Onte 1784: A heptaloxía de Ramón Caride

No serán de onte presentamos en Cambados O camiño da Estadea, a derradeira entrega da heptaloxía de Said e Sheila do escritor Ramón Caride. Un acto no que acompañaron ao autor Víctor Camaño, en representación do concello de Cambados, a historiadora Maribel Iglesias e o escritor Manuel Núñez. Mentres que Maribel Iglesias sinalou que esta última entrega da serie iniciada con Perigo vexetal «era máis social e cun maior contido moral cas anteriores», Manuel Núñez, detívose en analizar o mito da Estadea, «que obedece a unha necesidade humana da vida despois da morte, algo universal, presente en todas as culturas».

XG00258801Pola súa banda, Ramón Caride expresou a súa emoción por remtar este proxecto, iniciado en 1995 coa publicación de Perigo vexetal, premio Merlín daquel ano. Lembrou con emoción a presentación na mesma sala de Exposalnés, hai case vinte anos, do segundo volume Ameaza na Antártida. Cualificou O camiño da Estadea como un libro de medo e terror. «Moito da escritura deste libro ven do que lin sobre a guerra dos Balcáns, onde ningunha vítima daquel conflito pode explicar o que alí sucedeu». Recordou como foi xestándose a heptaloxía, na que inclúe cinco novelas e dous relatos: «empeceina de forma inxenua, mais á altura do terceiro, O futuro roubado, que a pesar de concibila como unha serie futurista de ciencia ficción tiña que falar do presente. Grazas a posibilidade de viaxar no tempo puiden abordar temas como o do Prestige na cuarta das novelas A negrura do mar». Rematou sinalando que «O camiño da Estadea é unha novela dentro dunha novela, unha crónica familiar, que supuxo o regreso de Sheila e Said ao ano 2009 para abordar a ferida da guerra de Kosovo».

Onte 1783: “O inspector e mais eu” de Ignacio Vidal Portabales

Armando_Requeixo-Ignacio_Vidal_23-11-2016

Presentamos onte na Libraría Couceiro de Compostela O inspector e mais eu, a segunda novela de Ignacio Vidal Portabales. O crítico Armando Requeixo glosou unha obra que comezou cualificando de “estupenda novela dun autor que dende a publicación de Dióxenes en Dolorida descubrimos como unha poderosa voz para a nosa narrativa”, para engadir despois que “é moi de agradecer que chegue unha voz en plena madurez, aforrándonos as estreas titubeantes; é moi agradable que a literatura galega gañe efectivos da época máis madurecida”. “Como é moi agradecido e hixiénico para a literatura galega que non estea tan filoloxizada, contando con novos autores que chegan doutros ámbitos profesionais, como é o caso de Ignacio Vidal Portabales, especialista en Dereito Mercantil”.

XG00255901Requeixo confesou que cando comezara a lectura de O inspector e mais eu decatárase de que era unha novela detectivesca, “mais non só iso. xa que ofrece unha profundidade de campo maior”. “Esta é unh anovela que ancora no sentimento do íntimo, de interioridades. É unha novela cunha dobre hélice, onde se retroalimenta o individual, representado nos personaxes de Sandra, Chus e o inspector Roque Barallobre, co colectivo, grazas á metonimia, que desvela que estes personaxes somos todos nós”. “O inspector e mais eu é unha novela psicosocial, que ofrece unha lectura crítica da intersección do mundo das mulleres e dos homes na sociedade que vivimos”. “Aquí hai un proceso de nivel de abstracción superior, Ignacio ofrece un efecto flou do tempo no que xoga, os nosos días e os nosos coetáneos, mais tamén do espazo que constrúe, Marende, un lugar deliberadamente desdebuxado, un lugar por adición, un lugar Frankenstein”.

Armando salientou “a capacidade aglaiante do autor para meterse na pel dunha muller, realizando na narración un auténtico salto fosbury, todo un reto do que Ignacio saíu con boa nota, xa que non cae nos extremos presentando unha muller con irisacións, coas grandezas e miserias dos seres humanos”. “O que pretende o autor é facer unha inmersión nas miserias do ser humano para cuestionar o que está ou non socialmente ben visto. Cuestionar o que é real e o que é aparencial. O que supón unha crítica á hipocresía social e ao pacto, ao politicamente correcto”. Requeixo gabou, despois, “o rexistro moi ben humorado de toda a novela, que destila o humor en todas as súas expresións: como ironía, retranca, sarcasmo ou parodia”. “Ignacio Vidal Portabales é un dos escritores galegos que mellor escribe o humor na narrativa, conseguindo sempre unha complicidade ben humorada”. “Tamén é esta unha novela sobre o amor, mais non un amor acaramelado”.

