátil, flexible, dinámica e de libros con prezos asequibles (entre os 7,50 € e os 12,50 €). En definitiva, libros con vocación de conectar cun lectorado amplo. Libros xeitosos de non ficción que pretenden abrir ocos, temas e enfoques atrevidos para divertir, para reflexionar, para consultar, para cociñar, para mellorar o emprego da lingua, para incitar á lectura… Ese é o espírito que acreditan os dous primeiros títulos. Do G ao Z de Manuel Veiga, un breve dicionario humorístico e indignado, un novo xeito de presentar o ensaio con vontade inequivocamente popular. Outrosí sucede con Como falar e escribir en galego con corrección e fluidez de Carlos Callón, outro libro de vontade eminentemente práctica destinado a mellorar a nosa calidade lingüística e a superar algúns prexuízos sobre o emprego do galego. Agardamos con expectación as opinións e a acollida do público. Mentres preparamos dous novos títulos para final do inverno.

Onte 411: Chegaron as novelas gráficas

/en , , , , , , /por

Chegaron os primeiros exemplares da novela gráfica de Toni Seijas baseada en Cartas de inverno de Agustín Fernández Paz. Creo que Seijas fixo unha adaptación formidable, moi pegada ao espírito do texto de Agustín. Están conseguidísimas tanto a creación das atmosferas do medo e do terror, en base a un traballo soberbio da cor, como a fluidez engaiolante dun relato construído ao xeito das monecas rusas, cartas dentro de cartas. Unha novela gráfica que se engade a Marcopola. A illa remeira de Jacobo Fernández Serrano, o título co que iniciamos este mesm a serie “Merlín comic” dirixida aos primeiros lectores de banda deseñada. Quedamos moi satisfeitos co resultado de ambas as dúas entregas coas que recuperamos en Xerais a continuidade publicación de banda deseñada, un xénero que sempre crimos fulcral para a edición galega. Sabemos que, a pesar do tránsito cara a comunicación dixital, hoxe este é o xénero editorial impreso que máis lectores e lectoras gaña no mundo.

Onte 407: Ferrol, cidade barco

/en , , , , , /por

Viaxamos a Ferrol para acompañar a Xesús Constela na presentación diante da súa tribo de 15.724. Como sucedera en Pontevedra, as intervencións de Adolfo Caamaño e do autor foron magníficas e a presenza de público en Sargadelos moi numerosa. No entanto, onte houbo unha importante diferenza, o protagonismo indiscutible de Ferrol, a quen Constela, tras a lectura emocionada dun texto memorable, definíu como «cidade barco». A capacidade desta cidade –inequivocamente obreira e xeometrica, construída con aceiro e mel– para reinventarse unha e outra vez e para erguerse tras unha dolorosa caída moito se lle imita a do meu benquerido Vigo revolcado. Ambas as dúas cidades de guindastres e estaleiros queren seguir construíndo barcos, eses artefactos de fermosa arquitectura móbil, un saber e un esforzo que lles imprime unha enorme capacidade de resistencia e creatividade. Gústame Ferrol!!!

Onte 406: Crenza na luz

/en , , , , , , , /por

Excelente foi a laudatio que Paz Raña pronunciou con motivo do nomeamento oficial de Agustín Fernández Paz como socio de honra de Gálix 2012. Nun texto de escritura miniada moi fermosa, Paz salientou o compromiso do autor de Aire negro coa renovación pedagóxica e coa transformación das aulas como “o lugar onde a realidade dialoga máis alá dos catro vértices que a queren confinar”. Repasou despois Raña, os fíos temáticos e as protagonistas da obra literaria de Agustín, “condutoras, delegadas, xogadoras de baloncesto e, tamén, mozas que posúen unha curiosidade omnívora que as leva a esvarar na biografía de seu, co afan de localizar retallalos onde revelarse, todo con tal de fuxir do espesor da escuridade”. Paz Raña rematou o coidadísimo discurso apelando a crenza na luz de Agustín: “luz, a palabra máis repetida nos títulos das túas obras, esa luz da que ti es merecente posuídor, que semella dicirnos, como aquel músico no relato de Julio Cortázar: ‘Esa música ya la toqué maña'”. Na súa intervención de resposta, Agustín amosou un vello exemplar, herdado da biblioteca familiar, d’ A illa  misteriosa, a novela de Jules Vernes, coa que confesou para el “empezou todo”. Insistíu na súa convicción que “ler é escribir son dúas caras indisociables da mesma realidade“, como no feito de que “o mellor agasallo que se lle pode facer a un escritor é ter lectores, a maior marabilla“. Rematou presentando a súa elegantísima web e blog (outro formidable traballo de Pumpún), coincidindocoa súa nova candidatura ao Astrid Lingren. Alí pode descargarse un relato inédito, “Abrir as portas”, que impreso puxo a disposición dos participantes, e que tamén se pode ler neste blog que permitirá ao personaxe ter vida propia. Un acto formidable.