Rematou Requeixo sinalando que “a novela é interesante, tamén, pola súa estrutura de cremalleira, semellante a unha hélice de ADN, na que hai un auténtico xogo de buril co punto de vista”: “A novela está moi ben acabada, o cosido é finísimo, grazas a unha dobre costura que impide que haxa erros de Racord, puída até o último detalle”. “Cometeriades un pecado se non vos achegárades a esta novela, moi amena, divertida, cunha calidade de páxina asombrosa, que conta cun fraseo que tira da lectura. Ignacio Vidal Portabales é unha das achegas máis refrescantes da literatura galega dos últimos anos”.

 

Onte 1780: Ledicia Costas e Daniel Landesa na Hobbit de Navia

Hobbit_Navia_18-11-2016

Foi ben bonito presentar onte na Libraría Hobbit de Navia  Jules Verne e a vida secreta das mulleres planta de Ledicia Costas. Foi emocionante que mais de medio cento de persoas ateigasen unha libraría de barrio, o único foco de cultura dunha nova cidade de moitos milleiros de habitantes. Foi un privilexio scoitar a intervención xenial de Daniel Landesa, un dos membros do colectivo Poetas da Hostia, e poder escoitalo recitar dous dos seus poemas do seu libro Da casa nova. Grazas ao haqueo do hábil Landesa puidemos coñecer a correspondencia secreta intervambiada o pasado ano entre Jules Verne e Ledicia Costas, correso electrónicos que os editores deberemos incluír como apéndice nas futuras edicións da novela. Unha presentación memorable, que dificilmente esqueceremos.

Onte 1777: Chus Pato académica

A elección de Chus Pato como membro da Real Academia Galega recoñece a extraordinaria traxectoria literaria da poeta ourensá, contribuíndo ademais ao proceso de normalización da institución. A incorporación da autora de Hordas de escritura e Charentón, unida á recente de Marilar Aleixandre, debería abrir definitivamente a porta da Galega a outras autoras, entre as que non debe faltar a de María Xosé Queizán, ao tempo que de certa maneira reequilibra o peso dos grupos de afinidade existentes en Tabernas. A entrada de Chus Pato, autora probablemente dun dos proxectos poéticos máis renovadores, singulares e transgresores do período de entre séculos, poeta traducida e premiada, achegará un discurso novo e anticonformista que moito precisa hoxe a RAG. Ás portas da finalización na vindeira priemavera do mandato na presidencia de Xesús Alonso Montero, aventuro que podería ser substituído por unha das académicas, o que afondaría nas mudanzas esperanzadoras que as incorporacións de Pato e Aleixandre expresan. Beizón a Chus Pato, por tan merecente elección!

Guardar

Guardar

Guardar

Guardar

Guardar

Guardar

Onte 1776: «Todo o tempo do mundo», presentación en Noia

Agustin_Agra_David_Perez_Iglesias_04-11-2016

Moi emocionante e divertida resultou a presentación do serán de onte en Noia de Todo o tempo do mundo, a novela de David Pérez Iglesias, ilustrada por Marcos Viso, gañadora do Premio Merlín de Literatura Infantil 2016. O escritor Agustín Agra, gañador hai dez anos do Premio Merlín, despois de relatar como coñeceu a David Pérez Iglesias hai máis dunha década, cualificou Todo o tempo do mundo como «un libro infantil de altísima calidade, escrito coas vísceras seguindo o fío da esperanza e da memoria». A seguir Agra debullou tres ideas que singularizan a novela de David : a ollada do seu narrador, os temas abordados e os destinarios da obra, «sendo consciente de que é na adolescencia cando se len as novelas máis fermosas». Rematou Agra dicindo que «Todo o tempo do mundo é na literatura infantil e xuvenil galega o que Os Eidos na nosa poesía».

XG00248701Comezou o seu discurso David Pérez Iglesias confesando que esta novela nacera dunha ambición moi persoal. «O meu pai non falaba nos seus últimos trece anos de vida. “Que lle tería dito aos netos se estivese ben durante este tempo?” Sei que a intención de responder a esa pregunta non está completamente cumprida na obra, foi un traballo moi ambicioso que non fun capaz de facer, precisaría máis de dous anos sen facer outra cousa, tempo do que non dispoño». «Todo o que escribo o leo en alta voz; se o que leo non canta é que non funciona. A narración debe ter unha voz auténtica que escribe por ti. O texto hai que facelo e refacelo tantas veces como sexa necesario, até que non se note o traballo. O texto ten que fluír». Referiuse despois a parte fundacional do libro, que aparece ao final. «Lembro ao avó e a papá cravuñando na gadaña. Era este un momento de moita introspección, que sinalaba o paso do tempo e que quixen recoller no booktrailer que preparamos para o libro».

Despois de ler varios fragmentos, David comentou que «comeza a haber ocos moi grandes sobre o que somos, existen ocos e silencios que debemos encher, construíndo unha nación e tomando o poder». «Neste libro hai referencias concretas, non hai nada que sexa mentira, aínda que todo é unha invención»: «Escribín todo o libro escoitando na orella o reloxo do meu tío, tic tac tic tac. Non hai unha boa narración se non é tempo; se non escoitas o corazón do tempo, a narración non é boa». «Mentres escribía sentín a veces a pena de non dedicarlle máis tempo e facer unha gran obra sobre a perda de todo este mundo devastado onde resisten con dignidade, traballando e traballando miles de persoas maiores. Canto me queda por dicir? Creo que no libro se nota que detrás hai un mundo máis grande».

«Quería facer un libro que falase do real. Cando desaparece o mundo rural non desaparece só o atador do trigo [que David levaba na man], tamén o imaxinario, como a Xente Pequena, homiños pequenos que vivian nos caborcos da montaña. Preocúpame moito a desaparición deste imaxinario, é unha obsesión, iso foise e con iso foise gran parte do que fomos». «As frases sapienciais que aparecen no libro son frases que eu oín. Esa frase “as túas raíces medran no futuro« escoiteilla a David, o meu padriño, que me dixo: “David, ti es a miña raíz”, e dende entón comprendín que as nosas raíces están diante, sen elas non hai nación. Como me dixo esoutra: “David, non te enganes, o mundo móveo o amor”». Rematou o autor o seu discurso confesando a satisfacción polos comentarios que a súa nai (89 anos) fixera do libro: «”Moito viaxaches!”, “Era así, era así”, foron as súas palabras». Comentou tamén que «o único medo que teño é que a xente di que chora lendo no libro, aínda que para min foi unha experiencia de escritura moi feliz».

Onte 1775: Manuel Veiga no Ateneo de Pontevedra

Presentamos no serán de onte no Ateneo de Pontevedra Todo ser humano é un río de Manuel Veiga. na súa intervención de acollida, Xaime Toxo, presidente do Ateneo, cualificou o libro de “preciso e precioso”, “sendo a ollada como conciencia de narrador solitario a protagonista da novela”. Cualificou a obra como “evocadora, antisublime e valente”. “O de Veiga é un libro intelixente, ben escrito, dirixido a lectores conscientes do intelixentes que poden ser”. “Todo ser humano é un río supón o retrato dun final de época, o mundo da Galicia interior, devastado e en proceso de desaparición”.

XG00249101Pola súa banda, Anselmo López Carreira iniciou o seu discurso sinalando que “o libro de Veiga axuda a comprender a similitude do río coa vida humana, xa que a continua afluencia de experiencias das nosas vidas fan que como os afluentes do río sempre sexa a mesma, a pesar de ser sempre diferente”. “Nesta obra entendemos as dificultades de establecer as fronteiras entre os xéneros da narración. Todo ser humano é un río non se debe entender como unha narración convencional con nó e desenlace, xa que só cando rematamos a lectura entendemos o sentido do gran río da vída e de todos os seus afluentes”. “Non sei se é unha novela en sentido clásico. Mais o que si identifico é un documental, un espello no que se vai presentando un país, dende unha perspectiva sociolóxica, histórica e xornalística. É unha obra sociolóxica, dun autor que noutro libro, O pacto galego na construción de España, fixo unha achega importante para entender o período da Restauración e o nacemento do nacionalismo, o que axuda a entender a situación actual”.

A seguir, gabou López Carreira “Casa vixiada”, unha noveliña dentro da novela, na que o narrador relata a visita a un pazo existente, o de Muíños de Antero. “É o momento máis fermoso da narración, cando Veiga se recrea no xogo de palabras e no sabor da contemplación das obras de arte e do propio pazo. Unha vez que rematamos a lectura de todo o libro comprendemos o valor de todas as pezas, un tanto dispersas, deste documental que nos permite mellor comprender o país, que é do que se trata”.

Manuel Veiga, como fixera en presentacións anteriores, salientou que “a ficción nos axuda a entendernos, as artes todas son un suplemento da realidade, que nos axudan a entendela”. Agradeceu a Anselmo e a Xaime que valorasen, como fixera en Compostela Lourenzo Fernández Prieto, “o carácter estritamente literario do libro”. “Sei que cando falo da rúa da miña nai, moitos lectores e lectoras identificarán esa rúa coa da súa infancia. Iso demostra que se afondas na túa particularidade serás máis universal. Como dicía Tabucci a literatura de aeroporto é a máis prescindible, porén aquela que fala do singular, a miña rúa, é a de moita xente”. “Lendo no libro de Amos Oz, Unha historia de amor e escuridade, no que fala da súa familia, ocorreúseme facer algo semellante coa miña. Eu sempre queo contaxiarme do que leo, imitar aos máis grandes autores e aprender deles. Creo que os escritores temos que ollar tanto para a terra como para o ceo, somos campesiños e cregos a un tempo”.

Na quenda de participación do público, Veiga afirmou  que “dá igual que o libro sexa ou non considerado unha novela”, “o importante é que sexa concreto, topográfico, capaz de analizar a realidade humana, xa que a literatura é a arte do concreto, fronte a abstración que permite a filosofía”. “Non son nostálxico nin me gustaría que os meus libros fosen entendidos como tales. Os seres humanos precisamos darlle un sentido ás cousas, darlle nome. Queremos darlle un sentido a todo. O mundo da ficción pretende poñer orde ao caos. Ademais, tratar de entender é terapéutico, tranquilízanos, dános acougo e calma. A ignorancia é o que provoca máis dor. A función da arte é un imposible, poñer orde neste caos. Este libro trata de facelo coa Galicia interior, que necesitamos entender”.

Onte 1773: Samaín dos libros

A presentación da nova edición de Bala Perdida, a primeira novela de Manuel Rivas para público novo, coincidiu co Samaín dos Libros no que a editorial participou onte na FNAC da Coruña e na Libraría Paz de Pontevedra. Unha nova xornada a incluír no calendario do libro e da lectura para celebrar textos como estes de Manuel Rivas e Ledicia Costas.

XG00255401Na presentación da Coruña o actor e director Lino Braxe e a actriz Manuela Varela, membros do cadro que levou a escena a novela do pirata Bala Perdida, interpretaron un pequeno fragmento da obra. Con anterioridade Manuel Rivas leu un par de capítulos e, antes de comezar a longa sesión de alicientes, comentou cales foron as razóns que o levaron hai case vinte anos a escribir esta súa novela para os mozos e mozas. «Quixen ofrecer unha novela que explicase de que están feitos os tesouros. Moitas veces descoñecemos que nalgúns casos os tesouros están feitos de moita dor e sufrimento, da escravitude e da suor de moitas persoas. No caso que se conta en Bala Perdida os tesouros están feitos do pesadelo que para a humanidade supuxo o nazismo e toda a súa maldade. A historia de Bala Perdida permite confrontarnos con ese lado tan escuro da condición humana, máis tamén coa ledicia da tripulación do Liberdade e deses risos dos que tamén está feita a materia humana. Pensei que malo sería que non gañase a materia da liberdade».

Onte 1772: Manuel Veiga en Monforte

Presentamos onte no Centro do Viño da Ribeira Sacra de Monforte de Lemos Todo ser humano é un río de Manuel Veiga Taboada. Novela que comentou con grande brillantez o xornalista cultural César Lorenzo que comezou salientando que «era este un libro que pagaba a pena ler, onde triunfa o risco, xa que o escritor decide facer o que quere facer». «Os relatos –continuou César– esculcan diversos ambientes e experiencias. É unha novela vivida, contaminada pola experiencia do autor, mais na que acomete unha terceira vía, a de mesturala con múltiples lecturas. Todo ser humano é un río é unha novela na que a ollada é esencial, onde o autor utiliza o procedemento de autoficción, aínda que vai máis alá, xa que intenta asimilar literariamente as cousas que lle pasan na vida, converténdoa en materia literaria. Manuel Veiga é unha persoa que cambia, que evoluciona, o que lle permite ampliar a mirada converténdoa en literaria».

XG00249101A seguir, Lorenzo abordou a estrutura da novela, organizada en dúas partes, a primeira arraiana e a segunda monfortina, «utilizando nas dúas personaxes reais». «Nas páxinas dedicadas a Monforte intenta contar a historia da súa familia, da súa liñaxe, mais non o fai coa intención nin de mitificar nin desmitificar, senón de aproveitar esa pescuda para convertela en materia literaria de primeira calidade». «Creo que esta parte tamén é un balance da relación do autor cos seus pais». Destacou Lorenzo a importancia que Manuel concede ás artes, sobre todo á pintura e á escultura, que intentou incorporar na súa literatura». Continuou a súa intervención César destacando a importancia de «Casa vixiada», a noveliña que pecha o libro, «onde a ollada é esencial para entender o que é o pazo de Muíños de Antero, Manolo consigue que nos sintamos dentro, ten a ambición de crear un universo e conségueo». Rematou Lorenzo dicindo que «se neste país algúen busca lectura literaria aquí hai un escritor no que se pode confiar».

Na súa intervención Manuel Veiga confesou que acabara de reparar no que expresara César Lorenzo: «É certo que o libro é unha despedida dos meus pais, ainda que quizais o fixera de forma inconsciente». Tamén recoñeceu que no libro quixo recordar a importancia dos ríos en Galicia: «Eu son de río. Crieime a carón dun río. Os olores do río están sempre na miña cabeza, como boa parte de Galicia son ríos». Veiga salientou despois o sentido de conversa que ten o libro, «sei que é un libro moi persoal, anque ten un carácter colectivo, sei que recolle moitas voces que se van intercalando». «Un procedemento que está en toda a literatura moderna, ao xeito de xornalismo poético,que converte esta conversa en literatura por que ten profunidade e unha ollada propia».

 

Onte 1771: “Todo ser humano é un río” de Manuel Veiga

Todo_ser_humano_e_un_rio_27-10-2016

Presentamos no serán de onte na libraría Librouro de Vigo Todo ser humano é un río, a nova novela de Manuel Veiga. Presentou a obra o poeta Antonio García Teijeiro que a culificou de “novela río, da memoria, que mestura xéneros e rexistros sintácticos diferentes cunha brillantez enorme, unha verdadeira obra de arte”. Comezou Teijeiro o seu discurso referíndose á novela “como un xénero que ampliou horizontes, un xénero en movemento capaz de rachar muros e procurar intertextualidades, o que leva a resultados fascinantes como a novela que presentamos de Manuel Veiga, un autor que sempre creu na novela literaria”. Debullou a seguir o presentador as tres partes dunha novela “que funciona como un conxunto arredor da memoria, do paso do tempo e do seu devalar”. “Na primeira a protagonista é a montaña, os seus segredos e as súas xentes, mesturados con referencias históricas, literarias e artísticas coa intención de afondar na Galicia interior”. Na segunda, “refírese á familia do escritor, con especial relevancia para a nai, nun relato cálido, non exento de humor, ameno, anécdotas que dan sentido ao texto, case unha literatura oral que fascina, onde Monforte conforma un espazo físico e emocional”. “Nesta segunda parte atopamos poesía e xogo filosófico, toda a maxia e a solidez da escritura de Veiga.” “Na terceira, o autor ofrece a biografía do Pazo de Muíños de Antero e dos seus habitantes de varias xeracións”.

XG00249101Comezou Manuel Veiga expresando a súa gratitude a Xerais por acompañalo dende hai anos “nun proxeco literario que sei é un pouco raro”. Referiuse despois á importancia da ficción, “que non é simplemente unha representación da vida, non é un retrato é un engadido, froito da observación do artista dende un punto de vista propio”. Relatou Veiga como naceu a primeira parte do libro, os dous primeiros capítulos, “cando me arrastraton a un monte mítico, o Penagache, onde acabei descubrindo todo un mundo”. “A literatura nace das dúbidas, cóidome de non saber todo de nada, vou escribindo a medida que vou aprendendo, o mesmo proceso que propoño ao lector”.”En certa medida este é un libro de viaxes. Se ampliamos o concepto, toda a literatura é unha viaxe capaz de mudar a nosa percepción da vida, razón pola que é unha editorial sería tamén unha axencia de viaxes”. “No Penagache descubrimos moitas historias interesantes como a dos contrabandistas”.

A seguir falou Veiga da segunda parte referida a Monforte, “onde me restrinxín a rúa onde naceu miña nai e abordei algunhas das miñas obsesións de infancia como o medo aos cans rabiosos”. “O último capítulo, o titulado ‘Casa viaxiada’, referido ao pazo pode considerarse un texto autónomo. É descoñecido en Monforte, a pesar  que pertence ao casco urbano. é algo estraño”.Veiga salientou que a escrita da novela levouno a indagar sobre tres figuras: a dos desterrados (como os fillos de Largo Caballero en Monforte), a dos apartados (“aqueles que non eran afectos ao réxime, boa parte deles mestres republicanos que crearon academias privadas”) e os contrabandistas e estraperlistas con historias incribles. Rematou Veiga falando da relación entre os conceptos de campo e do moderno, “o que ten unha tradución na ficción e nas artes”.

Onte 1770: Conversa sobre “Placebo” en Compostela

Placebo_26-10-2016

Resultou onte moi interesante a conversa que mantiveron na libraría Couceiro de Compostela Kiko Novoa e Jaureguizar arredor de Placebo. O xornalista do Galicia por diante comezou preguntando que había do autor na novela, ao que Jaureguizar respondeu que “cando escribes un libro sempre falas de cousas túas; en Placebo o que máis ten que ver comigo é a lozalización en Ribadeo, o sitio que mellor coñezo do mundo”. Despois de definir Placebo como “un libro sobre a identidade e o amor”, Kiko afirmou que lle interesara tamén por que abordaba “o que un pode pensar sobre o que outras persoas poden pensar de cada un”.A este teor, Jaureguizar confesou que se ten preguntado moitas veces “que sucedería se de repente con cincuenta e un anos volves a túa vida sen coñecela”. “A min este reecontro comigo mesmo produciríame terror. Sempre me pregunto qué pasaría se morres e revives dentro de vinte anos. A min daríame pánico”.

XG00258501Abordaron despois Novoa e Jaureguizar aspectos relacionados co proceso de escrita da novela. “Este libro ocorréseme en 2001. Empecei a escribilo con dúas historias, unha de dous xemelgos e outra con moita reflexión sobre a situación do país. Tivo unha redacción de máis de duascentas páxinas das miñas, que agora quedaron en pouco máis de oitenta. Dinme conta que eran dúas novelas distintas. Decidín cortar e quedarme coa primeira delas”. “Sempre escribo para o público. O problema deste libro é se os lectores entenden o xogo de personaxes, o paralelismo existente entre eles. Antes nos xornais, este traballo correspondía ao xefe de peche, que se ocupaba de que os textos se entendesen. Nas novelas non existe esta figura. Por iso me levou tanto tempo escribir este libro. Eu son o primeiro lector dos meus libros. Sei que a trama desta novela é complexa, engana, todo se complica, o que obriga ao lector a un exercicio, a un esforzo. Obriga a revivir e a recomezar”.

Explicou despois Jaureguizar a razón do título. “Quixen que fose dunha soa palabra. Dende Fridon spik, o meu primeiro libro, preocupeime de que os meus títulos fosen curtos, para que así puidesen saír nos títulares dos xornais. Placebo ten que ver co amor, concibido como algo que non sei que fución ten nas nosas vidas. Penso que ten que ver coa necesidade de non sentirnos sós, só consigo explicar o amor para non estar sós. O amor non ten que ver coa memoria. O amor funciona como placebo que nos engana para seguir vivindo. Eu sigo vivindo polo amor e polas cousas que todos os días me sorprenden”. Tras abordar a conversa o terreo da actualidade cultural e do traballo de Jaureguizar como coordinador do suplemento semanal Táboa Redonda, publicado por El Progreso e Diario de Pontevedra, o autor anunciou que esta traballando nunha nova novela que se titularía Clanghor.